الطلاق ٣

وَ يَرْزُقْهُ‌ مِنْ‌ حَيْثُ‌ لاَ يَحْتَسِبُ‌ وَ مَنْ‌ يَتَوَکَّلْ‌ عَلَى‌ اللَّهِ‌ فَهُوَ حَسْبُهُ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ بَالِغُ‌ أَمْرِهِ‌ قَدْ جَعَلَ‌ اللَّهُ‌ لِکُلِ‌ شَيْ‌ءٍ قَدْراً

ترجمه

و او را از جایی که گمان ندارد روزی می‌دهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند؛ خداوند فرمان خود را به انجام می‌رساند؛ و خدا برای هر چیزی اندازه‌ای قرار داده است!

و او را از جايى كه گمان نمى‌برد روزى مى‌دهد. و هر كس بر خدا توكل كند او براى وى كافى است. همانا خدا [به ثمر] رساننده‌ى امر خويش است. بى‌ترديد خدا براى هر چيزى اندازه‌اى نهاده است

و از جايى كه حسابش را نمى‌كند، به او روزى مى‌رساند، و هر كس بر خدا اعتماد كند او براى وى بس است. خدا فرمانش را به انجام‌رساننده است. به راستى خدا براى هر چيزى اندازه‌اى مقرر كرده است.

و از جایی که گمان نَبَرد به او روزی عطا کند، و هر که بر خدا توکل کند خدا او را کفایت خواهد کرد که خدا امرش را نافذ و روان می‌سازد و بر هر چیز قدر و اندازه‌ای مقرّر داشته است (و به هیچ تدبیری سر از تقدیرش نتوان پیچید).

و او را از جایی که گمان نمی برد روزی می دهد، و کسی که بر خدا توکل کند، خدا برایش کافی است، [و] خدا فرمان و خواسته اش را [به هر کس که بخواهد] می رساند؛ یقیناً برای هر چیزی اندازه ای قرار داده است.

و از جايى كه گمانش را ندارد روزى‌اش مى‌دهد. و هر كه بر خدا توكل كند، خدا او را كافى است. خدا كار خود را به اجرا مى‌رساند و هر چيز را اندازه‌اى قرار داده است.

و او را از جایی که گمان نمی‌برد، روزی رساند، و هر کس بر خداوند توکل کند، همو وی را کافی است، بی‌گمان خداوند سررشته‌دار کار خویش است، به راستی که خداوند برای هر چیز اندازه‌ای نهاده است‌

و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مى‌دهد. و هر كه بر خدا توكل كند خدا او را بسنده است. همانا خدا كار خود را رساننده است [به آنجا كه خواهد]. براستى كه خداوند براى هر چيزى اندازه‌اى نهاده است.

و به او از جائی که تصوّرش نمی‌کند روزی می‌رساند. هر کس بر خداوند توکّل کند (و کار و بار خود را بدو واگذارد) خدا او را بسنده است. خداوند فرمان خویش را به انجام می‌رساند و هر چه را بخواهد بدان دسترسی پیدا می‌کند. خدا برای هر چیزی زمان و اندازه‌ای را قرار داده است.

و از جایی که حسابش را نمی‌کند، (خدا) روزیش می‌دهد. و هر کس بر خدا توکل کند، پس (هم) او برایش بس است. خدا کار و فرمانش را انجام‌دهنده است. به‌راستی خدا برای هر چیزی ارزش و اندازه‌ای قرار داده است.

و روزیش دهد از آنجا که در شمار نیارد و آنکو توکّل کند بر خدا پس باشدش همانا خدا است رسنده کار او هر آینه نهاده است خدا برای هر چیزی اندازه‌ای‌

الطلاق ٢	آیه ٣	الطلاق ٤
سوره : سوره الطلاق نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مِنْ حَیْثُ»: از جائی که، به گونه‌ای که. «بَالِغُ أَمْرِهِ»: دستیابی دارد به هر چه بخواهد. فرمان خود را به انجام می‌رساند. «أَمْرِ»: کار، فرمان. «قَدْراً»: مدّت و اجل، اندازه و مقدار.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ قَالَ‌ مُوسَى‌ يَا قَوْمِ‌ إِنْ‌... (۱) وَ أْمُرْ أَهْلَکَ‌ بِالصَّلاَةِ وَ... (۳) إِنَ‌ اللَّهَ‌ يُدَافِعُ‌ عَنِ‌... (۱) اللَّهُ‌ يَعْلَمُ‌ مَا تَحْمِلُ‌ کُلُ‌... (۳)

وَ خُذْ بِيَدِکَ‌ ضِغْثاً فَاضْرِبْ‌... (۰) قَدْ صَدَّقْتَ‌ الرُّؤْيَا إِنَّا... (۰) قُلْ‌ يَا عِبَادِيَ‌ الَّذِينَ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۷، سوره طلاق
• راجع به حكم طلاق ، عده ، رجوع و....
• معناى جملات آيه شريفه : ((و من يتق الله يجعل له مخرجا....)) با توجه به سياق وموضوع آن
• شرح مفاد آيه كريمه فوق
• توكل واقعى بر خداوند تنها نصيب صالحين از امت اسلام مى شود
• مدت عده طلاق
• تكليف بچه شيرخوار زن مطلقه
• (رواياتى در ذيل آيات طلاق ، راجع به احكام طلاق ، عده ، رجوع و....)
• چند روايت درباره تقوى ، توكل و كفايت خداوند، درذيل آيه شريفه : ((و من يتق الله يجعل له مخرجا...))
• چند روايت ديگر درباره طلاق زنان عده ، نفقه آنها و...

• آيه ۲-۳
• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - تقوى و نجات از مشكلات
• ۲ - روح توكل

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - کسانى که تقواپیشه کنند، خداوند از جایى که گمان نمى برند، به آنها روزى مى دهد. (من یتّق اللّه ... و یرزقه من حیث لایحتسب)

۲ - تقوا و خداترسى، عامل ازدیاد روزى و بهره مندى از عطاهاى غیر منتظره الهى (من یتّق اللّه ... و یرزقه من حیث لایحتسب)

۳ - خداترسى و رعایت تقوا از سوى همسران (مردان و زنان مطلّقه)، موجب ازدیاد روزى و بهره مندى آنان از عطاهاى غیرمنتظره الهى (إذا طلّقتم النساء ... من یتّق اللّه ... یرزقه من حیث لایحتسب)

۴ - خداوند، کفایت کننده امور متوکلان و بى نیازکننده آنان است. (و من یتوکّل على اللّه فهو حسبه)

۵ - توصیه خداوند به مردان و زنان مطلّقه، به توکل بر او در امور زندگى (إذا طلّقتم النساء ... و من یتوکّل على اللّه فهو حسبه)

۶ - توکّل بر خداوند، از موجبات جلب امدادهاى او و بى نیازى در زندگى (و من یتوکّل على اللّه فهو حسبه)

۷ - خداوند، به مطلوب خود و هر آنچه اراده کند، مى رسد. (إنّ اللّه بلغ أمره) «أمر» به معناى طلب است و در این آیه، مصدر به معناى مفعول (مطلوب) مى باشد.

۸ - بین طلب و مطلوب خدا و اراده و مراد او، هیچ مانعى وجود ندارد و امر و اراده او، نافذ و تخلف ناپذیر است. (إنّ اللّه بلغ أمره)

۹ - خداوند، براى هر چیزى اندازه اى و براى هر امرى در این عالم، اسباب و عللى قرار داده است. (قد جعل اللّه لکلّ شىء قدرًا)

۱۰ - نظام خلقت، نظامى است قانونمند و متکى بر علل و اسباب. (قد جعل اللّه لکلّ شىء قدرًا)

۱۱ - در دست خدا بودن مقررات امور عالم، مقتضى توکل بندگان به او است. (من یتوکّل على اللّه فهو فحسبه ... قد جعل اللّه لکلّ شىء قدرًا) برداشت یاد شده، از آن جا است که جمله «قد جعل اللّه...» در مقام بیان براى وجوب توکل بر خداوند (من یتوکّل على اللّه فهو حسبه) است.

۱۲ - احکام و رهنمودهاى الهى درباره طلاق، مبتنى بر تقدیر حکیمانه خداوند است. (فطلّقوهنّ لعدّتهنّ ...فامسکوهنّ بمعروف أو فارقوهنّ ...قد جعل اللّه لکلّ شىء قدرًا)

روایات و احادیث

۱۳ - «محمدبن مسلم قال: سألت أباعبداللّه(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ: «و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب» قال: فى دنیاه; محمدبن مسلم گوید: از امام صادق(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب» سؤال کردم، فرمود: [این گشایش و روزى براى تقواپیشه] در دنیاى او است».

۱۴ - «قال على(ع): من أتاه اللّه برزق لم یخط إلیه برجله و لم یمدّ إلیه یده، و لم یتکلّم فیه بلسانه و لم یشدّ إلیه ثیابه و لم یتعرض له کان ممّن ذکره اللّه عزّوجلّ فى کتابه: «و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب»; از امام على(ع) روایت شده که فرمود: کسى که خداوند به او رزقى دهد [اما او ]قدمى براى آن برنداشته، دستى به سوى آن دراز نکرده، در راه تحیصل آن زبان به کلامى نگشوده، لباسى را محکم بر تن نکرده و خود را در معرض آن قرار نداده; از کسانى است که خداوند عزّوجلّ در کتاب خود، او را یاد کرده[و فرموده:] و من یتّق اللّه یجعل له مخرجاً و یرزقه من حیث لایحتسب».

۱۵ - «و روى عن الصادق(ع) انّه قال: «و یرزقه من حیث لایحتسب» أى یبارک له فیما أتاه; از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: «و یرزقه من حیث لایحتسب»; یعنى، خداوند براى او در آنچه داده برکت مى دهد (و آن را براى او مبارک مى سازد)».

۱۶ - «عن على بن سُوَید عن أبى الحسن الأوّل(ع) سألته عن قول اللّه عزّوجلّ: «و من یتوکّل على اللّه فهو حسبه» فقال: التوکّل على اللّه درجات منها أن تتوکّل على اللّه فى اُمورک کلّها، فما فعل بک کنت عنه راضیاً، تعلم أنّه لایألوک خیراً و فضلاً و تعلم أنّ الحکم فى ذلک له فتوکّل على اللّه بتفویض ذلک إلیه و ثِقْ به فیها و فى غیرها; على بن سوید گوید: از امام کاظم(ع) درباره سخن خداوند عزّوجلّ «و من یتوکّل على اللّه فهو حسبه» سؤال کردم، حضرت فرمود: توکل بر خدا درجاتى دارد; از جمله این که در همه امورت بر او توکل کنى[و همه کارهایت را به او واگذارى ]. پس با تو هر چه کرد از او راضى باشى. بدانى که خدا از خیر و فضل درباره تو کوتاهى نخواهد کرد و بدانى که حکم در این امور در دست او است. پس با واگذار کردن امور به خداوند، بر او توکل کن و به او در کارهاى خود و غیر آن اطمینان داشته باش».

موضوعات مرتبط

• آفرینش: قانونمندى نظام آفرینش ۱۰; منشأ تقدیر آفرینش ۱۱
• برکت: منشأ برکت ۱۵
• بندگان خدا: توکل بندگان خدا ۱۱
• بى نیازى: زمینه بى نیازى ۶
• تقوا: آثار تقوا ۱، ۲، ۱۳
• توکل: آثار توکل ۶; توصیه به توکل ۵; توکل بر خدا ۱۱، ۱۶; مراتب توکل ۱۶
• خدا: افعال خدا ۱، ۴; اوامر خدا ۱۲; توصیه هاى خدا ۵; حتمیت اراده خدا ۷، ۸; حکمت خدا ۱۲; زمینه امدادهاى خدا ۶; کفایت خدا ۴; مقدرات خدا ۹، ۱۱، ۱۲
• روزى: برکت در روزى ۱۵; روزى دنیوى ۱۳; عوامل ازدیاد روزى ۲، ۳; منشأ ازدیاد روزى ۱; منشأ روزى ۱۳، ۱۴
• شوهر: آثار تقواى شوهر ۳
• طلاق: احکام طلاق ۱۲
• قضاوقدر :۹
• متوکلان: منشأ بى نیازى متوکلان ۴
• مطلقه: آثار تقواى مطلقه ۳; توصیه به مطلقه ۵
• موجودات: تقدیر موجودات ۹
• نظام علیت :۹، ۱۰