هود ٢٣

از الکتاب
کپی متن آیه
إِنَ‌ الَّذِينَ‌ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ‌ وَ أَخْبَتُوا إِلَى‌ رَبِّهِمْ‌ أُولٰئِکَ‌ أَصْحَابُ‌ الْجَنَّةِ هُمْ‌ فِيهَا خَالِدُونَ‌

ترجمه

کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و در برابر پروردگارشان خضوع و خشوع کردند، آنها اهل بهشتند؛ و جاودانه در آن خواهند ماند!

|بى‌گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردند و به پروردگارشان خاضعانه دل بستند، اهل بهشتند و در آن جاودانه خواهند بود
بى‌گمان كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و [با فروتنى‌] به سوى پروردگارشان آرام يافتند، آنان اهل بهشتند و در آن جاودانه خواهند بود.
اما آنان که به خدا ایمان آورده و به اعمال صالح پرداختند و به درگاه خدای خود خاضع و خاشع گردیدند آنها البته اهل بهشت جاویدند که در آن بهشت متنعّم ابدی خواهند بود.
قطعاً کسانی که ایمان آوردند و کارهای شایسته انجام دادند و به پروردگارشان آرامش و اطمینان یافتند، اهل بهشت اند و در آن جاودانه اند.
كسانى كه ايمان آورده‌اند و كارهاى شايسته كرده‌اند و در برابر پروردگارشان فروتنى نموده‌اند، اهل بهشتند و در آن جاويدانند.
کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و در برابر پروردگارشان خشیت و خشوع داشته‌اند، اینان بهشتیان‌اند [و] هم اینان در آن جاودانه‌اند
همانا كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى نيك و شايسته كردند و به پروردگار خويش دل نهادند، آنان بهشتيانند [و] در آن جاويدانند.
بیگمان کسانی که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند و به خدای خویش آرمیده‌اند (و کرنشش برده‌اند و تسلیم فرمانش شده‌اند) آنان بهشتیانند و در آنجا جاودانه می‌مانند.
بی‌گمان کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته(ی ایمان) کرده‌اند و سوی پروردگارشان بینی‌شان را به خاک ساییده‌اند (هم)آنان -جاودانه- همدمان بهشتند.
همانا آنان که ایمان آوردند و کردار شایسته کردند و زاری کردند بسوی پروردگار خویش آنانند یاران بهشت ایشانند در آن جاودانان‌

As for those who believe and do good deeds, and humble themselves before their Lord—these are the inhabitants of Paradise, where they will abide forever.
ترتیل:
ترجمه:
هود ٢٢ آیه ٢٣ هود ٢٤
سوره : سوره هود
نزول : ٨ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَخْبَتُوا إِلَی رَبِّهِمْ»: در برابر خدای خود فروتنی و کرنش می‌کنند. به عدالت و قضاوت خدای خود اطمینان دارند (نگا: حجّ / و ).


تفسیر


تفسیر نور (محسن قرائتی)


إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ «23»

همانا كسانى كه ايمان آورده وكارهاى شايسته انجام دهند ودر برابر پروردگارشان فروتن باشند، آنان اهل بهشتند و براى هميشه در آنجا خواهند ماند.

نکته ها

واژه‌ى‌ «أَخْبَتُوا» از «خبت» گرفته شده، كه هم به معناى تسليم و خضوع آمده و هم به معناى آرامش و اطمينان بكار رفته است.

در كنار هشدار و تهديد، تشويق آمده است. بدنبال آيات قبل كه سرنوشت اهل افترا را بيان مى‌كرد، اين آيه سيماى اهل حقّ را بيان مى‌كند.

جلد 4 - صفحه 43

پیام ها

1- به ايمان و عمل صالح خود مغرور نشويم كه تسليم مطلق بودن، شرط عبوديّت است. «آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ»

2- حالات قلبى و معنوى، در پاداش انسان مؤثّر است. «أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ «23»

چون مقدم شد ذكر كفار و ايعاد الهى مر ايشان را به عذاب، در عقب آن ذكر مؤمنين و وعده آنها را به ثواب بيان مى‌فرمايد:

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا: بتحقيق آنان كه ايمان آوردند به وحدانيت الهى و تصديق نمودند حضرت رسالت پناهى را. وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ‌: و بجا آوردند كارهاى شايسته را از واجبات و مستحبات و اوامر سبحانى. وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ‌: و توبه و انابه و تضرع نمودند بسوى پروردگار خود. يا مطمئن شدند به ذكر الهى، يا خشوع و خضوع كردند بدرگاه سبحانى‌ «1» و از ماسواى او منقطع گرديدند. أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ: آن جماعت متصفه به صفات ثلاثه مذكوره، ملازمان بهشت هستند. هُمْ فِيها خالِدُونَ‌: ايشان در آن بهشت دائم و جاويد باشند متنعم به نعم ابدى، و باقى به بقاى سرمدى.

تنبيه: قوله‌ «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا» مندرج است در تحت آن هر چه را كه ايمان به آن واجب باشد از اعتقاد به خدا و پيغمبر و قرآن و معاد و آنچه كتاب و سنّت بيان فرموده.

قوله‌ «وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ» دال است بر آنكه ايمان به تنهائى فايده ندارد، بلكه بايد توأم با عمل صالحه مرضيه الهى باشد از واجبات و مستحبات و


«1» تفسير مجمع البيان ج 3 ص 152.

جلد 6 - صفحه 49

مكروهات و محرمات و مباحات.

قوله‌ «وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ» اشاره است به آنكه اعمال صالحه فايده ندهد شخص را در آخرت مگر با احوال قلبيه از صدق و صفا و خلوص نيت و صرف نظر از حيثيت و انقطاع به حضرت ربوبيت بعبارة اخرى: در طاعات و عبادات، خشوع جوارح و خضوع قلب را مراعات بنمايد تا منظور نظر خاصه الهيه واقع شود، و لكن سلوك به چنين طريقه‌اى بايد به دستور شرع انور باشد نه كيفيات مجعوله رهبر.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلى‌ رَبِّهِمْ أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِيها خالِدُونَ «23» مَثَلُ الْفَرِيقَيْنِ كَالْأَعْمى‌ وَ الْأَصَمِّ وَ الْبَصِيرِ وَ السَّمِيعِ هَلْ يَسْتَوِيانِ مَثَلاً أَ فَلا تَذَكَّرُونَ «24»

ترجمه‌

همانا آنانكه گرويدند و بجا آوردند كارهاى شايسته را و آرميدند بسوى پروردگارشان آنگروه اهل بهشتند ايشان در آن جاويدانند

مثل آن دو گروه مانند كور و كر و بينا و شنوا است آيا يكسانند آن دو در مثل آيا پس پند نميگيريد.

تفسير

مراد از اخبات آرامش بذكر حقّ و خضوع و خشوع در پيشگاه احديّت است و نتيجه اين حال براى بنده بعد از ايمان و عمل صالح دخول در بهشت جاويد است و مراد از فريقين كفّار موصوف در آيات سابقه و اهل ايمان موصوف به دو صفت مذكور است و كور و كر بودن آنها بيان شد و بينا و شنوا بودن اينها محتاج به بيان نيست چون كسيكه امير المؤمنين عليه السّلام را به نورانيّت مشاهده نمايد و معترف به امامت و ولايت او و ائمّه اطهار از اولاد او شود و بدستورات ايشان عمل نمايد و مطمئن بياد حق باشد بينا و شنوا است و نبايد مقايسه شود با كسيكه منكر مقام ايشان باشد كه واضح است در دنيا و آخرت كور و كر است چون از منافع چشم و گوش كه ديدن و شنيدن حق و حقيقت است محروم است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


إِن‌َّ الَّذِين‌َ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ وَ أَخبَتُوا إِلي‌ رَبِّهِم‌ أُولئِك‌َ أَصحاب‌ُ الجَنَّةِ هُم‌ فِيها خالِدُون‌َ «23»

محققا كساني‌ ‌که‌ ايمان‌ آوردند و بصالحات‌ عمل‌ كردند و سكون‌ و اطمينان‌ و خضوع‌ و خشوع‌ پيدا كردند بسوي‌ پروردگارشان‌ اينها اصحاب‌ بهشت‌ هستند ‌که‌ ‌آنها‌ ‌در‌ بهشت‌ مخلد و هميشه‌ متمتع‌ هستند.

‌اينکه‌ ‌آيه‌ شريفه‌ مشتمل‌ ‌بر‌ چند جمله‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌هر‌ كدام‌ يك‌ آثاري‌ و نتائجي‌ ‌بر‌ ‌آن‌ مترتب‌ ميشود 1‌-‌ إِن‌َّ الَّذِين‌َ آمَنُوا ايمان‌ اعتقاد بجميع‌ عقائد حقّه‌ مطابق‌ مذهب‌ شيعه‌ اثني‌ عشري‌ خالي‌ ‌از‌ افراط و غلو و ‌از‌ تفريط و انكار و ‌در‌ مقام‌ ‌خود‌ گفته‌ايم‌ و مكرر ‌در‌ ‌اينکه‌ تفسير تذكر داده‌ايم‌ و ‌در‌ مجلد سوم‌ كلم‌ الطيب‌ ‌در‌ باب‌ عمل‌ صالح‌ ثمرات‌ ايمان‌ ‌را‌ مفصلا بيان‌ كرده‌ايم‌، خلاصه‌ ‌اگر‌ كسي‌ ‌با‌ ايمان‌ ‌از‌ دنيا رفت‌ مسلّما اهل‌ نجات‌ و اهل‌ بهشت‌ ‌است‌ و ‌لو‌ گناه‌ زيادي‌ داشته‌ ‌باشد‌ مورد مغفرت‌ و عفو الهي‌ و شفاعت‌ خاندان‌ نبوّت‌ [ص‌] ميشود.

جلد 11 - صفحه 33

2‌-‌ وَ عَمِلُوا الصّالِحات‌ِ اعمال‌ صالحه‌ عبارت‌ ‌از‌ واجبات‌ و مستحبات‌ شرع‌ ‌است‌ ‌که‌ بنحو صحيح‌ ‌با‌ مراعات‌ جميع‌ شرائط و اجزاء و فقدان‌ موانع‌ و قواطع‌ و مبطلات‌ انجام‌ گيرد و فائده‌ ‌آنها‌ ‌در‌ دنيا نگهبان‌ ايمان‌ و تقويت‌ ‌آن‌ و بعبارت‌ ديگر علت‌ مبقيه‌ ايمانست‌ ‌که‌ ‌اگر‌ ‌در‌ ‌آنها‌ كوتاهي‌ شد بسا باعث‌ زوال‌ ايمان‌ ‌ يا ‌ ضعف‌ ايمان‌ ميشود و ‌در‌ آخرت‌ باعث‌ ارتفاع‌ درجات‌، ‌هر‌ چه‌ بهتر و بيشتر ‌باشد‌ درجه‌ رفيع‌تر ميشود.

3‌-‌ وَ أَخبَتُوا إِلي‌ رَبِّهِم‌ بعضي‌ تفسير كردند بسكون‌ و طمأنينه‌، بعضي‌ بخضوع‌ و خشوع‌، بعضي‌ باستقامت‌ چنانچه‌ ‌در‌ ترجمه‌ ذكر شد لكن‌ ‌در‌ خبر ‌از‌ حضرت‌ صادق‌ ‌عليه‌ السّلام‌ بچهار سند روايت‌ كرده‌اند ‌که‌ اخبات‌ ‌را‌ حضرت‌ تفسير بتسليم‌ فرموده‌ و تسليم‌ بالاترين‌ اخلاق‌ حميده‌ ‌است‌ ‌حتي‌ ‌از‌ مقام‌ رضا چه‌ نسبت‌ بامور تكوينيه‌ ‌از‌ واردات‌ الهيه‌ نوعيه‌ و شخصيه‌ ‌از‌ نعم‌ و بليات‌ و پيشامدات‌

‌در‌ بلا خوش‌ ميكشم‌ لذات‌ ‌او‌

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 23)- در تعقیب آیات گذشته که حال گروهی از منکران وحی الهی را

ج2، ص336

تشریح می‌کرد، این آیه و آیه بعد نقطه مقابل آنها یعنی حال مؤمنان راستین را بیان می‌کند.

نخست می‌گوید: «کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند و در برابر خداوند خاضع و تسلیم و به وعده‌های او مطمئن بودند، اصحاب و یاران بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند» (إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ أَخْبَتُوا إِلی رَبِّهِمْ أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیها خالِدُونَ).

نکات آیه

۱- بهشت از آنِ مؤمنانى است که اعمال صالح انجام دهند و در برابر خدا خاضع و فروتن باشند. (إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة) إخبات (مصدر أخبتوا) به معناى خضوع و خشوع و نیز به معناى اطمینان است. برداشت فوق ، براساس معناى اول مى باشد. گفتنى است که در این صورت «إلى» به معناى لام است; یعنى: «أخبتوا لربهم; در برابر خدا خاضع هستند».

۲- اطمینان به ربوبیت خدا و زدودن دل از تردید درباره آن ، از شرایط ورود به بهشت است. (إن الذین ... أخبتوا إلى ربهم أُولئک أصحب الجنة) برداشت فوق ، بر این مبناست که «إخبات» به معناى اطمینان باشد. بنابراین «أخبتوا إلى ربهم»; یعنى ، به ربوبیت خدا اطمینان دارند.

۳- توجه به ربوبیت خدا ، گرایش دهنده آدمى به خضوع و خشوع در برابر او (و أخبتوا إلى ربهم)

۴- اعمال صالح بدون ایمان و اطمینان به ربوبیت خدا ، کارساز نیست. (إن الذین ءامنوا و عملوا الصلحت و أخبتوا إلى ربهم أُولئک أصحب الجنة)

۵- نیل به بهشت ، تنها دستاورد شایسته و بدون زیان در برابر سرمایه عمر و جان آدمى است. (أُولئک الذین خسروا أنفسهم ... إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة) عنوان کردن بهشت ، به عنوان پاداش مؤمنان در مقابل زیانکارشمردن کفرپیشگان ، اشاره به برداشت فوق دارد.

۶- مؤمنان داراى اعمال شایسته ، تنها انسانهایى که سرمایه عمر خویش را تباه نساخته و از زیان کارى در دنیا و آخرت مصونند. (أُولئک الذین خسروا أنفسهم ... إن الذین ءامنوا ... أُولئک أصحب الجنة)

۷- بهشت، جایگاهى همیشگى و زوال ناپذیر (هم فیها خلدون)

۸- بهشتیان ، براى همیشه در بهشت ماندگار خواهند بود. (أُولئک أصحب الجنة هم فیها خلدون)

۹- انسان ، موجودى با استعدادِ همیشه ماندن و فنا نپذیرفتن (هم فیها خلدون)

روایات و احادیث

۱۰- «عن أبى عبدالله(ع) ... قال: أتدرون ما التسلیم؟ ... هو والله الإخبات قول الله عزوجل: «الذین آمنوا و عملوا الصالحات و أخبتوا إلى ربّهم»;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: آیا مى دانید تسلیم چیست؟ ... به خدا سوگند! تسلیم همان إخبات است و آن سخن خداست که فرمود: ... و أخبتوا إلى ربّهم».

موضوعات مرتبط

  • إخبات: مراد از إخبات ۱۰
  • انسان: استعدادهاى انسان ۹; انسان و حیات جاودان ۹; اهمیت عمر انسان ۵; محصول عمر انسان ۵
  • ایمان: آثار ایمان به ربوبیت خدا ۲; اهمیت ایمان ۴; ایمان به ربوبیت خدا ۴
  • بهشت: اهمیت بهشت ۵; جاودانگى بهشت ۷; جاودانگى در بهشت ۸; موجبات بهشت ۱، ۲; ورود به بهشت ۵
  • بهشتیان: جاودانگى بهشتیان ۸
  • تسلیم: حقیقت تسلیم ۱۰
  • حیات: امکان حیات جاودان ۹
  • خشوع: زمینه خشوع ۳
  • خضوع: آثار خضوع ۱; زمینه خضوع ۳
  • ذکر: آثار ذکر ربوبیت خدا ۳
  • زیان: مصونیت از زیان اخروى ۶; مصونیت از زیان دنیوى ۶
  • عمل صالح: آثار عمل صالح ۱; عمل صالح بى ایمان ۴
  • مؤمنان: فضایل مؤمنان صالح ۶; مصونیت مؤمنان صالح ۶; مؤمنان و زیانکارى ۶

منابع

  1. کافى ، ج ۱ ، ص ۳۹۱ ، ح ۳; نورالثقلین ، ج ۲-  ، ص ۳۴۷ ، ح ۵۳.