الأنفال ٥٣

ذٰلِکَ‌ بِأَنَ‌ اللَّهَ‌ لَمْ‌ يَکُ‌ مُغَيِّراً نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى‌ قَوْمٍ‌ حَتَّى‌ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ‌ وَ أَنَ‌ اللَّهَ‌ سَمِيعٌ‌ عَلِيمٌ‌

ترجمه

این، بخاطر آن است که خداوند، هیچ نعمتی را که به گروهی داده، تغییر نمی‌دهد؛ جز آنکه آنها خودشان را تغییر دهند؛ و خداوند، شنوا و داناست!

اين بدان سبب است كه خداوند هيچ‌گاه نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير نمى‌دهد، مگر اين كه آنچه را در خود دارند تغيير دهند، و خداوند شنواى داناست

اين [كيفر] بدان سبب است كه خداوند نعمتى را كه بر قومى ارزانى داشته تغيير نمى‌دهد، مگر آنكه آنان آنچه را در دل دارند تغيير دهند، و خدا شنواى داناست.

این (عذاب) از آن جهت است که خدا بر آن نیست که نعمتی را که به قومی عطا کرد تغییر دهد تا وقتی که آن قوم حال خود را تغییر دهند، و خدا شنوا و داناست.

این [کیفر سخت] به سبب این است که خدا بر آن نیست که نعمتی را که به قومی عطا کرده [به عذاب و نقمت] تغییر دهد تا زمانی که آنان آنچه را در خود [از عقاید حقّه، حالات پاک و اخلاق حسنه ای که] دارند [به کفر، شرک، عصیان و گناه] تغییر دهند؛ و یقیناً خدا شنوا و داناست.

زيرا خدا نعمتى را كه به قومى ارزانى داشته است، دگرگون نسازد، تا آن قوم خود دگرگون شوند. و خدا شنوا و داناست.

این از آن است که خداوند دگرگون‌کننده نعمتی نیست که بر قومی ارزانی داشته باشد، مگر آنکه آنچه در دلهایشان دارند بگردانند، و خداوند شنوای داناست‌

اين [كيفر] از آن روست كه خدا هرگز بر آن نبوده است كه نعمتى را كه بر مردمى ارزانى داشته دگرگون كند تا آنكه آنها آنچه را كه در خودشان است دگرگون سازند- حال خود را به كفر و ناسپاسى و ستمگرى بگردانند-، و خدا شنوا و داناست.

این بدان خاطر است که خداوند هیچ نعمتی را که به گروهی داده است تغییر نمی‌دهد مگر این که آنان حال خود را تغییر دهند (و دیگر شایستگی نعمت خدا را نداشته باشند و بلکه سزاوار نقمت گردند) و بیگمان خداوند شنوای (اقوال و) آگاه (از افعال مردمان) است.

این (کیفر) همواره بدین سبب است، که خدا نعمتی را که بر قومی ارزانی داشته تغییر دهنده نبوده تا آنکه آنچه را در خودهاشان است تغییر دهند. و بی‌گمان خدا بسیار شنوای بس داناست.

این بدان است که نیست خدا تغییردهنده نعمتی که به قومی ارزانی داشته است تا تغییر دهند آنچه را که در خود ایشان است و آنکه خدا است شنونده دانا

الأنفال ٥٢	آیه ٥٣	الأنفال ٥٤
سوره : سوره الأنفال نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«ذلِکَ»: این عذاب و کیفر قریشیان. «مَا بِأَنفُسِهِمْ»: رفتار و کردارشان. نیّات و افکارشان.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

لَهُ‌ مُعَقِّبَاتٌ‌ مِنْ‌ بَيْنِ‌... (۴)

تفسیر

• آيات ۵۴ - ۴۱، سوره انفال
• توضيح و تفسير مفردات و جملات آيه شريفه مربوط به خمس : (( واعملوا انما غنمتم منشى ء فان لله خمسه و للرسول ... ))
• ياد آورى امدادهاى غيبى الهى در جنگ بدر كه موجب پيروزى مسلمين گرديد
• شش دستور جنگى به سربازان اسلام
• توضيح در مورد زينت دادن شيطان ، اعمال مشركين راو تحريك آنها به جنگ با مسلمين و سپس تنها گذاشتن آنانرا
• سخن منافقين و بيمار دلانى كه در ميان اصحاب بدر بودند، درباره مسلمان مجاهد
• تبدل نعمت به نقمت و عذاب هنگامى است كه صاحبان نعمت استعداد درونى خود را از دست داده مستعد عقاب شده باشند.
• رواياتى در مورد خمس و مستحقيقن آن در ذيل آيه شريفه : (( واعملوا انما غنمتم من ... ))
• رواياتى در ذيل آيات مربوط به جنگ بدر
• اشاره به اينكه تجسم شيطان در صورتهاى انسانى ، امر محالى نيست تا استعباد شود

• آيه و ترجمه
• تفسير :
• نكته ها
• ۱ - عوامل حيات و مرگ ملت ها
• ۲ - جبر سرنوشت و جبر تاريخ و ساير جبرها ممنوع !

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند عطاکننده نعمتها بر جوامع و بازگیرنده و تبدیل کننده آنها به نقمت و عذاب (کفروا بایت اللّه ... ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها)

۲- سنت خداوند استمراربخشى به نعمتهاى ارزانى شده به جوامع است. (لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم)

۳- نفس آدمیان بر فطرت ایمان است. (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا ما بأنفسهم) در آیه قبل تصریح شد که فرعونیان پس از انکار آیات الهى به هلاکت رسیدند و نعمتها از آنان سلب شد. از ارتباط آیه مورد بحث با آیه قبل مى توان استفاده کرد که مصداق روشن «ما بأنفسهم» نداشتن حالت انکار نسبت به آیات الهى است، که از آن مى توان به ایمان فطرى یاد کرد.

۴- انسانها ذاتا شایسته دریافت نعمتهاى خداوند هستند. (لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم) برداشت فوق با توجه به برداشت قبل و توضیح آن به دست مى آید.

۵- کفرورزى جوامع و ستیزه جویى با پیامبران، از عوامل از میان رفتن شایستگى آنان براى دستیابى به نعمتهاى الهى (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا ما بأنفسهم)

۶- فرعونیان و کفرپیشگان قبل از آنان در ابتداى تشکلشان امتهایى شایسته براى بهره مند شدن از نعمتهاى الهى بودند. (فأخذهم اللّه بذنوبهم ... ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا ... حتى یغیروا ما بأنفسهم) از نکاتى که مى توان از ارتباط این آیه و آیه قبل به دست آورد این است که فرعونیان و امتهاى پیش از آنها در ابتداى تشکلشان امتهاى کافر و منکر آیات الهى نبودند و این حالت پس از گذشت زمان بر آنان عارض شد.

۷- محرومیت جوامع بشرى از نعمتهاى الهى، پیامد گرفتار شدن آنان به کفر و گناه است. (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا)

۸- نقش اصلى عمل خود انسان در جلب نقمت یا نعمت (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا ما بأنفسهم)

۹- خداوند به سبب کفرورزى فرعونیان و اقوام پیش از آنها، نعمتهاى خویش را از آنان سلب و به نقمت و عذاب تبدیل کرد. (کدأب ءال فرعون ... ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا ... حتى یغیروا ما بأنفسهم)

۱۰- سبقت رحمت و نعمت خدا بر نقمت او (لم یک مغیرا نعمة أنعمها)

۱۱- تأثیر عقاید و اعمال امتها در تحولات اجتماعى آنان (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا ما بأنفسهم)

۱۲- هلاکت و نابودى مشرکان مکه در کارزار بدر، پیامد گناهان و کفرشان به آیات الهى بود. (ذلک بأن اللّه لم یک مغیرا نعمة أنعمها على قوم حتى یغیروا ما بأنفسهم) «ذلک» علاوه بر اینکه اشاره به فرجام شوم فرعونیان و کافران پیش از آنان است، مى تواند اشاره به قضایاى جنگ بدر و نابودى مشرکان مکه نیز داشته باشد.

۱۳- خداوند، شنواى گفتارها و آگاه به اندیشه ها و کردارها (و أن اللّه سمیع علیم)

۱۴- کیفر خداوند براى کافران، متکى بر شنوایى و علم گسترده اوست. (و أن اللّه سمیع علیم)

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۲
• امتها: آثار عقیده امتها ۱۱ ; آثار عمل امتها ۱۱ ; امتهاى پیشین ۶ ; کفر امتهاى پیشین ۹
• انبیا: آثار مبارزه با انبیا ۵
• انسان: روزى انسان ۴ ; صلاحیت انسان ها ۴ ; فطرت انسان ۳
• ایمان: فطرى ۳
• تحولات اجتماعى: عوامل تحولات اجتماعى ۱۱
• جامعه: آثار کفر جامعه ۵ ; اصالت جامعه ۱۱ ; عوامل محرومیت جامعه ۷
• خدا: استفاده از نعمتهاى خدا ۶ ; استمرار نعمتهاى خدا ۲ ; تقدم رحمت خدا ۱۰ ; سنتهاى خدا ۲ ; شنوایى خدا ۱۳، ۱۴ ; عذابهاى خدا ۱ ; عطایاى خدا ۱ ; علم خدا ۱۴ ; علم غیب خدا ۱۳ ; کیفرهاى خدا ۱۴ ; محرومیت از نعمتهاى خدا ۷ ; مراتب صفات خدا ۱۰ ; نعمتهاى خدا ۱
• رنج: موجبات رنج ۱، ۸، ۹
• عذاب: موجبات عذاب ۹
• عمل: آثار عمل ۸
• غزوه بدر: مشرکان در غزوه بدر ۱۲
• فرعونیان: و نعمتهاى خدا ۶ ; کفر فرعونیان ۹
• کافران: و نعمتهاى خدا ۶ ; کیفر کافران ۱۴
• کفر: آثار کفر ۷، ۹، ۱۲ ; کفر به آیات خدا ۱۲
• گناه: آثار گناه ۷، ۱۲
• مشرکان مکه: کفر مشرکان مکه ۱۲ ; گناه مشرکان مکه ۱۲ ; هلاکت مشرکان مکه ۱۲
• نعمت: تبدیل نعمت ۱، ۹ ; صلاحیت براى نعمت ۴، ۶ ; موجبات جلب نعمت ۸ ; موجبات سلب نعمت ۵، ۶، ۹
• هلاکت: عوامل هلاکت ۱۲