التغابن ٩
ترجمه
| التغابن ٨ | آیه ٩ | التغابن ١٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَوْمَ الْجَمْعِ»: روز گردهمآئی که قیامت است (نگا: هود / واقعه / ، یس / و ). «تَغَابُن»: زیانمند گشتن گروهی و سودمند شدن گروهی ... در جهان، دسته‌ای آخرت را به دنیا می‌فروشند، و در آخرت زیانخورده و متضرّر می‌گردند (نگا: بقره / و آل‌عمران / و . و دسته‌ای دنیا را به آخرت می‌فروشند و در آخرت سود می‌برند و رضای خدا و بهشت را از آن خود می‌کنند (نگا: بقره / نساء / ، توبه / . فراموش کردن همدیگر. چرا که در قیامت بر اثر هول و هراس آخرت، کسی به فکر کسی نیست، و هرکسی خود را می‌کوشد (نگا: حجّ / معارج / ، عبس / - ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ کَذٰلِکَ أَوْحَيْنَا إِلَيْکَ... (۳) إِنَ فِي ذٰلِکَ لَآيَةً لِمَنْ... (۵) لَمَجْمُوعُونَ إِلَى مِيقَاتِ... (۵)
قُلِ اللَّهُ يُحْيِيکُمْ ثُمَ... (۲) قُلْ إِنَ الْأَوَّلِينَ وَ... (۰) وَ الَّذِينَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا... (۲)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۰، سوره تغابن
- ذكر پاره اى از اسماء حسنى و صفات علياى خداىمتعال كه وجود قيامت و بعث و جزا را اقتضاء دارند
- معناى جمله ((و صوركم فاءحسن صوركم ))
- خطاب به مشركين كه از سرنوشت اقوام گذشته عبرت بگيرند
- بيان بهانه مشرك كفار در همه اعصار بر عدم پذيرش رسالت الهي
- معناى جمله ((و استغنى الله )) و مراد از استغناى خداى سبحان
- بيان ركنى ديگر از اركان كفر بت پرستان
- اشاره به آياتى كه در آنها براى وقوع و تحقق قيامت قسم ياد شده است
- آياتى كه بر جمع شدن مردم در قيامت براىفصل قضاء دلالت مى كنند.
- ((اليوم التغابن )) چه روزى است ؟ و چه كسانى معنبون مى شوند؟
- (چند روايت درباره نام هاى روز قيامت و ((يوم التغابن )) بودن آن و...)
نکات آیه
۱ - خداوند، همه انسان ها را براى حسابرسى در روز قیامت گرد مى آورد. (یوم یجمعکم)
۲ - قیامت و گرد آمدن انسان ها در آن روز، براى محاکمه و مجازات، شایان یاد و یادآورى (یوم یجمعکم) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که «یوم» متعلّق به فعل مقدّر «اذکر» باشد.
۳ - قیامت، روز گرد هم آمدن همه انسان ها است. (لیوم الجمع)
۴ - «یوم الجمع»، از نام هاى قیامت (لیوم الجمع)
۵ - قیامت، روز ظهور و بروز غبن و خسارت کافران (ذلک یوم التغابن)
۶ - «یوم التغابن»، از نام هاى قیامت (ذلک یوم التغابن)
۷ - خداوند، گناهان و بدى هاى مؤمنان داراى عمل صالح را زدوده و مى آمرزد. (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا یکفّر عنه سیّئاته)
۸ - ایمان و عمل صالح، موجب زدایش بدى ها و آمرزش گناهان (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا یکفّر عنه سیّئاته)
۹ - ایمان و عمل صالح، موجب ورود انسان به بهشت (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا ... یدخله جنّ-ت)
۱۰ - بهشت، داراى بوستان هاى متعدد با نهرهاى جارى در زیر آنها (جنّ-ت تجرى من تحتها الأنهر) «جنّات» (جمع «جنّة») به معناى بوستان ها است.
۱۱ - مؤمنانِ داراى عمل صالح، در بهشت جاودانه اند. (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا ... یدخله جنّ-ت... خلدین فیها أبدًا)
۱۲ - آمرزش گناهان و دستیابى به بهشت، کامیابى بزرگ است. (یکفّر عنه سیّئاته و یدخله جنّ-ت ... ذلک الفوز العظیم)
۱۳ - سعادت و کامیابى انسان، در گرو ایمان و عمل صالح است. (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا یکفّر عنه سیّئاته ... ذلک الفوز العظیم)
۱۴ - ضرورت توأم بودن ایمان و عمل صالح، در به دست آوردن کامیابى اخروى و بهشت جاویدان (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا ... یدخله جنّ-ت... ذلک الفوز العظیم)
۱۵ - تنها مؤمنان داراى عمل صالح، از خسارت عرصه قیامت در امان خواهند بود. (و من یؤمن باللّه و یعمل صلحًا ... ذلک یوم التغابن ... ذلک الفوز العظیم) برداشت یاد شده، از آن جا است که خداوند، روز قیامت را روز خسارت بار نام گذاشته است; ولى تنها گروهى که داراى ایمان و عمل صالح باشند از این قاعده مستثنا شده اند.
روایات و احادیث
۱۶ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: ...یوم التغابن، یوم یَغبُن أهلُ الجنّة أهلَ النّار...;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: ...«یوم التغابن» روزى است که بهشتیان، جهنمیان را مغبون مى سازند...».
۱۷ - «فى الخبر النبوىّ(ص) أنّه یُفتَح للعبد یوم القیامة على کلّ یوم من أیّام عمره أربعة و عشرون خزانةً ... یُفتَح له خزانةٌ ... فیراها فارغةً لیس فیها ما یسرّه و لا ما یسؤوه و هى الساعة التى نام فیها أو اشتغل فیها بشىء من مباحات الدنیا فیناله من الغبن و الأسف على فواتها ... ما لایُوصَف و من هذا قوله تعالى: «ذلک یوم التغابن»;[۲] در روایتى از پیامبر(ص) آمده که براى بنده در قیامت، براى هر روز از ایام عمرش ۲۴- خزانه باز مى شود ... خزانه اى براى او بازمى گردد که آن را خالى مى بیند و چیزى که او را خوشحال یا ناراحت کند در آن نیست. این همان ساعتى است که در آن خوابیده و یا مشغول کارهاى مباح دنیا بوده است. پس غبن و تأسف بر از دست دادن آن ساعت، به او دست مى دهد ... به اندازه اى که قابل توصیف نیست و در همین باره است سخن خداى تعالى: و ذلک یوم التغابن».
موضوعات مرتبط
- انسان: حشر اخروى انسان ها ۱، ۳
- ایمان: آثار ایمان ۸، ۹، ۱۳، ۱۴; ایمان و عمل صالح ۱۴
- بندگان: حسرت اخروى بندگان ۱۷
- بهشت: تعدد باغهاى بهشت ۱۰; جاودانان در بهشت ۱۱; عوامل جاودانگى در بهشت ۱۴; موجبات بهشت ۹، ۱۲; نهرهاى بهشت ۱۰; ویژگیهاى باغهاى بهشت ۱۰
- بهشتیان: بهشتیان و جهنمیان ۱۶
- خدا: آمرزشگرى خدا ۷
- ذکر: ذکر حشر اخروى انسان ها ۲
- رستگارى: رستگارى بزرگ ۱۲; عوامل رستگارى ۱۳
- سعادت: عوامل سعادت ۱۳; عوامل سعادت اخروى ۱۴
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۸، ۹، ۱۳، ۱۴
- قیامت: حسابرسى در قیامت ۱، ۲; حشر در قیامت ۳; خزاین قیامت۱۷; ظهور حقایق در قیامت ۵; کیفر در قیامت ۲; نامهاى قیامت ۴، ۶; ویژگیهاى قیامت ۳، ۵
- کافران: زیانکارى اخروى کافران ۵; کافران در قیامت ۵
- گناه: آمرزش گناه ۱۲
- مؤمنان: آثار عمل صالح مؤمنان ۱۵; جاودانگى مؤمنان ۱۱; عمل صالح مؤمنان ۷، ۱۱; منشأ آمرزش مؤمنان ۷; مؤمنان در بهشت ۱۱; مؤمنان در قیامت ۱۵; مصونیت اخروى مؤمنان ۱۵
- یوم التغابن :۶، ۱۶
- یوم الجمع :۴
