أَنْدَادا
«أَنْداد» جمع «ندّ» (بر وزن ضدّ) به معناى شریک و شبیه، به تعبیر دقیق تر چنان که در «مفردات» مى گویند: «ندّ» و «ندید» به معناى چیزى است که از نظر گوهر و ذات شریک و شبیه چیز دیگرى باشد; و جمع «نِدّ» به معناى «مثل» است. ولى آن گونه که «راغب» در «مفردات» و «زبیدى» در «تاج العروس» (از بعضى از اهل لغت) نقل کرده اند «نِدّ» به چیزى گفته مى شود که شباهت جوهرى به چیز دیگرى دارد; ولى «مثل» به هر گونه شباهت اطلاق مى شود. بنابراین «نِدّ» معناى عمیق تر و رساترى از «مثل» دارد.
«ندّ» (بر وزن ضد) به معناى «مثل و مانند» است، با این تفاوت که «مثل» مفهوم وسیعى دارد، ولى «ندّ» تنها به معناى مماثلت در حقیقت و گوهر چیزى است.
ریشه کلمه
- ندد (۶ بار)
قاموس قرآن
(بكسرنون) در صحاح گفته: نِّد به معنى مثل ونظير است ايضا نِديد و نِديدَه در مجمع فرموده:« اَلنِدُّ: اَلْمِثْلُ وَ الْعَدْلُ» راغب مىگويد: نديد شىء شريك آن است در جوهرش و آن نوعى مماثلت مىباشد زيرا مثل بهر مشاركت اطلاق مىشود پس هر ندّ مثل است ولى هر مثل ندّ نيست. جمع نِدّ اَنْداد است كه جمعا شش بار در قرآن مجيد آمده است [بقره:22]. دانسته و از روى علم بر خدا شركاء و امثال قرار ندهيد [ابراهيم:30]. مراد از انداد هر شريكى است كه به خدا نسبت داده شود اعم از بتان و بشر و كواكب و غيره. در اقرب الموارد گفته: نِدّ هميشه مخالف نظير خود مىباشد. نگارنده گويد: شايد از اين جهت است كه بعضى نِدّ را ضد معنى كردهاند در نهايه گفته:« نِدُّ وَهُوَمِثْلُ الشَّىْء الَّذى يُضادُّ فى اُمُورِهِ وَ يُنادُّهُ اَىْ يُخالِفُهُ».
