الأنعام ١٤٧
| کپی متن آیه |
|---|
| فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقُلْ رَبُّکُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَ لاَ يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ |
ترجمه
| الأنعام ١٤٦ | آیه ١٤٧ | الأنعام ١٤٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَأْس»: عذاب و عِقاب.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَکُمْ خَلاَئِفَ... (۲) وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ بِالسَّيِّئَةِ... (۲) نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا... (۱) وَ أَنَ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ... (۰) غَافِرِ الذَّنْبِ وَ قَابِلِ... (۱) إِنَ بَطْشَ رَبِّکَ لَشَدِيدٌ (۱) وَ هُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ (۰)
إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَ يُعِيدُ (۰) وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ بِالسَّيِّئَةِ... (۳)
تفسیر
- آيات ۱۵۰ - ۱۳۶، سوره انعام
- بيان آيات شريفه ، كه متضمن احتجاج عليه مشركين در مورد قربانى كردن فرزندانشان در برابر بت ها، و بعض احكام در مورد خوردنى ها، مى باشد.
- مراد از نهى از اسراف در: (( و لا تسرفوا انه لا يحب المسرفين )) .
- خداوند متعال به مشيت تكوينى خود از هيچكس ايمان نخواسته است .
- رواياتى در مورد حق فقراء و مساكين در محصول زراعت .
- معناى : (( ثمانيه ازواج من الظاءن اثنين ... )) .
- در قيامت از جاهل سؤ ال مى شود: چرا علم نياموختى تا بدان عمل كنى ؟.
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ «147»
(اى پيامبر!) اگر تو را تكذيب كردند پس بگو: پروردگارتان داراى رحمت گسترده است (امّا) عذاب او از قوم تبهكار، دفع نمى‌شود.
پیام ها
1- رهبر بايد آماده‌ى شنيدن تكذيب و تهمت از سوى برخى مردم باشد. فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ ...
2- با تكذيب كنندگان، بايد برخوردى خيرخواهانه كرد و اگر تأثير نداشت، از تهديد استفاده شود. «ذُو رَحْمَةٍ- لا يُرَدُّ بَأْسُهُ»
3- بيم و اميد، در كنار هم كارساز است. «ذُو رَحْمَةٍ، بَأْسُهُ»
4- درهاى رحمت الهى حتّى به روى مخالفان هم بسته نيست. «فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ»
5- رحمت خداوند، پيش از قهر اوست. ذُو رَحْمَةٍ ... بَأْسُهُ
6- گستردگى رحمت الهى، مانع كيفر كردن او نيست. رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ ... وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ هرچند كيفر او نيز در مسير تربيت انسان و از رحمت و ربوبيّت او سرچشمه مى‌گيرد.
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 576
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (147)
بعد از آن خطاب بر رسول صلى اللّه عليه و آله فرمايد:
فَإِنْ كَذَّبُوكَ: پس اگر تكذيب تو كنند جحودان در آنچه وحى نموده‌ام به تو فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ: پس بگو به ايشان آرى، پروردگار شما صاحب بخشايش بسيار است بر اهل طاعت. يا واسع الرحمة است به اينكه مهلت مى‌دهد شما را در تكذيب و تعجيل عذاب نفرمايد، تا شايد از كفر و تكذيب برگرديد، پس مغرور مشويد به امهال، زيرا امهال حق تعالى اهمال نيست وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ: و بازداشته نخواهد شد عذاب او در وقت معين و مقرر او قومى كه مكذبانند. چون چنين است، پس به رجاء رحمت او ايمن مشويد از نقمت او.
در كتاب كافى- ابى اسامه از حضرت صادق عليه السّلام يقول: تعوّذوا باللّه من سطوات اللّه باللّيل و النّهار. قال قلت: و ما سطوات اللّه؟ قال الاخذ على المعاصى. فرمود پناه ببريد به خدا از سطوات قهارى در شب و روز. عرض كردم سطوات الهى چيست؟ فرمود: گرفتن به عقوبت معاصى.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَإِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ واسِعَةٍ وَ لا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ (147)
ترجمه
پس اگر تكذيب كنند تو را پس بگو پروردگار شما صاحب رحمت واسعه است و بازداشته نميشود عذابش از گروه گناهكاران.
تفسير
خداوند پس از بيان يك سلسله از حقايق پيغمبر خود را مأمور بابلاغ فرمود و آنكه در صورت تكذيب بگويد خدا داراى رحمت واسعه رحيميّه است پرده ناموس بندگان را بخطاء فاحش ندرد و روزى روزى خواران را بگناه ظاهر نبرد تا مغرور نشوند بعدم نزول عذاب فورى بر آنها و نيز گوشزد فرمايد كه مقتضاى حكمت و عدالت الهى آنستكه دست ردّ بر سينه احدى از اهل جرم و عصيان نگذارد و هر كس را بمجازات عملش در وقت مقرر برساند تا از عاقبت امر خويش بينديشند و پيرامون معاصى نگردند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَبُّكُم ذُو رَحمَةٍ واسِعَةٍ وَ لا يُرَدُّ بَأسُه‌ُ عَنِ القَوم‌ِ المُجرِمِين‌َ (147)
پس اگر تكذيب ميكنند پس بآنها بگو که پروردگار شما صاحب رحمت واسعه است و كسي نميتواند بأس او را از قوم گنه‌كارها رد كند.
فَإِن كَذَّبُوكَ مراد يهود است که تكذيب پيغمبر اكرم صلّي اللّه عليه و آله و سلّم نمودند هم در اينکه حكم تحريم بلكه جميع احكام بلكه تكذيب رسالت نمودند فقل در جواب تكذيب آنها ربّكم پروردگار شما که شما را از كتم عدم بوجود آورد و بحدّ كمال عقل رسانيد و انبياء بسياري براي شما فرستاد و احكامي جعل فرمود براي هدايت شما تماما از روي رحمت و لطف و عنايت بوده براي تربيت شما.
ذُو رَحمَةٍ واسِعَةٍ که وَسِعَت كُل‌َّ شَي‌ءٍ و لكن شما يهود با انبياء چه كرديد بعضي را كشتيد و بعضي را تكذيب نموديد و با احكام الهيه چه كرديد همه را زير پا گذارديد و تغيير داديد و با كتابهاي الهي چه كرديد همه را تحريف نموديد و از مواضع خود انتقال داديد بلكه توحيد را منكر شديد و در شرك بسر برديد و گمان كرديد که خدا شما را عذاب نميكند و خدا را بغضب آورديد بدانيد که وَ لا يُرَدُّ بَأسُه‌ُ عَنِ القَوم‌ِ المُجرِمِين‌َ احدي بفرياد شما نميرسد و كسي جلوگيري از عذاب او نميكند هر قومي که نافرماني او كردند.
سؤال- اينکه آيه دليل بر انكار شفاعت است با اينكه از ضروريات مذهب است جواب- شفاعت خاص باهل ايمان است غير مؤمن بالاخص يهود عنود لياقت شفاعت ندارند و احدي از براي آنها شفاعت نميكند بلكه انبياء و اولياء حتي حضرت موسي عليه السّلام از اينها بيزار است و خصم آنها است چنانچه پيغمبر اسلام با اينكه شفاعت كبري بدست او است خصم اينکه مذاهب باطله است که در اسلام احداث شده است (ويل لمن شفعائه خصمائه).
234
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- پیامبر (ص) مأمور توجه دادن تکذیب کنندگان وحى به رحمت واسعه خداوند و بیم دادن آنان از عذاب حتمى اوست. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۲- پیامبر (ص) باید در انتظار تکذیب از جانب مشرکان و آماده رویارویى با آنها باشد. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة) جمله «إن کذبوک» خطاب به پیامبر (ص) و پیش بینى وقوع تکذیب در برابر آن حضرت است. «قل ربکم» و «و لا یرد ... » ارائه راه حل براى مقابله با این تکذیب است.
۳- تکذیب نمودن پیامبر (ص) تکذیب کردن خداوند است. (و إنا لصدقون. فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة)
۴- مهلت الهى به تکذیب کنندگان پیامبر (ص) و هلاک نساختن آنان جلوه رحمت گسترده پروردگار است. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة)
۵- ممکن است مشرکان، با وجود صدق خبرهاى خداوند در مورد تحریمها و علل آن، به تکذیب آن بپردازند. (و إنا لصدقون. فإن کذبوک)
۶- پیام رسانان دین (مبلغان) باید خود را براى تکذیبها و چگونگى مقابله با آن آماده کنند. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة)
۷- ربوبیت الهى، مقتضى امیدبخشى به همگان و امهال و هشدار به مجرمان (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۸- رحمت خدا بر غضب وى پیشى دارد. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۹- گستردگى رحمت خدا، مانع کیفر مجرمان نخواهد بود. (ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۱۰- تحریم آنچه خداوند حرام نکرده و تکذیب وحى جرم است. (قل لا أجد فیما أوحى إلىّ محرما ... فإن کذبوک ... و لا یرد بأسه)
۱۱- جرم، زمینه ساز گرفتار شدن به عذاب الهى است. (و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۱۲- جامعه مجرم خود را از شمول رحمت خداوند محروم و سزاوار عذاب او مى گرداند. (و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین) «بأس» در لغت به معناى شدت است و در این آیه کنایه از عذاب است.
۱۳- ابلاغ رحمت خداوند به تکذیب کنندگان وحى و بیم دادن آنان از عذاب خداوند، روشهاى کلى مقابله با آنان است. (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۱۴- لزوم به کارگیرى بشارت و انذار در تبلیغ و دعوت مردم به دین (فإن کذبوک فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین)
۱۵- عذاب اقوام مجرم نیز جلوه اى از رحمت خداوند است.* (فقل ربکم ذو رحمة وسعة و لا یرد بأسه عن القوم المجرمین) آمدن جمله «و لا یرد بأسه» پس از «ذو رحمة واسعة» چنین مى نمایاند که عذاب اقوام مجرم نیز جلوه اى از رحمت واسعه خداوند است.
موضوعات مرتبط
- اقوام: عذاب اقوام مجرم ۱۵
- امیدوارى: عوامل امیدوارى ۷
- انذار: از عذاب ۱، ۱۳
- تبلیغ: انذار در تبلیغ ۱۴ ; بشارت در تبلیغ ۱۴ ; روش تبلیغ ۱۴
- تذکر: رحمت خدا ۱
- جامعه: عذاب جامعه مجرم ۱۲ ; محرومیت جامعه مجرم ۱۲
- جرم: آثار جرم ۱۱ ; موارد جرم ۱۰
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۷ ; آثار رحمت خدا ۹ ; ابلاغ رحمت خدا ۱۳ ; تقدم رحمت خدا ۸ ; تکذیب خدا ۳ ; صدق اخبار خدا ۵ ; غضب خدا ۸ ; مظاهر رحمت خدا ۴، ۱۵ ; مهلت خدا ۴
- دین: تبلیغ دین ۱۴
- رحمت: محرومان از رحمت خدا ۱۲
- عذاب: اهل عذاب ۱۲ ; موجبات عذاب ۱۱
- مباحات: جرم تحریم مباحات ۱۰
- مبلغان: آمادگى مبلغان ۶ ; هشدار به مبلغان ۶
- مجرمان: کیفر مجرمان ۹ ; مهلت به مجرمان ۷ ; هشدار به مجرمان ۷
- محمّد (ص): انذارهاى محمّد (ص) ۱ ; تکذیب محمّد (ص) ۲، ۳ ; محمّد (ص) و مشرکان ۲ ; مسؤولیت محمّد (ص) ۱ ; مکذّبان محمّد (ص) ۲ ; مهلت به مکذّبان محمّد (ص) ۴ ; هشدار به محمّد (ص) ۲
- مشرکان: تکذیب مشرکان ۵ ; مشرکان و اخبار خدا ۵
- وحى: انذار مکذّبان وحى ۱، ۱۳ ; جرم تکذیب وحى ۱۰ ; روش برخورد با مکذّبان وحى ۱۳
منابع
