يونس ٢١
ترجمه
| يونس ٢٠ | آیه ٢١ | يونس ٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَذَقْنَا»: چشاندیم. «رَحْمَة»: مراد نعمت است که از رحمت خدا سرچشمه می‌گیرد. «ضَرَّآءَ»: شدّت و محنت. گزند. مؤنّث است و مذکّر ندارد. «مَکْرٌ»: نیرنگ. چاره‌سازی نهانی و چاره‌جوئی پنهانی. مراد این است که کافران می‌خواستند با تکذیب آیات و طعنه‌زدن بدانها و شکّ و گمان انداختن به دل ضعفاء تأثیر کلام آسمانی را خنثی نمایند. «رُسُلَنا»: فرستادگان ما. مراد فرشتگان مأمور نوشتن اعمال مردمان است (نگا: انفطار / و و ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۵ - ۱۵، سوره يونس
- علت اينكه مشركين به رسولاللّه گفتند: ((قرآنى ديگر بياور يا اين قرآن راتبديل كن ))
- و مراد آنان از اين درخواست و وجوهى كه در اين باره گفته شد است
- جواب به درخواست مشركين و بيان اينكه پيامبر (ص ) حق و اختيارى در تعويض وتبديل قرآن ندارد
- ظلمى بالاتر از افترا بستن به خدا يا تكذيب آيات او نيست
- فلسفه بت پرستى و مبناى عقايد بت پرستان درباره بت ها و رد پندارهاىباطل آنان
- توضيحى در مورد پيدايش اختلاف در ميان مردم و بوجود آمدن دو راه : هدايت و ضلالت
- اقوال مفسرين در ذيل آيه شريفه : ((و ما كان الناس الا امة واحدة فاختلفوا...))
- سخن يكى از مفسرين در مورد جمله : ((و لولا كلمة سبقت من ربك )) و بيان نادرستى آن
- شرحى در مورد مكر مشركين در آيات خدا و مراد از: ((اللّه اسرع مكرا))
- معناى ((دعا)) و فرق آن با ((ندا))و بيان مراد از دعا و دعوت خداى تعالى و دعا و دعوتبندگان
- دعا و عبادت در حقيقت يكى هستند و دعاء بنده عبادت ، و عبادت او دعا است
- معناى ((سلام )) و اينكه سلام از اسماء خداى تعالى است و اشاره به وجه تسميه بهشتبه ((دارالسلام ))
- بحث روايتى
- (رواياتى چند در مورد درخواست قرآنى ديگر توسط مشركين ، مكر كردن با خدا،دارالسلام و...)
نکات آیه
۱ - رفاه و آسایش، جلوه اى از رحمت خدا نسبت به مردم (و إذا أذقنا الناس رحمة من بعد ضراء مسّتهم) کلمه «رحمت» به قرینه «ضراء» (سختى) کنایه از رفاه و آسایش است.
۲ - رحمت خدا، در دنیا فراگیر همه انسانهاست. (و إذا أذقنا الناس رحمة)
۳ - انسان، موجودى ناسپاس در برابر نعمتهاى خداوند (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا) مفهوم آیه این است که: انسانها به جاى شکر و سپاسگزارى در برابر نعمتهایى که به ایشان عطا کرده ایم، با آیات و نشانه هاى ما به نیرنگ ورزى و توطئه برخاستند.
۴ - مردمان ناسپاس مورد سرزنش خداوند (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۵ - شکر و سپاسگزارى در برابر نعمتهاى خداوند، امرى شایسته و لازم (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۶ - رفاه و آسایش بسیار، زمینه ساز روحیه ناسپاسى و کفران (و إذا أذقنا الناس رحمة من بعد ضراء مسّتهم إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۷ - ادیان آسمانى و پیامبران الهى، جلوه هاى رحمت خدا بر مردم (و إذا أذقنا الناس رحمة) «رحمة» در «و إذا أذقنا الناس رحمة» - به قرینه فرازهاى پیشین - مى تواند کنایه از ادیان آسمانى باشد که توسط پیامبران براى نجات بشر از مشکلات و مصایب آورده شده اند. گفتنى است که جمله «إذا لهم مکر فى آیاتنا» نیز مؤید این برداشت مى باشد.
۸ - انسان، موجودى ناسپاس در برابر نعمت بعثت پیامبران و تعلیمات الهى آنان (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۹ - رویارویى قشرهاى مرفه و اشراف عصر بعثت با پیامبر(ص) و توطئه و نیرنگ آنان در برابر معجزه آن حضرت (قرآن کریم) (و إذا أذقنا الناس رحمة من بعد ضراء مسّتهم إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۱۰ - قرآن، داراى ساختارى آیه آیه (إذا لهم مکر فى ءایاتنا)
۱۱ - مکر خدا، سریع ترین و کارآمدترین مکرهاست. (إذا لهم مکر فى ءایاتنا قل اللّه أسرع مکراً)
۱۲ - پیامبران الهى، مستظهر و پشت گرم به حمایت و پشتیبانى خدا از آنان علیه توطئه گران و نیرنگ بازان (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا قل اللّه أسرع مکراً)
۱۳ - اعلام حمایت و پشتیبانى خدا از پیامبر(ص) و قرآن، علیه توطئه گران و نیرنگ بازان عصر بعثت و تهدید آنان به عذاب (و إذا أذقنا الناس رحمة ... إذا لهم مکر فى ءایاتنا قل اللّه أسرع مکراً) مکر خدا، مى تواند کنایه از عذاب او باشد.
۱۴ - توطئه و نیرنگ علیه قرآن، تلاشى مذبوحانه بوده و نیرنگ بازان پیش از به ثمر رساندن توطئه هاى خود، در دام مکر (عذاب) خدا گرفتار خواهند شد. (إذا لهم مکر فى ءایاتنا قل اللّه أسرع مکراً)
۱۵ - اعمال انسانها توسط فرشتگان مراقب، ثبت مى شود. (إن رسلنا یکتبون ما تمکرون)
۱۶ - فرشتگان مراقب اعمالِ مردمان، از نوشتن هیچ عملى - هر چند که کوچک و اندک باشد - فروگذارى نمى کنند. (إن رسلنا یکتبون ما تمکرون) کلمه «ما» در «ما تمکرون» افاده عموم مى کند.
۱۷ - قرآن کریم در حصار حفاظت و مراقبت فرشتگان الهى (إذا لهم مکر فى ءایاتنا قل اللّه أسرع مکراً إن رسلنا یکتبون ما تمکرون) به قرینه مقام مى توان گفت که: خداوند براى جاودان ماندن قرآن و مصونیت آن از هر گونه اقدامهاى شیطانىِ انسانهاى کفرپیشه و ضد دین، فرشتگانى را مأمور حفاظت و مراقبت از آن کرده است و مراد از «رسل» در «إن رسلنا یکتبون ما تمکرون» همین دسته از فرشتگان مى باشد.
موضوعات مرتبط
- ادیان: اهمیّت ادیان ۷
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۹
- اشراف: اشراف صدر اسلام و قرآن ۹ ; اشراف صدر اسلام و محمّد(ص) ۹ ; توطئه اشراف صدر اسلام ۹
- انبیا: انبیا و توطئه گران ۱۲ ; حامى انبیا ۱۲ ; نقش انبیا ۷
- انسان: صفات انسان ۳ ; کفران انسان ۳، ۸
- توطئه گران: تهدید توطئه گران ۱۳ ; عذاب توطئه گران ۱۴
- خدا: آثار مکر خدا ۱۱ ; تهدیدهاى خدا ۱۳ ; حمایتهاى خدا ۱۲، ۱۳ ; سرزنشهاى خدا ۴ ; عذابهاى خدا ۱۴ ; مکر خدا ۱۴ ; نشانه هاى رحمت خدا ۱، ۷ ; وسعت رحمت خدا ۲ ; ویژگیهاى رحمت خدا ۲ ; ویژگیهاى مکر خدا ۱۱
- رفاه: آثار رفاه ۶ ; اهمیّت رفاه ۱
- شکر: اهمیّت شکر نعمت ۵
- عذاب: تهدید به عذاب ۱۳
- عمل: ثبت عمل ۱۵، ۱۶ ; عمل پسندیده ۵
- قرآن: بىتأثیرى توطئه علیه قرآن ۱۴ ; پاسداران قرآن ۱۷ ; توطئه علیه قرآن ۹ ; حمایت از قرآن ۱۳ ; ساختار قرآن ۱۰ ; ویژگیهاى قرآن ۱۰
- کفران: زمینه کفران نعمت ۶ ; سرزنش کفران کنندگان ۴ ; کفران دین ۸
- محمّد(ص): توطئه علیه محمّد(ص) ۹ ; حمایت از محمّد(ص) ۱۳
- مرفهان: توطئه مرفهان صدر اسلام ۹ ; مرفهان صدر اسلام و قرآن ۹ ; مرفهان صدر اسلام و محمّد(ص)
- ملائکه: ملائکه و پاسدارى از قرآن ۱۷ ; نقش ملائکه کاتب عمل ۱۵، ۱۶
- نعمت: نعمت انبیا ۸
