القمر ٢٩
ترجمه
| القمر ٢٨ | آیه ٢٩ | القمر ٣٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَعَاطَی»: کار کشتن را بدست گرفت. دست بکار شد. شمشیر را برگرفت. «عَقَرَ»: نحر کرد. پی کرد.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ کَانَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعَةُ... (۰) إِذِ انْبَعَثَ أَشْقَاهَا (۰) إِذِ انْبَعَثَ أَشْقَاهَا (۰)
تفسیر
- آيات ۹ - ۴۲، سوره قمر
- وجه تكرار تكذيب در آيه : ((كذبت قلبهم قوم نوح فكذبوا عبدنا...))
- بيان چگونگى و فور آب بر سراسر زمين پس از نفرين نوح عليه السلام
- توضيحى درباره اين كه راجع به كشتى نوح (عليه السلام ) فرمود: ((و لقد تركناهاآية ...))
- معناى ((ذكر)) و مقصود از تيسير قرآن براى آن ذكر
- بيان كيفيت عذاب قوم عاد
- ۱ سعادت و نحوست ايام (از نظر عقل ، قرآن و سنت )
- سعادت و نحوست در آيات قرآن كريم
- سعادت و نحوست در احاديث و روايات
- نمونه اى از احاديث ائمه اطهار عليه السلام كه دلالت بر عدم نحوست ذاتى زمان مى كند
- رواج عقيده به سعادت و نحوست ايام در بين اهل سنت وحمل روايات وارده از طرق شيعه در اين باره بر تقيه
- ۲ سعادت و نحوست كواكب (از نظر عقل و شرع )
- اقوال منجمين درباره ارتباط كواكب با حوادث زمينى
- اقسام رواياتى كه در اين باره وارد شده اند
- حمل آن دسته روايات كه بر سعد و نحس بودن بعضى كواكب دلالت دارند بر تقيه ووجوهى ديگر در اين باره
- ۳ تفال خوب و بد
- بيان اينكه تاءثير تفال و تطير مربوط به حالت نفسانى كسى است كهتفال و تطير مى كند
- نهى از فال بد زدن و توصيه توكل بر خدا در موارد تطير
- بحث از ساير امورى كه در نظر عامه مردم شوم و نحس است
- مقصود از تكذيب قوم ثمود به ((نذر))
- ناقه صالح و آزمايش الهى قوم ثمود
- سرگذشت قوم لوط عذابى كه دامنگيرشان شد
- (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - توطئه قوم ثمود، براى از میان بردن ناقه صالح (فنادوا صاحبهم فتعاطى فعقر)
۲ - نارضایتى قوم ثمود، از وجود ناقه و سهمیه بندى آب (أنّ الماء قسمة بینهم ... فنادوا صاحبهم) «فاء» در «فنادوا» تصمیم قتل ناقه را متفرع بر «أنّ الماء قسمة» کرده است; یعنى، چون چنین قانونى وضع شد، آنان بر آشفتند و کمر به قتل ناقه بستند.
۳ - تصمیم بدون اندیشه و به دور از تدبیر قوم ثمود، در از میان بردن معجزه الهى (ناقه)* (فنادوا صاحبهم) به کار رفتن «فاء» در «فنادوا» - به جاى «ثمّ» یا حرف دیگر - احتمال دارد بیانگر بى تأملى قوم ثمود در کشتن ناقه باشد.
۴ - انتخاب فردى خاص و استمداد از او از سوى قوم ثمود، براى کشتن ناقه صالح (فنادوا صاحبهم)
۵ - عملى ساختن قتل ناقه صالح، امرى دشوار براى قوم ثمود (فنادوا صاحبهم فتعاطى فعقر) از این که قوم ثمود، براى عملى ساختن توطئه خویش، به فرد خاصى مراجعه کردند; استفاده مى شود که آنان یا بیم داشتند که شخصاً وارد عمل شوند و یا توان جسمى آن کار را نداشتند.
۶ - کشنده ناقه صالح، پذیراى پیشنهاد قوم ثمود، در کشتن ناقه بدون هیچ تأمل * (فتعاطى فعقر) کاربرد عبارت هاى «فتعاطى» و «فعقر» با «فاء»، بیانگر عدم تراخى در قبول و سرعت در عملى ساختن قتل ناقه مى باشد.
۷ - صورت گرفتن نوعى مبادله و تفاهم، میان قوم ثمود و کشنده ناقه صالح، قبل از اجراى توطئه * (فتعاطى فعقر) با توجه به این که واژه «فتعاطى» - در ساختار باب تفاعل - بیانگر نوعى داد و ستد متقابل است; احتمال مى رود که قبل از کشتن ناقه میان قوم ثمود و کشنده ناقه، قرار دادى خاص صورت گرفته باشد.
۸ - تحقق توطئه کشتن ناقه صالح، به وسیله فردى واحد (فعقر) واژه «عقر» (به صورت مفرد) مى رساند که هر چند جمع کثیرى در توطئه قتل ناقه شرکت داشتند، اما اجراى آن به وسیله فردى واحد صورت گرفت.
روایات و احادیث
۹ - «عن أصبغ بن نباته، قال: سمعت أمیرالمؤمنین(ع) ... یقول: إنّما یجمع الناس الرضا و الغضب، أیّها الناس إنّما عقر ناقة ثمود واحد فأصابهم اللّه بعذابه بالرضا و آیة ذلک قوله جلّوعزّ «فنادوا صاحبهم فتعاطى فعقر»...;[۱] اصبغ بن نباته گوید: از امیرالمؤمنین(ع) شنیدم... که مى فرمود: رضایت و غضب مردم [به امرى که انجام مى گیرد] سبب مى شود [که ثواب و عقاب آن] همه را فراگیرد. اى مردم! ناقه ثمود را یک نفر پى کرد; ولى خداوند همه آن قوم را گرفتار عذاب کرد; زیرا همه راضى بودند و نشانه این مطلب قول خداى جلّوعزّ است که مى فرماید: فنادوا صاحبهم فتعاطى فعقر».
موضوعات مرتبط
- صالح(ع): سختى عقر شتر صالح(ع) ۵; عاقر شتر صالح(ع) ۴، ۶، ۸، ۹; عقر شتر صالح(ع)۱، ۳، ۴، ۶، ۸; هماهنگى عاقر شتر صالح(ع) و قوم ثمود ۷
- قوم ثمود: تاریخ قوم ثمود ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶; تقسیم آب در قوم ثمود ۲; توطئه قوم ثمود۱، ۳; عدم تعقل قوم ثمود ۳; عذاب قوم ثمود ۹; قصه قوم ثمود ۷; قوم ثمود و شتر صالح(ع) ۲; نارضایتى قوم ثمود ۲
منابع
- ↑ تفسیر برهان، ج ۴، ص ۲۶۰، ح ۱.
