يوسف ١
| کپی متن آیه |
|---|
| الر تِلْکَ آيَاتُ الْکِتَابِ الْمُبِينِ |
ترجمه
| سوره يوسف | آیه ١ | يوسف ٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الر»: (نگا: بقره / . «تِلْکَ»: آن. در اینجا به معنی (این) و اشاره به آیات سوره یوسف است که انتظار نزول آنها می‌رود و متأخّر به منزله متقدّم در نظر گرفته شده است. یا این که حضور آنها در ذهن به منزله وجود خارجی است. «الْکِتَابِ»: مراد سوره یوسف یا قرآن مجید است.
نزول
شأن نزول آیات ۱ تا ۳:
ابن عباس[۱] و ابن مسعود[۲] گویند: مردم از رسول خدا صلى الله علیه و آله خواستند و گفتند: یا رسول الله چه خوب بود اگر براى ما در قرآن داستانى هم مى آوردى سپس این آیات و سوره نازل گردید.
مقاتل و کلبى گویند: منافقین از سلمان فارسى خواسته بودند که از براى آنها از تورات و عجائبى که در آنست، سخن بگوید. خداوند آیه ۱۶ سوره حدید «أَلَمْ یأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکرِ اللَّهِ» را براى پیامبر نازل گردانید سپس آیات این سوره را نازل فرمود تا آیه سوم.[۳]
و نیز گویند آیه سوم این سوره نازل گردید و به آنها خبر داد که قرآن داراى بهتر و نیکوترین داستان است بنابراین از لحاظ استماع داستان به غیر قرآن احتیاجى نیست.[۴]
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ «1»
الف لام را. آن است آيات كتاب روشنگر.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ «1»
الر: وجوه اختلاف در مقطعات السور سابقا گذشته:
1- اسم قرآن.
2- اسم سوره.
3- سرّ مكتوم، و كسى را بر حقيقت آن راه نيست، زيرا نسبت به اصطلاح
«1» تفسير برهان ج 2 ص 242، و تفسير مجمع البيان ج 3 ص 206.
جلد 6 - صفحه 165
وضعى و عرفى مفهوم المراد نباشد، چنانچه شعبى را از مقطعات پرسيدند؛ گفت: سرّ الهى است طلب مكنيد آن را.
4- در بحر الحقايق گفته كه مقسم به هر حرفى از آن اشارتى است از حق به حبيب خود حضرت محمد صلّى اللّه عليه و آله يعنى سوگند مى‌خورم به آلاى خود بر تو در ازل، و به لطف خود با تو در وجود، و به رأفت من مر تو را تا ابد، و جواب قسم بعد آن باشد.
5- قول مشهور آنكه «انا اللّه الرّحمن» يا «انا اللّه ارى» منم خداوند بخشنده يا منم خداوندى كه مى‌بينم طاعت مطيعان و معصيت عاصيان را و هريك را بر وفق عمل او جزا خواهم داد، پس اين كلمه مشتمل است بر وعد و وعيد.
6- هر حرف آن اشاره به اسمى از اسماء اللّه است.
7- جزو متشابهات و چون از احكام تكليفيه نباشد دانستن آن لزومى ندارد.
تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ: اين آيات آينده يا اين سوره يا آياتى كه در تورات موعود شده، آيتهاى كتابى است كه معناى آن ظاهر و اعجاز آن باهر است يا بيان كننده حلال و حرام است. مروى است كه علماء يهود بعضى اشراف عرب را گفتند: از محمد صلّى اللّه عليه و آله سؤال كنيد كه سبب انتقال يعقوب عليه السّلام از شام به مصر چه شد، اين سوره مباركه نازل گرديد. «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ «1» إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ «2» نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ «3»
ترجمه
اين آيتهاى كتابى است روشن
همانا ما نازل نموديم آنرا قرآن عربى باشد كه شما دريابيد
ما قصّه گوئى ميكنيم براى تو بهترين قصّه گوئى بوحى نمودن خودمان بتو اين قرآن را و همانا بودى تو پيش از آن هر آينه از بى‌خبران.
تفسير
آيات اين سوره يوسف عليه السّلام از آيات كتابى است كه اعجازش ظاهر و دلالتش بر ارباب بصيرت واضح و آشكار است و خداوند نازل فرمود كتاب خود را كه قرآن است بلسان عرب و لغت تازى تا اهل آنزمان كه در بدو امر مخاطب بودند دريابند معانى آنرا و تصديق كنند اعجاز آنرا و ظاهر شود بر آنها حقيقت آن و منكشف گردد بر اهل عالم حقّيّت آن در خصال از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه ياد گيريد عربى را چون آن كلام خدا است كه تكلّم فرموده است بآن با بندگانش و خداوند قصّه گوئى ميفرمايد براى حبيب خود به بهترين نحوى از قصّه گوئى از حيث الفاظ و معانى و فوائد و ثمرات مرتّبه بر آن بطريق وحى به پيغمبر خود كتاب آسمانى خود قرآن را با آنكه آن حضرت قبلا بهيچ وجه از آن قصّه‌ها اطلاعى نداشته چون درس نخوانده و بتواريخ مراجعه نفرموده بود و در بين قصص انبياء عليهم السلام كه در قرآن كريم ذكر شده قصّه حضرت يوسف عليه السّلام ممتاز است بتفصيل و مزيد فوائد و ثمرات و حكم و اعتباراتيكه مقصود از قصّه گوئى در كتاب الهى است و باين مناسبت اين مطلب كلّى
جلد 3 صفحه 122
در بدو اين سوره ذكر شده و مراد از الر كه فاتحه سوره است در سوره سابقه بيان گرديد و اللّه اعلم ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
بِسم‌ِ اللّه‌ِ الرَّحمن‌ِ الرَّحِيمِ
الر تِلك‌َ آياتُ الكِتاب‌ِ المُبِين‌ِ «1»
گذشت در حروف مقطعه قرآن که رموزيست که
ما يعرفه الا من خوطب به
و از متشابهات قرآن است که وَ ما يَعلَم‌ُ تَأوِيلَه‌ُ إِلَّا اللّه‌ُ وَ الرّاسِخُون‌َ فِي العِلم‌ِ (تلك) اشاره بآياتيست که در اينکه سوره مباركه ذكر ميفرمايد از قصص يوسف [ع] و گفتند منشأ نزولش اينکه بود که بعض يهود از حضرت رسول صلّي اللّه عليه و آله و سلّم سؤال كردند که آل يعقوب در كنعان سكونت داشتند براي چه در مصر سكونت يافتند که مركز بني اسرائيل شد خداوند اينکه سوره را نازل فرمود.
(آيات) که گفتيم آيه معجزه است که ديگران عاجز باشند از آوردن مثل آن (الكتاب) قرآن مجيد است که اينکه سوره يكي از سور قرآن است و آياتش آيات كتاب است (المبين) صفت كتاب است که بيّن و آشكار و واضح و روشن است که از جانب خدا است و او نازل فرموده مثل تورات رائج دست يهود نيست که بدست يك كافر قسي‌ّ القلب نوشته شده، و اناجيل نصاري نيست که بدست يك عدّه شهوت پرست منتشر شده.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 1)- احسن القصص در برابر تو است! این سوره نیز با حروف مقطعه «الف- لام- راء» (الر) آغاز شده است که نشانه‌ای از عظمت قرآن و ترکیب این آیات عمیق و پرمحتوا از ساده‌ترین اجزاء یعنی حروف الفبا می‌باشد.
و شاید به همین دلیل است که بعد از ذکر حروف مقطعه بلافاصله اشاره به عظمت قرآن کرده، می‌گوید «اینها آیات کتاب مبین است» (تِلْکَ آیاتُ الْکِتابِ الْمُبِینِ). کتابی روشنی بخش و آشکار کننده حق از باطل و نشان دهنده صراط مستقیم و راه پیروزی و نجات.
نکات آیه
۱- ا . ل . ر . از رمزهاى قرآن (الر)
۲- قرآن ، بیانگر حقایق و معارف الهى و روشنگر راه هدایت (الکتب المبین) کلمه «مبین» به معناى روشن و نیز روشنگر است ; یعنى، هم متعدى استعمال مى شود و هم لازم. براساس متعدى بودن نیاز به مفعول دارد و آن - به قرینه محتواى قرآن و هدفى که خود بیان کرده (هدًى للناس «بقره، ۱۸۵») - عبارت است از معارف، احکام، راه هدایت و ... .
۳- بیان قرآن در ارائه مطالب خویش ، روشن و بدون اجمال و ابهام است. (الکتب المبین) برداشت فوق ، براساس لازم بودن کلمه «مبین» (روشن و واضح) به دست مى آید.
۴- آیات سوره یوسف ، بخشى از قرآن مبین است. (تلک ءایت الکتب المبین) مشارالیه «تلک» آیات سوره یوسف است. بنابراین «تلک آیات ...» ; یعنى ، آیاتى که پیش روى شماست ، آیات آن کتاب مبین (قرآن) است.
۵- آیات سوره یوسف ، آیاتى است ارجمند و رفیع. (تلک ءایت الکتب المبین) «تلک» لفظى است براى اشاره به دور و استعمال آن براى مشارالیه نزدیک ، حاکى از عظمت آن در نزد متکلم است.
۶- کتابت قرآن در عصر پیامبر(ص) (تلک ءایت الکتب المبین) اطلاق «الکتاب» (نوشته و نگارش یافته) بر قرآن ، یابدان جهت است که آیه هاى آن پس از نزول نوشته مى شده و یا توصیه اى است از جانب خدا که باید به صورت کتاب درآید.
۷- قرآن ، از آیات خدا و نشانه هاى اوست. (تلک ءایت الکتب المبین) «آیات» به معناى نشانه هاست و آیه هاى قرآن به این دلیل آیات نامیده شده است که ویژگیهاى نازل کننده خود را نشان مى دهد.
۸- حروف مقطعه قرآن (الر) بخشى از آیات با عظمت قرآن (الر تلک ءایت الکتب المبین) برداشت فوق ، براساس این احتمال است که «تلک» اشاره به «الر» باشد ; یعنى: تلک الحروف آیات ... .
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: ۷
- حروف مقطعه: ۱، ۸
- خدا: دلایل خدا شناسى ۷
- سوره یوسف: آیات سوره یوسف ۴; عظمت آیات سوره یوسف ۵; ویژگیهاى سوره یوسف ۵
- قرآن: آیات قرآن ۴، ۸; تاریخ قرآن ۶; رموز قرآن ۱; روش بیانى قرآن ۳; قرآن از آیات خدا ۷; کتابت قرآن در صدراسلام ۶; مبیّن قرآن ۴; نامهاى قرآن ۴; وضوح تعالیم قرآن ۳; ویژگیهاى قرآن ۲، ۳; هدایتگرى قرآن ۲
منابع
