النساء ١٢٥

وَ مَنْ‌ أَحْسَنُ‌ دِيناً مِمَّنْ‌ أَسْلَمَ‌ وَجْهَهُ‌ لِلَّهِ‌ وَ هُوَ مُحْسِنٌ‌ وَ اتَّبَعَ‌ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ‌ حَنِيفاً وَ اتَّخَذَ اللَّهُ‌ إِبْرَاهِيمَ‌ خَلِيلاً

ترجمه

دین و آیین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کند، و نیکوکار باشد، و پیرو آیین خالص و پاکِ ابراهیم گردد؟ و خدا ابراهیم را به دوستیِ خود، انتخاب کرد.

چه كسى در ديندارى بهتر از آن كسى است كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار بود و از آيين ابراهيم حق‌گرا پيروى نمود؟ ابراهيمى كه خداوند او را دوست خود گرفت

و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق‌گرا پيروى نموده است؟ و خدا ابراهيم را دوست گرفت.

دین چه کس بهتر از آن کسی است که خود را تسلیم (حکم) خدا نموده و هم نیکوکار است و پیروی از آیین ابراهیم حنیف نموده؟! آن ابراهیمی که خدا او را به مقام دوستی خود برگزیده است.

و دین چه کسی بهتر است از آنکه همه وجودش را تسلیم خدا کرده و نیکوکار است، و از آیین ابراهیم یکتاپرست حق گرا پیروی کرده است؟ وخدا ابراهیم را [برای حق گرایی، خلوص، پاکی اخلاق واعمالش] دوست خود گرفت.

دين چه كسى بهتر از دين كسى است كه به اخلاص روى به جانب خدا كرد و نيكوكار بود و از دين حنيف ابراهيم پيروى كرد؟ و خدا ابراهيم را به دوستى خود برگزيد.

چه کسی بهدین‌تر از کسی است که روی دل به درگاه خدا آورد و نیکوکار باشد و از آیین پاک ابراهیم پیروی کند و خداوند ابراهیم را [همچون‌] دوست خود برگرفته است‌

و كيست از جهت دين نيكوتر از آن كه روى [دل‌] خود را به خداى سپرده در حالى كه نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق گراى پيروى نموده، و خدا ابراهيم را دوست گرفت.

آئین چه کسی بهتر از آئین کسی است که خالصانه خود را تسلیم خدا کند، در حالی که نیکوکار باشد و از آئین راستین ابراهیم پیروی کند که مخلص و حقّ‌جو بود (و وحدت دینی مسلمانان و یهودیان و مسیحیان در او به هم می‌رسد) و خداوند ابراهیم را به دوستی گرفته است (و با خلیل نامیدن او افتخارش بخشیده است).

و دین چه کسی بهتر است از آن کس که خود را تسلیم خدا کرده، در حالی که نیکوکار است و از آیین ابراهیم (که) از هر باطلی رویگردان بوده پیروی نموده است‌؟ و خدا ابراهیم را دوستی بس تنگاتنگ گرفت (که گویی سراسر وجودش در خدا ادغام گردیده است).

و کیست به دین‌تر (نکوتر دین) از آن کس که روی به خدا آورد و او نکوکار باشد و پیروی کند آئین ابراهیم یکتاپرست را و برگرفت خدا ابراهیم را دوستی‌

النساء ١٢٤	آیه ١٢٥	النساء ١٢٦
سوره : سوره النساء نزول : ٨ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢١ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَسْلَمَ»: تسلیم کرد. خالص گردانید. «وَجْهَ»: قصد (نگا: بقره / . چهره، مراد سرتاپای وجود است که در این صورت تسمیه کلّ به اسم جزء است. «أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ»: توجّه و قصد خود را و عبادت خویشتن را تنها متوجّه خدا کرد. خویشتن را خالصانه تسلیم خدا کرد. «مِلَّة»: دین. آئین. «حَنِیفاً»: مخلصی که تسلیم فرمان خدا باشد و از دین خدا کوچکترین انحرافی نداشته باشد. حقّگرای بیزار از ادیان باطله. این واژه می‌تواند حال ابراهیم یا حال فاعل فعل (إِتَّبَعَ) یا (مِلَّة) باشد. «خَلِیلاً»: دوست. مراد این است که خداوند ابراهیم را برگزید و به تکریمی افتخارش بخشید که به تکریم دوست از دوست می‌ماند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذِ ابْتَلَى‌ إِبْرَاهِيمَ‌ رَبُّهُ‌... (۰) إِنَ‌ أَوْلَى‌ النَّاسِ‌... (۱) قُلْ‌ إِنَّنِي‌ هَدَانِي‌ رَبِّي‌... (۳) إِنَ‌ إِبْرَاهِيمَ‌ کَانَ‌ أُمَّةً... (۱) ثُمَ‌ أَوْحَيْنَا إِلَيْکَ‌ أَنِ‌... (۳) وَ إِبْرَاهِيمَ‌ الَّذِي‌ وَفَّى‌ (۰)

شَاکِراً لِأَنْعُمِهِ‌ اجْتَبَاهُ‌ وَ... (۰) وَ آتَيْنَاهُ‌ فِي‌ الدُّنْيَا حَسَنَةً... (۲) أُولٰئِکَ‌ الَّذِينَ‌ نَتَقَبَّلُ‌... (۲)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- تسلیم خدا بودن با تمام وجود به همراه انجام کارهاى نیک و شایسته، بهترین آیین است. (و من احسن دیناً ممن اسلم وجهه للّه و هو محسن) مراد از «وجه»، ذات و نفس آدمى است که از آن به تمام وجود تعبیر شده است; «محسن» در برداشت فوق به معناى انجام دهنده کار نیک گرفته شده است.

۲- برترین آیین، پیروى از دین ابراهیم است. (و من احسن دیناً ممن اسلم وجهه للّه و هو محسن و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً)

۳- تسلیم در برابر خدا و برخوردارى از روحیه احسان و نیکى، روح ادیان الهى است. (و من احسن دیناً ممن اسلم وجهه للّه و هو محسن) از این که براى معرفى برترین دین، تنها دو ویژگى فوق یاد شده است، اهمیت بنیادین آن دو در ادیان الهى دانسته مى شود.

۴- آیین ابراهیم (ع)، تار و پود تمامى ادیان الهى است. (و من احسن دیناً ممن اسلم وجهه للّه و هو محسن و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً)

۵- حضرت ابراهیم (ع)، انسانى متعادل و به دور از هرگونه انحراف و گرایش به باطل (و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً) در برداشت فوق کلمه «حنیفاً»، توصیف براى «ابراهیم» گرفته شده است.

۶- آیین ابراهیم(ع)، پیراسته از هرگونه انحراف و گرایش به باطل (و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً) «حنیفاً» توصیف «ملة» (آیین) و به معناى مستقیم و خالى از هرگونه انحراف است.

۷- حضرت ابراهیم (ع)، برگزیده شده از سوى خداوند به عنوان دوست (و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا)

۸- ابراهیم (ع)، داراى مقامى بس والا در پیشگاه خداوند (و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا)

۹- کسانى را که خداوند به دوستى خویش برگزید، بهترین الگو براى پیروى مردم هستند. (و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) جمله «اتخذ اللّه ...» به منزله علت براى «اتبع ملة ابراهیم»، است.

۱۰- پرهیز ابراهیم (ع) از انحراف و گرایش به باطل، دلیل گزینش وى به دوستى خداوند (ملة إبرهیم حنیفاً و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) بنابراین که وصف «حنیفاً» زمینه چینى باشد براى «و اتخذ اللّه ...» ; یعنى چون ابراهیم پیراسته از کجى و انحراف بود، خداوند او را به دوستى خویش برگزید.

۱۱- پیروى از آیین ابراهیم (ع) (دین حنیف)، موجب برخوردار شدن از محبت خداوند (و اتبع ملة إبرهیم حنیفاً و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) در صورتى که آیین پیراسته از انحراف، باعث دستیابى ابراهیم به مقام دوستى خدا شده باشد، پیروى از آن آیین، براى دیگران نیز مى تواند چنان تأثیرى داشته باشد و آنان را چون ابراهیم به مقام دوستى خداوند ارتقا دهد.

روایات و احادیث

۱۲- بهترین دین، از آن کسى است که تسلیم خدا باشد و بر پایه توجه به حضور خداوند او را پرستش کند. (و من احسن دیناً ممن اسلم وجهه للّه و هو محسن) رسول خدا (ص) در پاسخ سؤال از معناى «احسان» فرمود: ان تعبد اللّه تعالى کانک تراه فان لم تکن تراه فانه یراک.

۱۳- سجده هاى بسیار ابراهیم (ع)، موجب برگزیده شدن وى، از سوى خداوند، به عنوان خلیل (و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) امام صادق (ع) در مورد علت برگزیده شدن حضرت ابراهیم (ع) به عنوان خلیل، از سوى خداوند فرمود: لکثرة سجوده على الارض.

۱۴- رد نکردن درخواست نیازمندان و نیاز نبردن به درگاه غیر خدا، موجب برگزیده شدن ابراهیم (ع) از سوى خداوند به عنوان خلیل (و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) امام صادق (ع) درباره علت برگزیده شدن حضرت ابراهیم (ع) به عنوان خلیل، از سوى خداوند فرمود: لانه لم یرد احداً و لم یسال احداً قط غیر اللّه عز و جل.

۱۵- اطعام مردم و نماز شب، موجب برگزیده شدن ابراهیم (ع) به عنوان خلیل، از سوى خداوند (و اتخذ اللّه إبرهیم خلیلا) رسول خدا (ص): ما اتخذ اللّه ابراهیم خلیلا الا لاطعامه الطعام و صلوته باللیل و الناس نیام.

موضوعات مرتبط

• ابراهیم (ع): حنیف ۵، ۶، ۱۰ ; ابراهیم (ع) خلیل ۷، ۱۰، ۱۳، ۱۴، ۱۵ ; اطاعت از دین ابراهیم (ع) ۲، ۱۱ ; اعتدال ابراهیم (ع) ۵ ; اهمیّت دین ابراهیم (ع) ۴ ; برگزیدگى ابراهیم (ع) ۷، ۱۰، ۱۴، ۱۵ ; سجده ابراهیم (ع) ۱۳ ; عصمت ابراهیم (ع) ۵ ; فضایل ابراهیم (ع) ۵، ۱۰ ; مقامات ابراهیم (ع) ۸، ۱۳، ۱۴، ۱۵ ; ویژگى دین ابراهیم (ع) ۶
• احسان: ارزش احسان ۳
• ادیان: اساس ادیان ۴ ; حقیقت ادیان ۳
• ارزش: ملاک ارزش ۹
• اطعام: آثار اطعام ۱۵
• برگزیدگان:۱۳، ۱۴، ۱۵ فضایل برگزیدگان ۱۳، ۱۴، ۱۵ ۹
• برگزیدگى: عوامل برگزیدگى ۱۳، ۱۴، ۱۵
• تربیت: الگوى تربیت ۹
• تسلیم: ارزش تسلیم ۳ ; اهمیت تسلیم به خدا ۳، ۱۲ ; فضیلت تسلیم به خدا ۱
• خدا: موجبات محبت خدا ۱۱
• دین: بهترین دین ۱، ۲، ۱۲ ; دین حنیف ۶، ۱۱
• عبادت: خدا ۱۲
• عمل: اهمیّت عمل صالح ۱
• گزینش: ملاک گزینش ۱۰
• متدیّنان:۱۲
• محبوبان خدا:۷، ۹، ۱۰، ۱۱
• مقربان:۸
• نماز: آثار نماز شب ۱۵
• نیازمندان: تأمین نیازمندان ۱۴
• نیکى: ارزش نیکى ۳