الرعد ١٨
گسترشکپی متن آیه |
---|
ترجمه
الرعد ١٧ | آیه ١٨ | الرعد ١٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْحُسْنَی»: عاقبت نیک. سرانجام پسندیده. پاداش خوب. مبتدای مؤخّر است، و صفت به جای موصوف نشسته است و تقدیر چنین است: الْعَاقِبَةُ الْحُسْنَی. الْمَثُوبَةُ الْحُسْنَی. «أَلَّذِینَ»: مبتدا و جمله (لَوْ أَنَّ لَهُمْ ... تا ... سُوءُ الْحِسَابِ) خبر آن است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۷ - ۲۶ سوره رعد
- وصف طريق حق و باطل، و بيان حال اهل حق و باطل، با ذكر يك مثال
- معناى «حق» و «باطل»، در آیه شریفه
- بيان معناى «كَذَلِكَ يَضرِبُ اللهُ الحَقَّ وَ البَاطِل»
- مطالبی كه از مَثَل كف، در آيه شريفه، استفاده مى شود
- منظور از «حُسنَى» در آیه شریفه، همان عاقبت نیک است
- وصف گروندگان به حق، و مقايسه آنان، با جاهلان به حق
- حجت الهى، فقط از طريق فطرت تمام نمى شود
- فرق ميان «خَشيَت» و «خوف»، و موارد استعمال هر يك
- مقصود از عبارت: «صبرُوا ابتِغَاءَ وَجهِ رَبِّهِم»، در آیه شریفه
- وجوهى كه درباره وصف «اولوالالباب»، گفته شده است
- معناى «عُقبَى الدَّار»، و «سُوء الدّار»
- مژده «بهشت عدن»، به مؤمنانی که با ارحام خويش، صلۀ رحم می کنند
- معناى جمله: «وَ مَا الحَيَوةُ الدُّنيَا فِى الآخِرَةِ إلّا مَتَاع»
- بحث روايتى
- رواياتى درباره صله رحم و پيوند با آل محمّد «ص»
- چند روايت در ذيل جملۀ: «وَ يَخَافُونَ سُوءَ الحِسَاب»
نکات آیه
۱- نیک بختى و سعادت تنها از آنِ اجابت کنندگان دعوت خداوند است. (للذین استجابوا لربهم الحسنى)
۲- موحّدان و مؤمنان به پیامبر(ص) و باورداران به قیامت ، اجابت کنندگان دعوت الهى اند. (للذین استجابوا لربهم الحسنى) آیات گذشته بیانگر این است که مراد از «الذین استجابوا» موحدان و مؤمنان به پیامبر(ص) و باورداران به قیامت مى باشد.
۳- باور به ربوبیت خدا و توجه به آن ، زمینه ساز پذیرش دعوت اوست. (للذین استجابوا لربهم)
۴- اجابت کنندگان دعوت خدا ، از حسابرسى روز قیامت رنجى نمى برند و بر آنان سخت گرفته نمى شود. (للذین استجابوا لربهم الحسنى) مقصود از«الحسنى» به قرینه مقابله آن - در ذیل آیه - با فرجام روى گردانان از دعوت خدا ، معنایى مقابل «سوء الحساب» و نیز مقابل «جهنم» است. بنابراین مراد از «الحسنى» حساب آسان و نیز بهشت مى باشد.
۵- بهشت ، جایگاه اجابت کنندگان دعوت خداوند است. (للذین استجابوا لربهم الحسنى)
۶- مشرکان و منکران روز قیامت و کافران به پیامبر(ص) و قرآن ، روى گردانان از دعوت الهى اند. (والذین لم یستجیبوا له) آیات گذشته شاهد بر این است که مقصود از «الذین لم یستجیبوا له» مشرکان و منکران رسالت پیامبر(ص) و ناباوران به قیامت مى باشد.
۷- مشرکان و کافران ، در روز قیامت حاضرند در صورت دارا بودن حتى دو برابر ثروت زمین ، آن را براى رهیدن از عذاب فدیه دهند. (والذین لم یستجیبوا له لو أن لهم ما فى الأرض جمیعًا و مثله معه لافتدوا به) «إفتداء» (مصدر افتدوا) به معناى بخشیدن چیزى است براى رها شدن و خلاصى یافتن از اسارت.
۸- روى گردانان از دعوت خدا ، در قیامت به حسابى سخت و ناگوار گرفتار خواهند بود. (و الذین لم یستجیبوا له ... أُولئک لهم سوء الحساب) «سوء» به هر چیزى که مایه ناراحتى و رنج باشد گفته مى شود. اضافه «سوء» به «الحساب» اضافه صفت به موصوف است. بنابراین «سوء الحساب» ; یعنى: «الحساب السوء».
۹- قیامت صحنه حسابرسى از انسانهاست. (أُولئک لهم سوء الحساب)
۱۰- دوزخ جایگاه روى گردانان از دعوت خداوند است. (أُولئک ... مأویهم جهنم)
۱۱- دوزخ بسترى بد و ناگوار است. (مأویهم جهنم و بئس المهاد) «مهاد» به معناى بستر گسترده است.
۱۲- در قیامت هیچ گونه فدیه اى از مستحقان عذاب پذیرفته نمى شود. (لو أن لهم ما فى الأرض ... لافتدوا به أُولئک لهم سوء الحساب و مأویهم جهنم و بئس المهاد) بیان فرجام روى گردانان از دعوت خدا (اُولئک لهم ...) پس از جمله «لو أن لهم ... لافتدوا به» مى رساند که آن فدیه بر فرض وجودش از آنان پذیرفته نخواهد شد.
روایات و احادیث
۱۳- «فى مجمع البیان فى قوله: «أُولئک لهم سوء الحساب»... هو أن لایقبل لهم حسنة و لایغفر لهم سیئة ... روى ذلک عن أبى عبدالله(ع) ;[۱] در مجمع البیان درباره سخن خدا: «أُولئک لهم سوء الحساب»... از امام صادق(ع) روایت شده: مراد از «سوء الحساب» این است که هیچ حسنه اى از آنان پذیرفته نمى شود و هیچ گناهى از آنان آمرزیده نمى گردد».
موضوعات مرتبط
- اجابت کنندگان خدا: ۲ اجابت کنندگان خدا در بهشت ۵; اجابت کنندگان خدا در قیامت ۴; سعادت اجابت کنندگان خدا ۱; سهولت حسابرسى اجابت کنندگان خدا ۴
- ایمان: آثار ایمان ۳; اهمیت ایمان به قیامت ۲; اهمیت ایمان به محمد(ص) ۲; ایمان به ربوبیت خدا ۳
- بهشتیان: ۵
- جهنم: شومى جهنم ۱۱
- جهنمیان: ۱۰
- حسابرسى: حسابرسى در قیامت ۴، ۸، ۹، ۱۳
- خدا: اهمیت اجابت دعوت خدا ۴، ۵; زمینه اجابت دعوت خدا ۳
- ذکر: ذکر ربوبیت خدا ۳
- سعادتمندان: ۱
- سوءالحساب: مراد از سوءالحساب ۱۳
- عذاب: رد فدیه اهل عذاب ۱۲; فدیه عذاب ۷; نجات از عذاب اخروى ۷ قرآن: اعراض مکذبان قرآن ۶
- قیامت: اعراض مکذبان قیامت ۶; فدیه در قیامت ۷، ۱۲; مؤمنان به قیامت ۲; مواقف قیامت ۹
- کافران: کافران در قیامت ۷
- مؤمنان: فضایل مؤمنان ۲
- محمد(ص): اعراض مکذبان محمد(ص) ۶; مؤمنان به محمد(ص) ۲
- مشرکان: اعراض مشرکان ۶; مشرکان در قیامت ۷
- معرضان از خدا: ۶ سختى حسابرسى معرضان از خدا ۸; معرضان از خدا در جهنم ۱۰
- موحدان: فضایل موحدان ۲
منابع
- ↑ مجمع البیان، ج ۵، ص ۴۴۲ ; نورالثقلین، ج ۲، ص ۴۹۳، ح ۷۶.