نتایج جستجو

تکرار در قرآن: ۱(بار) لیست کلمات مشتق شده در حال بارگیری... [منافقون:4]. سَنَد (به فتح س - ن) به معنى تكيه گاه است مثل ديوار و ستون. مُسَنَّدَه: تكيه داده

تنبه: زمینه تنبه ۱ دین: نقش دین ۳ سلامتى: نقش سلامتى ۶ عبدالله بن ام مکتوم: سند معترض به عبدالله بن ام مکتوم ۹; فضایل عبدالله بن ام مکتوم ۱۰; قصه عبدالله بن ام مکتوم

آیات شامل این کلمه سند (۱ بار) [منافقون:4]. سَنَد (به فتح س - ن) به معنى تكيه گاه است مثل ديوار و ستون. مُسَنَّدَه: تكيه داده شده يعنى: اگر چيزى گويند

مجمع نيز از حضرت باقر«عليه السلام»است، آنچه از مجمع و عياشى نقل شد سند ندارد و در سند آنچه ازكافى نقل شد محمدبن فضيل واقع است و او ظاهرا همان است كه ضعيف

يأْجُوجَ وَمَأجُوجَ». بنابر اين حديث، يأجوج و مأجوج از نسل آدم نيستند ولى سند خبر ضعيف است. وَ يَأْجُوج مُفْسِدُون هُم فِي الْأَرْض فُتِحَت إِن مِن إِذَا

از بزنطى نقل كرده است (تفسير برهان). اگر صحبت، صحبت درستى سند باشد فكر مى‏كنم در درستى اين سند صحبتى نباشد. و هيچ مانعى نيست كه بنى اسرائيل بعد از آن همه

نفرستاده بوديم. در صورتی که ما هیچ کتاب و سندی که آن را بخوانند (و به آن سند تکذیب تو کنند) و یا رسولی پیش از تو (که به قول او بر ردّ تو دلیل آرند) بر

الجارود از حضرت باقر«عليه السلام» قطران مس مذاب شديدالحراره معنى شده ولى سند آن درست نيست. وَ مِن تَغْشَى الْأَصْفَاد سَرَابِيلُهُم وُجُوهَهُم فِي لِيَجْزِي

الَّتى قالَها مالَبِثَ فَى السِّجْنِ مالَبِثَ». آنچه در تفسير عياشى نقل شده سند ندارد آنچه از تفسير خازن نقل شد از مردى به نام حسن روايت شده نمى‏توان بر آن

«تريدون ان تصدونا عما كان يعبد آباونا» از قبيل جمله معترضه است كه بين انكار، و سند انكار فاصله انداخته، و معنايش اين است كه شما بشرى مانند ما هستيد و هيچ فضيلت

آله و سلم نقل كرده كه «قيل فى الازلام؟ قال قد احهم التى يسقسمون بها» ولى در سند روايت عمر و بن شمر هست و قابل اعتماد نيست. نا گفته نماند گرچه اين قول قويتر

امالى شيخ از حضرت رضا از پدرانش از رسول خدا صلوات اللَّه عليهم نقل شده ولى سند صحيحى ندارد و با عموم آيه مخالف است. ايضاً در وسائل از امالى از حضرت صادق

الَّتى قالَها مالَبِثَ فَى السِّجْنِ مالَبِثَ». آنچه در تفسير عياشى نقل شده سند ندارد آنچه از تفسير خازن نقل شد از مردى به نام حسن روايت شده نمى‏توان بر آن

و نيست. همچنين اين سنگ‌ها در قيامت، همانند چاقوى خونى همراه پرونده قاتل، سند جرم و گناه آنان است. سؤال: با اين‌كه الفاظ اختراع بشر است، پس چگونه نمى‌تواند

شوم باشد رجوع شود به وسائل ابواب آداب سفر... با تدبر در روايات قطع نظر از سند آنها خواهيم ديد نحوست و بركت آنها به ملاحظه واقعاتى است كه در آنها رخ داده

برهان به نظرم اين قسمت حديث را به امام باقر «عليه‏السلام» نسبت نداده است و سند روايت روشن نيست. احتمال ظاهراً مراد از عقده گرفتگى زبان و كوتاهى منطق در اثر

برهان به نظرم اين قسمت حديث را به امام باقر «عليه‏السلام» نسبت نداده است و سند روايت روشن نيست. احتمال ظاهراً مراد از عقده گرفتگى زبان و كوتاهى منطق در اثر

روايتى كه در مجمع و برهان و صافى و غيره از امام صادق «عليه السلام» نقل شده سند ندارد آن در مجمع به لفظ «روى» و در برهان به لفظ «عَلِى بْنِ اِبْراهيمِ قالَ

عذاب ما را چشیدند (و کیفر اعمال بد خود را دیدند). بگو: آیا دلیل قاطعی (و سند درستی برای رضایت خدا از شرک خود و تحریم چیزهای حلال، در دست) دارید تا آن را

روايتى كه در مجمع و برهان و صافى و غيره از امام صادق «عليه السلام» نقل شده سند ندارد آن در مجمع به لفظ «روى» و در برهان به لفظ «عَلِى بْنِ اِبْراهيمِ قالَ

هست نظام آخرتى آن ها با نظام دنيایی شان فرق مى كند. و در معانى الاخبار، به سند خود، از محمد بن مسلم روايت كرده كه گفت: از امام باقر (عليه السلام) شنيدم كه

زيادي‌ ‌از‌ خواص‌ّ القرآن‌ ‌از‌ پيغمبر و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ وارد ‌شده‌ لكن‌ سند ندارد و صرف‌ نظر كرديم‌. و ‌در‌ اعمال‌ ماه‌ رمضان‌ دارد ‌که‌ ‌هر‌ شب‌ صد مرتبه‌

مريم چنانكه نقل شد دليل بارز اين مطلب است ايضاً در كافى باب مولدالزهرا به سند صحيح ازامام صادق «عليه السلام» نقل شده «قالَ اِنَّ فاطِمَةَ عَلَيْهِاالسَّلامُ

نيست ، چون هر چه هست همه اخبارى آحاد است كه يا ضعيف در سند است و يا قاصر در دلالت ، و يا به فرض صحت سند و روشنى دلالت كه در نايابى چون كبريت احمر است تازه

حجيت سند، معنايش اين است كه رجال حديث دروغ عمدى نمى گويند، و اما اينكه فريب نمى خورند، و در اصول روايتى آنان هم دست برده نمى شود، ربطى به صحت سند ندارد

در همان كتاب اين روايت را با چند سند، از جابر و بريد بن معاويه و فضيل بن يسار، از امام ابى جعفر (عليه السّلام)، و به سند خود از عبداللّه بن بكير و عبداللّه

حمل‌ و ‌براي‌ رضيع‌ ‌در‌ قبولي‌ رضع‌ و ‌غير‌ اينها روايت‌ كرده‌اند بدون‌ سند لذا صرف‌ نظر كرديم‌. الحَاقَّةُ يكي‌ ‌از‌ اسامي‌ قيامت‌ ‌است‌ و اسامي‌ بسياري‌

بگوئيم‌ تفسير ‌به‌ رأي‌ ‌است‌ مگر ‌از‌ مصادر عصمت‌ صادر ‌شده‌ ‌باشد‌ ‌به‌ سند معتبر. غُلِبَت‌ِ الرُّوم‌ُ نظر ‌به‌ اينكه‌ گفته‌اند حضرت‌ رسالت‌ چون‌ مبعوث‌

بگوئيم‌ تفسير ‌به‌ رأي‌ ‌است‌ مگر ‌از‌ مصادر عصمت‌ صادر ‌شده‌ ‌باشد‌ ‌به‌ سند معتبر. غُلِبَت‌ِ الرُّوم‌ُ نظر ‌به‌ اينكه‌ گفته‌اند حضرت‌ رسالت‌ چون‌ مبعوث‌

قلم يك فرياد ساكت است. قلم سند رسمى است. قلم گزارشگر تاريخ است. سوگند به قلم، نشانه فرهنگ و تمدن است. تكيه بر قلم، تكيه بر سند و استدلال است. «1». تفسير

قلم يك فرياد ساكت است. قلم سند رسمى است. قلم گزارشگر تاريخ است. سوگند به قلم، نشانه فرهنگ و تمدن است. تكيه بر قلم، تكيه بر سند و استدلال است. «1». تفسير

‌از‌ پيغمبر (ص‌) و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ (ع‌) نقل‌ كرده‌اند صرف‌ نظر كرديم‌ چون‌ سند نداشت‌ حم‌ ‌از‌ رموز ‌است‌. تَنزِيل‌ُ الكِتاب‌ِ ‌اينکه‌ قرآن‌ مجيد نازل‌ ‌شده‌

قلم يك فرياد ساكت است. قلم سند رسمى است. قلم گزارشگر تاريخ است. سوگند به قلم، نشانه فرهنگ و تمدن است. تكيه بر قلم، تكيه بر سند و استدلال است. «1». تفسير

مشتبه شده است. (لذا خواننده را به دقّت بيشترى توصيه مى نمایيم). در كافى، به سند خود، از «عبدالرحيم قصير»، از ابى جعفر (عليه السّلام) روايت كرده كه در ذيل

ها را به او مى دهند، كه سند برائت از آتش دوزخ است. مؤلف: و در تفسير برهان، از موفق بن احمد روايت كرده كه در كتاب مناقب، به سند خود، از بلال بن حمامه، از

زيادي‌ ‌از‌ خواص‌ّ القرآن‌ ‌از‌ پيغمبر و ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ وارد ‌شده‌ لكن‌ سند ندارد و صرف‌ نظر كرديم‌. و ‌در‌ اعمال‌ ماه‌ رمضان‌ دارد ‌که‌ ‌هر‌ شب‌ صد مرتبه‌

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

قلم يك فرياد ساكت است. قلم سند رسمى است. قلم گزارشگر تاريخ است. سوگند به قلم، نشانه فرهنگ و تمدن است. تكيه بر قلم، تكيه بر سند و استدلال است. «1». تفسير

رَبِّ الْعالَمِينَ‌: نيست اجر من مگر بر پروردگار عالميان. واقعه قوم لوط: به سند صحيح از حضرت امام محمد باقر عليه السّلام مروى است كه رسول خدا صلّى اللّه عليه

به دست چپشان می‌دهند آنها از شرمساری و ذلت دست را پشت سر می‌گیرند، تا این سند جرم و فضاحت کمتر دیده شود، ولی چه فایده که در آنجا چیزی پنهان شدنی نیست. تفسیر

بگوئيم‌ تفسير ‌به‌ رأي‌ ‌است‌ مگر ‌از‌ مصادر عصمت‌ صادر ‌شده‌ ‌باشد‌ ‌به‌ سند معتبر. غُلِبَت‌ِ الرُّوم‌ُ نظر ‌به‌ اينكه‌ گفته‌اند حضرت‌ رسالت‌ چون‌ مبعوث‌

تحت تأثير سخنان فاطمه‌ى زهرا عليها السلام قرار گرفت و سند فدك را پس داد و گريه كرد، ولى عمر دوباره سند را گرفت و پاره كرد!) حضرت على عليه السلام فرمود: من

بهمين دليل مقصودش از اينكه گفت شما دزديد همان دزديدن يوسف است. و در كافى به سند خود از حسن صيقل روايت كرده كه گفت : خدمت حضرت صادق (عليه السلام ) عرض كردم :

نمى نگريد. و نيز در همان كتاب است كه ابن مغازلى - در كتاب المناقب خود بدون سند از زيد بن ارقم روايت كرده كه گفت: بر رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم)

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

به كافران و منكران خدا و پيغمبر و قرآن. در حق اليقين مجلسى (رحمه الله) به سند معتبر از عمرو بن ثابت كه امام محمد باقر عليه السّلام فرمود: اهل جهنم در آتش

از منطق نيامده است. «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ» 1- خداوند، براى بزرگ‌ترين سند تشريع يعنى قرآن، به بزرگ‌ترين بخش تكوين يعنى كهكشان‌ها، سوگند ياد كرده است

ايمان و طاعت و توبه از كفر و معصيت. واقعه قوم ثمود: علامه مجلسى رحمه اللّه به سند حسن بلكه صحيح از حضرت امام محمد باقر عليه السّلام روايت نموده كه: حضرت پيغمبر

پیامبران بزرگ خدا را به قتل برسانند. قرآن برای روشنتر ساختن دروغ و کذب آنها، سند دیگری را بر ضدّ آنها افشا می‌کند و می‌گوید: «موسی آن همه معجزات و دلایل روشن

كند با صالحان مواليان ما تا براى او نوشته شود ثواب صله و نيكى به ما. 2- به سند صحيح روايت نموده از محمد بن احمد بن يحيى الاشعرى كه گفت: من در فيد كه اسم

بايد گفت كه يهوديها حق داشتند درباره تورات خود در شك و ترديد باشند، زيرا سند توراتى كه فعلا در دست است منتهى مى شود به مردى از كاهنان به نام «عزراء» كه

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

محل ولادت، ارحام زوجات است نه ادبار رجال و غلمان. علامه مجلسى رحمه اللّه به سند صحيح از حضرت باقر عليه السّلام روايت نموده كه: حضرت رسول خدا صلّى اللّه عليه

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

آدمیان مستند به خداوند است. ۲ - احتجاج الهى در قیامت با امت ها، براساس مدرک و سند (هذا کتبنا) ۳ - صحیفه اعمال امت ها در قیامت، بیان کننده تمامى کردار ایشان،

مادران آموخته، اراده کرد این بنده مؤمن خالص در این دریای آتش سالم بماند، تا سند دیگری بر اسناد افتخارش بیفزاید، چنانکه قرآن در اینجا می‌گوید: «به آتش گفتیم:

«1» بحار الانوار ج 13 ص 299 حديث 17 و ج 52 ص 152 حديث بنقل از كمال الدين سند حديث، در مصدر، به امام رضا عليه السلام منتهى مى‌شود. جلد 8 - صفحه 115 اختلاف

‌رسول‌ اللّه‌» و ‌غير‌ اينها ‌از‌ اخبار مرويه‌ ‌از‌ خواص‌ القرآن‌ و چون‌ سند نداشت‌ ‌از‌ نقل‌ ‌آنها‌ خودداري‌ كرديم‌. ] (آیه 18)- و بالاخره در آخرین آیه،

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

را به درگاه ملوك مى‌برند و آنها منتظر كرامت و انعامند از ملوك. در كافى- به سند معتبر از حضرت باقر عليه السلام كه از حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله سؤال نمودند

نبايد شخص سخنى بگويد كه علم بصدق آن ندارد در باره خود و غير و نه كارى بكند كه سند يقينى براى جواز آن نداشته باشد راجع بامور دنيا و آخرت و نه عقد قلب نمايد بر

از منطق نيامده است. «إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ» 1- خداوند، براى بزرگ‌ترين سند تشريع يعنى قرآن، به بزرگ‌ترين بخش تكوين يعنى كهكشان‌ها، سوگند ياد كرده است

چنانچه‌ ‌در‌ ترجمه‌ ذكر شد لكن‌ ‌در‌ خبر ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ السّلام‌ بچهار سند روايت‌ كرده‌اند ‌که‌ اخبات‌ ‌را‌ حضرت‌ تفسير بتسليم‌ فرموده‌ و تسليم‌ بالاترين‌

و ‌در‌ عذاب‌ مشتركند. (آیه 27)- سپس به داستان «ناقه» که به عنوان معجزه و سند گویای صدق دعوت صالح (ع) فرستاده شده بود اشاره کرده، می‌افزاید: به صالح وحی

و حمل بر عموم اولى باشد. خلق سگ: در حيات القلوب علامه مجلسى رحمه اللّه به سند معتبر از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام مروى است كه از پيغمبر صلّى اللّه

قرآن و زياد شدن در آن ضعف و قصور روايات دال بر وقوع تحريف در قرآن از نظر سند و دلالت دسيسه و جعل روايت دشمنان قرآن مخفى نماند! برسى نمونه هايى از آيات

چه توجيهى دارد؟ اين تفسير در برخى روايات نيز آمده است، امّا روايات ياد شده سند صحيحى ندارند و با اصول عقلى كه مى‌گويد: بايد انبيا معصوم باشند سازگار نيست،

كودكى معرّفى كرده‌اند كه مثل عيسى عليه السلام در گهواره به سخن آمد، ولى چون سند محكمى ندارد، نمى‌توان به آن اعتنا كرد. امّا بهتر است شاهد را يكى از مشاوران

با دشمنان. يا داديم او را از هر چيزى كه مى‌خواست سببى. در اختصاص به چندين سند از حضرت باقر و صادق عليهما السلام فرمود: خداى تعالى مخير گردانيد ذو القرنين

آفتاب‌ ‌است‌ و قطره‌اي‌ باران‌ ندارد و ابر زير ‌آن‌ ميبارد و اخبار ‌ يا ‌ سند ندارد ‌ يا ‌ قابل‌ تأويل‌ ‌است‌ چنانچه‌ حكماء ‌در‌ ‌آيه‌ شريفه‌ وَ جَعَلنا

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

فرمود: هر كه شك كند در كفر دشمنان ما و ستم كنندگان بر ما كافر است. كلينى به سند معتبر روايت نموده: سه كس‌اند كه حق تعالى نظر رحمت در قيامت به ايشان ننمايد

هاكس كه در تأليف كتابش مدّتها زحمت كشيده است و قول وى در اين باره براى ما سَنَد است. و در مقدمه همان كتاب گويد: كتاب مقدس (تورات فعلى) توسط 39 نفر در مدت

هاكس كه در تأليف كتابش مدّتها زحمت كشيده است و قول وى در اين باره براى ما سَنَد است. و در مقدمه همان كتاب گويد: كتاب مقدس (تورات فعلى) توسط 39 نفر در مدت

اوهام قلوب، دقيقتر است از ابصار عيون. تو به تحقيق درك مى‌كنى به وهم خود، سند و هند و شهرهائى كه داخل آنها نشدى و درك ننمودى آنها را به چشم خود، و اوهام

اول‌‌-‌ اقامه معجزه‌ ‌که‌ بمنزله‌ نشاني‌ حق‌ ‌است‌ مثل‌ امضاء و مهر ‌که‌ اثبات‌ سند ميكند دوم‌‌-‌ اخبار نبي‌ سابق‌ النبوة مثل‌ اخبار ‌اينکه‌ پيغمبر ‌بر‌ نبوت‌

نبايد شخص سخنى بگويد كه علم بصدق آن ندارد در باره خود و غير و نه كارى بكند كه سند يقينى براى جواز آن نداشته باشد راجع بامور دنيا و آخرت و نه عقد قلب نمايد بر

به این است که این شتر یک ج5، ص513 شتر معمولی نبود، بلکه به عنوان معجزه و سند گویای صدق دعوی صالح فرستاده شده بود، یکی از ویژگیهای آن طبق روایت مشهور این

ميشود و يسر ‌در‌ امور پيدا ميكند و ثروتمند ميشود و ‌غير‌ اينها لكن‌ چون‌ سند معتبري‌ نداشت‌ ‌ما ‌از‌ نقل‌ ‌آنها‌ خودداري‌ كرديم‌. 136 ] (آیه 15)- سر انجام

‌است‌ بايد تكذيب‌ كرد (اقول‌) مخالف‌ برهان‌ و عقل‌ و اجماع‌ ‌هم‌ هست‌ بعلاوه‌ سند معتبر ‌هم‌ ندارد. (آیه 110)- و از آنجا که حضور مردم در صحنه قیامت برای حساب

راه مى‌برد و از عصر تا صبح يك ماه‌ «2». تنبيه: علامه مجلسى (رحمه اللّه) به سند موثق از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت نموده كه روزى سليمان بيرون آمد

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

ترسيدن است از او. بيان: مفسرين را در اين آيه وجوهى است: 1- تفسير برهان- به سند صحيح و عياشى، از حضرت صادق عليه السّلام سؤال شد از اين آيه، قال يطاع و لا

زياد دارند، اولا يك‌ مقدار ‌از‌ نفائس‌ تركه‌ مثل‌ جواهرات‌ و طلاها و پولها و سند و امثال‌ اينها ‌را‌ مخفي‌ ميكنند، و ثانيا ديون‌ و وصيت‌ نامه‌ ‌را‌ منكر ميشوند

فرموده: «كن»، و آنگاه موجود شده است. و در كافى به سند خود، از عمرو بن شمر يمانى، و بدون ذكر بقيه رجال سند، از على (عليه السّلام) روايت كرده كه فرمود: رسول

اينگونه اخبار مطالبى دارد كه ما نمى توانيم آنها را تصحيح كنيم ، علاوه بر اين ، سند معتبرى هم ندارند. نظير اين روايات ، روايات ديگرى از شيعه و سنى است كه در آنها

دارد خداى تعالى او را از آن نهر سيراب فرمايد. علامه مجلسى (قدس اللّه سره) به سند معتبر روايت نموده كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود ماه رجب ماه استغفار

وحدانيت خداست و بس، ولى نسبت به خصوص مؤمنين، تذكر هم هست. در معانى الاخبار، به سند خود، از ثوبان نقل كرده كه مردى يهودى، خدمت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و

قطع کنیم. آیا گناهى براى ما محسوب نخواهد گردید؟ سپس این آیة نازل شد اگر چه سند این حدیث ضعیف به نظر مى آید. Tabber requires Javascript to function. آيات

ضمناً آيات 64 سوره‌ى نساء، 97 سوره‌ى يوسف و 114 سوره‌ى توبه نيز مى‌تواند سند توسّل باشد. «1». نساء، 18. «2». نهج‌البلاغه، خطبه 110. «3». تفسير صافى. جلد

مى‌خواندند از رؤساى كفّره. تبصره: علامه مجلسى قدس الله سره در حيات القلوب به سند حسن روايت نموده كه: «1» معتصم امر كرد در بطانيه چاهى حفر كنند. تا سيصد قامت

عنكبوت‌ ‌در‌ شب‌ قدر، 23 رمضان‌ و اما اخباري‌ ‌که‌ مفسرين‌ ذكر كرده‌اند چون‌ سند معتبر ندارد بلكه‌ بعض‌ ‌آنها‌ ‌به‌ نظر مجعول‌ مي‌آيد ‌از‌ نقلش‌ ‌خود‌ داري‌

عدم جواز مگر بعد از توبه محمول است بر تقيه يا حمل بر كراهت باشد به جهت ضعف سند آنها و عمل نكردن اصحاب. الزّانِي‌ لا يَنكِح‌ُ إِلاّ زانِيَةً أَو مُشرِكَةً

لذا شایع کردند که آنچه که پیامبر مى گوید بلعام به او تعلیم می‌دهد و برخى سند این حدیث را ضعیف شمرده و آن را بى‌اساس دانسته اند. از طریق حصین از عبدالله

‌خود‌ معلّق‌ كند ‌در‌ عقب‌ ‌هر‌ حاجتي‌ برود برآورده‌ ميشود، لكن‌ چون‌ اخبار سند معتبري‌ نداشت‌ ‌از‌ نقل‌ عين‌ عبارات‌ ‌آنها‌ صرف‌ نظر كرديم‌. سَبَّح‌َ لِلّه‌ِ

تبصره: مكالمه حضرت سليمان عليه السّلام با مورچه. ابن بابويه رحمه اللّه به سند معتبر از حضرت صادق عليه السّلام روايت نموده كه: چون مورچه اين سخن را گفت،

تفسير تبيان، ج 8، ص 68، چاپ مكتبة الامين النجف الاشرف. جلد 9 - صفحه 512 و به سند معتبر از حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله مروى است كه از جبرئيل معنى توكل

يعنى عالم به جميع آن، پس همه را بر وفق عمل جزا خواهد داد. در كتاب كافى- به سند خود روايت نموده كه: يكى از اصحاب حضرت صادق عليه السّلام شكايت كرد از اهالى

زیرا وقتی خداوند معجزه بزرگی همچون قرآن را در اختیار پیامبرش قرار می‌دهد سند حقانیت او را امضا کرده است. علاوه بر گواهی عملی فوق، در آیات متعددی از قرآن

سليمان. 5- طى الارض شد. 6- خرق مكان شد و نزد سليمان حاضر گرديد. تتمه: به سند معتبر مروى است كه يحيى بن اكثم قاضى از حضرت امام على النقى عليه السّلام سؤال

بجز خدا، دوستدارى و نه يارى كه دفع عذاب از آنها نمايد. على بن ابراهيم به سند كالصحيح از ابو بصير روايت نموده كه به حضرت صادق عليه السّلام عرض كردم: يابن

نبايد شخص سخنى بگويد كه علم بصدق آن ندارد در باره خود و غير و نه كارى بكند كه سند يقينى براى جواز آن نداشته باشد راجع بامور دنيا و آخرت و نه عقد قلب نمايد بر

بوده است نسبت دهد! اینجاست که می‌گوئیم پدیده حیات در جهان طبیعت بزرگترین سند اثبات وجود خدا است، پس از یادآوری این نعمت، دلیل آشکار دیگری را یادآور می‌شود

«1» 1- روزهاى حسّاس گذشته شكست‌ها وپيروزى‌ها را فراموش نكنيم و به عنوان سند تجربه، به ياد داشته باشيم. «وَ إِذْ غَدَوْتَ ...» 2- لازمه‌ى شركت در جنگ و

نبايد شخص سخنى بگويد كه علم بصدق آن ندارد در باره خود و غير و نه كارى بكند كه سند يقينى براى جواز آن نداشته باشد راجع بامور دنيا و آخرت و نه عقد قلب نمايد بر

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

و اخباري‌ ‌از‌ ابي‌ ‌بن‌ كعب‌ ‌در‌ خواص‌ القرآن‌ ذكر كرده‌اند لكن‌ چون‌ سند ندارد و بعيد ‌به‌ نظر مي‌آيد صرف‌ نظر شد. اعوذ باللّه‌ ‌من‌ الشّيطان‌ الرّجيم‌‌-‌

و از آن جا كه دابّه بايد در موقعيّتى باشد كه حرفش نسبت به همه‌ى كفّار يك سند باشد، بايد گفت: مراد از دابّه يك شخصيّت مهم است كه در روايات، به علىّ‌بن ابى‌طالب

كشف عورت و ساير قبايح را آشكارا مرتكب مى‌شدند. علامه مجلسى رحمه اللّه به سند معتبر از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت نموده كه شش چيز است در اين

افتاده اند. و اما روايت زيد شحّام، غير از سند تهذيب، به دو سند ديگر روايت شده. يكى باز در تهذيب است كه شيخ، به سند خود آن را از ابن مسكان، از زيد شحّام نقل

عليه السلام چون آشاميد، لذا زنده مى‌باشد. تتمه: علامه مجلسى (رحمه اللّه) به سند موثق از حضرت امام محمد باقر عليه السلام روايت نموده كه: خضر از آب حيات خورد،

باز خبري‌ ‌از‌ سلمان‌ فارسي‌ روايت‌ كرده‌ ولي‌ چون‌ هيچكدام‌ ‌از‌ ‌آنها‌ سند متصل‌ ندارند و مدرك‌ نميشود لذا ‌از‌ نقل‌ ‌آنها‌ خودداري‌ ميكنيم‌ و فقط بنقل‌

جزيه‌ دهند، و ‌در‌ مجمع‌ نسبت‌ بابي‌ جعفر ‌عليه‌ السّلام‌ داده‌ بدون‌ ذكر سند و ‌از‌ كجا اخذ كرده‌ و ‌اينکه‌ تفسير علاوه‌ ‌بر‌ اينكه‌ خلاف‌ ظاهر ‌آيه‌ ‌است‌

خبر واحد ‌است‌ و خبر واحد ‌در‌ باب‌ ‌غير‌ احكام‌ شرعيه‌ حجت‌ نيست‌ و ثانيا سند معتبري‌ ندارد، و ثالثا قابل‌ توجيه‌ ‌است‌ ‌به‌ بياني‌ ‌که‌ مكرر گفته‌ ‌شده‌

از فرج باشد، بعد اين آيه تلاوت فرمود. «2» عبرت: علامه مجلسى رحمه الله به سند معتبر از سهل بن سعيد نقل نموده‌ «3» كه: هشام بن عبد الملك مرا فرستاد كه چاهى

مربوط به خيارات پيدا مى شود كه اگر سند كتبى در ميان باشد به آنها پايان مى دهد. ۱۸ - در معامله نقدى گر چه تنظيم سند و نوشتن آن لازم نيست ، ولى شاهد گرفتن

حديبيّه بسيار است. آنچه ما نقل كرديم، قسمتى از آن بود. و در تفسير قمى، به سند خود، از عمر بن يزيد بياع سابرى مى گويد: به امام صادق «عليه السلام» عرضه داشتيم:

ابوعبداللّه حافظ، به سند خود، از ابى رافع، بردۀ آزاد شده رسول خدا، روايت كرده كه گفت: ما با على «عليه السلام» بوديم كه رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله

القيامة خير البرية رفيقا و صاحبا) و اخبار ديگر ‌هم‌ روايت‌ كرده‌اند لكن‌ چون‌ سند ندارد صرفنظر كرديم‌. 176 ] (آیه 19)- در آخرین آیه این سوره که آیه سجده است،

که یکی مربوط به اصل مأموریت است و دیگری بیان محتوای مأموریت و سومی دلیل و سند و چهارمی تشویق پذیرندگان و سر انجام تهدید مخالفان. ج3، ص123 نخست می‌گوید:

از دو نفر كه پشتيبان هم شدند؟ گفت: عايشه و حفصه. حافظ ابو نعيم و ثعلبى به سند خود از اسماء بنت عميس نقل كرده‌اند كه گفت: وقتى اين آيه نازل شد: وَ إِنْ تَظاهَرا

زيادي‌ ‌از‌ خواص‌ القرآن‌ ‌از‌ پيغمبر و حضرت‌ صادق‌ (ع‌) روايت‌ كرده‌اند چون‌ سند ندارد ‌از‌ نقلش‌ صرف‌ نظر كرديم‌ بكتب‌ تفسير مراجعه‌ كنيد. بِسم‌ِ اللّه‌ِ

قال : على بن محمد گفت: ابن العجمى ثلث خود را براى ناحيه مقدسه مقرر كرد و سند آن را نوشت (و آن را به ناحيه نگاشت- از مجلسى ره) و پيش از به در كردن ثلث،

نميشد، روزى در بازار كفاشها همراه حضرت ميرفت، و دنبالشان غلام او كه از اهل سند بود مى‏آمد، ناگاه آن مرد به پشت سر خود متوجه شده و غلام را خواست و او را نديد

و در تفسير قمى به سند خود، از ابى بصير، از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه مى گويد از آن جناب از آيه ((و قالوا اتخذ الرحمن ولدا(( پرسش نمودم ، فرمود:

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

به آن وارد است جز مخالف با كتاب خدا حجيت ندارد روايات آحاد حتى در صورت صحت سند در غير احكام شرعيه حجيت ندارند نقد رواياتى كه صداى گوساله سامرى را مستند به

آن پيدا كرديد، بپذيريد وگرنه نپذيريد. «4» ه) امام رضا عليه السلام فرمودند: سند سخنان ما، قرآن و سنّت رسول‌خدا صلى الله عليه و آله است. «5» و) يكى از مهم‌ترين

از ابن حمزه، و سيد مرتضى رضوان الله عليه و شيخ مفيد عليه الرحمه، بواسطه به سند خود نقل از محمد بن الحسين كه از خواص چند امام معصوم است روايت نمايند: كنت

(عليهم السلام ) وارد شده نقل مى كنيم . مرحوم صدوق در كتاب توحيد و امالى به سند خود از حضرت رضا (عليه السلام ) روايت كرده كه در ضمن خطبه اى از خطبه هاى خود

الفاظ آنچه قدرت داشته به كار برده ولى ملاحظه مى‏شود كه معانى چقدر مضحك و سند رسوائى گوينده است و همه كارهاى بالا را به زنان مختص كرده است. اين راجع به

الْکِتابِ لا یُغادِرُ صَغِیرَةً وَ لا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصاها). علاوه بر این سند کتبی اصولا «همه اعمال خود را حاضر می‌بینند»! (وَ وَجَدُوا ما عَمِلُوا حاضِراً)

‌از‌ مسلمانان‌ ‌که‌ جز اسم‌ اثري‌ ‌از‌ ‌آن‌ ظاهر نميشود. (آیه 93)- این آیه سند دیگری بر بطلان این ادّعا به میان می‌کشد و می‌گوید: «ما از شما پیمان گرفتیم

در سنن خود، و حاكم نيشابورى در مستدرك الصحيحين و احمد بن- حنبل در مسند با سند از معاذ از رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله نقل كرده‏اند مانند حديثى كه خواهد

صفحه : ۳۳۶ و در بصائر الدرجات به سند خود از ابى محمد عبدالله بن ابى عبدالله فارسى و از غير او روايت كرده كه ايشان بدون ذكر سند از امام صادق (عليه السلام ) روايت

باشد، يعنى على (عليه السّلام ) يكى از مصاديق لسان صدق باشد. و در كافى به سند خود از يحيى از امام صادق (عليه السّلام ) روايت كرده كه فرمود: ترجمه تفسير

در معناى جمله ! «ما يؤ من اكثرهم بالله الّا و هم مشركون » در تفسير قمى به سند خود از فضيل از ابى جعفر (عليه السّلام ) روايت كرده كه در ذيل جمله «ما يؤ من

كه راجع به شفاعت است. و در تفسير برهان، از ابن بابويه نقل كرده كه وى، به سند خود، از ابن جهم، از حضرت رضا «عليه السلام» روايت كرده كه در مجلس مأمون فرمود:

جرح‌ و اخذ مالي‌ نشده‌ فقط نفي‌ بلد ‌است‌ و لكن‌ ‌اينکه‌ اخبار ‌از‌ حيث‌ سند خالي‌ ‌از‌ ضعف‌ نيست‌ بواسطه‌ ‌عبد‌ اللّه‌ و عبيدة و ‌محمّد‌ ‌بن‌ سلمان‌ و

رمضان‌ واجب‌ بوده‌ و بوجوب‌ روزه‌ ماه‌ رمضان‌ نسخ‌ ‌شده‌، قول‌ بدون‌ مدرك‌ و سند ‌است‌ و قابل‌ ارزش‌ نيست‌. فَمَن‌ كان‌َ مِنكُم‌ مَرِيضاً مراد مرضي‌ ‌است‌

علامه حلى رحمة اللّه عليه دارد اين نقل اجماع را از او تصديق نموده و مناقشه در سند روايات نكرده است و الحمد للّه على وضوح الحق و فيض قدس سره جمع نموده است بين

____ (۲) اين خبر را ابن ماجه قزوينى در سنن خود و احمد بن حنبل در مسند با سند از ابن عباس و عبادة به اين لفظ نقل كرده‏اند

بدو مهر ورز، و اگر رها كردى آن را حفظ كن. على بن ابراهيم در حديث مرفوعى (كه سند را بمعصوم رسانده) حديث كند كه فرمود: چون خواستى بخوابى ميگوئى: «اللهم ان امسكت

در تفسير خود آورده، با اين تفاوت كه نه سند آن را ذكر كرده و نه نام امام «عليه السلام» را برده. و در توحيد، به سند خود، از ابن فضّال، از حضرت رضا «عليه السلام»،

صفحه ۳۱۹ و از همين جا ضعف روايت روضه كافى هم روشن مى شود زيرا روضه كافى به سند خود از ابى حمره از امام باقر (عليه السلام ) روايت كرده كه فرمود: خداى تعالى

فرموده ((و الشمس و القمر رايتهم لى ساجدين (( در كتاب محاسن به سند خود از يونس و او بدون ذكر سند از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه فرمود: هيچ باطلى

عمرو بن شمر عن جابر يرفعه : و در روايتى عمرو بن شمر از جابر جعفى و او بى‏ذكر سند روايت كرده است گويد: براستى كه نزد امير المؤمنين عليه السّلام شاعرى را آوردند

جلد ۱۴ صفحه ۲۷۸ مؤ لف : طبرسى در احتجاج روايتى بدون سند در معناى اين حديث آورده است . و در كافى به سند خود از عبد الرحمان بن ابى ليلى ، از ابى عبد اللّه

در روز اخذ ميثاق . مؤ لف : حديث ذر به تفصيلى كه در اين روايت آمده به سند موقوف و سند موصول از عده اى از اصحاب رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) ابن

الميزان جلد ۱۵ صفحه : ۳۴۴ شده و قمى آن را، هم با سند و هم بدون سند روايت كرده است . و در عيون به سند خود از محمد بن ابى عباد - كه معروف بوده به رقص و نوشيدن

خوانده نشود جز اينكه آرام گردد عبد اللَّه بن فضل نوفلى در حديث مرفوعى (كه سند را بمعصوم رسانده) حديث كند كه فرموده: سوره حمد بر هيچ دردى هفتاد بار خوانده

فرمود: ...» تا آخر آنچه در باب بعد از باب نسبت اسلام مذكور شد، با اختلافى در سند.

همه مردم يك امّت بودند و خداوند پيامبران را مبعوث كرد تا از ايشان اتّخاذ سند كند. __________________________________________________ (۲) «اگر پروردگارت

آدرس: الكافي، جلد ۲، كِتَابُ الدُّعَاء و عنه رفعه الي ابي جعفر ع : سند را به امام باقر (ع) رسانيده كه به برادر خود عبد اللَّه بن على اين دعا را آموخت:

سيال‌ بالطبع‌ نيست‌، و ‌از‌ خبري‌ ‌که‌ ‌محمّد‌ ‌إبن‌ يعقوب‌ و ‌إبن‌ بابويه‌ سند متصل‌ ‌از‌ داود رقّي‌ روايت‌ كرده‌اند ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ السّلام‌ ‌که‌

آحاداند نه متواتر و قطعى الصدور، و خبرى كه چنين وضعى دارد حتى اگر از حيث سند خبر به اصطلاح صحيح هم باشد، معذلك دليلى بر حجيت لازم دارد كه به حكم آن دليل

آن زنده و برازنده باشى و فسرده و مرده نباشى. ابن فضال در حديث مرفوعى (كه سند آن را بمعصوم رسانده) حديث كند كه خداى عز و جل بعيسى عليه السلام فرمود: اى

را، و برگشتِ مرا به خير بى‏پايان و نعمت پيوسته مقرر ساز. در حديثى مرفوع (كه سند بمعصوم عليه السلام رسيده) فرمود: پس از نماز مغرب و عشاء ميگوئى: «اللهم بيدك

در مجمع البيان در ذيل آيه ((و ما يعقلها الا العالمون (( مى گويد: واحدى به سند خود از جابر روايت كرده كه گفت : رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم ) اين

كه: امام، «قلب سليم» را معنا كرده اند به قلب سليم از شك. و در روضه كافى، به سند خود، از حجر، از امام صادق «عليه السلام» روايت كرده كه فرمود: پدرم، امام باقر

تفسير خود از آن جناب ، و نيز صدوق در توحيد به سند خود از مقاتل بن سليمان ، از آن حضرت ، و نيز كافى و توحيد به سند خود از عبد الرحمن بن حجاج از آن جناب روايت

اسماعيل بن بزيع عن منصور بن يونس عن ابي حمزه عن ابي جعفر ع : محمد بن يحيى به سند خود از ابى حمزه از امام باقر (ع) همين حديث را روايت كرده جز اين كه در آخر

آن را، چنان كه او گفته است برسم صدقه ببخشى. تذكّر: «عبد اللَّه بن حبيب» در سند خبر تصحيف «عبد اللَّه بن جبله» است زيرا عبد اللَّه بن حبيب در رجال در شمار

موازنه نكرده و نسنجيده، مگر آنكه كافر شده» «۴». ( ۴). همين حديث در اين باب، به سند ديگر مذكور است. و بعضى در بيان توجيهش گفته‏اند كه: احتمال دارد كه مراد از

روايت باشد، يعنى تتمه روايت قبلى باشد، تازه به خاطر اينكه روايتى مرسل و بدون سند است ، و نام امامى را كه از او نقل كرده نبرده ، قابل اعتماد نيست . و در الدر

را نهان سازند و خدا را چنان ملاقات كند كه گواهى بر هيچ گناه او نباشد (به سند ديگر گذشت). معاوية بن وهب گويد: شنيدم حضرت صادق عليه السّلام ميفرمود (و مانند

كلينىّ- رضى‏ اللَّه عنه- از محمّد بن يعقوب است. تذكّر: «محمّد بن قيس، در سند تصحيف «محمّد بن عيسى» است چنان كه در كافى است، و مراد محمّد بن عيسى بن عبيد

محمد عن معلي بن محمد عن منصور بن العباس عن علي بن اسباط رفعه الي سلمان قال : سند به سلمان رسيده كه فرمود: چون خدا عز و جل هلاك بنده‏اى را خواهد، شرم را از

‌خود‌ معلّق‌ كند ‌در‌ عقب‌ ‌هر‌ حاجتي‌ برود برآورده‌ ميشود، لكن‌ چون‌ اخبار سند معتبري‌ نداشت‌ ‌از‌ نقل‌ عين‌ عبارات‌ ‌آنها‌ صرف‌ نظر كرديم‌. سَبَّح‌َ لِلّه‌ِ

الأَرحام‌ِ بَعضُهُم‌ أَولي‌ بِبَعض‌ٍ احزاب‌ ‌آيه‌ 6 بنظر تمام‌ نميآيد و حديث‌ سند ندارد فقط ‌در‌ مجمع‌ البيان‌ تعبير ‌به‌ روي‌ كرده‌ بلكه‌ خلاف‌ ظاهر ‌آيه‌

عدّه را که معمولا خود زن می‌فهمد، نه دیگری بر عهده او گذارده و گفتار او را سند قرار داده است. سومین حکمی که از آیه استفاده می‌شود، این است که شوهر در عدّه

بودند، و در نتيجۀ آمدن اين سوره، ترازوداريشان خوب شد. و در اصول كافى، به سند خود، از ابو حمزه ثمالى روايت كرده كه گفت از امام باقر «عليه السلام» شنيدم

مواردى بسيار اشاره فرموده است بحث روايتى در مجمع البيان آمده كه : واحدى به سند خود از ابن عباس روايت كرده كه گفت : شخصى از رسول خدا (صلى الله عليه و آله

پيغمبر (كه محمد) __________________________________________________ (۲). در سند كتاب، محمد بن حسن است. (۳). احزاب، ۵۶. است. اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد، صلوات

مؤمنين كدامند در اينجا؟ مؤمنين همان امامان بر حق هستند كه از طرف خدا به مردم سند امان مى‏دهند و خدا امان آنها را امضاء مى‏كند. سفيان بن محمد ضبعى گويد: بامام

كه تحت شماره ۲۰ ذكر شده است ). به علاوه روايات فوق بعضى داراى سند معتبر و بعضى فاقد سند مى باشند. بنابراين و با توجه به متعارض بودن روايات فوق نمى توانيم

كتاب المصاحف - به سند خود از ابى جعفر كوفى ترتيب مصحف ابى را نقل كرده كه به هيچ وجه شباهتى با قرآنهاى موجود ندارد. و همچنين وى به سند خود از جرير بن عبد

و در كافى، از على بن محمد، از بعضى از يارانش، به طور رفع (يعنى بقيه رجال سند را ذكر نكرده) روايت كرده كه گفته است: على بن الحسين (عليهما السلام)، هر وقت

شود، همچنان كه روايت قبلى هم بر آن دلالت دارد. و در كتاب معانى الاخبار به سند خود از محمد بن مسلم روايت كرده كه گفت: من از حضرت باقر (عليه السلام) پرسيدم

السلام قيام نمودند، و به سبب علم، ساكت شد هر كه ساكت شد از ما» (و همين حديث با سند مذكور، و پيش و بعد آن مذكور شد).

آيه مورد بحث، از قبيل انكار ادعاى انبياء است و جمله «ان انتم الا بشر مثلنا» سند انكار ايشان است، و جمله «فاتونا بسلطان مبين» تصريح به در خواست دليل است، (در

اهلش را حالى بعد حالى، چگونه مطمئن شود به آن‌ «2». و اين دو روايت به چند سند به الفاظ مختلفه نقل شده، و در روايت على بن ابراهيم قمى ابتداى حديث اخير چنين

داشتن فرزند نيازمند است ، و اين سنخ استدلال را در اصطلاح فن مناظره «منع با سند» مى نامند. «اتقولون على اللّه ما لا تعلمون » - اين جمله ، گويندگان آن سخن

شود آن نيز عليه خود او است ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۶ صفحه ۱۸۹ در كافى به سند خود از ابى عمرو زبيرى ، از امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه در حديثى

شد. در الدر المنثور هم اين روايت را نقل كرده ، و سپس در سند آن ايراد گرفته . و علاوه بر ضعف سند، اصلا مضمونش با واقع شدن آيه در سياق آيات قبلش نمى سازد

- نقل از ابى سعيد خدرى. مؤلف: اين روايت را شيخ طوسى هم، در امالى خود، به سند خود، از انس بن مالك، از رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» آورده. و دركتاب

استهزاى داستان روز حساب، و استهزاى تهديد به عذاب آن روز است. در كتاب كافى، به سند خود، از جابر، از امام باقر «عليه السلام» روايت كرده كه فرمود: روزى ابوجهل

از همۀ شما عالِم تر به خدا، ترسنده تر از خدا است. مؤلف: و در روضه كافى، به سند خود، از ابى حمزه، از على بن الحسين «عليه السلام»، روايتى در اين معنا آورده

ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۵۶۷ و در كافى، به سند خود، از ابن ابى عمير، از عده اى راويان، از امام صادق «عليه السلام» روايت آورده كه گفت: بعضى از اصحاب

كه: اين حديث و دعا را مدّت پنجاه و شش سال است كه شنيده‏ام (و همين حديث با سند ديگر با ترجمه دعا در همين باب مذكور شد با اختلافى كمى در الفاظ حديث و دعا)

بِلِسَانِ قَومِهِ: هيچ رسولى نفرستاديم، مگر به زبان قوم خودش». و در روضه كافى، به سند خود، از طيار، از امام صادق «عليه السلام» روايت كرده كه در ذيل آيه: «سَنُرِيهِم

است تاويل آيه «و ان من شى ء الا عندنا خزائنه ....» و در معانى الاخبار به سند خود از مقاتل بن سليمان روايت كرده كه گفت امام صادق (عليه السلام ) فرمود: وقتى

دليل روشن بر حقانيت پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) ۲ - مباهله سند زندهاى براى عظمت اهل بيت (عليهمالسلام ) ۳ - پاسخ به يك سؤ ال ۴ - نوههاى دخترى

كه در گرداب سخت آن دست و پا مى‏زنند. شعيب بن عبد اللَّه در حديث مرفوعى (كه سند بمعصوم رسد) حديث كند كه فرمود: مردى نزد امير المؤمنين عليه السلام آمد و عرضكرد:

يا رسول اللّه! آيا اين صلح فتح است؟ فرمود: بله. و در كتاب كمال الدين، به سند خود، از منصور بن حازم، از امام صادق «عليه السلام» روايت آورده كه در تفسير

كتاب بحار، در داستان الياس، از «قصص الأنبيا»، و آن كتاب، به سند خود، از صدوق، و وى به سند خود، از وهب بن منبه و نيز ثعلب در عرائس، از ابن اسحاق و از ساير

مصاديق ديگرى نيز دارد. و نيز در كتاب نامبرده است كه خطيب در كتاب تاريخ خود به سند ضعيفى از ابن عمر نقل كرده كه گفت : رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) فرمود:

فرض كه از نظر سند درست باشد و واقعا رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم»، چنين چيزى فرموده باشد، بايد تأويل شود. و در روضه كافى، به سند خود، از سلام

و در معانى الاخبار، به سند خود، از جويريه، از سفيان ثورى روايت آورده كه گفت: من به جعفر بن محمد بن على بن الحسين بن على بن ابى طالب «عليهم السلام» عرضه

‌من‌ ريبة فان‌ اللّه‌ ‌لا‌ يحب‌ الذواقين‌ و الذواقات‌) و ‌غير‌ اينها لكن‌ سند ‌اينکه‌ اخبار ‌در‌ نزد علماء شيعه‌ اعتبار ندارد لذا حكم‌ بكراهت‌ فرموده‌اند

بيان فساد اين اشكال ديگرش هم روشن شد، كه گفت : سند اين احاديث صحيح نيست ، براى اين كه صرف صحيح نبودن سند، باعث نمى شود كه روايت طرح شود، مادام كه مخالف

روایى» «رواياتى درباره شأن نزول آيات: «فأمّا من أعطى و اتّقى...»: در كافى، به سند خود، از محمّد بن مسلم روايت كرده كه گفت: از امام باقر «عليه السلام»، معناى

مسلم در صحيح خود آورده است. مؤ لف : اين حديث به طرق ديگرى از اهل سنت با سند و بى سند از رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) نقل شده ، و از طرق شيعه از

صبح و شام . مؤ لف : اين روايت گفتار گذشته ما را تاءييد مى كند. و در كافى به سند خود از زراره از امام ابى جعفر (عليه السلام ) روايت كرده كه گفت : به حضرتش

وارد است. چون آن ها نيز، به تدريج درست شده، نه در يك روز. و در روضه كافى، به سند خود، از محمد بن عطيه، از امام ابى جعفر «عليه السلام» روايت كرده كه فرمود:

آدرس: من لا يحضره الفقيه، جلد ۴، كِتَابُ الْحُدُود : و بهمان سند پيش گويد: زنى خدمت امير المؤمنين عليه السّلام آمد و گفت: يا امير المؤمنين من زنا كرده‏ام

هلاكت در آن است فقط به ظالمين مى رسد. مؤ لف : اين روايت علاوه بر ضعفى كه در سند دارد، منافى با روايات بسيارى است كه دلالت دارند بر اينكه سوره انعام يك مرتبه

سنت است به سند خود از محمد حنفيه از على (عليه السلام ) نقل مى كند كه فرمود: انا ذالك المؤ ذن : آنكه اين ندا را در مى دهد منم و همچنين به سند خود از ابن

«عليه السلام»، در معناى «لِذِى حِجر» آمده: يعنى صاحب عقل. و در كتاب علل، به سند خود، از ابان احمر روايت كرده كه گفت: از امام صادق «عليه السلام»، معناى آيه

مؤلّف: اين روايت معنايى را كه ما كرديم، تأييد مى كند. و در تفسير قمى، به سند خود، از جميل، از امام صادق «عليه السلام» روايت كرده كه گفت: به آن حضرت عرضه

بن عمير و وهب و ابى هريره و شهر بن حوشب. و از ابى سعيد خدرى نيز بدون ذكر سند نقل شده است. اين بود آنچه كه مورد حاجت ما بود از كلام صاحب مجمع البيان. و

سلّم» نقل شده. و قمى هم، آن را در تفسير خود آورده، اما بدون سند و بدون ذكر امام. و در كافى، به سند خود، از جعفر بن خلاد روايت كرده كه گفت: امام ابوالحسن رضا

نهايت رغبت ما و معبود ما و مالك ما. احمد بن محمد بن خالد در حديث مرفوعى (كه سند را بمعصوم عليه السلام رسانده) حديث كند كه جبرئيل خدمت پيغمبر (ص) آمده و باو

بعضى از روايات كه آخر سندش سقط شده، از طرق اهل سنت نقل شده، و روايت قمى هم سند ندارد، و علاوه بر آن، نام امام را نبرده، و به جاى آن، گفته: از «عالِم سؤال

حديث از آنچه گذشت روشن شد. مرحوم شيخ طوسى در امالى با ذكر سند و ابن مغازلى ، در مناقب ، بدون ذكر سند از ابن مسعود روايت كرده ، كه گفت : رسول خدا (ص ) در تفسير

فَكَانَ مِنَ المُدحَضِين»؟ و در كتاب بحار، از كتاب بصائر نقل كرده، كه او، به سند خود، از حبّه عرنى روايت كرده كه گفت: اميرالمؤمنين «عليه السلام» فرمود: خداى

تَصلى نَاراً حَامِيَة». مؤلّف: اين روايت را صاحب كتاب ثواب الاعمال هم، با ذكر سند نقل كرده، به اين عبارت كه: هر ناصبى، هرچند اهل عبادت و رياضت باشد، سرانجام

خواندى، و تاركان را به دخول در جهنم با خوارى تهديد فرمودى. و در كافى، به سند خود، از حمّاد بن عيسى، از امام صادق «عليه السلام» روايت آورده كه گفت: از آن

پروردگار تو مى ماند(( كه در آن بين خلقش و وجهش جدايى انداخت ؟ و در كافى به سند خود از سيف از كسى كه نامش را برده ، از حارث بن مغيره نصرى روايت كرده كه گفت :

القيت عليك محبه منى (( به همين جهت آن زن قبطى دوستدار وى شد. و در كتاب علل به سند خود از ابن ابى عمير روايت كرده كه گفت : به موسى بن جعفر (عليه السلام ) عرض

صرفا «ما انزل الله ». قرآن براى روشنتر ساختن دروغ و كذب آنها، در آيه بعد، سند ديگرى را بر ضد آنها افشا مى كند و مى گويد: «موسى آنهمه معجزات و دلائل روشن

است كه ممكن است آن روز به گوش ابراهيم (عليه السلام) نخورده باشد و كسى هم سند نداده كه انبيا بايد در يك روز و بلكه در يك آن، تمامى ادله نقلى را ياد بگيرند

ديگر، همچنان كافر ماندند. صاحب مجمع مى گويد: نظير اين روايت را عياشى، به سند خود، از ابوحمزه ثمالى، و غير او، از ابى جعفر و از امام صادق «عليهما السلام»

اللّه عليه و آله و سلّم»، و نيز از قتاده، از آن جناب، به طور مرسل - بدون ذكر سند - روايت شده است. و در تفسير قمى، در ذيل آيه «وَ نُفِخَ فِى الصُّورِ فَإذَاهُم

از جرير، از ابو بصير و زراره، از آن جناب نيز نقل شده. و قمى آن را بدون ذكر سند و بدون نام آن جناب، بلكه به تعبير «از آن جناب» آورده است. و در الدرّ المنثور

غريبى است و با ظاهر قرآن سازگار نيست . و در تفسير برهان از ابن بابويه و او به سند خود از سعد بن عبدالله قمى در ضمن حديث طويلى روايت كرده كه گفت : خدمت امام

جلوه دادن معنا) نمود و روايات هم از حيث سند طورى نيستند كه بتوانند مفسر آيه باشند، زيرا يا مرفوعه است و روات آخر سند در آنها ذكر نشده ، و يا موقوفه است و

فلان و فلان و اينكه شايد ايشان از باطل به سوى حق بازگشت كنند. در كافى به سند خود از زراره از حمران از ابى جعفر (عليه السلام ) روايت كرده كه فرمود: موقعى

تفسير الميزان جلد ۲ صفحه ۵۴ و اتفاقا در روايتى كه شيخ در مجالس خود با ذكر سند از محمد بن على بن الحسين و برادرش زيد از پدر آن دو از جدشان حسين بن على (عليهماالسلام

مسعود آمده كه فرمود: نزديك ترين حال بنده به خدا، حال سجود است. و در كافى، به سند خود، از وشاء روايت كرده كه گفت: من از حضرت رضا «عليه السلام» شنيدم مى فرمود:

مى گويم، عروسم تو بشنو»، مبعوث فرموده. و از كتاب توحيد حكايت شده كه وى، به سند خود، از فضيل بن يسار روايت كرده كه گفت: از امام صادق «عليه السلام» شنيدم كه

جلد ۱۶ صفحه ۱۲۴ ليكن اين روايت به خاطر اينكه حرفهاى ناپسندى دارد، و از نظر سند هم موقوف و بريده است از ايراد همه آن خوددارى كرديم ، دو روايت ابن عباس و ابن

انصاف را كرده باشد. مؤ لف : شيخ صدوق - قدس سره - اين روايت را در كتابش به سند خود از موسى بن محمد بن على نقل كرده و برگشت آن به همان روايتى است كه نقل كرديم

نازل شده . در الدر المنثور از دار قطنى (در كتاب غرائب مالك ) و او با ذكر سند از نافع روايت كرده كه روزى ابن عمر به من گفت : اى نافع اين قرآن را نگه دار،

خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم»، ارث برده ام. و در كتاب معانى الاخبار، به سند خود، از ابى الجارود، از امام باقر، از پدرش، از جدّش «عليهم السلام»، از رسول

(( عتو(( در خوددارى كردن ، استعمالى است بسيار بعيد، از همه اينها كه بگذريم سند روايت هم ضعيف است ، و مرحوم صدوق عين اين روايت را با سندش از طلحه از ابى جعفر

‌آن‌ ‌است‌ و مشهور ‌بعد‌ ‌از‌ جواب‌ ‌به‌ اينكه‌ اخبار مزبور بعضي‌ ‌از‌ حيث‌ سند ضعيف‌ ‌است‌ و بعضي‌ دلالت‌ ‌بر‌ وجوب‌ ندارد و بعضي‌ ظاهر ‌در‌ استحباب‌ ‌است‌

فرمود: مقصود عزيز است . مؤ لف : و در تفسير برهان از طبرسى در كتاب نبوت و او به سند خود از احمد بن محمد بن عيسى از حسن بن على بن الياس روايت كرده كه گفت : من

باين معنا در بعضى از كتب شيعه نيز از امام باقر (عليه السلام ) (بدون ذكر همه سند) روايت شده ، سيوطى هم قريب باين معنا را درباره هاروت و ماروت و زهره در طى

مى رسد. «بحث روایى»: ترجمه تفسير الميزان جلد ۲۰ صفحه ۶۱۳ در تفسير قمى، به سند خود، از عبد الرحمان بن كثير، از امام صادق «عليه السلام» نقل كرده كه در تفسير

جُلُودُكُم»، و سپس فرمود: منظور از «جُلُود»، آلت تناسلى است. و در تفسير قمى، به سند خود، از ابى عُمَر و زبيرى، از امام صادق «عليه السلام» روايت كرده كه در تفسير

خداوند) اشاره به اين است كه اين شتر يك شتر معمولى نبود، بلكه به عنوان معجزه و سند گوياى صدق دعوى صالح فرستاده شده بود، يكى از ويژگيهاى آن طبق روايت مشهور اين

محتواى آن يك حكم عمومى در تمام زمينه ها و برنامه هاى زندگى مسلمانها است ، و سند روشنى است براى حجت بودن سنت پيامبر (صلى اللّه عليه و آله ). تفسير نمونه جلد

تفسير شده . در پاسخ مى گوئيم يكى از اين دو روايت به اصطلاح «مرفوعه » است و سند آن فاقد ارزش ، و روايت دوم از «جعفر بن محمد صوفى » نقل شده كه از نظر علم رجال

اشاره دارند. و در بحارالانوار از ارشاد ديلمى ، يكى از احاديث معراج را با دو سند آورده ، كه از جمله مطالب آن اين است كه خداى سبحان برسول خدا (ص ) فرمود: اى

بر امتش هم واجب فرمود. مؤ لف : اين روايت به خاطر اينكه اسماعيل بن محمد در سند آن هست ضعيف است ، و اين معنا در روايتى ديگر از عالم (عليه السلام ) آمده كه

پرستم آنچه را كه شما مى پرستيد»، تا آخر سوره. مؤلّف: مرحوم شيخ در امالى، به سند خود از ميناء، از عده اى از اصحاب اماميّه، قريب به اين معنا را روايت كرده.