المزمل ٨
ترجمه
| المزمل ٧ | آیه ٨ | المزمل ٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ»: نام پروردگارت را ببر و به یاد او باش. ذکر خدا بکن. «تَبَتَّلْ»: کناره‌گیری کن. مراد دوری از مردم و با تمام وجود متوجّه خدا شدن و در خلوت شبها به عبادت پرداختن است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره مزمّل
- مفاد خطاب ((يا اءيّها المزّمّل ))
- چند وحه در معناى آيه : ((قم اللّيل الّا قليلا...))
- بيان جهات مختلف سنگين بودن قرآن (انّا سنلقى عليك قولا ثقيلا) و چند وجه در اين باره
- اقوال ديگر مفسرين در بيان سنگينى قرآن
- چند قول در معناى دو آيه : ((ان ناشئة الليل اشد وطاء واقوم قيلا ان لك فى النهارسبحا طويلا
- مقصود از ((ذكر)) در خطاب : ((و اذكر اسم ربك ))
- معناى اينكه فرمود: خدا را وكيل بگير
- تهديد تكذيب كنندگان صاحب نعمت
- هشدار به كفّار بااشاره به هلاكت فرعون بر اثر نافرمانى از فرستاده خدا
- اشاره هايى به شدت عذاب روز قيامت
- رواياتى درباره نزول آيات : ((يا ايّها المزّمّل قماللّيل الّا قليلا...))
- چند روايت درباره مراد از ترتيل قرآن و آداب تلاوت قرآن
- رواياتى راجع به كيفيّت نزول وحى بر رسول اللّه (صلى الله عليه و آله )
- مراد از تبتّل به سوى خدا(و تبتّل اليه تبتيلا)
نکات آیه
۱ - ذکر و یاد کردن نام پروردگار، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (و اذکر اسم ربّک)
۲ - لزوم ذکر و یادکردن پروردگار در ضمن تلاش گسترده روزانه (إنّ لک فى النهار سبحًا طویلاً . و اذکر اسم ربّک)
۳ - ربوبیت خداوند، مقتضى یادکردن نام او در همه احوال (و اذکر اسم ربّک)
۴ - توجّه کامل به پروردگار و انقطاع از غیر او، توصیه خداوند به پیامبر(ص) (و تبتّل إلیه تبتیلاً) «تبتّل» و «تبتیل» به معناى انقطاع از دنیا و ماسوى اللّه و توجّه به خداوند است (تاج العروس و قاموس المحیط).
۵ - پیامبر(ص)، موظّف بود تا در زندگى خود، خدامحورى و بریدن از غیر او را با تلاش گسترده روزانه همراه سازد. (إنّ لک فى النهار سبحًا طویلاً ... و تبتّل إلیه تبتیلاً)
۶ - خدامحورى، باید برنامه مؤمنان در تمامى لحظه هاى زندگى باشد. (و تبتّل إلیه تبتیلاً)
۷ - دین دارى، در عین زندگى خواهى و معنویت توأم با توسعه زندگى مادى، از توصیه هاى قرآن (إنّ لک فى النهار سبحًا طویلاً . و اذکر اسم ربّک و تبتّل إلیه تبتیلاً)
۸ - بایستگى توجّه کامل به خدا و انقطاع از دیگران، براى رهبران جامعه اسلامى و مبلغان دینى (و اذکر اسم ربّک و تبتّل إلیه تبتیلاً) مخاطب این آیات، شخص پیامبر(ص) است; ولى به اعتبار این که آن حضرت به عنوان رهبر و ابلاغ کننده پیام هاى الهى به مردم بود، مى توان درباره همه کسانى که داعیه دار رهبرى جامعه اسلامى و هدایت دینى اند، این مسأله را سرایت داد.
روایات و احادیث
۹ - «عن أبى عبداللّه(ع): ...قوله «و تبتّل إلیه تبتیلاً» قال: الدّعاء بأصبع واحدة تشیر بها...;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند: «و تبتّل إلیه تبتیلاً» روایت شده که فرمود: [مقصود] دعا کردن همراه با اشاره یک انگشت است...».
۱۰ - «عن أبى جعفر و أبى عبداللّه (علیهماالسلام) أنّ التبتّل هنا رفعُ الیدین فى الصلاة;[۲] از امام باقر و امام صادق(علیهماالسلام) روایت شده که «تبتّل» در این جا (در آیه «و تبتّل إلیه تبتیلاً») بالا بردن دست ها در نماز است».
۱۱ - «عن موسى بن جعفر(ع) قال: التبتّل أن تقلّب کفّیک فى الدّعاء إذا دعوت...;[۳] از امام کاظم(ع) روایت شده که فرمود: «تبتّل» آن است که هنگامى که دعا مى کنى، کف دست هایت را برگردانى».
موضوعات مرتبط
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۳; انقطاع از غیر خدا ۵، ۸; اهمیت انقطاع از غیر خدا ۴; توصیه هاى خدا ۱، ۴، ۷
- دعا: آداب دعا ۹، ۱۱
- دین: اهمیت انقطاع مبلغان دین ۸
- دیندارى: اهمیت دیندارى ۷
- ذکر: اهمیت تداوم ذکر خدا ۶; اهمیت ذکر خدا ۱، ۴، ۸; زمینه ذکر خدا ۳; وقت ذکر خدا ۲
- رهبران دینى: اهمیت انقطاع رهبران دینى ۸
- زندگى: روش زندگى ۷
- کار: آداب کار ۲
- مؤمنان: تکلیف مؤمنان ۶
- محمد(ص): اشتغالات روزانه محمد(ص) ۵; تکلیف محمد(ص) ۵; توصیه به محمد(ص)۱، ۴; سیره محمد(ص) ۵
- نماز: آداب نماز ۱۰
