الأنعام ١٦٥

وَ هُوَ الَّذِي‌ جَعَلَکُمْ‌ خَلاَئِفَ‌ الْأَرْضِ‌ وَ رَفَعَ‌ بَعْضَکُمْ فَوْقَ‌ بَعْضٍ‌ دَرَجَاتٍ‌ لِيَبْلُوَکُمْ‌ فِي‌ مَا آتَاکُمْ‌ إِنَ‌ رَبَّکَ‌ سَرِيعُ‌ الْعِقَابِ‌ وَ إِنَّهُ‌ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ‌

ترجمه

و او کسی است که شما را جانشینان (و نمایندگان) خود در زمین ساخت، و درجات بعضی از شما را بالاتر از بعضی دیگر قرار داد، تا شما را به وسیله آنچه در اختیارتان قرار داده بیازماید؛ به یقین پروردگار تو سریع العقاب و آمرزنده مهربان است. (کیفر کسانی را که از بوته امتحان نادرست درآیند، زود می‌دهد؛ و نسبت به حق پویان مهربان است.)

و اوست كسى كه شما را در زمين جانشين [يكديگر] نمود و بعضى را بر بعضى ديگر به مراتبى برترى داد تا شما را در داده‌هايش به شما بيازمايد، بى‌گمان پروردگار تو زود كيفر و همو آمرزنده‌ى مهربان است

و اوست كسى كه شما را در زمين جانشين [يكديگر] قرار داد، و بعضى از شما را بر برخى ديگر به درجاتى برترى داد تا شما را در آنچه به شما داده است بيازمايد. آرى، پروردگار تو زودكيفر است، و [هم‌] او بس آمرزنده مهربان است.

و او خدایی است که شما را جانشین گذشتگان اهل زمین مقرر داشت و رتبه بعضی را از بعضی بالاتر قرار داد تا شما را در آنچه به شما داده (در این تفاوت رتبه‌ها) بیازماید، که همانا خدا زود کیفر و بسیار بخشنده و مهربان است.

اوست کسی که شما را در زمین، جانشینان [نسل های گذشته] قرار داد، و [پایه های مادی و معنوی] برخی از شما را بر برخی دیگر به درجاتی بالا برد تا شما را در آنچه به شما عطا کرده، بیازماید؛ قطعاً پروردگارت زود کیفر است، و یقیناً بسیار آمرزنده و مهربان است.

اوست خدايى كه شما را خليفگان زمين كرد، و بعضى را بر بعض ديگر به درجاتى برترى داد، تا شما را در چيزى كه عطايتان كرده است بيازمايد. هر آينه پروردگارت زود كيفر مى‌دهد و او آمرزنده و مهربان است.

و او کسی است که شما را جانشینان [الهی‌] بر روی زمین برگماشت، و بعضی را بر بعضی دیگر به درجاتی برتری داد تا شما را در آنچه به شما بخشیده است بیازماید، بی‌گمان پروردگارت زودکیفر و همو آمرزگار مهربان است‌

و اوست كه شما را جانشينان [پيشينيان در] زمين كرد و برخى از شما را بر برخى ديگر به پايه‌ها بالا برد تا در آنچه به شما داد بيازمايدتان. همانا پروردگار تو زود كيفر است، و هر آينه او آمرزگار و مهربان است.

خدا است که شما را جانشینان (دیگران برای آبادانی جهان در کره‌ی) زمین گردانید، و (در استعدادهای ذاتی و مواهب آسمانی و اموال کسبی) برخی را بر برخی، درجاتی بالاتر برد (و در کمال مادی و معنوی به نسبت استفاده شخص از اسباب و سنن یزدان و گسترده در پهنه‌ی جهان، کسانی را بیشتر از کسانی ترقّی و تعالی داد) تا شما را در آنچه به شما داده است بیازماید (و در عمل مشخّص شود چه کسی به شرائع آسمانی مؤمن یا کافر و در نعمتهای خدادادی سپاسگزار و یا ناسپاس است). بیگمان پروردگارت زود رساننده‌ی عقاب (به مخالفان) است و او دارای مغفرت بیکران و رحمت فراوان (در حق پشیمان‌شوندگان از گناهان و برگردندگان به آستان یزدان) است.

و اوست کسی که شما را در زمین جانشینان (یکدیگر و گذشتگانی دیگر ) نهاد و بعضی از شما را بر برخی دیگر به درجاتی (در این جهان) برتری داد، تا شما را – در آنچه به شما داده است – بیازماید. همواره، پروردگارت پیگیرِ سریع (در کیفر) است و به‌راستی (هم)او بس پوشنده‌ی رحمتگر بر ویژگان است.

و او است آنکه گردانید شما را جانشینان زمین و برتری داد گروهی از شما را بر گروهی پایه‌هائی تا بیازمایدتان در آنچه به شما داده است همانا پروردگار تو است زودشکنجه (شتابنده در عقوبت) و همانا او است آمرزنده مهربان‌

الأنعام ١٦٤	آیه ١٦٥	الأنعام ١٦٦
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«خَلآئِفَ»: جمع خلیفه، جانشینان. مراد جانشینان خدا در اجرای احکام و تنفیذ اراده او در امر آبادانی و اداره کره زمین است؛ و یا مراد این است که هر گروهی جانشین گروه دیگری در این زمین می‌گردد و امانتداری او در مواهب مادی و معنوی و اجرا قوانین دین الهی مورد آزمایش قرار می‌گیرد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذْ قَالَ‌ رَبُّکَ‌ لِلْمَلاَئِکَةِ... (۵) فَإِنْ‌ کَذَّبُوکَ‌ فَقُلْ‌ رَبُّکُمْ‌... (۲) قَالُوا أُوذِينَا مِنْ‌ قَبْلِ‌ أَنْ‌... (۴) وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ‌ بِالسَّيِّئَةِ... (۳) نَبِّئْ‌ عِبَادِي‌ أَنِّي‌ أَنَا... (۲) وَ أَنَ‌ عَذَابِي‌ هُوَ الْعَذَابُ‌... (۰) انْظُرْ کَيْفَ‌ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ‌... (۳) أَمَّنْ‌ يُجِيبُ‌ الْمُضْطَرَّ إِذَا... (۳) أَ هُمْ‌ يَقْسِمُونَ‌ رَحْمَةَ رَبِّکَ‌... (۷) وَ لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَا مِنْکُمْ‌... (۳) أَمَّنْ‌ يُجِيبُ‌ الْمُضْطَرَّ إِذَا... (۳)

وَ إِذْ قَالَ‌ رَبُّکَ‌ لِلْمَلاَئِکَةِ... (۴) وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ‌ مِنْ‌ بَنِي‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۶۵ - ۱۶۱، سوره انعام
• مقصود از اينكه رسول الله صلى عليه و آله (( اول المسلمين )) مى باشد.
• پيرامون اسلام خالص و آيه (درجات فوقها بعض )...

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- استقرار انسانهاى هر عصر در زمین به جانشینى نسلهاى گذشته، در اختیار خدا و به دست اوست. (و هو الذى جعلکم خلئف الأرض) «خلائف» جمع خلیفه (جانشین) است. اگر مخاطبان آیه انسانهاى موجود در هر عصر باشند، مراد از جانشینى، جانشینى مردم هر عصر از مردم عصر پیشین خواهد بود. و اگر مخاطبان همه انسانها باشند، مقصود از جانشینى انسانها، جانشینى آنان از انسانهاى منقرض شده اى است که پیش از بنى آدم بوده اند. این احتمال نیز گفته شده که منظور جانشینى انسان از خداست.

۲- آمدن هر نسلى به جاى نسل پیشین، پرتوى از ربوبیت خدا بر انسانهاست. (و هو رب کل شىء ... و هو الذى جعلکم خلئف الأرض)

۳- خداوند در اعطاى نعمتهاى خویش برخى از مردم را بر برخى دیگر برترى بخشید. (برترى در مقام، ثروت و ...) (و رفع بعضکم فوق بعض درجت)

۴- برترى برخى از انسانها بر برخى دیگر و تفاوت آنان در برخوردار شدن از نعمتها، تدبیرى است از جانب خدا در راستاى ربوبیت او بر جوامع بشرى (و هو رب کل شىء ... رفع بعضکم فوق بعض درجت)

۵- آزمون انسانها از جانب خدا هدف از مستقر ساختن آنان در زمین و برترى دادن برخى از ایشان بر برخى دیگر (هو الذى جعلکم خلئف الأرض و رفع بعضکم فوق بعض درجت لیبلوکم) به نظر مى رسد «لیبلوکم علاوه بر این که متعلق به «رفع» است، متعلق به «جعلکم» نیز باشد.

۶- مزایاى هر فرد و امکانات دنیوى او، موهبتهایى است خدادادى. (فى ما ءاتیکم)

۷- امکانات و مزایاى هر انسان، وسیله آزمون او از جانب خداوند است. (لیبلوکم فى ما ءاتیکم)

۸- آزمون انسانها از جانب خدا در راستاى تربیت و رشد آنان است. (و هو رب کل شىء ... لیبلوکم فى ما ءاتیکم)

۹- عقوبتهاى الهى سریع و بدون تأخیر دامنگیر مستحقان کیفر مى شود. (إن ربک سریع العقاب)

۱۰- عقوبتهاى الهى در انتظار کسانى است که در آزمون الهى ناموفق باشند. (لیبلوکم فى ما ءاتیکم إن ربک سریع العقاب)

۱۱- خداوند غفور (آمرزنده گناهان) و رحیم (مهربان به بندگان) است. (لغفور رحیم)

۱۲- کسانى که در آزمونهاى الهى موفق باشند، از مغفرت الهى برخوردار و از رحمت او بهره مند خواهند شد. (لیبلوکم فى ما ءاتیکم ... إنه لغفور رحیم)

۱۳- آدمى در هر حال باید از عقوبتهاى الهى ترسان و به رحمت او امیدوار باشد. (إن ربک سریع العقاب و إنه لغفور رحیم)

موضوعات مرتبط

• آمرزش: عوامل آمرزش ۱۲; مشمولان آمرزش خدا ۱۲
• اسماء و صفات: رحیم ۱۱; غفور ۱۱
• اقتصاد: منشأ تفاوتهاى اقتصادى ۳، ۴
• امتحان: آثار شکست در امتحان ۱۰; آثار موفقیت در امتحان ۱۲; ابزار امتحان ۷; امتحان با امکانات دنیوى ۷; فلسفه امتحان ۵، ۸
• امکانات دنیوى: منشأ امکانات دنیوى ۶
• امیدوارى: به رحمت خدا ۱۳
• انسان: استقرار انسان ها در زمین ۱، ۵; امتحان انسان ها ۵; تفاوت رتبه‌هاى انسان ها ۳، ۴، ۵; جانشینى در انسان ها ۱، ۲
• تربیت: عوامل مؤثر در تربیت ۸
• ترس: از کیفرهاى خدا ۱۳; ترس و امیدوارى ۱۳
• خدا: اختیارات خدا ۱; امتحان خدا ۵، ۷، ۸، ۱۲; ربوبیت خدا ۴; سرعت کیفرهاى خدا ۹; عطایاى خدا ۳، ۶; کیفرهاى خدا ۱۰; مظاهر ربوبیت خدا ۲; مهربانى خدا ۱۱
• خلافت: در زمین ۱، ۲
• رحمت: مشمولان رحمت خدا ۱۲
• کیفر: مستحقان کیفر ۹، ۱۰
• گناه: آمرزش گناه ۱۱