نتایج جستجو

خداست] بپرهیزید، و اگر [از آزار و رنجی که به شما می دهند] چشم پوشی کنید و سرزنش کردن آنان را ترک نمایید و از آنان بگذرید [خدا هم شما را مورد الطاف بی کرانش

مضارع «یقول» - که بر استمرار دلالت دارد - گویاى این حقیقت است که توبیخ و سرزنش کردن، کار همیشگى کافران در برخورد با مؤمنان است. اسلام: روش مبارزه با اسلام

به بعضى روكردندو همديگر را سرزنش مى‏نموده‏اند. لَوْمَة: به معنى ملامت است [مائده:54]. در راه خدا جهاد مى‏كنند و از ملامت سرزنش كننده‏اى نمى‏ترسند. ملوم اسم

تفسیر آیات ۱ - روى گردانان از راه حق و هدایت، مورد توبیخ و سرزنش خداوند (أفرءیت الذى تولّى) ۲ - سرزنش الهى، نسبت به دریغ کنندگان از انفاق (أفرءیت الذى تولّى)

تازگى قرآن ۳; سرزنش مکذبان قرآن ۴; وحیانیت قرآن ۱; ویژگیهاى قرآن ۳ مشرکان: استهزاهاى مشرکان صدر اسلام ۲، ۶; ایمان مشرکان صدر اسلام ۱; سرزنش مشرکان صدر اسلام

مى دهید. ۳ - سرزنش عادیان توسط هود(ع) به خاطر ساختن بناهایى بى فایده و بازیگرانه (أتبنون بکلّ ریع ءایة تعبثون) استفهام در «أتنبون» براى توبیخ و سرزنش است. ۴

تکلیف: عمل به تکلیف ۱ خدا: سرزنشهاى خدا ۲، ۵ سخن: سرزنش سخن بى عمل ۵، ۶; موانع سخن بى عمل ۴ عمل: سرزنش مدعیان بى عمل ۲; مدعیان بى عمل در صدراسلام ۳ مؤمنان:

مفهوم آن است. و هنگامى که به «باب افعال» برده مى شود به معناى زائل کردن و صرف نظر از سرزنش است. در «لسان العرب»، تصریح شده است: معناى باب «استفعال» آن نیز

تنها برادرانش را عقوبت نکرد ، بلکه از سرزنش آنان نیز پرهیز نمود. (لاتثریب علیکم) «تثریب» به معناى ملامت کردن و سرزنش نمودن به گناه است (برگرفته شده از لسان العرب)

تقوا ۲، ۳، ۷; توصیه به تقوا ۲، ۱۰; تهدید مانعان از تقوا ۶; سرزنش ممانعت از مبلغان تقوا ۱; سرزنش نهى از تقوا ۷; شگفتى ممانعت از مبلغان تقوا ۱; شگفتى نهى از

تاریخ صدر اسلام ۱ اشراف: سرزنش ترجیح اشراف ۳ ایمان: اهمیت تقویت ایمان ۵ تبلیغ: اعراض از برخورد ناپسند در تبلیغ ۶; روش تبلیغ ۶; سرزنش تبعیض در تبلیغ ۳ خدا:

اهمیّت علاقه به خدا ۲، ۵، ۸ ; اهمیّت علاقه به محمّد (ص) ۲، ۵، ۸ ; سرزنش علاقه به تجارت ۳ ; سرزنش علاقه به مسکن ۳ ; علاقه به برادر ۴ ; علاقه به پدر ۲، ۴ ; علاقه

أحببت حبّ الخیر عن ذکر ربّى) ۱۰ - اظهار پشیمانى کردن سلیمان(ع) و مورد سرزنش قرار دادن خود به خاطر غفلت کردن از یاد خدا، در اثر سان دیدن طولانى از اسب ها (فقال

نکردن از شیطان توجه نکنند، مورد سرزنش او قرار دارند. (ألم أعهد إلیکم یبنى ءادم أن لاتعبدوا الشیطن) برداشت یاد شده، از لحن سرزنش آمیز آیه شریفه به دست مى آید

تحقیر کرد و پدر و قومش را به خاطر این کار مورد سرزنش قرار داد. (إذ قال لأبیه و قومه ما هذه التماثیل ) اشاره کردن به بت ها با اسم اشاره نزدیک (هذه) و نیز تعبیر

امام على(ع) ۵ انفاق: ادعاى دروغ در انفاق ۴; ارزش انفاق ۳; منت در انفاق ۱، ۲ تفاخر: سرزنش تفاخر ۲ ثروتمندان: امتنان ثروتمندان ۱; عجب ثروتمندان ۱; مباهات ثروتمندان

۲ لواط: آثار لواط ۲، ۴، ۷ ; زشتى لواط ۱ ; زمینه لواط ۵ ; سرزنش لواط ۶ متجاوزان:۴، ۶ مرد: سرزنش نشوز مرد ۳ مسرفان:۴ همسر: ترک آمیزش با همسر ۲، ۳ ; حقوق همسر

تورات ۴ حرامخوارى: آثار حرامخوارى ۱۰ ; سرزنش حرامخوارى ۸ خدا: بشارت خدا ۱۴ ; رضایت خدا ۲۱ ; زمینه محبت خدا ۲۰ دروغ: سرزنش استماع دروغ ۸ ; علاقه استماع دروغ

یتیم ۱، ۲; امداد به یتیم ۳; حمایت از یتیم ۳; زمینه ظلم به یتیم ۳; سرزنش تحقیر یتیم ۴; سرزنش تحمیل ذلت بر یتیم ۴; نهى از تحقیر یتیم ۴; نهى از ذلت یتیم ۴; نیازهاى

اهمیت ادب ۶ اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱ بنى تمیم: ظالمان بنى تمیم ۷ بى ادبان: سرزنش بى ادبان ۲ بى عقلان: روش برخورد بى عقلان ۴ خدا: سرزنشهاى خدا ۲ عقل: ملاکهاى

از سوى خداوند، به خاطر ژرف نگرى نکردن درباره توانایى خدا بر خلق موجودات، سرزنش شده اند. (أَوَلم یروا کیف یبدئ اللّه الخلق) همزه «أَوَلم یروا» استفهام توبیخى

شوهر نخواهد شد. ۸- زندانى کردن، از راههاى مجازات بزهکاران (و الّتى یأتین الفاحشة ... فامسکوهنَّ فى البیوت) ۹- لزوم دعوت کردن از چهار مرد مسلمان، براى تحمّل

پیدا مى کند. انسان: عجز انسان ۲ انفاق: اهمیت انفاق ۳; زمینه ترک انفاق ۱; سرزنش ترک انفاق ۳; عوامل ترک انفاق ۳ ترس: آثار ترس از فرجام ۱ سعادت: عوامل سعادت

جمع‌آوری برگهای (درختان) بهشت کردند و آنها را بر خود افکندند. پروردگارشان (به سرزنش ایشان پرداخت و خطاکاری آنان را متذکّر شد و) فریادشان زد که آیا شما را از

منهم) «نبذ» به معناى انداختن و رها کردن است و در آیه شریفه کنایه از شکستن و نقض کردن مى باشد. ۳ - یهود، مورد توبیخ و سرزنش خداوند به جهت عهدشکنى و نقض پیمانهاى

شهادت گرفت و از آن پس انفاق کردن را قطع نمود و به کسى چیزى نمى بخشید سپس این آیه نازل گردید پس از نزول آیه عثمان با نفاق کردن خویش ادامه داد چنان که ابن

تعقل: آثار عدم تعقل ۱۰; تعقل در حقیقت آخرت ۹، ۱۱; تعقل در حقیقت دنیا ۹، ۱۱; سرزنش عدم تعقل ۹، ۱۱; نشانه هاى تعقل ۱۲ تقوا: آثار تقوا ۵ تکلیف: آثار عمل به تکلیف

اتکا: سرزنش اتکا به مال ۳ انفاق: زمینه ترک انفاق ۴ بخل: زمینه بخل ۴; سرزنش بخل ۲ بخیلان :۱ تقوا: موانع تقوا ۲ ثروت اندوزان :۱ ثروت اندوزى: سرزنش ثروت اندوزى

تسلیم: آثار تسلیم به خدا ۳ تکبر: تکبر هنگام نعمت ۴; زمینه تکبر ۲; سرزنش تکبر ۷ جزع: سرزنش جزع ۷ خدا: ارتباط با خدا ۱۱; التجا به خدا ۵; تنزیه خدا ۹; خدا و

افشاگران عیب ۱۲ ; هشدار به افشاگران عیب ۱۲ افشاگرى: جایز ۵، ۶ ; سرزنش افشاگرى ۱ بدگویى: سرزنش بدگویى ۱، ۲، ۱۰ خدا: شنوایى خدا ۱۰ ; علم خدا ۱۱، ۱۴، ۱۵ ; موجبات

صدقه كه نسبت به سائل، يَتْبَعُها أَذىً‌: تابع شود او را رنجى و آزارى از سرزنش و غير آن، زيرا صاحب اين صدقه محروم است از ثناى جميل در دنيا و ثواب جزيل در

۱، ۲، ۳; عنصر خلقت انسان ۱، ۲، ۳ تعقل: سرزنش عدم تعقل ۵ توحید: دلایل توحید ربوبى ۲ جن: جن از آتش ۱، ۲، ۳; سرزنش جنیان کافر ۵; شعور جن۳; عنصر خلقت جن ۱،

خسروا أنفسهم و أهلیهم یوم القیمة) ۱۳ - فراهم کردن زمینه هاى گمراهى خود و خانواده خویش، مایه خسران و سرزنش در صحنه قیامت (و قال الذین ءامنوا إنّ الخسرین

عهد خدا با اهل کتاب ۱۱ ایمان: ایمان به محمّد(ص) ۱۱; متعلق ایمان ۱۱ تجاهل: سرزنش تجاهل ۱۶ تورات: بشارتهاى تورات ۴، ۶، ۸; پیامبر موعود تورات ۶، ۷، ۱۵; تصدیق

Tabber requires Javascript to function. آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز

ناپسند ۹ سرزنش: ملاک استحقاق سرزنش ۹ عمل: بدعت عمل ناپسند ۹ ; عمل ناپسند ۶ فحشا: مبارزه با فحشا ۲ ; نهى از فحشا ۴ قوم لوط: تاریخ قوم لوط ۳، ۶ ; سرزنش قوم لوط

انسان ۶; سرزنش جنیان کافر ۵; شعور جن۶; مسؤولیت جن ۶; نعمتهاى جن ۶ خدا: تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا ۱; توصیه هاى خدا ۳; سرزنشهاى خدا ۴، ۵; سرزنش مکذبان نعمتهاى

نیست. مگر در [کام جویی از] همسران یا کنیزانشان، که آنان [در این زمینه] مورد سرزنش نیستند. جز بر همسران يا كنيزان خويش، كه در نزديكى با آنان مورد ملامت قرار

کند که قدر و منزلتش ما فوق این است که برای خدا سجده کند. تفسیر آیات ۱ - سرزنش ابلیس از سوى خداوند، به خاطر نافرمانى از سجده بر آدم(ع) (قال یإبلیس ما منعک

اهمیت اخلاص در نماز ۶; ریا در نماز ۷; زمینه ریا در نماز ۴; سرزنش ریا در نماز ۵، ۸ یتیم: سرزنش اذیت یتیم ۸ تفسیر ابن المنذر.

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

ورزى، على رغم اعتقاد به حاکمیت فراگیر خدا بر سراسر هستى، سزاوار نکوهش و سرزنش (قل فأنّى تسحرون) ۴ - مشرکان، مفتون خیال هاى خام و غافل از برهان هاى عقلى

لوط، مورد سرزنش وى به خاطر انحراف از مسیر طبیعى در ارضاى غرایز جنسى (و تذرون ما خلق لکم ربّکم من أزوجکم) «وَذْر» (مصدر «تذرون») به معناى ترک کردن و واگذاشتن

«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ» 7- سهو اگر برخاسته از تقصير و بى‌اعتنائى باشد، سرزنش دارد. «عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ» 8- سهو در نماز قابل جبران و بخشش است ولى

برطرف کردن استبعاد کافران و ارائه نشانه هاى امکان معاد است. ۳ - سطحى نگرى کافران در مظاهر شگفت انگیز طبیعت و نادیده گرفتن قدرت الهى در آن، مورد سرزنش خداوند

امداد به مشرکان ۱; سرزنش اخروى مشرکان ۲; عجز مشرکان ۱; عذاب اخروى مشرکان ۲، ۳; عذاب روحى مشرکان ۲، ۳ معاد: استهزاى اخروى مکذبان معاد ۲; سرزنش اخروى مکذبان معاد

(مبارک) معرفى کرده و سپس انکار این حقیقت از سوى مشرکان را مورد سرزنش قرار داده است. این سرزنش مى تواند بیانگر برداشت یاد شده باشد. برکت: منشأ برکت ۱، ۶ تورات:

فاذاً لا یؤتون النّاس نقیراً) اقتصاد: اهمیّت اقتصاد ۶ انحصارطلبان:۵ بخیل: سرزنش بخیل ۷ حکومت: مسؤولیّت حکومت ۶، ۸ خدا: سرزنشهاى خدا ۶، ۷ رهبرى: مسؤولیت رهبرى

کافر و تکذیب گر در میان جن، همانند آدمیان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) ۴ - سرزنش شدن کافران و تکذیب گران جن و انس از سوى خداوند، به خاطر نادیده انگاشتن نعمت ها

اختلاف: اجتناب از اختلاف ۳ تفاخر: آثار تفاخر ۲۱ ; سرزنش تفاخر ۱۶، ۱۷، ۱۸ تکبر: آثار تکبر ۲۱ ; سرزنش تکبر ۱۷ تکلیف: آثار عمل به تکلیف ۳ ; عمل به تکلیف ۴

کافر و تکذیبگر در میان جن، همانند آدمیان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) ۴ - سرزنش شدن کافران و تکذیبگران جن و انس از سوى خداوند، به خاطر نادیده انگاشتن نعمت ها

لاترکنوا إلى الذین ظلموا) «الرکون إلى شىء»; یعنى ، گرایش پیدا کردن به چیزى و اعتماد کردن بر آن. ۲- تمایل به ستمگران و اتکاى بر آنان ، موجب گرفتار شدن به

مى‌اندازند در آتش و در هر حال بآنها بعد از وصول بجهنّم براى مزيد خفّت و خوارى و سرزنش گفته ميشود اين جهنمى است كه شما در دنيا منكر آن بوديد و آنها گردش ميكنند

شاء اللّه ما تلوته علیکم ... فقد لبثت فیکم عمراً من قبله أفلا تعقلون) ۱۰ - سرزنش مشرکان از سوى خداوند، به خاطر انکار الهى بودن قرآن و رسالت پیامبر(ص)، على رغم

به خاطر چنین تفکرى مورد سرزنش قرار داده است، استفاده مى شود که آنان براى چنین اسبابى نقش مستقل قائل بوده اند و گرنه جاى سرزنش و توبیخ نداشت. ۳- مشرکان،

عصیان ابلیس ۲; عوامل عصیان ابلیس ۶; عوامل کفر ابلیس ۷ تکبر: آثار تکبر ۹; سرزنش تکبر ۹ حق: زمینه حق ناپذیرى ۹ ملائکه: انقیاد ملائکه ۱۰; تکلیف ملائکه ۱، ۸;

بشارتهاى ملائکه ۱; توصیه هاى ملائکه ۲; ملائکه مبشر ۱، ۲ یأس: سرزنش یأس از رحمت خدا ۳; سرزنش یأس از لطف خدا ۳

ناپذیرى ۳; سرزنش حق ناپذیران ۴; سطحى نگرى حق ناپذیران ۴ خدا: دلایل خدا شناسى ۱، ۵ دین: آسیب شناسى دینى ۳ سطحى نگرى: آثار سطحى نگرى ۳; سرزنش سطحى نگرى ۴

اتکا کنند و از غیر او یارى بطلبند، مورد سرزنش خداوند هستند. (و اتّخذوا من دون اللّه ءالهة لعلّهم ینصرون) اتکا: سرزنش اتکا به غیرخدا ۷ استمداد: استمداد از

کافر و تکذیب گر در میان جن، همانند آدمیان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) ۴ - سرزنش شدن کافران و تکذیب گران جن و انس از سوى خداوند، به خاطر نادیده انگاشتن نعمت ها

بنى اسرائیل ۷; مسؤولیت بنى اسرائیل ۱، ۲ حق: اجتناب از کتمان حق ۲; حرمت کتمان حق ۴; سرزنش کتمان حق ۴، ۵; عوامل کتمان حق ۳ خدا: توصیه هاى خدا ۱، ۲; عهد خدا ۱ دین: عوامل

و روده ها را مى پوشاند و «تثریب» به معناى کنار زدن آن است، سپس به معناى سرزنش و توبیخ و ملامت آمده، گویى با این کار پرده گناه از چهره طرف کنار زده مى شود

مى‌اندازند در آتش و در هر حال بآنها بعد از وصول بجهنّم براى مزيد خفّت و خوارى و سرزنش گفته ميشود اين جهنمى است كه شما در دنيا منكر آن بوديد و آنها گردش ميكنند

(کلّ من علیها فان . و یبقى وجه ربّک ... فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) پرسش سرزنش آمیز آیه شریفه، در مورد نعمت هاى انکارناپذیر، درصدد توجه دادن انسان به نعمت هایى

۶، ۷ خدا: خدا و نجواکنندگان ۵، ۶، ۷، ۸، ۱۰; سرزنشهاى خدا ۱; سرزنش جهل به علم خدا ۱; سرزنش شک در علم خدا۱; شنوایى خدا ۸; علم غیب خدا ۴، ۱۰; وسعت علم خدا۲،

عقیده اهل کتاب ۱۰ ; کیفر علماى اهل کتاب ۱۳ تکلیف: ترک تکلیف ۸ ; سرزنش ترک تکلیف ۷ تملّق:۱۳ سرزنش تملّق ۱۳ ۱۱ تورات: تعالیم تورات ۵ خدا: عذاب خدا ۱۰، ۱۱ خشنودى:۲،

رابطه با کافران ۵ ; زیان دوستى با کافران ۱۷ ; قبول ولایت کافران ۱۷ مسلمانان: سرزنش مسلمانان ۴ ; سوگند مسلمانان ۶، ۹ ; مسلمانان سست ایمان ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۸ ;

منظور از آن، لواط است. ۵ - لوط(ع) قوم خود را به خاطر همجنس بازى (لواط)، مورد سرزنش قرار داد. (و لوطًا إذ قال ... إنّکم لتأتون الفحشة ما سبقکم بها من أحد) ۶

آمده است، گرچه هر دو معنا با آیه فوق متناسب است. اما با توجّه به ملامت و سرزنش حضرت صالح(علیه السلام)، معناى اول مناسب تر به نظر مى رسد. فره‌ (۱ بار) فره

تنهایی موجب عذاب است. ج4، ص419 تفسیر آیات ۱ - کافران در قیامت، مورد ملامت و سرزنش به خاطر استکبار در برابر آیات الهى (و أمّا الذین کفروا أفلم تکن ءایتى تتلى

باستان ۱۰; حق ناپذیرى مصریان باستان ۶، ۷، ۱۵; دین ستیزى مصریان باستان ۱۵; سرزنش مصریان باستان ۸; شک مصریان باستان ۵; عقیده باطل مصریان باستان ۹; کفر مصریان

کتمان حق ۱۰; گناه کتمان حق ۱۱ دین: اجتناب از کتمان دین ۱۰; سرزنش کتمان دین ۹ سرزنش: عوامل سرزنش ۹ علما: علماى دین و کتمان حق ۹، ۱۱; هشدار به علماى دین ۱۱

در طبیعت سرزنش کرده است. (أوَلم یروا أنّا خلقنا لهم ممّا عملت أیدینا أنعمًا) برداشت یاد شده از آن جا است که آیه شریفه درباره کافران و درصدد سرزنش آنان است

جهاد ۷; تخلف از جهاد ۳; ختم قلب متخلفان از جهاد ۴; خشنودى از ترک جهاد ۱; سرزنش متخلفان از جهاد ۲ حقایق: محرومیت از حقایق ۵ خدا: سرزنشهاى خدا ۲ دین: محرومان

بازگشت انسان به خدا و حضور در محضر او است. (و أنّکم إلینا لاترجعون) آخرت: سرزنش مکذبان آخرت ۱ انسان: بینش پوچى خلقت انسان ۲; زمینه بینش پوچى خلقت انسان ۴;

پر کند، عذاب الهى را در پى خواهد داشت. (إنّهم ساء ما کانوا یعملون) اسلام: سرزنش توطئه علیه اسلام ۱ جهنم: آمادگى جهنم ۳; فعلیت جهنم ۳ خدا: سرزنشهاى خدا ۱;

خوشِ گياهان، يكى از نعمت‌هاى الهى است. «وَ الرَّيْحانُ» 8- تكذيب آيات الهى، سرزنش را به دنبال دارد. «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» 9- جن نيز مثل انسان،

مورد سرزنش نیستند. مگر براى همسرانشان يا كنيزانشان، كه در اين حال ملامتى بر آنها نيست. مگر در برابر همسرانشان یا ملک یمینهایشان، که در این صورت سرزنش ناپذیرند

۵ کافران: تعاون کافران ۱ ; حمایت از کافران ۱ ; رابطه ولایى با کافران ۲ ; سرزنش حمایت از کافران ۲ ; کافران و مؤمنان ۱ مؤمنان: ترک حمایت از مؤمنان ۳ ; حمایت

ادعاهاى اهل کتاب ۹، ۱۱; اعراض اهل کتاب ۶; بهانه جویى اهل کتاب ۱۲; سرزنش عصیان اهل کتاب ۱۴; سرزنش کفر اهل کتاب ۱۰; شگفتى عصیان اهل کتاب ۱۴; کفر اهل کتاب ۴، ۵،

برابر کافرانْ سرسخت و قدرتمندند، همواره در راه خدا جهاد می کنند، و از سرزنش هیچ سرزنش کننده ای نمی ترسند. این فضل خداست که به هر کس بخواهد می دهد؛ و خدا بسیار

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

۷۲، ص ۴۲۸، ح ۸۶. اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴ اسماء و صفات: اعلم ۶ افشاگرى: سرزنش افشاگرى ۸ تقیه: اهمیت تقیه ۸ حسنه: مراد از حسنه ۸ خدا: تعالیم خدا ۲; توصیه

اندیشه نکردن در چگونگى مبدأ پیدایش خود سرزنش کرده است. (أوَلم یر الإنسن أنّا خلقنه من نطفة) برداشت یاد شده از لحن سرزنش آمیز آیه شریفه به دست مى آید. ۲ - نطفه،

آشکار کردن و علنى ساختن و «من القول» بیان براى «الجهر» است. بنابراین «الجهر من القول»، یعنى بلند کردن صدا و «دون الجهر من القول»، یعنى ادا کردن لفظ و سخن

در زندگى ۱۴; عوامل مؤثر در زندگى اخروى ۱۷ شکمبارگى: سرزنش شکمبارگى ۹; نقش شکمبارگى ۱۲ شهوترانى: سرزنش شهوترانى ۱۰ صالحان: احترام اخروى صالحان ۱; بشارت به

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

به رغم اعتقاد به خالقیت خداوند، موضع گیرى نابخردانه و شایسته سرزنش (نحن خلقنکم فلولا تصدّقون) سرزنش در آیه شریفه، متوجه کسانى است که با وجود اعتقاد به خالقیت

محمد(ص) ۳ مسلمانان: تجارت مسلمانان صدر اسلام ۲; دنیاطلبى مسلمانان صدر اسلام ۱; سرزنش مسلمانان صدر اسلام ۲; مسلمانان صدر اسلام و لهو ۱، ۲ نماز: احکام نماز جمعه

دشمنى شیاطین ۱۹; سرزنش قبول ولایت شیاطین ۱۹; شگفتى قبول ولایت شیاطین ۱۹; نسل شیاطین ۲۷ شیطان: آثار عصیان شیطان ۲۳; دشمنى شیطان ۱۹; سرزنش قبول ولایت شیطان

فرستاده؛ و هرگز معبودی با خدا قرار مده، که در جهنم افکنده می‌شوی، در حالی که سرزنش شده، و رانده (درگاه خدا) خواهی بود! |اينها از جمله حكمت‌هايى است كه پروردگارت

انسان: سرمایه انسان ۵ تکبر: زیان تکبر ۸; سرزنش تکبر ۸ دنیا: نقش دنیا ۳ زیان: موانع زیان ۴ عُجب زیان عُجب ۸; سرزنش عُجب ۸ عقیده: آثار عقیده باطل ۱۱ عمل: آثار

صالح: موجبات عمل صالح ۴ قرآن: آثار تکذیب قرآن ۳; مثالهاى قرآن ۱، ۲ کافران: سرزنش کافران ۱، ۵ کرى: نشانه هاى کرى ۳ کوردلى: نشانه هاى کوردلى ۳ گرایشها: آثار

غیر علمى و مخالف با مبانى عقلى (و هو الذى یحى ... أفلاتعقلون) آیات خدا: سرزنش اعراض از آیات خدا ۱۱ تعقل: آثار تعقل در آفرینش ۱۲; تعقل در آفرینش ۱۰; تعقل

۵، ۹، ۱۰ ; سرزنش اذیّت ۱۱ اسلام: ویژگى اسلام ۳ انفاق: آداب انفاق ۱، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱ خدا: هدایت خدا ۱۲ ریا: آثار ریا ۴، ۶، ۸، ۹، ۱۰، ۱۳ ; سرزنش ریا ۱۱ ; عوامل

(إنّ اللّه لایهدى القوم الظلمین. فترى الذین فى قلوبهم مرض یسرعون فیهم) ۱۱- سرزنش و توبیخ خداوند از مسلمانانى که با یهود و نصارا رابطه مودت آمیز داشته و پذیراى

قوم لوط، مورد سرزنش وى به خاطر بى تقوایى و گنه پیشگى (إذ قال لهم أخوهم لوط ألاتتّقون) استفهام در جمله«ألا تتّقون» مى تواند براى توبیخ و سرزنش باشد. ۷ - دعوت

بتهای لات و عزی ...» (أَ فَرَأَیْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّی). تفسیر آیات ۱ - سرزنش مشرکان مکه از سوى خداوند، به خاطر پرستش خدایان (لات، عزى، و منات) بدون هیچ

است. ۴ - کسانى که از عبادت خدا سرباز زده و از صراط مستقیم منحرف شوند، مورد سرزنش خدا قرار دارند. (ألم أعهد إلیکم یبنى ءادم ... و أن اعبدونى هذا صرط مستقیم)

مَنْ خَلَقَهُمْ لَیَقُولُنَّ اللَّهُ). لذا در پایان آیه به عنوان ملامت و سرزنش می‌گوید: «اکنون (که چنین است) چگونه از عبادت خدا به سوی غیر او باز گردانده

به دام فريب او نيفتيد و گمراه نشويد. بيان: صورت استفهام و معنى آن انكار و سرزنش است. وَ أَنِ اعْبُدُونِي هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ (61) وَ لَقَدْ أَضَلَّ مِنْكُمْ

زیانکارى و تباه کردن خویشتن، مانع ایمان است. (الذین خسروا أنفسهم فهم لا یؤمنون) ۱۰- ایمان نیاوردن اهل کتاب به پیامبر (ص)، ناشى از تباه کردن جانهایشان است

ارزشها: ملاک ارزشها ۴ انفاق: آثار بىرغبتى در انفاق ۸; بىرغبتى در انفاق ۷; سرزنش بىرغبتى در انفاق ۹; شرایط قبول انفاق ۸ ایمان: آثار ایمان به خدا ۴; آثار ایمان

جادوگران فرعون ۹ ; تهمت به جادوگران فرعون ۴، ۷ ; جادوگران فرعون و موسى(ع) ۵ ; سرزنش جادوگران فرعون ۱ ; شکست جادوگران فرعون ۴ فرعون: احساس خطر فرعون ۶، ۷ ; استبداد

جنسى (أتأتون الذکران من العلمین) استفهام در «أتأتون الذکران» براى توبیخ و سرزنش است. ۳ - لواط و همجنس بازى، انحرافى ابداع شده توسط قوم لوط (أتأتون الذکران

از مقابله به مثل با یاوه گویان ۲; روش برخورد با یاوه گویان ۱، ۳، ۴، ۱۰; سرزنش مقابله به مثل با یاوه گویان ۶ یاوه گویى: آثار یاوه گویى ۱۱; اجتناب از یاوه

آن ضمیر، پیمان الهى نیز مى باشد ; یعنى کتاب و بیان آن را ترک کردند. ۱۱- سرزنش عالمان اهل کتاب از سوى خداوند به سبب نادیده گرفتن پیمان الهى و دین فروشى

Tabber requires Javascript to function. آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز

[همانند «عن»] به مفعول دوم متعدّى گردد، به معناى پرسش کردن و در غیر این صورت به معناى درخواست کردن مى باشد. از آن جا که در آیه شریفه مفعول دوم ذکر نشده،

معاد ۶; زمینه ایمان ۸ تکلیف: اهمیت عمل به تکلیف ۵; زمینه عمل به تکلیف ۴، ۹; سرزنش تبعیض در عمل به تکلیف ۱۱ خدا: افعال خدا ۴; انجام اوامر تکوینى خدا۳; اوامر

دروغگویى منافقان ۱، ۸ ; روش برخورد منافقان ۲، ۷ ; سخنان ناپسند منافقان ۱، ۲ ; سرزنش منافقان ۵ ; صفات منافقان ۸ ; ضعف منافقان صدر اسلام ۳ ; عمل ناپسند منافقان

ناپذیران ۲۶ ; سرزنش کتمان حق ۱۵ ; لجاجت حق ناپذیران ۲۶ خدا: آثار خدا شناسى ۳ ; افعال خدا ۲۱ دانش: عوامل رشد دانش ۲۲ دین: پاسدارى از دین ۲۸ ; سرزنش کتمان تعالیم

عادیان، مورد سرزنش هود(ع) به خاطر بى تقوایى و گنه پیشگى (إذ قال لهم أخوهم هود ألاتتّقون) استفهام در جمله «ألا تتّقون» مى تواند براى توبیخ و سرزنش باشد. ۷ -

ثمودیان، مورد سرزنش صالح(ع) به خاطر بى تقوایى و گنه پیشگى (إذ قال لهم أخوهم صلح ألاتتّقون) استفهام در جمله «ألا تتّقون» مى تواند براى توبیخ و سرزنش باشد. ۷ -

خدا بر دل آنها نقش کفر و ظلمت زده به طوری که هیچ درک نکنند. راه مؤاخذه و سرزنش فقط بر ضد کسانی باز است که با آنکه توانگرند [باز هم برای ترک نبرد] از تو

۹، ۱۰; دشمنى کافران ۹ ، ۱۰; روش برخورد کافران ۱، ۳; روش مبارزه کافران ۱۱; سرزنش کافران ۵; سرزنشهاى کافران ۵; ظلم کافران حق ناپذیر ۸; عجز کافران ۶; کافران

- لوط(ع)، قوم اش را به جهت ارتکاب عمل لواط و راهزنى و ارتکاب آشکار منکر، سرزنش کرد. (أئنّکم لتأتون الرجال و تقطعون السبیل و تأتون فى نادیکم المنکر) ۹ -

یؤمنون بالجبت و الطّاغوت) جمله «اوتوا نصیباً ... » مى تواند اشاره به علّت سرزنش و اعتراضى باشد که از جمله «الم تر ... » به دست مى آید. یعنى چگونه است که

رفع سختى ۳ سرزنش: مستحقان سرزنش ۸ شرک: دلایل پوچى شرک ۷ عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۴ غفلت: غفلت از لطف خدا ۹ قدرت: زمینه قدرت ۶ مشرکان: سرزنش مشرکان ۸;

آسمانى خواهد بود. (أوَلم نعمّرکم ما یتذکّر فیه من تذکّر و جاءکم النذیر) ۸ - سرزنش شدید کافران از سوى خداوند در دوزخ، به خاطر استفاده نکردن از فرصت مناسب عمر

تنگى و باكى [در بازنشستنشان از جنگ‌] نيست زيرا بر نيكوكاران هيچ راهى [براى سرزنش و عقوبت‌] نيست و خدا آمرزگار و مهربان است بر ناتوانان و بیماران و کسانی که

به تقدیر «فارهین فیها» است; یعنى، خانه هایى که در آن مست و سرخوشید. ۴ - سرزنش ثمودیان از سوى صالح(ع)، به خاطر ساختن خانه ها در دل کوه ها و خوش گذرانى در

فَرَأَیْتُمْ ما کُنْتُمْ تَعْبُدُونَ). ج3، ص376 تفسیر آیات ۱ - اقدام ابراهیم(ع) به سرزنش قوم خود، به خاطر پرستش کورکورانه بت ها (قال أفرءیتم ما کنتم تعبدون) استفهام

پیروان شیطان ۹ ; تشویق شیطان ۱۲ ; تنوّع راههاى شیطان ۷ ; دشمنى شیطان ۱۰، ۱۱ ; سرزنش اطاعت از شیطان ۸ ; نقش شیطان ۱۲ عمل: ناپسند ۸ گاو: حلیت گوشت گاو ۲ ; گوشت

از رد متکدیان ۱، ۲; نهى از غضب بر متکدیان ۱ محققان: اهمیت پاسخ محققان ۵; سرزنش رد پاسخ محققان ۵ محمد(ص): انفاق محمد(ص) ۴; تاریخ محمد(ص) ۴; تشویق محمد(ص)

به بعضى روكردندو همديگر را سرزنش مى‏نموده‏اند. لَوْمَة: به معنى ملامت است [مائده:54]. در راه خدا جهاد مى‏كنند و از ملامت سرزنش كننده‏اى نمى‏ترسند. ملوم اسم

خدا: اختصاصات خدا ۴ شرک: عبادى ۷ شیطان: اطاعت از شیطان ۷، ۸ ; بغى شیطان ۶ ; سرزنش شیطان ۶ ; صفات شیطان ۶ عبادت: خدا ۳، ۴ مشرکان: بت پرستى مشرکان ۲ معبود: شرایط

مى‌دهند ولى عمل نمى‌كنند. 1- ايمان بايد با عمل و صداقت همراه باشد وگرنه مستحقّ سرزنش و توبيخ است. (تمام آيه) 2- قبل از اين كه انتقاد كنيد، به بيان نقاط مثبت بپردازيد

آن روز از يكديگر است. قرآن در برخى آيات، انسان را به خاطر برخى صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولًا» «1» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» «2»

جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) ۸- تکذیب کنندگان پیامبران، مورد سرزنش و ملامت خداوند (فان کذّبوک ... جاءو بالبیّنات و الزّبر و الکتب المنیر) جمله

پیروى از انبیا (فاتّقوا اللّه و أطیعون ... أتترکون فى ما ههنا ءامنین) ۵ - سرزنش ثمودیان از سوى صالح(ع) به خاطر غفلت آنان از مرگ و بى توجهى به ناپایدار بودن

ناسپاسان نعمت هاى الهى، مورد سرزنش خداوند (و لهم فیها منفع و مشارب أفلایشکرون) برداشت یاد شده از آن جا است که آیه شریفه در مقام سرزنش ناسپاسان است. ۶ - ناسپاسى

توطئه علیه اسلام ۲، ۹ خدا: هشدارهاى خدا ۹ دین: سوءاستفاده از دین ۷ سوگند: سرزنش سوگند دروغ ۱۲ عمل: عمل ناپسند ۱۲ محمد(ص): هشدار به محمد(ص) ۹ مسلمانان: توطئه

آنان را درباره رسالت پیامبراکرم(ص) مى رساند. اتحاد: عوامل اتحاد ۶ اختلاف: سرزنش اختلاف ۸; عوامل اختلاف ۵ اسلام: دلایل حقانیت اسلام ۱۱ اقتصاد: آثار توسعه

بيشتر مورد سرزنش است. ما كانَ أَبُوكِ‌ ... يا أُخْتَ هارُونَ ما كانَ أَبُوكِ امْرَأَ سَوْءٍ وَ ما كانَتْ أُمُّكِ بَغِيًّا «28» خلاصه بناى سرزنش را گذاشته

دريايى است كه تهِ آن درك نمى‌شود. 1- انديشه نكردن در قرآن، مورد توبيخ و سرزنش خداوند است. «أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ» 2- تدبّر در قرآن داروى شفابخش نفاق است

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

آن روز از يكديگر است. قرآن در برخى آيات، انسان را به خاطر برخى صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولًا» «1» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» «2»

۶- سران شرک و کفر با دعوت پیروانشان به چشیدن از عذاب مضاعف دوزخ، آنان را سرزنش و ملامت مى کنند. (ربنا هؤلاء أضلونا ... فذوقوا العذاب بما کنتم تکسبون) «ال»

گمراهان ۱ گمراهى: نشانه هاى گمراهى ۲ گناهان کبیره ۶: هدایت: آثار هدایت ۷ یأس: سرزنش یأس از رحمت خدا ۶; موانع یأس ۷; یأس از رحمت خدا ۶

آفرینش: اختلال در نظم آفرینش ۴ قیامت: انهدام کوهها در قیامت ۲; زلزله قیامت ۱; سرزنش کوهها در قیامت ۱; شدت زلزله قیامت ۳; لرزش کوهها در قیامت ۳; نشانه هاى قیامت

منافقان: اخلالگرى منافقان ۸ ; توطئه منافقان ۸ ; روش برخورد منافقان ۵، ۸ ; سرزنش منافقان ۶ ; منافقان و محمّد (ص) ۶ نفاق: آثار نفاق ۷ ; علایم نفاق ۳ واجبات:۲

بود، دزدید و آن را شکست و در راه انداخت، پس برادران یوسف او را براى این کار سرزنش کردند». برادران یوسف: اقرار برادران یوسف ۱; برادران یوسف و یوسف(ع) ۲، ۳،

أفلاتتذکّرون) ۱۷ - مشرکان، به دلیل پند نگرفتن از مواعظ خداوند، از سوى او سرزنش شدند. (أم یقولون ... أفلاتتذکّرون) استفهام در «أفلا» توبیخى است و به قرینه

عمل ناپسند ۱، ۱۶ ; جاودانگى عمل ۸ غزوه بدر: مجاهدان غزوه بدر ۴ گرایش مادى: سرزنش گرایش مادى ۶ مجاهدان: پاداش مجاهدان ۱۰ ; مسؤولیت مجاهدان ۵، ۸ محرمات:۱، ۲

۱۰، ۱۴، ۱۷; اهمیت تحلیل سخن ۷; بهترین سخن ۹، ۱۸; پیروى از بهترین سخن ۱; سرزنش استماع سخن ناپسند ۲; سلامتى عقل برگزیدگان بهترین سخن ۱۶; شرایط استماع سخن

مراد از ایمان در «ان کنتم مؤمنین» ایمان به خداست. ۱۳- حواریون عیسى مورد سرزنش وى به خاطر رعایت نکردن ادب در یادکردن از نام خدا (هل یستطیع ربک ... قال اتقوا

ادا نکردن حق نعمتهاى فراوان خداوند، نوعى نقصان و کاستى و سزاوار توبیخ و سرزنش است. (و إن تعدّوا نعمة الله لاتحصوها إن الله لغفور رحیم) ذکر «إن الله لغفور»

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

ملامت متوجه قوم است به جهت آنست كه امر موسى به مفارقت از قوم ملامت قوم و سرزنش آنان خواهد بود. و مقصود از استفهام، استفسار كيفيت گوساله‌پرستى بوده كه اى

۱، ۲، ۳; قصه یونس(ع) ۱، ۲، ۳; کیفر یونس(ع) ۴; منشأ نجات یونس(ع) ۲; موانع سرزنش یونس(ع)۳; نجات یونس(ع) ۱; نعمتهاى یونس(ع) ۲، ۳

نیرویى وابسته به قدرت لایزال الهى بود. بنى اسرائیل: تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲; سرزنش بنى اسرائیل ۱; عوامل گمراهى بنى اسرائیل ۲; عوامل گوساله پرستى بنى اسرائیل

محمد(ص) ۱۱; نجوا با محمد(ص) ۱، ۲، ۳، ۶ مسلمانان: تکلیف مسلمانان ۷، ۸، ۹، ۱۲; سرزنش مسلمانان صدراسلام ۴; مسلمانان صدراسلام و صدقه نجوا ۱، ۳; نجواى مسلمانان صدراسلام

ظُلْمِهِ‌ ... 13- انتقام از ستمگر، حقّ مشروع انسان است كه نه در دنيا مورد سرزنش است و در آخرت عقاب دارد. «وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِكَ

بر گمراه کردن مردم (و لاضلنهم) لام قسم و نون تأکید در فعل «لاضلنهم»، دلالت بر تصمیم قطعى شیطان دارد. ۲- سوگند و عزم راسخ شیطان بر سر گرم کردن مردم به آرزوهاى

و حق‌ناشناسى، مذموم و در نزد عرف و عقل و شرع قبيح مى‌باشد؛ و لذا توبيخ و سرزنش متوجه آن كسانى خواهد بود كه كفران نمايند نعم منعم حقيقى ذات يگانه الهى را،

ندامتِ بر کار زشت نبود تا توبه بشمار آید؛ بلکه پشیمانی او بدان خاطر بود که سرزنش پدر و مادر و احتمالاً برادران را پیش چشم می‌داشت، و این که تا آنجا درمانده

شیطان برکنار بمانند می‌فرستد. تفسیر آیات ۱- خداوند، ابلیس را با تحقیر و سرزنش و به گونه اى ننگ آور و ذلتبار از جایگاه رفیعش اخراج کرد. (قال أخرج منها مذءوما

ظَلَمُوا» «2» 1- افراد غافل كه از هلاكت گذشتگان عبرت نمى‌گيرند، قابل توبيخ و سرزنش هستند. «أَ فَلَمْ يَسِيرُوا» 2- سير و سياحت و جهانگردى بايد هدفدار و براى

آن روز از يكديگر است. قرآن در برخى آيات، انسان را به خاطر برخى صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولًا» «1» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» «2»

آن روز از يكديگر است. قرآن در برخى آيات، انسان را به خاطر برخى صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولًا» «1» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» «2»

عوامل زیان ۷ ; عوامل نجات از زیان ۹، ۱۰ ; موجبات زیان ۸ زیانکاران:۷ سرزنش: آثار سرزنش ۱ عبودیت: اظهار عبودیت ۶ عصیان: آثار عصیان ۸ ; ظلم عصیان ۳ علم: آثار

اظهار نظر مى‌كنند. 1- بى‌توجّهى به آفريده‌ها و نقش آنها در زندگى بشر، سبب سرزنش و توبيخ است. «أَ لَمْ تَرَوْا» سعدى مى‌گويد: اين همه نقش عجب بر در و ديوار

آثار دوستى ۱۵ ریا: حرمت ریا ۲ ; عوامل ریا ۵، ۹، ۱۲ ریاکار: و شیطان ۱۱ ; سرزنش ریاکار ۱ ; کفر ریاکار ۷ ; کیفر ریاکار ۳ شیطان: آثار اطاعت از شیطان ۱۲ ; دوستى

عقیده به توحید افعالى ۳; عقیده به توحید ذاتى ۳ مشرکان: بى یاورى مشرکان ۴; سرزنش مشرکان ۴; فرجام شوم مشرکان ۴

قانونمندى عذابهاى خدا ۶ دین: شکست دین ستیزان ۷; هلاکت دین ستیزان ۶، ۷ عجله: سرزنش عجله ۹ عمل : تعجل در عمل خر ۹ غرایز: تعدیل غرایز ۱۰ کافران: شکست کافران ۷;

ربوبیت خدا ۵; کیفر معرضان از خدا ۷ قرآن: کیفر معرضان از قرآن ۷ کافران :۷ سرزنش کافران ۱ ۷; شگفتى لجاجت کافران ۴ ۷; غضب بر کافران ۱ ۷; فرجام کافران ۲ ۷;

۷، ۹، ۱۳ ۳ اضلال: ۶، ۷ اهل کتاب: ۲، ۶، ۷، ۹، ۱۱، ۱۳ اخلالگرى اهل کتاب ۲ ; سرزنش اهل کتاب ۱ ; توطئه اهل کتاب ۱۳ ; علماى اهل کتاب ۹، ۱۰، ۱۱ ; اهل کتاب و اضلال

فعالیت اجتماعى مؤمنان ۲; مسؤولیت پذیرى مؤمنان ۳; مؤمنان و تجاوز ۴ متجاوزان: سرزنش سازش با متجاوزان ۶ تفسیر کشف الاسرار از عامه.

۱۱; مشرکان و آیات خدا ۱۱ معبودان باطل: عجز معبودان باطل ۷ مفتریان بر خدا: سرزنش مفتریان بر خدا ۱۳; عذاب دنیوى مفتریان بر خدا ۵; کرى مفتریان بر خدا ۱۱، ۱۳;

Tabber requires Javascript to function. آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز

روزى پاکیزه ۱۱; روزى پاکیزه ۸، ۹، ۱۲; روزى پسندیده ۱۲; منشأ روزى ۸ زهد: سرزنش زهد بیجا ۱۱ طبیعت: ابزار استفاده از طبیعت ۱۰; منشأ حاکمیت بر طبیعت ۱۰ کفران:

ما تبین) ۳- برخى از مؤمنان به سبب مخالفتشان با حرکت به سوى جنگ بدر، مورد سرزنش و توبیخ خداوند قرار گرفتند. (یجدلونک فى الحق بعد ما تبین) ۴- وحشت شدید برخى

هدایت انسانها (و کیف تکفرون و انتم تتلى علیکم ایات اللّه و فیکم رسوله) ۴ - سرزنش خلافکاران و مؤاخذه آنان باید همواره پس از اتمام حجّت باشد. (و کیف تکفرون

عمل صالح: آثار عمل صالح ۲۵; زمینه عمل صالح ۲۶; نشانه هاى عمل صالح ۲۷، ۳۱ غفلت: سرزنش غفلت از ارزشها ۱۶ فرزند: دعا براى فرزند ۲۹; سختى تربیت فرزند ۱۲; فضایل فرزند

معاد۱; حسابرسى اخروى مکذبان معاد ۲; حشر اخروى مکذبان معاد ۲; دلایل معاد ۷; سرزنش مکذبان معاد ۳; ویژگیهاى مکذبان معاد ۲ نامه عمل: دریافت نامه عمل از پشت ۱۱،

بروند. اختلاف: آثار اختلاف دینى ۹; اختلاف دینى ۵، ۶; زمینه اختلاف دینى ۷; سرزنش اختلاف دینى ۸; ناپسندى اختلاف دینى ۸ اختیار: آثار اختیار ۴ امور: امور ناپسند

ذکر: آثار ذکر ۵، ۷; ذکر سختى انسان ۵; ذکر عجز انسان ۷; ذکر قدرت خدا ۷ عجب: سرزنش عجب ۳ عقیده: عقیده به خالقیت خدا ۴ قدرت: قدرت برتر ۲ قدرت طلبى: آثار قدرت طلبى

مکذبان اسلام در جهنم ۱ اهل کتاب: ترک زکات اهل کتاب ۵; ترک نماز اهل کتاب ۵; سرزنش کفر اهل کتاب۳; فرجام اهل کتاب ۲; کفر اهل کتاب ۴، ۵ جهنم: جاودانان در جهنم

.. و أحلّوا قومهم دار البوار) ۶- رهبران و سردمداران فاسد و اغواگر درخور سرزنش و کیفرند. (ألم تر إلى الذین ... و أحلّوا قومهم دار البوار) از اینکه خداوند

احکام:۱۱، ۲۰ تشریع احکام ۱۱، ۲۰ ۴ اسراف: احکام اسراف ۱۴; حرمت اسراف ۱۴; سرزنش اسراف ۱۴; موارد اسراف ۱۵، ۱۸ انار: پیدایش درخت انار ۶ انفاق: اسراف در انفاق

مصداق آن در آیه، همان بخیلانند. احسان: آثار ترک احسان ۱۴ ; ترک احسان ۵، ۱۱ ; سرزنش ترک احسان ۴ ; کیفر ترک احسان ۹ احکام:۱۳، ۱۴ بخل: آثار بخل ۱۲، ۱۷ ; حرمت بخل

۹ ; مراتب عذاب ۹ عمل: آثار عمل ۷ غزوه تبوک: بسیج عمومى در غزوه تبوک ۲ ; سرزنش متخلفان از غزوه تبوک ۵ ; قصه غزوه تبوک ۲ ; کیفر متخلفان از غزوه تبوک ۹ کافران:

۸ ; انفاق از خبایث ۱۴ ; پاداش انفاق ۷، ۸، ۱۰، ۱۱، ۱۳ ; تشویق به انفاق ۷ ; سرزنش ترک انفاق ۵، ۱۴ ; موانع انفاق ۱، ۲، ۳ ترس: آثار ترس ۳ ; ترس از فقر ۱، ۳ ;

رحمت:۲، ۴ موسى(ع): عوامل مؤثر در رسالت موسى(ع) ۱۱ ; قصه موسى(ع) ۱۱ یأس: سرزنش یأس ۸ ; یأس از آمرزش ۸

پاداشهاى خدا ۶، ۹; عطایاى خدا ۹; فضل خدا ۱۰; ویژگى پاداشهاى خدا ۱۰ دنیاطلبى: سرزنش دنیاطلبى ۲ دین: فلسفه دین ۱۱ زندگى: زمینه هدفدارى زندگى ۵; عوامل پوچى زندگى

باشند. «أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» 10- انجام كارها بدون فكر و انديشه، موجب سرزنش است. «أَكْثَرُهُمْ لا يَعْقِلُونَ» تفسير نور(10جلدى)، ج‌7، ص: 169 وَ لَئِنْ

گونه کارها در درون خانه پیامبر صلّی اللّه علیه و آله تکرار نشود. تفسیر: سرزنش شدید نسبت به بعضی از همسران پیامبر صلّی اللّه علیه و آله بدون شک مرد بزرگی

جای هیچ تکلیف و عبادتی نیست به عنوان سرزنش و ملامت] به سجده کردن دعوت شوند، ولی در خود قدرت و استطاعت [سجده کردن] نیابند! روزى كه آن واقعه عظيم پديدار

شعیب(ع) مردم مدین را به خاطر غفلت از خدا و رعایت نکردن جانب او ، توبیخ و سرزنش کرد. (أرهطى أعزّ علیکم من الله واتخذتموه ورآءکم ظهریًّا) استفهام در جمله

دین: نقش دین ۱۱ سخن: سخن جاهلانه ۱۲ عقیده: مرجع عقیده دینى ۷ علما: عوامل سرزنش علماى دین ۱۸; کیفر اخروى علما دین ۱۸ علماى مسیحیت: ۳ علماى یهود: ۳ قیامت:

دین: قوه فهم دین ۹ ; موانع فهم دین ۱، ۶، ۷ شناخت: موانع شناخت ۱، ۶، ۷ عبرت: سرزنش عبرت ناپذیرى ۴ قلب: ختم قلب ۷ ; زمینه ختم قلب ۹ کافران: ختم قلب کافران ۶ ;

کافران ۳; هلاکت کافران ۳ مظلوم: حامى مظلوم ۲ معنویات: آثار معنویات ۹ همسایه: سرزنش اذیت همسایه ۱۲ تفسیر قمى، ج ۱، ص ۳۶۸; نورالثقلین، ج ۲، ص ۵۳۰، ح ۳۳. نورالثقلین،

اجتماعى ۶; موانع انحرافات اجتماعى :۵ خدا: امتحانهاى خدا ۱، ۱۰; امدادهاى خدا ۸; سرزنش ها خدا ۹;قدرت خدا ۱۰ رهبران: نقش رهبران ۶ رهبران دینى : نقش اجتماعى رهبران

انبیا ۱۲; واعظ انبیا ۱۸ ایمان: آثار ایمان ۱۲ تذکر: تذکر به انبیا ۱۴ جهل: سرزنش جهل ۱۹; موارد جهل ۱۷ خدا: افعال خدا ۱۴; خدا و انبیا ۱۴، ۱۸; سرزنشهاى خدا

آله می‌خوانیم: «بدترین نابینایی، نابینایی دل است»! تفسیر آیات ۱ - توبیخ و سرزنش کفرپیشگان و تکذیب کنندگان صدراسلام، به خاطر عبرت نگرفتن از سرنوشت اقوام هلاک

روزى : روزى حلال ۶، ۱۷ رهبانیت: انحراف رهبانیت ۳ زندگى: روش زندگى ۱۳ زهد: سرزنش زهد بیجا ۳ شکر: اهمیت شکر نعمت ۱۰; توصیه به شکر نعمت ۱۳; موارد شکر نعمت ۱۱

أرسلنا إلى أمم من قبلک فزیّن لهم الشیطن أعملهم ... و لهم عذاب ألیم) اغواگرى: سرزنش اغواگرى ۷ افترا: منشأ افترا به خدا ۹ امتها: تزیین عمل امتها ۳ امتهاى پیشین:

بى توجهى به تحولات پدیده هاى خلقت و ایمان نیاوردن به خداى یگانه، سزاوار سرزنش اند. (أوَلم یر الذین کفروا أنّ السموت والأرض ... أفلایؤمنون ) همزه در «أوَلم

است، در حقیقت پیروان آن حضرت را، مردمانى نادان مى پنداشتند. ۱۱ - تحقیر و سرزنش، حربه مشرکان براى بازداشتن مردم از پیروى پیامبر(ص) (قالوا ... إن تتّبعون

قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ‌ 9- در تلخى‌ها نيز بايد ياد خدا باشيم و گرنه مورد ملامت و سرزنش قرار مى‌گيريم. «تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ فَإِنَّ الْإِنْسانَ

فرعون ۱۳، ۱۵; تهمت به جادوگران فرعون ۹; تهمت تبانى به جادوگران فرعون ۱۰، ۱۱; سرزنش جادوگران فرعون ۱; شکست جادوگران فرعون ۱۰; شکنجه جادوگران فرعون ۱۵، ۱۸; قطع

خدا ۱۴، ۱۶ تنبلى: عوامل تنبلى ۵ ; عوامل رفع تنبلى ۱۱ ; تنبلى در دین ۱۱ ; سرزنش تنبلى ۲، ۴ ; تنبلى در جنگ ۱، ۱۲، ۱۸ ; تنبلى در جهاد ۴ جامعه اسلامى:۱۰ جنگ:۱،

امکانات دنیوى دنیاطلبان ۶ دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۱۱; بى ارزشى دنیاطلبى ۷; سرزنش دنیاطلبى ۱۵ عمل: آثار عمل ۸; عوامل ازدیاد پاداش عمل ۲; فرصت عمل ۳; قانونمندى

الایمان. آیات خدا: تکذیب آیات خدا ۱۴ اختلاف: عوامل اختلاف ۷، ۸، ۹، ۱۳ ; سرزنش اختلاف ۱۱ ; اختلاف دینى ۱۲ ; عوامل اختلاف دینى ۱۳ اسلام: ویژگیهاى اسلام ۳

تأثیرپذیرى مسلمانان ۲ ; تأثیرپذیرى مسلمانان صدر اسلام ۳ ; تهمت به مسلمانان ۲۱ ; سرزنش مسلمانان صدر اسلام ۴ مشرکان: تأثیر شبهه‌افکنى مشرکان ۲ ; تبلیغ مشرکان صدر

انبیا ۱ ; فلسفه بعثت انبیا ۱ تربیت: امیدوارى در تربیت ۱۹ ; روش تربیت ۱۹ ; سرزنش در تربیت ۱۹ توبه: آثار توبه ۹، ۲۰ ; آداب قبول توبه ۲۳ ; اهمیّت توبه ۱۴ ;

می‌انگیزیم. سپس به کسانی که کافر شدند رخصت (سخنی) داده نمی‌شود و ایشان مورد سرزنش هم قرار نمی‌گیرند (که این شایستگی را هم ندارند). و روزی که برانگیزیم از هر

گردید و به ایشان گفته شد: پنهان کردن پشیمانى براى آنان - در حالى که گرفتار عذاب هستند - چه سودى دارد؟ فرمود: آنان سرزنش دشمنان را ناخوش دارند». آبرو: عوامل

حرمت دینخفروشى ۱۵ ۱۹ ; دینخفروشى ۱۵ در اهل کتاب ۱۱ ; زیان دینخفروشى ۱۵ ۱۳ ; سرزنش دینخفروشى ۱۵ ۱۸ علما:۱، ۱۵، ۱۶، ۱۸ ى خاضع ۲، ۳ عمل: آثار عمل ۲۷ ; حسابرسى

ترس ۱ حکومت: اهمیّت حکومت ۲۱ خدا: رحمت خاصّ خدا ۱۷، ۲۲ ; رحمت خدا ۱۵، ۱۹ ; سرزنش خدا ۱ ; فضل خدا ۱۵، ۱۷، ۱۹، ۲۲ رازدارى: اهمیّت رازدارى ۳، ۱۱ رهبرى: شرایط

مسلمانان: تلاش مسلمانان صدر اسلام ۵; توقعات بیجاى مسلمانان صدراسلام ۱۰; سرزنش مسلمانان صدراسلام ۴; منت بر مسلمانان صدر اسلام ۱ مصالح: جهل به مصالح ۱۲ ولیدبن عقبه:

ارث ۸ ; طبقات ارث ۵، ۶، ۲۰، ۲۱، ۲۲ اسماء و صفات: حلیم ۱۸ ; علیم ۱۸ اضرار: سرزنش اضرار ۱۵ برادر: سهم ارث برادر ۵، ۶، ۷ پدر: سهم ارث پدر ۲۰ تکلیف: عوامل رفع

نمی‌گیرند. پس اگر شکیبایی نمایند، جایگاهشان (همان) آتش است و اگر (هم) از در سرزنش (خود) در آیند (این هم) از آنان پذیرفتنی نیست. پس اگر شکیبا شوند آتش است جایگاه

من قبلهم قوم نوح ... و المؤتفکت) استفهام در «ألم یأتهم» براى توبیخ است. سرزنش منافقان و کافران به خاطر عبرت نگرفتن از سرنوشت پیشینیان، رساى به این حقیقت

بر گردن نهند. تفسیر آیات ۱ - بنى اسرائیل، از بسنده کردن به «منّ» و «سلوى» ناخشنود بوده، و از اکتفا کردن به آن اظهار ناشکیبایى مى کردند. (لن نصبر على طعام

عذابهاى خدا ۵; سرزنشهاى خدا ۹; سنّتهاى خدا ۷; نشانه هاى رحمت خدا ۷ دنیاطلبى: سرزنش دنیاطلبى ۹ زیانکاران: ۱۴ عبرت: عوامل عبرت ۲، ۱۳ قدرت: اتکاى به قدرت ۴ کافران:

۶، ۹ خیر: تشویق به خیر ۱۰ دروغ: ۲۲، ۲۴ دنیا: دنیا و آخرت ۸، ۱۲ رهبانیت: سرزنش رهبانیت ۱۴ سوگند: ۲۲، ۲۴ عاقلان: ۱۷، ۲۰ عقل: ارزش عقل ۱۹ علم: علم و عمل ۹

کس از شما (مسلمانان) عمل ناشایست مرتکب شود، چه زن و چه مرد، آنان را (به سرزنش و توبیخ) بیازارید، چنانچه توبه کردند و به کار شایسته پرداختند متعرض آنها

دیندارى: موانع دیندارى ۳۸ دین فروشى: حرمت دین فروشى ۳۵ ; خطر دین فروشى ۳۶ ; سرزنش دین فروشى ۴۱ ; موانع دین فروشى ۳۷ ذکر: آثار ذکر ۲۹ رفاه‌طلبى: زمینه رفاه‌طلبى

انقیاد موسى(ع) ۱۸; بى صبرى موسى(ع) ۲۳; تذکر به موسى(ع) ۱۶; تعلم موسى(ع) ۲۱; سرزنش موسى(ع) ۲۳; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۱۶، ۲۱، ۲۳; معلم موسى(ع) ۲۳; منشأ قصه

ترتیل: ترجمه: «یَتَسَآءَلُونَ»: از همدیگر بازخواست می‌کنند. به گونه کشمکش و سرزنش از یکدیگر سؤالاتی می‌کنند و همدیگر را مقصّر وضع موجود قلمداد می‌نمایند. وَ

بیت المقدس نماز مى خواند ... سپس یهود او را سرزنش کرده گفتند: تو پیرو قبله ما هستى، و آن حضرت در پى این سرزنش بشدت اندوهگین شد و در موقعى از شب که از [خانه]

همانها در سال بعد در جنگ احد پا به فرار گذاشتند كه در اين آيه مورد انتقاد و سرزنش قرار گرفته‌اند. در زيارت شهداى كربلا مى‌گوييم: اى كاش! ما با شما بوديم و

جاهلى و هموار کردن راه براى دیگران بود. (زوّجنکها لکى لایکون على المؤمنین حرج فى أزوج أدعیائهم) ۲۸ - عنایت خداوند، به مؤمنان، در هموار کردن و رفع دشوارى هاى

بدى‌ها و سرزنش و ملامت خود يا ديگران به هنگام انجام بدى‌ها است. «بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» 3- در ميان سه نفس امّاره، مطمئنّة و لوّامة، آن كه به سرزنش‌ها و

دلبستگى به دنیا، زمینه رها کردن و به فراموشى سپردن آخرت است. (کلاّ بل تحبّون العاجلة . و تذرون الأخرة) ۲ - دلبستگى به دنیا و رها کردن آخرت، از نشانه هاى کافران

ده او را اى پيغمبر به عذابى دردناك. لفظ بشارت در مقام انذار اشاره است به سرزنش و توبيخ اينگونه اشخاص. تنبيه: آيه تهديد عظيمى و وعيد شديدى است نسبت به كسانى

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

گفتن با آنها را بطور عادى نداشت و با آنها نمى‌نشست و غذا نميخورد و مقصود سرزنش ايشان بر اين اعمال نبود چون ظاهرا در آن زمان توبه كرده بودند ولى منظور توجّه

بدى‌ها و سرزنش و ملامت خود يا ديگران به هنگام انجام بدى‌ها است. «بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» 3- در ميان سه نفس امّاره، مطمئنّة و لوّامة، آن كه به سرزنش‌ها و

در آن. نكته: تعبير به هدايت كه دلالت موصله است به مطلوب، از باب تهكّم و سرزنش باشد. هذا يَوْمُ الْفَصْلِ الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ «21» احْشُرُوا

دلبستگی شدید بسیاری از مردم به مسائل مالی است، و در حقیقت یک نوع ملامت و سرزنش آنان، و در عین حال تشویق به ترک این وابستگی است. همچنین بیانگر این واقعیت

«مِنْ غَمٍّ» 4- عذاب دوزخ، ابدى است. «أُعِيدُوا فِيها» 5- دوزخيان، تحقير و سرزنش مى‌شوند. «ذُوقُوا» وَ لَهُمْ مَقامِعُ مِنْ حَدِيدٍ «21» وَ لَهُمْ مَقامِعُ

مؤمنان را سرزنش کرد. به دنبال این سخن بار دیگر مؤمنان را با لحنی تشویق آمیز دعوت همه جانبه به سوی جهاد می‌کند و مسامحه کنندگان را مورد سرزنش قرار می‌دهد

گفتن با آنها را بطور عادى نداشت و با آنها نمى‌نشست و غذا نميخورد و مقصود سرزنش ايشان بر اين اعمال نبود چون ظاهرا در آن زمان توبه كرده بودند ولى منظور توجّه

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

عَذابِ الْحَمِيمِ‌ ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ (49) بعد بر سبيل سرزنش او را گويند: ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ‌: بچش و بكش اين عذاب

مى‌گويد: فَلا تَلُومُونِي وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ‌ ... «4» مرا سرزنش نكنيد، خودتان را سرزنش كنيد، من كارى جز دعوت نداشتم، شما خودتان دعوت مرا پذيرفتيد. اين

کردند؟ (نه!) بلکه آنان مردمی سرکشند. پس، از آنان روی بگردان، پس تو در خور سرزنش نیستی. و یاد(شان) آور، که مؤمنان را بی‌گمان، یادواره سودمند است. و جنّ و

يُنادُونَكَ‌ ... لا يَعْقِلُونَ‌ 2- بى‌ادبى نسبت به رهبران آسمانى، قابل توبيخ و سرزنش است. الَّذِينَ يُنادُونَكَ‌ ... لا يَعْقِلُونَ‌ 3- خانه و خانواده، حريم دارد

تذکرة) به معناى موعظه کردن و «ذکرى» (اسم مصدر آن) به معناى عبرت است (قاموس); بنابراین مراد از «تذکره» بودن قرآن، راهنمایى، موعظه کردن و مایه عبرت بودن آن

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

بدى‌ها و سرزنش و ملامت خود يا ديگران به هنگام انجام بدى‌ها است. «بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ» 3- در ميان سه نفس امّاره، مطمئنّة و لوّامة، آن كه به سرزنش‌ها و

بمال دنيا نميشود و ميداند ثواب آخرت بر زخارف دنيوى ترجيح دارد و كسى را بفقر سرزنش نميكند و ميداند معاد حق است و بايد روز پاداشى باشد تا خدا داد مظلوم را از

... كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ 2- علاقه به دنيا زمانى بد و قابل سرزنش است كه يا شديد باشد: «لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ» «3» و يا ملازم رها كردن

ملامت و سرزنش مى‌كنند. در حالى كه از نظر قرآن، نبايد اين افراد مورد ملامت قرار گيرند و كسانى كه از راهى غير ازدواج اقدام مى‌كنند بايد مورد سرزنش قرار گيرند

بمکرهنّ) مراد از «مکر» نقل کردن و مطرح ساختن ماجراى زلیخاست. اطلاق «مکر» به نقل آن ماجرا ، گویاى این است که زنان اشراف با مطرح کردن آن قصه ، درصدد ضربه زدن

در اظهار ایمان (یخدعون اللّه و الذین ءامنوا) «خدع» به معناى پنهان کردن امرى و اظهار کردن امرى دیگر است به منظور ضربه زدن و ایجاد ناگوارى. ۳ - منافقان با

گناه‌كاران مؤمنين را سرزنش كنند كه توحيد شما به شما فايده نرسانيد و عذاب را از شما دفع ننمود و ما و شما مساوى شديم، حق تعالى اين سرزنش را براى آنها نپسندد

سازند در اول ورود براى تعظيم و بعد تشريفات طعام مفصل باشد. اينجا هم بر سبيل سرزنش فرمايد كه زقوم و حميم براى مكذبان به منزله نزل باشد و عذاب شديد عظيم بعد

و هو معهم) ۴- کسانى که از مردم شرم مى کنند، ولى از خدا شرمى ندارند، مورد سرزنش خداوند هستند. (یستخفون من الناس و لایستخفون من اللّه و هو معهم) ۵- حضور و

امت واسطه بودن امت بينرسول و مردم است غرض خداوند از تغيير قبله در برابر سرزنش تفاخر يهود، پيامبر (ص ) منتظر رسيدن حكم تغيير قبله بود تغيير قبله از بيت

اين جواب متضمن تهديد است و مطابق آن چيزى كه قصد كرده بودند به سؤال خود از سرزنش و انكار. قُلْ يَجْمَعُ بَيْنَنا رَبُّنا ثُمَّ يَفْتَحُ بَيْنَنا بِالْحَقِّ

با شهوات و هواى نفس آنها است لذا زير بار نميروند بلى ممكن است بعضى براى سرزنش اقوامشان يا كمى ادراك و شعورشان يا بى‌فكرى و عدم توجّه بعلائم صدق ايمان نياورده

فرط نادانى و گمراهى، اصنام را پرستش و غير خدا را ستايش نمودند و در مقام سرزنش گفتند: لَوْ لا يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ‌: چرا نمى‌آورند كافران بر پرستش بتان

عذاب نمى‌كند، امّا اگر گروهى منكراتى را آشكارا انجام دهند و مردم آنان را سرزنش نكنند، هر دو گروه مستوجب عقوبت مى‌شوند». «4» معناى پرهيز از اعمالى كه باعث

... كَلَّا بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ 2- علاقه به دنيا زمانى بد و قابل سرزنش است كه يا شديد باشد: «لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ» «3» و يا ملازم رها كردن

«عبس» به معناى روى ترش کردن و اخم نمودن است. «بسر» نیز به دو معنا آمده است: ۱- رو ترش کردن (این معنا معادل معناى «عبس» است.) ۲- عجله کردن و گرفتن پیش از وقت

طَرِيقَ جَهَنَّمَ» «6» اميرالمؤمنين على عليه السلام در نهج‌البلاغه مسلمانان را سرزنش مى‌كند كه دشمن شما با فكر و برنامه‌ريزى حركت مى‌كند، امّا شما در خواب هستيد

است. براى چند روزى وحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. اين آيات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شايد

شاهدى بر توانایى خداوند بر مسخ و زمین گیر کردن انسان و بازگرداندن وى به روز رستاخیز براى محاکمه است. ۷ - سرزنش خداوند بر عدم تعقل و اندیشه، در مراحل تکاملى

الَّذِي يَذْكُرُ آلِهَتَكُمْ‌: اينست كه ذكر مى‌كند خدايان شما را به بدى و سرزنش كه اينها جماد و قادر بر نفع و ضرر نيستند؟ وَ هُمْ بِذِكْرِ الرَّحْمنِ‌: و

مى‌گويد: «فَلا تَلُومُونِي وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ» «5» مرا سرزنش نكنيد، بلكه خود را سرزنش كنيد. 1- بيمارى نفاق، مرد و زن نمى‌شناسد. «الْمُنافِقُونَ وَ

باز شود درهاى جهنم بروى آنها و آن هفت در است كه در سوره حجر بيان شد و براى سرزنش و ملامت بآنها ملائكه موكّله دوزخ گويند آيا پيمبرانى از نوع خود شما از جانب

او می‌دهیم، سپس جهنم را برایش قرار دهیم (که) آن را می‌افروزد، در حالی‌که سرزنش‌شده‌ی رانده‌شده است. و هر کس خواهان آخرت است و (با) کوششی شایسته‌ی آن، در

همراه با تلاش و زحمت معرّفى مى‌كند. آنگاه انسان‌هاى غافل و مغرور را مورد سرزنش قرار داده و به نعمت‌هاى با ارزشى كه خداوند به انسان عطا كرده اشاره نموده

متلونه بر ايشان نهاده. فَقالَ أَ لا تَأْكُلُونَ‌: پس گفت بر سبيل استهزاء و سرزنش پرستندگان آيا نمى‌خوريد اين اطعمه لذيذه را. وَ إِنَّ مِنْ شِيعَتِهِ لَإِبْراهِيمَ

يكباره سقوط مى‌كند. 2. نفس لوّامه، حالتى است كه انسان خلافكار خود را ملامت و سرزنش مى‌كند و اقدام به توبه و عذرخواهى مى‌كند. و در سوره قيامت از آن ياد شده است

قیامت از سوى خداوند (فإن کان لکم کید فکیدون) امر در «فکیدون»، تعجیزى و مفید سرزنش و تحقیر است. ۳ - ظهور ناتوانى کامل بشر، در برابر خداوند در عرصه قیامت (فإن

جنات‌ نعيم‌ هستند ‌از‌ مجرمين‌ ‌که‌ ‌در‌ سواء جحيم‌ هستند ‌از‌ روي‌ تعنت‌ و سرزنش‌ و توبيخ‌!. ما سَلَكَكُم‌ فِي‌ سَقَرَ چه‌ باعث‌ ‌شده‌ ‌که‌ ‌شما‌ ‌را‌ ‌در‌

آنمدّت كم را صرف در لهو و لعب و معصيت نمينموديد و فائده اين مقاولات در آندار سرزنش و ملامت كفّار و تكميل عذابشان بعتاب رب الارباب است و در اين دار نقل آن براى

است. براى چند روزى وحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. اين آيات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شايد

با شهوات و هواى نفس آنها است لذا زير بار نميروند بلى ممكن است بعضى براى سرزنش اقوامشان يا كمى ادراك و شعورشان يا بى‌فكرى و عدم توجّه بعلائم صدق ايمان نياورده

با شهوات و هواى نفس آنها است لذا زير بار نميروند بلى ممكن است بعضى براى سرزنش اقوامشان يا كمى ادراك و شعورشان يا بى‌فكرى و عدم توجّه بعلائم صدق ايمان نياورده

فرمايد: فَاسْتَفْتِهِمْ‌: «استفهام تقريعى» پس طلب حكم كن بر وجه تقريع و سرزنش از اين مشركان، أَ لِرَبِّكَ الْبَناتُ‌: آيا مر پروردگار تو را دختران است،

ايمان در روز قيامت، عزيز و سربلند هستند به گونه‌اى كه مى‌توانند ستمگران را سرزنش كنند. قالَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ الْخاسِرِينَ‌ ... (شايد مؤمنانى كه اين

البلاغه در ضمن قصّه ورود حضرت موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. فَلَو لا أُلقِي‌َ عَلَيه‌ِ

زیانکاران شدید. پس اگر شکیبایی نمایند، جایگاهشان (همان) آتش است و اگر (هم) از در سرزنش (خود) در آیند (این هم) از آنان پذیرفتنی نیست. و برای آنان دمسازانی (همچون

جنات‌ نعيم‌ هستند ‌از‌ مجرمين‌ ‌که‌ ‌در‌ سواء جحيم‌ هستند ‌از‌ روي‌ تعنت‌ و سرزنش‌ و توبيخ‌!. ما سَلَكَكُم‌ فِي‌ سَقَرَ چه‌ باعث‌ ‌شده‌ ‌که‌ ‌شما‌ ‌را‌ ‌در‌

نکردن به مساکین و گرسنه رها کردن آنان در جامعه، جرمى بزرگ و نابخشودنى است. (عن المجرمین ... و لم نک نطعم المسکین) ۳ - وجوب سیر کردن و تأمین نمودن مواد خوراکى

جنات‌ نعيم‌ هستند ‌از‌ مجرمين‌ ‌که‌ ‌در‌ سواء جحيم‌ هستند ‌از‌ روي‌ تعنت‌ و سرزنش‌ و توبيخ‌!. ما سَلَكَكُم‌ فِي‌ سَقَرَ چه‌ باعث‌ ‌شده‌ ‌که‌ ‌شما‌ ‌را‌ ‌در‌

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

است. براى چند روزى وحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. اين آيات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شايد

صَلْصالٍ‌ ... خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ 6- تكذيبِ نعمت، سبب سرزنش است، از هر كه باشد. «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» خَلَقَ الْإِنْسانَ

صَلْصالٍ‌ ... خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ 6- تكذيبِ نعمت، سبب سرزنش است، از هر كه باشد. «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» وَ خَلَقَ الْجَانَّ

طَرِيقَ جَهَنَّمَ» «6» اميرالمؤمنين على عليه السلام در نهج‌البلاغه مسلمانان را سرزنش مى‌كند كه دشمن شما با فكر و برنامه‌ريزى حركت مى‌كند، امّا شما در خواب هستيد

«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ» 7- سهو اگر برخاسته از تقصير و بى‌اعتنائى باشد، سرزنش دارد. «عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ» 8- سهو در نماز قابل جبران و بخشش است ولى

آنها را چنین ندا می‌کند؟ ظاهر این است که فرشتگان عذاب برای ملامت و سرزنش و رسوا کردن آنها چنین ندائی سر می‌دهند، در حالی که فرشتگان رحمت همواره آماده اکرام

است. براى چند روزى وحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. اين آيات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شايد

باز شود درهاى جهنم بروى آنها و آن هفت در است كه در سوره حجر بيان شد و براى سرزنش و ملامت بآنها ملائكه موكّله دوزخ گويند آيا پيمبرانى از نوع خود شما از جانب

همراه با تلاش و زحمت معرّفى مى‌كند. آنگاه انسان‌هاى غافل و مغرور را مورد سرزنش قرار داده و به نعمت‌هاى با ارزشى كه خداوند به انسان عطا كرده اشاره نموده

است. براى چند روزى وحى از پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله قطع شد. مخالفان سرزنش كردند كه خدا تو را رها كرده است. اين آيات نازل شد و حضرت را دلدارى داد. شايد

طَرِيقَ جَهَنَّمَ» «6» اميرالمؤمنين على عليه السلام در نهج‌البلاغه مسلمانان را سرزنش مى‌كند كه دشمن شما با فكر و برنامه‌ريزى حركت مى‌كند، امّا شما در خواب هستيد

مى‌اندازند در آتش و در هر حال بآنها بعد از وصول بجهنّم براى مزيد خفّت و خوارى و سرزنش گفته ميشود اين جهنمى است كه شما در دنيا منكر آن بوديد و آنها گردش ميكنند

البلاغه در ضمن قصّه ورود حضرت موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. أَم‌ أَنَا خَيرٌ مِن‌

البلاغه در ضمن قصّه ورود حضرت موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. فَاستَخَف‌َّ قَومَه‌ُ

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

به خدا قابل استهزاء باشد، عدم ايمان به خدا و پرستش طاغوت بدتر ورسواتر است سرزنش علماء اهل كتاب به جه گنهكارى اهل كتاب و سكوت آنان درمقابل آن معاصى وجوهى

دريا و آفريده‌هاى آن، از نعمت‌هاى بزرگى است كه خداوند، تكذيب كننده آن را سرزنش مى‌كند. جمله‌ «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» سه بار در اين آيات

ايشان را استماع كنند: قالُوا أَ وَ لَمْ تَكُ تَأْتِيكُمْ‌: گويند بر وجه سرزنش بر تعطيل استجابت دعا و الزام حجت: آيا نبود در دنيا كه آمدند به شما، رُسُلُكُمْ

اين گروه شما را، كانُوا يَعْبُدُونَ‌: بودند كه مى‌پرستيدند؟ اين سؤال جهت سرزنش مشركان و مزيت ملائكه است از ايشان، «1» وسائل الشيعة، ج اسلاميه، ج 15، كتاب

در منهج الصادقين، ج 10، ص 224 نيز آمده است. جلد 14 - صفحه 174 روى تكذيب و سرزنش گفتند «1». حق تعالى فرمود: لا يُسْمِنُ‌: فربه نمى‌كند آن ضريع جهنّم كسى را،

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

اهل کتاب (یهود) نموده و خداوند به پیغمبرش فرمان می‌دهد که با زبان ملامت و سرزنش از آنها بپرسد انگیزه آنها در کفر ورزیدن به آیات خدا چیست؟ در حالی که می‌دانند

تاريخ اقوام پيشين، مورد سفارش اسلام است و كسى كه از تاريخ عبرت نگيرد قابل سرزنش و توبيخ است. «أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ كَفَرُوا» 3- آنچه دانستنش

آنان تمام كرده است، لذا روى گردانى پيامبر از آنان و ترك مجادله با آنان، سرزنش و ملامتى را به دنبال ندارد. اين آيات در كنار فرمان به اعراض از كافران طغيانگر،

گفته‌ى مفسّران، در اين حادثه اين آيه و دو آيه‌ى قبل نازل شد كه متضمّن توبيخ و سرزنش اهل كتاب و هشدار به مسلمانان است. «1» 1- پيروى از دانشمندان منحرف اهل كتاب

«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ» 7- سهو اگر برخاسته از تقصير و بى‌اعتنائى باشد، سرزنش دارد. «عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ» 8- سهو در نماز قابل جبران و بخشش است ولى

«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ» 7- سهو اگر برخاسته از تقصير و بى‌اعتنائى باشد، سرزنش دارد. «عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ» 8- سهو در نماز قابل جبران و بخشش است ولى

«چشاند» است و معمولا، براى «خوردن کم» به کار مى رود - به جاى «برخوردار کردن» و «عطا کردن» و امثال آنها و نیز تنوین تنکیر «رحمة» - که دلالت بر قِلّت مى کند -

يَضُرُّونَ‌: يا زيان مى‌رسانيدند به كسى كه اعراض كرده بود از عبادت ايشان و سرزنش آنها نمود دائما. تنبيه: آيه شريفه دال است بر اينكه دين ثابت نمى‌شود مگر به

طَرِيقَ جَهَنَّمَ» «6» اميرالمؤمنين على عليه السلام در نهج‌البلاغه مسلمانان را سرزنش مى‌كند كه دشمن شما با فكر و برنامه‌ريزى حركت مى‌كند، امّا شما در خواب هستيد

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

نمازند. «لَيَطْغى‌- يَنْهى‌ عَبْداً إِذا صَلَّى» (رفتار ناروا زمانى مورد سرزنش قرار مى‌گيرد كه دوام داشته باشد.) «1». تفاسير مجمع البيان و نمونه. جلد 10

قناعت شده. 2- در آیه 161 سوره نساء «ربا» به عنوان یک عادت زشت یهود مورد سرزنش قرار گرفته است. 3- در آیات 275 تا 279 سوره بقره، نیز هر گونه رباخواری را

شويد، چرا در وقت راحت و آسايش غير او را ستايش و پرستش كنيد. تتمه- آيه شريفه سرزنش نموده كافران و مشركان را تا متنبه شده، بدانند كه ايشان در عبادت اصنام خطا

Tabber requires Javascript to function. آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز

الراسینى گوید: وقتى که امام حسن علیه‌السلام با معاویه صلح نمود، جماعتى زبان به سرزنش گشودند و به امام گفتند: با این عمل روى ما را سیاه کردى. امام فرمود: مرا ملامت

«فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ» 7- سهو اگر برخاسته از تقصير و بى‌اعتنائى باشد، سرزنش دارد. «عَنْ صَلاتِهِمْ ساهُونَ» 8- سهو در نماز قابل جبران و بخشش است ولى

نقصان كيل و وزن، يا بازگرفتن قيمت، يا قطع اطراف دراهم و دنانير. بعد بعنوان سرزنش گفتند: إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَلِيمُ الرَّشِيدُ: بدرستيكه تو هر آينه بردبارى

اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ» «8» 8. گفتار بايد همراه با كردار باشد وگرنه قابل سرزنش است. «لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ» «9» 1- هم خلافكار را توبيخ كنيم

(لاتسئلوا عن اشیاء ... عفا اللّه عنها) «عفو» در لغت به معناى مستور کردن است و مراد از مستور کردن اشیاء، بیان نکردن آنهاست. و مقصود از «اشیاء» به قرینه «و ان تسئلوا

مجادله گرانِ حق ناپذیر، در پاسخ دعوت به دین و نیز ذکر استفهام انکارى پس از آن، به سرزنش شدن آن اندیشه و عمل، دلالت دارد. ۱۲ - تعصّب و وفادارى به آراى پیشینیان، مانع

اول است. ۲- همگانى بودن امتحان و آزمایشهاى الهى (و حسبوا الا تکون فتنة) سرزنش بنى اسرائیل بر باور نداشتن امتحان الهى، گویاى این حقیقت است که همه انسانها

الراسینى گوید: وقتى که امام حسن علیه‌السلام با معاویه صلح نمود، جماعتى زبان به سرزنش گشودند و به امام گفتند: با این عمل روى ما را سیاه کردى. امام فرمود: مرا ملامت

طَرِيقَ جَهَنَّمَ» «6» اميرالمؤمنين على عليه السلام در نهج‌البلاغه مسلمانان را سرزنش مى‌كند كه دشمن شما با فكر و برنامه‌ريزى حركت مى‌كند، امّا شما در خواب هستيد

همراه با تلاش و زحمت معرّفى مى‌كند. آنگاه انسان‌هاى غافل و مغرور را مورد سرزنش قرار داده و به نعمت‌هاى با ارزشى كه خداوند به انسان عطا كرده اشاره نموده

باز شود درهاى جهنم بروى آنها و آن هفت در است كه در سوره حجر بيان شد و براى سرزنش و ملامت بآنها ملائكه موكّله دوزخ گويند آيا پيمبرانى از نوع خود شما از جانب

کردند و نمى توانستند بریده شدن درخت‌هاى خود را طاقت آورند. لذا از راه طعن و سرزنش گفتند: یا محمد تو که ادعاى پیامبرى می‌کنى و می‌گوئى به خاطر اجراى عدل فرستاده

معناى نگاه عميق و دقيق است) 9- نگاهى كه همراه با بصيرت نباشد، قابل توبيخ و سرزنش است. «أَ فَلا تُبْصِرُونَ» 10- سرچشمه‌ى رزق، در آسمان است. (باران، نور، باد،

البلاغه در ضمن قصّه ورود حضرت موسى و هارون بر فرعون با عصا و لباس پشمينه و سرزنش آنملعون آن دو را بفقر و ذلّت اشاره باين نكته شده است. وَ نادي‌ فِرعَون‌ُ

جهاد کرده اند تحسین کرده و منافقان را بدان جهت که از جهاد گریخته اند مورد سرزنش قرار داده است. ۸ - اهمیّت جهاد با مال، همانند جهاد با جان (جهدوا بأمولهم

شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد. البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر

آن روز از يكديگر است. قرآن در برخى آيات، انسان را به خاطر برخى صفات، مورد سرزنش قرار داده و او را «ظَلُوماً جَهُولًا» «1» (ستمگر و نادان)، «هَلُوعاً» «2»

همراه با تلاش و زحمت معرّفى مى‌كند. آنگاه انسان‌هاى غافل و مغرور را مورد سرزنش قرار داده و به نعمت‌هاى با ارزشى كه خداوند به انسان عطا كرده اشاره نموده

فقط ‌علي‌ برخاست‌ و بيعت‌ كرد و ‌آنها‌ برخاستند و رفتند و ‌به‌ ابي‌ طالب‌ سرزنش‌ كردند ‌که‌ ‌اينکه‌، ‌اينکه‌ پسر ‌را‌ رئيس‌ و مطاع‌ تو قرار داد. جلد 14 -

تَعلَمُون‌َ أَن‌َّ صالِحاً مُرسَل‌ٌ مِن‌ رَبِّه‌ِ ‌اينکه‌ استفهام‌ توبيخي‌ ‌است‌ و سرزنش‌ ميكنند بآنها ‌که‌ ‌شما‌ عقيده‌ داريد ‌که‌ صالح‌ پيغمبر ‌است‌ و ‌از‌ جانب‌

نكنيد. در تمام احوال يهودا مى‌گريست، به صداى او برادران بيدار آمدند، او را سرزنش و ملامت نموده خواستند سنگ به چاه اندازند، يهودا نگذاشت، عاقبت سنگى به سر

بى توجّهى به آیه خداوند بودن نوسان شب و روز و قانون مند بودن خورشید و ماه، مورد سرزنش خداوند است. (ألم تر أنّ اللّه یولج الّیل فى النهار و یولج النهار فى الّیل)

مى‌اندازند در آتش و در هر حال بآنها بعد از وصول بجهنّم براى مزيد خفّت و خوارى و سرزنش گفته ميشود اين جهنمى است كه شما در دنيا منكر آن بوديد و آنها گردش ميكنند

آیه بعد نازل شد و آنها را بر این ادعاهای تو خالی و بی‌اساس مورد ملامت و سرزنش قرار داد. تفسیر: استکبار و حیله‌گری، سر چشمه بدبختیهای آنها بود در آیات پیشین

الراسینى گوید: وقتى که امام حسن علیه‌السلام با معاویه صلح نمود، جماعتى زبان به سرزنش گشودند و به امام گفتند: با این عمل روى ما را سیاه کردى. امام فرمود: مرا ملامت

الْقَوْمِ الصَّالِحِينَ (84) شأن نزول‌ «1»- در خبر است كه يهود، رفقاى جعفر را سرزنش كردند چه زود ايمان آورديد، مدتهاست ما را دعوت مى‌كنند، قبول نمى‌كنيم. بنا

منافقان پیکار مسلحانه کرده باشد، بلکه مراد از جهاد با آنها همان توبیخ و سرزنش و تهدید و انذار و رسوا ساختن آنها، و یا در بعضی از موارد تألیف قلوب آنهاست

نزول: وليد بن مغيره در عقب حضرت مى‌رفت و استماع كلام مى‌نمود، مشركان او را سرزنش كردند كه دين پدران خود وا مى‌گذارى و ايشان را به ضلالت نسبت دهى. جواب داد

بزرگوار که روحی همچون اقیانوس وسیع و پرظرفیت داشت بی‌آنکه آنها را ملامت و سرزنش کند «به آنها وعده داد و «گفت: من به زودی برای شما از پروردگار مغفرت می‌طلبم»

امت واسطه بودن امت بينرسول و مردم است غرض خداوند از تغيير قبله در برابر سرزنش تفاخر يهود، پيامبر (ص ) منتظر رسيدن حكم تغيير قبله بود تغيير قبله از بيت

کلماتى گفته، ابوجهل بوده و در حضور پیامبر مردم را از پذیرفتن اسلام ملامت و سرزنش می‌نمود و آنان را به جنگ تشویق و ترغیب می‌کرد. Tabber requires Javascript

می‌انگیزیم. سپس به کسانی که کافر شدند رخصت (سخنی) داده نمی‌شود و ایشان مورد سرزنش هم قرار نمی‌گیرند (که این شایستگی را هم ندارند). و کسانی که ستم کردند هنگامی

آنكه اسماعيل عموى يعقوب عليه السّلام بوده است. خلاصه حضرت به جهت انكار و سرزنش، به عمّ خود آزر فرمود: أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً: آيا اتخاذ مى‌كنى بتان

«ورثوا الکتب» (تورات را به ارث بردند) اشاره به دو معنا دارد که هر دو در سرزنش دنیاگرایان یهود دخیل است: دسترسى به تورات داشتند ; مدعى اعتقاد به آن بودند

و هر قدر كه خدا بخواهد در آتش خواهند بود، آنگاه مشركين در آنجا ايشان را سرزنش مى كنند و مى گويند چرا ايمان و تصديق شما سودى برايتان نداشت در نتيجه هيچ

می‌خواند، مشرکان بهانه‌جو از فرصت استفاده کرده و گفتند: ببینید این مرد (ما را سرزنش می‌کند که چرا چند خدایی هستیم اما) خودش دو خدا را پرستش می‌کند. آیه نازل

انفال / ، سجده / ). «یَرْجِعُ»: ردّ می‌کنند. بازگشت می‌دهند. مراد لومه و سرزنش و گناه را به گردن یکدیگر انداختن است. این فعل از افعال ذو وجهین است و در

جار كشد: اين است ستمكارى كه حق خدا را از او حبس كرده است، فرمود: چهل روز سرزنش شود و سپس فرمان شود او را به دوزخ برند. يونس بن ظبيان گويد: كه امام صادق

برادر دينى باشد و لغزشها و خطاهاى او را شماره گيرد تا يك روزى او را بدانها سرزنش كند. حضرت باقر و حضرت صادق عليهما السلام فرمودند: نزديكتر چيزى كه بنده بكفر

Tabber requires Javascript to function. آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز

مردى برادر دينى باشد و خطاهاى او را بر او نگهدارى كند تا روزى او را بدانها سرزنش كند. حضرت صادق عليه السّلام فرمود: دورترين بنده از خدا آن كسست كه با مردى

كه با مردى برادر دينى باشد و لغزشهاى او را شماره كند تا روزى او را بدانها سرزنش كند. حضرت باقر فرمودند: نزديكتر چيزى كه بنده بكفر دارد اينست كه با مردى عقد

مؤمنان نیک کردار از شراب و قمار پیش از حکم خداوند به حرمت آنها، خالى از سرزنش و گناه (لیس على الذین ءامنوا و عملوا الصلحت جناح فیما طعموا) مراد از «ما»

خدا، و در طریق بهره‌گیری بندگان خدا به کار اندازند، و از اندوختن و ذخیره کردن و خارج ساختن آنها از گردش معاملات به شدت بپرهیزند، در غیر این صورت باید منتظر

برادر دينى باشد و لغزشها و خطاهاى او را شماره گيرد تا يك روزى او را بدانها سرزنش كند. نزديكتر چيزى كه بنده بكفر دارد اينست كه با مردى عقد برادرى در دين بسته

افتادند و در همین اوان نامه کفار قریش به آن‌ها رسید که آنان را مسخره نموده و سرزنش کرده بودند که چرا با محمد سازش کرده و با وى پیمان عدم تعرض و متارکه جنگ بسته

كسى در آن روز به حجت تكلم نمى كند، و اگر تكلم كنند به اقرار به گناه ان و سرزنش يكديگر لب مى گشايند، و گناهان را به گردن يكديگر مى اندازند. نظير اينكه خود

ابناء الرسول مى‌خواند و مى‌گويد؛ در محفل كثير از علماء، شعبى را طلبيد. خيلى سرزنش نمود، گفت: مثل تو آدمى، چنين كلام واهى گويد، چگونه ايشان اولاد رسول مى‌باشند؟

آنچنان پخش كردند كه تقريبا محيط را فرا گرفت ، و لذا ضميرها در مورد عتاب و سرزنش مؤ منانى كه در اين مساءله درگير شدند همه به صورت جمع آمده است ، و اين با

منتشر شد، به طورى كه سخت به وحشت افتادند و از كار خود پشيمان شدند. تفسير : سرزنش شديد نسبت به بعضى از همسران پيامبر (ص ) بدون شك مرد بزرگى همچون پيغمبر اسلام

مى‌خوانيم: روزه‌دار، از دروغ، گناه، مجادله، حسادت، غيبت، مخالفت با حقّ، فحش و سرزنش و خشم، طعنه و ظلم و مردم آزارى، غفلت، معاشرت با فاسدان، سخن‌چينى و حرام‌خوارى،

فرموده: هر كه خويشتن را در معرض تهمت قرار دهد نبايد كسى را كه باو بدگمان شده سرزنش كند، و هر كه راز خود را پنهان كند اختيار كارش بدست خود او است. امير المؤمنين

شود بتواند پند گيرد؟ (سوره فاطر- آيه ۳۶) آن حضرت فرمود: اين آيه در مقام سرزنش و تنبيه جوانى است كه هجده سال داشته باشد. مترجم گويد: «چون از ظاهر آيه چنين

را ميستاند- و خداى‏عزّ و جلّ كسى را به علّت اندوختني رزق كافي براى عيال سرزنش نميكند.

بيان آيات اين آيات از سنتى الهى خبر مى دهند كه همواره در ميان خلقش جارى است ، و آن اين است كه خداى سبحان ، با قضايى حق قضاء رانده و تقديرى كرده كه نه رد

بود دزديده و آنرا شكسته و در راه انداخته بود، و برادران او را در اين عمل سرزنش كردند، (اين بود سابقه دزدى يوسف نزد برادران). مؤ لف : روايت قبلى به اعتماد

امت واسطه بودن امت بينرسول و مردم است غرض خداوند از تغيير قبله در برابر سرزنش تفاخر يهود، پيامبر (ص ) منتظر رسيدن حكم تغيير قبله بود تغيير قبله از بيت

است ، زيرا سؤ ال هميشه براى افزايش معلومات نيست ، بلكه گاهى جنبه ملامت و سرزنش و توبيخ دارد، و در اينجا چنين است ، در واقع اين خود يكى از كيفرهاى گنهكاران

به دردى بى‏درمان گرفتار شود چنين شخصى هرگز نبايد كسى را به خاطر اين بليّه سرزنش كند يا مقصّر بداند مگر خودش را (كه او خود خويشتن را در معرض بلا درآورده است)

بلكه ميخواستند اميال خود را انجام دهند، نتيجه چه شد؟ خدا آنها را به شدت سرزنش نمود و از باغ بيرون راند تا در جهان پر درد و رنج ، زندگى كنند. اين مفسر تورات

خداى سبحان مردم را سرزنش كرد بر اين كه در امر ايمان به خدا سهل انگارند، و به خاطر بلا و اذيت مشركين از ايمان برمى گردند و مشركين را سرزنش كرد به اينكه همچنان

و نپرستيدن خدا، توبيخ مى نمايد. و كلام آن جناب، علاوه بر اين كه توبيخ و سرزنش مشركان است، مشتمل بر حجتى كامل بر مسأله توحيد نيز هست. چون در جملۀ «تَذَرُونَ

رسد كه موجب ناراحتى شما و آزار ما گردد، بنزد او برويد و او را بر آن سخن سرزنش و توبيخ كنيد و بطور رسا و آشكار با او گفتگو كنيد؟ بدان حضرت عرضكردم: قربانت

آيه ۱۱۸) امام عليه السّلام فرمود: اگر آن سه نفر بجا مانده بودند كه (مورد سرزنش و بى‏مهرى قرار نميگرفتند و) در حال اطاعت و فرمانبردارى بودند، ولى بايد در

به خدا قابل استهزاء باشد، عدم ايمان به خدا و پرستش طاغوت بدتر ورسواتر است سرزنش علماء اهل كتاب به جه گنهكارى اهل كتاب و سكوت آنان درمقابل آن معاصى وجوهى

چون يهوديان رسولخدا (ص ) را سرزنش مى كردند و مى گفتند: تو تابع مائى و بسوى قبله ما نماز مى گزارى ، رسولخدا (ص ) از اين سرزنش دچار اندوهى سخت شد و در نيمه

او گشوده شد، و منطقش ‍ تيزتر و برنده تر گشت ، و آنها را زير رگبار ملامت و سرزنش گرفت . آنها نيز لحظه اى بيدار شدند و به گناه خود اعتراف كردند، «و گفتند منزه

عصر بر او عرضه داشتند (و او بديدن آنها از نماز غافل ماند) پس خويشتن را به سرزنش گفت: من دوستى اين اسبان‏ اختيار كردم و با محبّت آنان از ياد پروردگارم غافل

از امام صادق (ع) كه فرمود: معنايش اين است كه آنچه خداى عز و جل در گله و سرزنش از پيغمبرش در قرآن آورده است مقصود از آن ديگران است و او قصد كرده است كه

كه در رذائل اخلاق بنگرى و از آنها دورى گزينى. پس اگر چنين نكنى جز خودت را سرزنش منماى.

نمى گردد!. ولى گويا آنها در متن آيه دوم دقت نكرده اند كه خداوند به عنوان سرزنش ‍ مى فرمايد: اءاءشفقتم ان تقدموا بين يدى نجواكم صدقات «آيا از فقر ترسيديد

سؤ الهاى يهود از حضرت موسى كرده اند، و لذا خداى سبحان در اين آيه ايشانرا سرزنش مى كند، البته در ضمنى كه يهود را توبيخ مى كند بر آن رفتاريكه با موسى و ساير

به باب افعال مى رود معنى استحقاق ملامت را مى دهد). مسلم است اين ملامت و سرزنش به خاطر ارتكاب گناه كبيره يا صغيره اى نبود، بلكه علت آن تنها ترك اولائى بود

تمنها على ان عبدت بنى اسرائيل»، جواب از منتى است كه فرعون بر او نهاده، از در سرزنش او را برده خود خواند، برده اى كه كفران نعمت مولاى خود کرده. ترجمه تفسير الميزان

است كه خوش نميداشته كه بعلّت مخالفت با كسانى كه پيش از او ميبوده‏اند مورد سرزنش واقع شود. ولى اين روايت حجّتى براى فضل بن شاذان نيست، زيرا اين خبر تنها اين

كردند و سعى در تضعيف روحيه ديگران نيز نمودند، بهنگام بازگشت مجاهدان زبان به سرزنش آنها گشودند و گفتند: اگر آنها از فرمان ما پيروى كرده بودند كشته نمى دادند

فرستاده ، و هرگز معبودى با الله قرار مده كه در جهنم مى افتى در حالى كه مورد سرزنش خواهى بود و رانده تفسير نمونه جلد ۱۲ صفحه ۱۱۶ شده (درگاه خدا). ۴۰ - آيا خداوند

در ارتش اسلام مشاهده كردند از ترس كشته شدن ، فرار كردند، اين آيه آنها را سرزنش مى كند مى گويد شما كسانى بوديد كه آرزوى مرگ و شهادت در راه خدا را در دل مى

پيكان بر پا دارد كه فرمود: معنايش اين است كه آنچه خداى عز و جل در گله و سرزنش ۳) كسى كه قرآن را بخواند و بداند و داروى شفا بخش آن را بر دل دردمند خود نهد

روايات وارده در داستان ، و شاءن نزول اين آيه بر مى آيد يهوديان مسلمانان را سرزنش مى كرده اند: كه شما قبله نداريد، و از قبله ما استفاده مى كنيد، و با بيت المقدس

شكاه ظاهر عنك عارها يعنى سخن چينان محبوبه مرا سرزنش كردند به اينكه من او را دوست مى دارم و ننگ اين سرزنش از محبوبه من زايل شدنى است و معناى آيه اين است

بندگان (خود)، ستم نمى كند. شان نزول : در شاءن نزول اين آيه درباره توبيخ و سرزنش يهود نازل شده است ، ابن عباس مى گويد: پيامبر صلى اللّه عليه و آله نامه اى

كار قادرى . تفسير : خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهيد! به دنبال اخطار و سرزنش نسبت به بعضى از همسران پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) خداوند در آيات

گويد: و اقبل بعضهم على بعض يتسائلون : ((آنها رو به يكديگر نموده و سؤ الهاى (سرزنش آميز) از يكديگر مى كنند)). و در همان سوره آيه ۵۰ از بهشتيان سخن مى گويد كه

واقعيت بوده . جمله هاى «قليلا ما تؤ منون » و «قليلا ما تذكرون » توبيخ و سرزنش براى كسانى است كه اين وحى آسمانى را با نشانه هاى روشن مى بينند اما گاه شعرش

ننموده‌، ولي‌ فرومايگاني‌ ‌از‌ مردم‌ زيارت‌ كنندگان‌ قبور ‌شما‌ ‌را‌ سرزنش‌ ميكند مانند سرزنش‌ كردن‌ زناكار ‌را‌ بعمل‌ ناشايسته‌اش‌، اينان‌ بدان‌ و اشرار امّت‌

ظاهر پاسخى كـه مـرد مـوحـد بـه او مى دهد و نخستين مطلبى كه بخاطر آن وى را سرزنش مى كند مساله انكار خدا است . لذا او را از طـريـق مـسـاله آفـريـنـش انـسـان

سپس جهنم را براى او قرار خواهيم داد كه در آتش آن مى سوزد در حالى كه مورد سرزنش و دورى از رحمت خدا است (من كان يريد العاجلة عجلنا له فيها ما نشاء لمن نريد

را! در باره زنان و بردگانتان: مبادا كه در راه اطاعت و اجراء احكام خدا از سرزنش سرزنش‏كننده‏اى بهراسيد، زيرا خدا شرّ كسى را كه قصد شما كند، و ستم بر شما

پروردگارت از حكمت به تو وحى كرده و با خدا معبود ديگرى مقرر مدار تا در دوزخ افتى سرزنش شده و مطرود». و در سوره و الليل اذا يغشى نازل كرد: «من شما را بيم دهم از

__________________ (۱) راجع به محدث بحديث ۶۹۹ رجوع شود. عمر باو درشتى و سرزنش كرد. يهودى بجانب على عليه السلام رفت و گفت: تو چنانى كه عمر گفت؟ فرمود: عمر

عبوديت و الوهيت را نيز مخصوص او بشمريد. لذا در پايان آيه به عنوان ملامت و سرزنش مى گويد اكنون كه چنين است چگونه از عبادت خدا به سوى غير او بازگردانده و منحرف

بپا داريد، و اين دو چراغ را روشن نگهداريد، تا زمانى كه پراكنده نشويد از سرزنش بركنار باشيد، خدا هر كس را باندازه توانائيش تكليف كرده و بر نادانان سبك گرفته

اين جهان است . قرآن كريم كرارا از اين دسته سخن به ميان آورده و آنها را سخت سرزنش مى كند. گروهى از اين قماش مردم در آغاز اسلام بودند كه هر گاه كسى از مسلمانان

است. و آنگاه مشركان را بر نقض عهد و سوگند، و كارهاى زشتى كه مرتكب مى شدند، سرزنش مى كند، و در آخر، اين معنا را مسجّل مى سازد كه هيچ كس و هيچ چيز نمى تواند

نشنيديد؟ آنها در مقام عذر خواهى بر آمدند و عرض كردند اى رسول خدا! او را سرزنش نفرما، او مرد غيورى است و آنچه را مى گويد به خاطر شدت غيرت او است . تفسير

خدا بهانه جويى مى كردند. و به همين جهت، خطاب را به ايشان كرد تا توبيخ و سرزنش شديدتر كند. و استفهام در آيه، استفهام تقريرى است. مى خواهد بفرمايد: شما اين

«أفَلَا يَشكُرُون» - اين جمله، ناسپاسى مردم را تقبيح نموده، آنان را در اين كار سرزنش مى كند. و سپاسگزارى مردم از خدا در برابر اين تدبير، به اين است كه: نعمت هاى

را كه در ميان يك اكثريت گمراه هستند فراموش نمى كند. در اينجا نيز بعد از سرزنش بسيارى از اهل كتاب به خاطر كتمان آيات خداوند و طغيان و سركشى آنها، كه در

جميع جهات باشد. سپس آخرين مجازات آنها را كه همنشينان بد با زبانى مملو از سرزنش ‍ است مطرح ساخته مى گويد: هنگامى كه روساى ضلال وارد دوزخ مى شوند و با چشم

مورد ما عدالت را رعايت نكند!) آيات فوق نازل شد و سخت اين گونه اشخاص را مورد سرزنش و مذمت قرار داد. ديگر اينكه در ميان امير مؤ منان على (عليه السلام ) و عثمان

لَبِثْت فِينَا مِنْ عُمُرِك سِنِينَ»: اين جمله استفهام انكارى است و توبيخ و سرزنش را مى رساند و كلمه «نربك » صيغه مع الغير از مضارع تربيت است و كلمه «وليد»

تا من روز قيامت نزد خدا برايت بدان شهادت دهم ، گفت : شهادت مى دادم ، اگر سرزنش ‍ قريش نبود، كه فردا بگويند جزع و ناراحتى مرگ او را به اين اقرار واداشت ،

اينجا يهود است مى باشد، و خداوند به پيغمبرش فرمان مى دهد كه با زبان ملامت و سرزنش از آنها بپرسد انگيزه آنها در كفر ورزيدن به آيات خدا چيست ؟ در حالى كه مى

هتك كرده اند، و جان و مال و عرضت را حلال و مباح شمرده اند. و اين توبيخ و سرزنش شديدى است نسبت به كفار قريش كه آنها خود را خادمان ، و حافظان حرم مكه مى پنداشتند،

يعنى جمله «و لقد بوانا بنى اسرائيل ... من الطيبات » سياق شكايت و گلايه و سرزنش را دارد. شاهد اينكه آيه در چنين سياقى است اينست كه به دنبالش مى فرمايد: «فما

بود، فرعون او را به خاطر لباس پشمينهاش و نداشتن زيورآلات طلا مورد ملامت و سرزنش قرار داد. در آيه نخست مى فرمايد: «ما موسى را با آيات و نشانه هاى خود به سوى

رَبَّكُمُ الرَّحْمَانُ فَاتَّبِعُونى وَ أَطِيعُوا أَمْرِى»: در اين فقره توبيخ و سرزنش ايشان را تاءكيد نموده و تقرير جرم آنان را بيشتر مى كند، و معنايش اين است

گردنت زنجير مكن (و ترك انفاق و بخشش ‍ منما) و بيش از حد آنرا مگشا تا مورد سرزنش قرار گيرى و از كار فرو مانى . ۳۰ - پروردگارت روزى را براى هر كس بخواهد گشاده

توقف مى كنى ؟! آنها پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) را به خوردن غذا سرزنش كردند چرا كه مى خواستند او فرشته باشد، و به راه رفتن در بازارها ملامت كردند

دروغگويان و كسانى كه بر خدا افترا بستند، رانده شدن كافران به سوى جهنم ، ملامت و سرزنش فرشتگان عذاب نسبت به آنها، و دعوت بهشتيان به سوى بهشت و تبريك و تهنيت فرشتگان

آيات قبل ، اصل داستان بنى اسرائيل با سياق خطاب شروع شد، چون ميخواست ايشانرا سرزنش كند، و اين سياق همچنان كوبنده پيش آمد، تا بعد از داستان بقره ، بخاطر نكته

) به مدينه اين موضوع را دستاويز خود قرار داده بودند، و مرتبا مسلمانان را سرزنش مى كردند: اينها استقلالى از خود ندارند اينها پيش از آنكه ما به آنها ياد دهيم

خدرى روايت كرده اند كه گفت : مردى همسرش را از عقب نزديكى كرده مردم او را سرزنش كردند، آيه شريفه : «نساوكم حرث لكم فاتوا حرثكم انى شئتم ...»، نازل شد. و

مجمعى كه مسلمانان داشتند آمد اما هنگام صبح باز سر آنان بر يكديگر فاش شد و به سرزنش يكديگر پرداختند و مجددا عهد و پيمان بستند كه اين آخرين بار بوده باشد. ولى

پيوند اخوّتت را قطع مكن، زيرا بسا كه او عذرى داشته باشد، در حالى كه تو او را سرزنش ميكنى. عذر كسى را كه پوزش طلبد بپذير، تا از شفاعت برخوردار شوى. و كسانى را

بتوانى او را بخاطر آن عمل ملامت كنى ، آن عمل از خود آنكس است ، و آنچه نتوانى سرزنش كنى ، آن از خدايتعالى است ، خدايتعالى به بنده اش ملامت مى كند، كه چرا نافرمانى

مشركان قرار گرفته بودند، بنابراين مخالفت آنها زشت تر و ناپسندتر بود و در خور سرزنش ‍ فراوان . سپس اهل كتاب و به تبع آنها مشركان را مورد ملامت قرار داده ، مى

چه مى آيند؟ كتابهاى آسمانى به چه منظور نازل شده ؟ حساب و كتاب و ملامت و سرزنش ‍ بت پرستان در آيات قرآن چه مفهومى دارد؟ و عدالت خدا كجا خواهد رفت ؟! آرى

دارند از هفت ماه تا هفده ماه ذكر كرده اند، ولى هر چه بود در اين مدت مورد سرزنش يهود قرار داشتند چرا كه بيت المقدس در اصل قبله يهود بود آنها به مسلمانان

كفّار و مشركان در قيامت، اهل توحيد را كه به خاطر گناهان در آتش شده اند، سرزنش مى كنند كه: «امروز نمى بينيم كه توحيد شما، دردى از شما دوا كرده باشد. چون

مربوط نبود، و سه چيز را در مورد مردم رها كرده بود: كسى را مذمت نمى كرد، و سرزنش نمى فرمود، و از لغزشها و عيوب پنهانى مردم جستجو نمى كرد. هرگز سخن نمى گفت

بزرگى كه در آيات قبل آمده بود در آيات مورد بحث بندگان ناسپاس را مورد ملامت و سرزنش قرار مى دهد كه چگونه با داشتن آن همه وسائل سعادت راه نجات را نپيموده اند،

زمينه كلام خطاب به بنى اسرائيل است ، چيزى كه هست وقتى خطاب ، خطاب ملامت و سرزنش بود، و كلام هم بطول انجاميد، مقام اقتضاء مى كند كه گوينده بعنوان اينكه من

و به آئين اسلام گرويدند، جمعى از رؤ ساى يهود به نزد آنها آمدند و زبان به سرزنش و ملامت آنان گشودند و حتى آنها را تهديد كردند كه چرا آئين پدران و نياكان

به هر حال از لحظه مرگ مجازاتهاى آنها شروع مى شود، نخستين بار با توبيخ و سرزنش فرشتگان پروردگار كه مامور گرفتن جانشان هستند روبرو مى شوند، آنها مى پرسند

وى مى گويد: مشركان، رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» و مؤمنان را سرزنش مى كردند به اين كه مردمى فقيرند، چيزى از مال دنيا ندارند! به حدّى اين زخم

قهرا بر آن غرض اصلى مترتب مى شود، نه اينكه غرض اصلى ما اين باشد تا مستحق سرزنش و يا سخط تو گرديم . و گرنه اگر غرض تنها ديدن معجره بود نتيجه اين درخواست

خواست ، كه اينك مرا از چنگال يك قبطى ديگر نجات بده ، موسى از در توبيخ و سرزنش به او گفت : راستى كه تو آشكارا گمراه هستى ، كه نمى خواهى راه رشد و صواب را

پذيرائى خواهند و بسا چيزى در دست نداشته باشى كه به آنها عطا كنى و دشمن تو را سرزنش كند، ما خواهش داريم يك سوم دارائى ما را ضبط كنى تا وقتى نمايندگان مكه به