الأنفال ٤٧

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۵ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۰۳:۴۹ توسط Adel (بحث | مشارکت‌ها) (←‏تفسیر)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
وَ لاَ تَکُونُوا کَالَّذِينَ‌ خَرَجُوا مِنْ‌ دِيَارِهِمْ‌ بَطَراً وَ رِئَاءَ النَّاسِ‌ وَ يَصُدُّونَ‌ عَنْ‌ سَبِيلِ‌ اللَّهِ‌ وَ اللَّهُ‌ بِمَا يَعْمَلُونَ‌ مُحِيطٌ

ترجمه

و مانند کسانی نباشید که از روی هوی پرستی و غرور و خودنمایی در برابر مردم، از سرزمین خود به (سوی میدان بدر) بیرون آمدند؛ و (مردم را) از راه خدا بازمی‌داشتند؛ (و سرانجام شکست خوردند) و خداوند به آنچه عمل می‌کنند، احاطه (و آگاهی) دارد!

ترتیل:
ترجمه:
الأنفال ٤٦ آیه ٤٧ الأنفال ٤٨
سوره : سوره الأنفال
نزول : ١ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢١
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«بَطَراً»: سرمستی نعمت و قدرت. غرور حاصل از اموال و اولاد و جاه و جلال. فخر. «رِئاءَ»: برای ریا و خودنمائی. واژه‌های (بَطَراً) و (رِئاءَ) مصدر و مفعول‌له بوده و یا این که حال بشمارند و به جای (بَطِرینَ) و (مُرائینَ) یعنی سرمستانه و ریاکارانه به کار رفته‌اند. «مُحِیطٌ»: کاملاً آگاه و از هر جهت توانا.


نزول

محمد بن کعب القرظى گوید: وقتى که قریش از مکه براى جنگ بدر بیرون آمده بودند با دف و ساز و آواز خارج شدند و خداوند این آیه را نازل فرمود.[۱]

شیخ بزرگوار نیز به این موضوع اشاره نموده ولى به عنوان شأن و نزول نیاورده است.

تفسیر


نکات آیه

۱- مجاهدان و نیروهاى رزمى، نباید مانند سرمستان و ریاکاران رهسپار میدانهاى نبرد شوند. (و لاتکونوا کالذین خرجوا من دیرهم بطرا و رئاء الناس و یصدون) «بَطرْ» به معناى نشاط و شادمانى بیش از حد و اندازه است که مى توان از آن به سرمستى تعبیر کرد. این کلمه مصدر است و حال براى فاعلِ «خرجوا» مى باشد ; یعنى خرجوا من دیارهم بطرین. کلمه «رئاء» نیز مصدر و به معناى اسم فاعل (مرائین) یعنى ریاکاران) است.

۲- کفرپیشگان مکه با سرمستى و خودنمایى، از دیار مکه رهسپار منطقه بدر شدند. (و لاتکونوا کالذین خرجوا من دیرهم بطرا)

۳- اطمینان کفار مکه به پیروزى خویش هنگام خروج براى جنگ بدر (و لاتکونوا کالذین خرجوا)

۴- گرایش به خصلتهاى کفرپیشگان، امرى نکوهیده براى اهل ایمان (و لاتکونوا کالذین خرجوا من دیرهم)

۵- کفرپیشگان مکه در عصر بعثت، همواره در تلاش براى بازداشتن مردم از پیوستن به راه خدا (و یصدون عن سبیل اللّه)

۶- خروج کافران مکه به سوى بدر، در راستاى تلاششان براى بازدارى مردم از راه خدا (و لاتکونوا کالذین خرجوا من دیرهم ... و یصدون عن سبیل اللّه)

۷- خداوند، کفرپیشگان را به سبب رفتار ناپسندشان (سرمستیها، ریاکاریها، بازدارى مردم از راه خدا)، مجازات خواهد کرد. (و لاتکونوا کالذین ... و اللّه بمایعملون محیط)

۸- خداوند به تمامى جوانب و زوایاى اعمال کفرپیشگان آگاه است. (و اللّه بمایعملون محیط) احاطه خداوند به اعمال بندگان به معناى تسلط کامل او بر اعمال ایشان است و از مصادیق این سلطه و حاکمیت، علم و آگاهى است.

۹- همه اعمال و رفتار آدمیان در حیطه سلطنت خداوند است. (و اللّه بمایعملون محیط)

۱۰- توجه به احاطه علمى خداوند بر کردار آدمى، عامل اجتناب وى از سرمستى و ریاکارى و جلوگیرى از راه خدا (و لاتکونوا ... و اللّه بمایعملون محیط)

۱۱- کردار آدمیان، خارج از مشیت خداوند تحقق نخواهد پذیرفت. (و اللّه بمایعملون محیط)

موضوعات مرتبط

  • اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲، ۳، ۵، ۶
  • انسان: رفتار انسان ۹ ; عمل انسان ۹، ۱۱
  • تکبر: اجتناب از تکبر ۱۱ ; عوامل ترک تکبر ۱۰
  • جبر و اختیار:۱۱
  • جنگ: آداب جنگ ۱
  • خدا: احاطه خدا ۹، ۱۰ ; علم خدا ۸، ۱۰ ; کیفرهاى خدا ۷ ; مشیت خدا ۱۱
  • ذکر: آثار ذکر خدا ۱۰
  • ریا: اجتناب از ریا ۱ ; عوامل ترک ریا ۱۰
  • سبیل اللّه: ممانعت از سبیل اللّه ۵، ۶، ۷ ; موانع ممانعت از سبیل اللّه ۱۰
  • غزوه بدر: قصه غزوه بدر ۳ ; کافران در غزوه بدر ۲، ۳ ; کافران مکه در غزوه بدر ۶
  • کافران: تکبر کافران ۷ ; رفتار ناپسند کافران ۷ ; ریاکارى کافران ۷ ; سرزنش گرایش به کافران ۴ ; عمل کافران ۸ ; کافران صدر اسلام ۵ ; کیفر کافران ۷
  • کافران مکه: اخلاق کافران مکه ۲ ; اطمینان کافران مکه ۳ ; تکبر کافران مکه ۲ ; تلاش کافران مکه ۵، ۶
  • کنترل اجتماعى: عوامل کنترل اجتماعى ۱۰
  • گرایش: ناپسند ۴
  • مؤمنان: مسؤولیت مؤمنان ۴
  • مجاهدان: مسؤولیت مجاهدان ۱

منابع

  1. تفسیر جامع البیان.