الأعلى ١٤

قَدْ أَفْلَحَ‌ مَنْ‌ تَزَکَّى‌

ترجمه

به یقین کسی که پاکی جست (و خود را تزکیه کرد)، رستگار شد.

|حقا كه هر كه پاكى جست، رستگار شد

رستگار آن كس كه خود را پاك گردانيد؛

حقّا فلاح و رستگاری یافت آن کسی که تزکیه نفس کرد.

بی تردید کسی که خود را [از زشتی های باطن و ظاهر] پاک کرد، رستگار شد.

هر آينه پاكان رستگار شدند؛

به راستی هر کس پاکدلی پیشه کرد، رستگار شد

براستى رستگار شد هر كه پاكى ورزيد- از كفر و شرك و گناهان-

قطعاً رستگار می‌گردد کسی که خویشتن را (از کثافت کفر و معاصی) پاکیزه دارد.

به‌راستی رستگار کرد آن کس که خود را بسی پاک گرداند.

همانا رستگار شد آنکه پاکی جست‌

الأعلى ١٣	آیه ١٤	الأعلى ١٥
سوره : سوره الأعلى نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«قَدْ أَفْلَحَ»: قطعاً نجات یافته است و رستگار گردیده است. «تَزَکّی»: خود را پاکیزه داشت. زکات داد (نگا: قاسمی).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قَدْ أَفْلَحَ‌ مَنْ‌ زَکَّاهَا (۲)

وَ کَذٰلِکَ‌ بَعَثْنَاهُمْ‌... (۱) الَّذِينَ‌ لاَ يُؤْتُونَ‌ الزَّکَاةَ وَ... (۰) إِنَ‌ هٰذَا لَفِي‌ الصُّحُفِ‌ الْأُولَى‌ (۰) وَ رُسُلاً قَدْ قَصَصْنَاهُمْ‌ عَلَيْکَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۹، سوره اعلى
• مضمون كلمه سوره مباركه اعلى
• توضيح معناى اينكه فرود: ((سبّح اسم ربّك - نام پروردگارت را تنزيه كن ))
• اقوال مختلف در اين باره
• مظاهر تدبير الهى : خلقت ، تسويه ، تقدير، هدايت ، و...
• معناى ((اقراء)) در ((سنقرئك فلا تنسى )) و مفاد استثناء ((الّا ماشاء اللّه ))
• آسوده خاطر نموده پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از چيست تلقى وحى الهى و حفظ آن
• معناى اينكه خطاب به پيامبر (صلى الله عليه و آله ) فرمود: ((و نيسّرك لليسرى تورا براى يسرى آسان مى كنيم )) و نكته اى كه اين تعبير متضمّن است
• سودمند واقع شدن شرط اساسى تذكره و اشاره به گفتار مفسرين درباره شرط مذكور
• معناى اينكه شقىّ دوزخى در آتش نه مى ميرد و نه زنده مى شود،
• مراد از تزّكى در: ((قد افلح من تزكّى ))
• (رواياتى در ذيلآيات : ((سبّح اسم ربك الاعلى ))، ((سنقرئك فلاتنسى ))، ((قذ افلح من تزّكى )) ودرباره صحف اولى )
• روايتى درباره عدد انبياء الهى و كتب و صحيفه هاى آنها

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - انسان هاى پاک، درست کار و تلاش کننده در مسیر رشد و کمال، اهل نجات اند و به هدف اصلى دست یافته، همواره در خوبى خواهند ماند. (قد أفلح من تزکّى) «فلاح»; یعنى، ظفر یافتن و دستیابى به مقصود (مفردات راغب) و نیز به معناى «فوز»، «نجات» و «باقى ماندن در خیرات» است (قاموس). فعل «تزکّى» از باب تفعل است و بر تکلّف (تلاش براى تزکیه) دلالت دارد. این فعل از مشتقات «زکاء» یا «زکاة» است. «زکاة»; یعنى، درستى و درستکارى (مصباح) و به دست آوردن چیزى که مایه پاکى شود (مفردات) و «زکاة»; یعنى، پاکى، رشد و نموّ، برکت و ممدوح بودن. (نهایه ابن اثیر)

۲ - مردمان تذکّرپذیر و اهل خشیت، انسان هایى پاک، و رستگارند. (سیذّکّر من یخشى ... قد أفلح من تزکّى) مصداق مورد نظر از «من تزکى» - به قرینه آیات پیشین - همان مصادیق «من یخشى» است.

۳ - کسانى که انفاق کرده و زکات مال خود را ادا کنند، انسان هایى صالح و نجات یافته اند. (قد أفلح من تزکّى) برخى از لغت دانان، فعل «تزکّى» را به معناى «تصدق» مى دانند. (لسان العرب)

۴ - خودسازى و پاک سازى خویش از وابستگى به دنیا، مایه نجات و صلاح است. (قد أفلح من تزکّى) تزکیه در آیه - به قرینه «بل تؤثرون الحیاة الدنیا» در آیه بعد - شامل پاکى از علاقه به دنیا نیز مى باشد.

روایات و احادیث

۵ - «و سئل الصادق(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» قال من أخرج الفطرة; از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «قد أفلح من تزکّى» سؤال شد، فرمود: [مقصود] کسى است که زکات فطره خود را بپردازد».

موضوعات مرتبط

• انفاقگران: نجات انفاقگران ۳
• پاکان: جاودانگى پاکان ۱; سعادت پاکان ۱; فضایل پاکان ۱; نجات پاکان ۱
• تزکیه: آثار تزکیه ۴
• خداترسان: پاکى خداترسان ۲; رستگارى خداترسان ۲
• زکات: آثار پرداخت زکات فطره ۵
• زکات دهندگان: نجات زکات دهندگان ۳
• سعادتمندان :۲
• صالحان :۳
• عبرت: پاکى عبرت پذیران ۲; رستگارى عبرت پذیران ۲
• نجات: عوامل نجات ۴
• نجات یافتگان :۳