الإسراء ٢١
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الإسراء ٢٠ | آیه ٢١ | الإسراء ٢٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أُنظُرْ»: ببین. دقّت کن. «دَرَجَاتٍ ... تَفْضِیلاً»: این دو واژه تمییزند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۹ - ۲۲ سوره إسراء
- معنای هدایت قرآن بر دین «أقوَم»، و اين كه اسلام، دين «قيّم» است
- خداوند، براى مؤمنان نیکوکار، بر خود حق قرار داده است
- بيان عجول بودن انسان و نکته های آیه: «وَ يَدَعُ الإنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَائَهُ بِالخَيرِ...»
- مراد از آيت بودن شب و روز
- وجود قدرت و آزادى، دليل و مجوز ارتكاب هر عملى نيست
- معناى این که فرمود: «ما طائر هر کسی را به گردنش آویخته ایم»؟
- مقصود از كتابى كه در قيامت، براى افراد انسان بيرون آورده مى شود
- هدايت هر كس، به سود خودش و ضلالتش، عليه خود اوست
- توضيح اين كه فرمود: «وَ مَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتّى نَبعَثَ رَسُولاً»
- وجوهی که مفسران در توجیه امر خدا در آیه: «أمَرنَا مُترَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا» گفته اند
- مراد از «خواستن عاجله»، در آيه: «مَن كَانَ يُرِيدُ العَاجِلَةَ عَجَّلنَا لَهُ فِيهَا...»
- اعمال آدمى، اسباب سعادت و یا شقاوت اخروى هستند
- بيان اين كه اهل دنيا و اهل آخرت، هر دو، از عطاى خداوند بهره می برند
- اشاره به تفاسير ديگرى كه براى اين آيه، بيان شده است
- توضيح اين كه: درجات اخروى، بزرگتر از درجات دنيوى است
- بحث روايتى: (رواياتى در ذيل برخى آيات گذشته)
- گفتارى در چند فصل پيرامون قضاء
- فصل ۱ - در معنا و حدود آن
- فصل ۲ - نظرى فلسفى در معناى «قضاء»
- فصل ۳ - روايات هم اين نظريه را تأييد مى كنند
- بحث فلسفى: (فيض خداوند، مطلق و نامحدود است)
نکات آیه
۱- خداوند، فراخوان آدمیان براى تأمل و درس آموزى از تفاوت رتبه دنیوى انسانها (انظر کیف فضّلنا بعضهم على بعض)
۲- برترى مرتبه برخى انسانها بر بعضى دیگر و تفاوت مراتب مادى آنان، در قلمرو اراده الهى است. (فضّلنا بعضهم على بعض)
۳- برخوردارى همه انسانها از فیض و عطاى الهى، به صورت یکسان و مساوى نیست. (کلاًّ نمدّ هؤلاء و هؤلاء من عطاء ربّک ... انظر کیف فضّلنا بعضهم على بعض)
۴- مراتب و فضایل اخروى، بسى برتر و بزرگتر از درجات دنیوى است. (و للأخرة أکبر درجت و أکبر تفضیلاً)
۵- تفاوت آدمیان در برخوردارى از موهبت ها و امکانات دنیا، نمودى از تفاوت اخروى آنهاست. (انظر کیف فضّلنا بعضهم ... و للأخرة أکبر درجت)
۶- تلاش انسان در تفاوت درجات و مزایاى اخروى او، نقشى تعیین کننده دارد. (من کان یرید العاجلة ... و من أراد الأخرة و سعى لها ...فضّلنا بعضهم على بعض و للأخرة أکبر درجت و أکبر تفضیلاً) از اینکه خداوند در آیات پیش فرمود: «آخرت طلبان، در صورت تلاش متناسب با آخرت طلبى شان، جزا داده مى شوند» و در این آیه مى فرماید: «آخرت، داراى درجاتى بس فراتر و عظیم تر از دنیاست» به دست مى آید که براى نیل به مدارج برتر آخرت، تلاشى متناسب با آن لازم است.
۷- توجه به عظمت مراتب اخروى، مایه گرایش به ارزشهاى عالى آن است. (انظر ... و للأخرة أکبر درجت و أکبر تفضیلاً) دعوت خداوند از انسانها براى تعمق و تأمل در مدارج عالى اخروى، مى تواند به این منظور باشد که در انسانها انگیزه آخرت طلبى و تلاش براى کسب درجات عالى آخرت ایجاد کند.
۸- آخرت طلبان مؤمن، داراى مقامى بس ارجمند و برخوردار از درجات و مراتب بلند در روز رستاخیز (و من أراد الأخرة و سعى لها سعیها و هو مؤمن ... و للأخرة أکبر درجت و أکبر تفضیلاً)
روایات و احادیث
۹- «عن النبى(ص) قال: ما من عبد یرید أن یرتفع فى الدنیا درجة فارتفع إلاّ وضعه الله فى الأخرة درجة أکبر منها و أطول ثم قرء: «و للأخرة أکبر درجات و أکبر تفضیلاً»;[۱] از پیامبر(ص) روایت شده است که فرمود: هیچ بنده اى نیست که بخواهد در دنیا درجه اى [از نظر مادى ]پیشرفت کند و به آن هم دست یابد، مگر آنکه خداوند او را در آخرت درجه اى که بزرگ تر و پایدارتر از درجه دنیاست، پایین آورد; سپس [این آیه را]تلاوت فرمود: و للأخرة أکبر درجات و أکبر تفضیلاً».
۱۰- «عن أبوعمروالزبیرى عن أبى عبدالله(ع) قال: قلت له: إن للإیمان درجات و منازل، ...؟ قال: نعم، قلت له: صفه لى ... قال: ... ثمّ ذکر ما فضّل الله عزّوجلّ به أولیائه بعضهم على بعض فقال عزّوجلّ:... «انظر کیف فضّلنا بعضهم على بعض و للأخرة أکبر درجات و أکبر تفضیلاً» ... فهذا ذکر درجات الإیمان و منازله عند الله عزّوجلّ;[۲] ابوعمرو زبیرى گوید: به امام صادق(ع) عرض کردم: [آیا ]براى ایمان درجات و منازلى است ...؟ حضرت فرمود: بله، به حضرت گفتم: برایم توصیف کن ...، فرمود:... سپس [قرآن] آن چیزى که به وسیله آن خداوند بعضى از اولیایش را بر برخى دیگر برترى داده، یادآور شده و فرموده: ... «انظر کیف فضّلنا بعضهم على بعض و للأخرة أکبر درجات و أکبر تفضیلاً» ... پس این است از موارد ذکر درجات و منازل ایمان در نزد خداوند عزّوجلّ».
موضوعات مرتبط
- آخرت طلبان: مقامات اخروى آخرت طلبان ۸
- ارزشها: ارزش مقامات اخروى ۴; ارزش مقامات دنیوى ۴
- انسان: تفاوت اقتصادى انسان ها ۲، ۵; عبرت از تفاوت انسان ها ۱; مراتب اخروى انسان ها ۷; مطالعه در تفاوت انسان ها ۱; منشأ تفاوت انسان ها ۲; نشانه هاى تفاوت اخروى انسان ها ۵
- ایمان: مراتب ایمان ۱۰
- تدبّر: اهمیت تدبّر ۱
- تلاش: آثار تلاش ۶; اهمیت تلاش ۶
- خدا: اراده خدا ۲; دعوتهاى خدا ۱
- ذکر: آثار ذکر آخرت ۷
- عبرت: اهمیت عبرت ۱; عوامل عبرت ۱
- گرایشها: زمینه گرایش به ارزشها ۷
- لطف خدا: تفاوت مشمولان لطف خدا ۳
- مؤمنان: مراتب مقامات مؤمنان ۱۰; مقامات اخروى مؤمنان ۸
- مقامات: آثار مقامات دنیوى ۹; عوامل مؤثر در مقامات اخروى ۶; مقامات اخروى ۹
- نعمت: تفاوت مشمولان نعمت ۳
منابع