فاطر ١٣

يُولِجُ‌ اللَّيْلَ‌ فِي‌ النَّهَارِ وَ يُولِجُ‌ النَّهَارَ فِي‌ اللَّيْلِ‌ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ‌ وَ الْقَمَرَ کُلٌ‌ يَجْرِي‌ لِأَجَلٍ‌ مُسَمًّى‌ ذٰلِکُمُ‌ اللَّهُ‌ رَبُّکُمْ‌ لَهُ‌ الْمُلْکُ‌ وَ الَّذِينَ‌ تَدْعُونَ‌ مِنْ‌ دُونِهِ‌ مَا يَمْلِکُونَ‌ مِنْ‌ قِطْمِيرٍ

ترجمه

او شب را در روز داخل می‌کند و روز را در شب؛ و خورشید و ماه را مسخّر (شما) کرده، هر یک تا سرآمد معیّنی به حرکت خود ادامه می‌دهد؛ این است خداوند، پروردگار شما؛ حاکمیّت (در سراسر عالم) از آن اوست: و کسانی را که جز او می‌خوانید (و می‌پرستید) حتی به اندازه پوست نازک هسته خرما مالک نیستند!

|شب را در روز داخل مى‌كند [و روز بلند مى‌شود] و روز را در شب وارد مى‌كند، و آفتاب و ماه را تسخير كرده است [كه‌] هر يك تا سر آمد معينى روانند. اين است خداوند كه پروردگار شماست. فرمانروايى از آن اوست، و كسانى را كه غير از او مى‌خوانيد، مالك پوست هسته خر

شب را به روز درمى‌آورد و روز را به شب درمى‌آورد، و آفتاب و ماه را تسخير كرده است [كه‌] هر يك تا هنگامى معين روانند؛ اين است خدا پروردگار شما؛ فرمانروايى از آنِ اوست. و كسانى را كه بجز او مى‌خوانيد، مالك پوست هسته خرمايى [هم ]نيستند.

خداست که شب را درون پرده روز پنهان سازد و روز را درون پرده شب، و خورشید و ماه را مسخّر کرده که هر یک به مقدار معیّن و مدار خاصی می‌گردند، اوست خدای آفریننده و پروردگار شما، که همه ملک هستی از اوست، و به غیر او معبودانی که به خدایی می‌خوانید در جهان دارای پوست هسته خرمایی نیستند.

شب را در روز فرو می برد و روز را در شب فرو می برد، و خورشید و ماه را مسخّر و رام کرده است که هر کدام تا سرآمدی معین روانند. این است خدا پروردگار شما، فرمانروایی، ویژه اوست و کسانی را که به جای او می پرستیدید، مالک پوست هسته خرمایی هم نیستند.

از شب مى‌كاهد و به روز مى‌افزايد و از روز مى‌كاهد و به شب مى‌افزايد و آفتاب و ماه را رام كرد. هر يك تا زمانى معين در حركتند. اين است خدا پروردگار شما. فرمانروايى از آن اوست. چيزهايى را كه سواى او به خدايى مى‌خوانيد مالك پوست ميان هسته خرمايى هم نيستند.

از شب می‌کاهد و بر روز می‌افزاید و از روز می‌کاهد و بر شب می‌افزاید، و خورشید و ماه را رام کرده است که هر یک تا سرآمدی معین جریان دارند، چنین است خداوند پروردگارتان، که فرمانروایی او راست، و کسانی که [ای ناباوران‌] به جای او می‌خوانید، مالک [چیزی حتی به اندازه‌] پوست هسته خرما نیستند

شب را در روز درمى‌آورد و روز را در شب- اشاره است به كاهش و افزايش شب و روز- و خورشيد و ماه را رام كرد و هر يك تا سرآمدى نامبرده روان است. اين است خداى، پروردگار شما، پادشاهى او راست و آنان كه به جاى او مى‌خوانيد- مى‌پرستيد- پوست هسته خرمايى- كمترين چيزى- را دارا نيستند.

خدا شب را داخل در روز، و روز را داخل در شب می‌کند. او خورشید و ماه را مسخّر کرده است (و برای سود انسانها به گردش و چرخش انداخته است). هر یک از آن دو تا مدّت معیّن و سرآمد روشنی به حرکت خود ادامه می‌دهند. آن کسی که (درازی و کوتاهی شبها و روزها و نظام نور و ظلمت و حرکات دقیق ماه و خورشید را سر و سامان داده است) الله است که خداوندگار شما است، و مالکیّت و حاکمیّت (جهان هستی) از آن او است. و بجز او کسانی که به فریاد می‌خوانید (و پرستش می‌نمائید) حتی مالکیّت و حاکمیّت پوسته‌ی نازک خرمائی را ندارند.

شب را در روز فرو می‌برد و روز را در شب فرو می‌برد و آفتاب و ماه را تسخیر کرده است (که) هر یک تا هنگامی معیّن روانند؛ این است خدا، پروردگار شما؛ پادشاهی تنها از آنِ اوست. و کسانی را که بجز او می‌خوانید (و می‌خواهید) مالک سوراخی از هسته‌ی خرمایی (هم) نیستند.

فروبرد شب را در روز و فروبرد روز را در شب و رام گرداند مهر و ماه را هر کدام روانند تا سرآمدی نامبرده این است پروردگار شما وی را است پادشاهی و آنان که خوانید جز او دارا نیستند پوست هسته خرمائی‌

فاطر ١٢	آیه ١٣	فاطر ١٤
سوره : سوره فاطر نزول : ١٠ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یُولِجُ»: (نگا: آل‌عمران / ، حجّ / ، لقمان / ) / «أَجَلٍ مُّسَمّیً»: (نگا: رعد / روم / لقمان / ). «تَدْعُونَ»: (نگا: انعام / و و ، اعراف / و و اسراء / ، مریم / ، حجّ / ). «قِطْمِیرٍ»: پوسته نازک و سفیدرنگ پیرامون هسته خرما، که نشان و نماد ناچیزی و کمی است.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلِ‌ ادْعُوا الَّذِينَ‌ زَعَمْتُمْ‌... (۴)

تفسیر

• آيات ۹ - ۱۴ سوره فاطر
• تشبيه مسئله بعثت در روز قيامت و زنده شدن مردگان به احياء زمين
• معناى عزت و مفاد آيه : من كان يريد العزة فلله العزة جميعا
• مراد از كلم طيب و صعود آن به سوى خدا و مقصود از اينكهعمل صالح آن را بلند مى كند اليه يصعدالكم الطيب ...
• مراد از مكر سيئات و اينكه فرمود: و مكر اولئك هويبور
• وجوه مختلف درباره خلقت انسان از خاك در آيه : والله خلقكم من تراب ثم من نطفة ...
• كم و زياد عمر انسانها در لوح محفوظ مضبوط است
• تمثيل حال مؤ من و كافر به درياى شيرين و درياى شور
• اشكال و شبهه اى در ذيل جمله : و تستخرجون حلية تلبسونها و جواب هايى كه بدان دادهشده است
• وجه تفاوت تعبير در آيه : وترى الفلك فيه مواخر... و آيه : وترى الفلك مواخر فيه...
• معناى اينكه فرمود آلهه مشركين دعايشان را نمى شنوند
• رواياتى درباره تشبيه رستاخيز به احياء زمين با باران ، و درذيل آيه : اليه يصعد الكلم الطيب ...

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - در پى هم آمدن شب و روز و جایگزینى مستمر یکى جاى دیگرى، جلوه اى از توانایى مطلق خدا و یکتایى او (یولج الّیل فى النهار و یولج النهار فى الّیل) «إیلاج» (مصدر «یولج») به معناى وارد کردن است. وارد کردن شب در روز و روز در شب، مى تواند کنایه از جابه جا کردن شب و روز باشد; یعنى، خدا شب را تدریجاً به جاى روز و روز را به تدریج در جاى شب قرار مى دهد.

۲ - نوسانات مستمر ساعات شب و روز (کوتاهى و بلندى آنها) در طول سال، نشانه قدرت بى نهایت خداوند و یکتایى او است. (یولج الّیل فى النهار و یولج النهار فى الّیل) برداشت یاد شده بر این اساس استوار است که مراد از وارد کردن شب در روز، کاستن از مقدار شب و افزودن بر مقدار روز و مقصود از ایلاج روز در شب، کاستن از ساعات روز و افزودن بر ساعات شب باشد.

۳ - خورشید و ماه، مسخر خدا و رام اراده او (و سخّر الشمس و القمر)

۴ - حرکت منظم و بىوقفه خورشید و ماه (و سخّر الشمس و القمر کلّ یجرى) فعل مضارع «یجرى»، دلالت بر استمرار جریان حرکت خورشید و ماه دارد.

۵ - حرکت خورشید و ماه، تا وقت معینى بوده و زمانى به پایان مى رسد. (و سخّر الشمس و القمر کلّ یجرى لأجل مسمًّى)

۶ - آفرینش جهان هستى چون انسان، دریا، خورشید و ماه، از نشانه هاى خداى حقیقى (اللّه) (و اللّه خلقکم من تراب ... ثمّ جعلکم أزوجًا ... و ما یستوى البحران ... و سخّر الشمس و القمر ... ذلکم اللّه) «ذلکم» اشاره به کسى است که اشیاى ذکر شده را آفریده و صاحب خلق و جعل مى باشد.

۷ - خدا (اللّه)، پروردگار انسان ها (اللّه ربّکم)

۸ - آفرینش جهان (انسان، دریا، خورشید و ماه)، جلوه اى از ربوبیت خدا است. (اللّه خلقکم من تراب ... و ما یستوى البحران ... و سخّر الشمس و القمر ... ذلکم اللّه ربّکم)

۹ - فرمانروایى مطلق جهان، مخصوص خدا است. (اللّه ربّکم له الملک) تقدیم خبر (له) بر مبتدا (الملک)، دلالت بر حصر مى کند.

۱۰ - آفرینش انسان، دریا، خورشید و ماه، جلوه اى از فرمانروایى مطلق خدا بر جهان هستى است. (و اللّه خلقکم من تراب ... و ما یستوى البحران ... و سخّر الشمس و القمر ... له الملک)

۱۱ - معبودهاى ادعایى مشرکان، فاقد هرگونه مالکیت; حتى به مقدار پوست هسته خرما (و الذین تدعون من دونه ما یملکون من قطمیر) «قطمیر» به معناى لفّافه و پوست میان خرما و هسته آن است (لسان العرب) البته این تعبیر در آیه شریفه، کنایه از بسیار ناچیز بودن است.

۱۲ - مالکیت جهان و فرمانروایى بر آن، از اوصاف و ویژگیهاى معبود حقیقى و شایسته عبادت (و اللّه خلقکم ... الشمس و القمر ... ذلکم اللّه ربّکم له الملک و الذین تدعون من دونه ما یملکون من قطمیر)

موضوعات مرتبط

• آفرینش: حاکم آفرینش ۹، ۱۲; خلقت آفرینش ۶، ۸; مالک آفرینش ۱۲; نظم آفرینش ۴
• آیات خدا: آیات آفاقى ۱
• انسان: خلقت انسان ۶، ۸، ۱۰
• توحید: دلایل توحید ۱، ۲، ۶
• خدا: اراده خدا ۳; حاکمیت خدا ۹; ربوبیت خدا ۷; نشانه هاى حاکمیت خدا ۱۰; نشانه هاى ربوبیت خدا ۸; نشانه هاى قدرت خدا ۱، ۲
• خورشید: انقیاد خورشید ۳; تداوم گردش خورشید ۴; خلقت خورشید ۶، ۸، ۱۰; فرجام گردش خورشید ۵; نظم خورشید ۴
• دریا: خلقت دریا ها ۶، ۸، ۱۰
• روز: جایگزینى روز ۱
• شب: تفاوت شب و روز ۲; جایگزینى شب ۱
• ماه(گردون): انقیاد ماه(گردون) ۳; تداوم گردش ماه(گردون) ۴; خلقت ماه(گردون) ۶، ۸، ۱۰; فرجام گردش ماه(گردون) ۵; نظم ماه(گردون) ۴
• معبودان باطل: بى ارزشى مالکیت معبودان باطل ۱۱
• معبودراستین: حاکمیت معبودراستین ۱۲; شرایط معبودراستین ۱۲; مالکیت معبودراستین ۱۲; نشانه هاى معبودراستین ۶