الطور ٢١
ترجمه
| الطور ٢٠ | آیه ٢١ | الطور ٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَآ أَلَتْنَاهُمْ»: از کارهایشان نکاسته‌ایم. فعل مهموز الفاء أَلَتَ، یَأْلِتُ، بر وزن ضَرَبَ یَضْرِبُ، با فعل اجوف یائی لاتَ، یَلیتُ، در معنی یکسان است (نگا: حجرات / ). «مَآ أَلَتْنَا مِنْ عَمَلِهِمْ شَیْئاً»: از پاداش کارهای پدران اصلاً چیزی نمی‌کاهیم. مراد این است که ترفیع منزلت فرزندان باعث تنزل مقام پدران نبوده، و بلکه مراد اعطاء نعمت انس و تشکیل مجمع دلهای عاشقان یزدان است. «رَهِینٌ»: گروگان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدِي... (۰) رَبَّنَا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ... (۱) کُلُ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِينَةٌ (۳)
قُلْ أَ غَيْرَ اللَّهِ أَبْغِي رَبّاً... (۴) قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا قُلْ... (۶) إِلاَّ أَصْحَابَ الْيَمِينِ (۰) فِي جَنَّاتٍ يَتَسَاءَلُونَ (۰) عَنِ الْمُجْرِمِينَ (۰)
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۸، سوره طور
- عذاب مكذبان عين عمل آنها است و چه صبر كنند و چه بى تابى از آنان جدا شدنى نيست
- معناى اينكه در وصف متقين بهشتى فرمود: ((فاكهين بما آتيهم ربهم ...))
- توضيح آيه :((و الذين آمنوا و اتبعتهم ذريتهم بايمان الحقنابهم ذريتهم ...)) و چند وجهدر معناى آن .
- معناى جمله ((كل امرى ء بما كسب رهين )) و جمع آن با آيه((كل نفس بما كسبت رهينة الا اصحاب اليمين ))
- بيان تفضيلى پاره اى از لذات و نعمت هاى اهل بهشت
- معناى اينكه بهشتيان مى گويند: ((ما در خانواده مان مشفق بوديم ))
- رواياتى در ذيل آيه : ((الحقنابهم ذريتهم )) درباره ملحق گشتن فرزندان مؤ منين بهايشان در قيامت
نکات آیه
۱ - نوید الهى به ملحق گشتن نسل مؤمن تقواپیشگان، به ایشان در بهشت (و الذین ءامنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمن ألحقنا بهم ذرّیّتهم)
۲ - ایمان، محور پیوند نسل ها به یک دیگر، در جهان آخرت (و الذین ءامنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمن ألحقنا بهم ذرّیّتهم)
۳ - انسان مؤمن، در اندیشه سعادت نسل خویش در پرتو ایمان * (ألحقنا بهم ذرّیّتهم) نوید در جایى صورت مى گیرد که آدمى در انتظار و اشتیاق امر مورد نوید باشد. این که خداوند ملحق شدن نسل مؤمنان را به آنان نوید داده، نشانگر آن است که اشخاص مؤمن در آرزوى سعادت نسل خویش اند و این آرزویى به جا است.
۴ - پیوندهاى عاطفى، باقى میان مؤمنان و نسل ایشان در بهشت (ألحقنا بهم ذرّیّتهم) نوید به ملحق شدن ذریه مؤمنان به آنان در بهشت، مى رساند که مؤمنان در بهشت نیز به نسل خود دلبسته اند و از قرار گرفتن آنان در کنار خویش احساس لذت مى کنند.
۵ - پیوند نسبى - علاوه بر عمل نیک خود انسان - داراى تأثیر در تعالى جایگاه اخروى وى (ألحقنا بهم ذرّیّتهم) نسل مؤمنان، به جایگاه عالى نیاکان خویش ملحق مى شوند و ارتقاى درجه مى یابند; در حالى که اگر مقام نیکانشان در درجه آنان تأثیر نمى گذاشت، آنها با ایمان و عمل خویش جز به مرتبه اى پایین تر، دست نمى یافتند.
۶ - اصل ایمان، شرط بهرهورى فرزندان، از مزیت پیوستن نسل ها به پدارن بهشتى خود (و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمن ألحقنا بهم ذرّیّتهم)
۷ - الحاق اعضاى مؤمن خانواده بهشتیان به ایشان، تبلور لطف و فضل الهى در حق آنان (و الذین ءامنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمن ألحقنا بهم ذرّیّتهم)
۸ - تبعیت در ایمان، محورى بایسته پیروى از پدران (و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمن) در قرآن، معمولاً پیروى از پدران منفى شمرده شده است; ولى در این آیه یکى از محورهایى که پیروى از پدران ارزش به شمار آمده، محور ایمان است.
۹ - پیوستن مؤمنان، به درجه عالى پدران بهشتى خود، تفضل الهى و نه مایه کم شدن از مقام پدر آنان و کاسته شدن از عمل آنان (ألحقنا بهم ذرّیّتهم و ما ألتنهم من عملهم من شىء) جمله «ما ألتناهم...» معادل «ما نقصناهم» است و ضمیرهاى «هم» به «الذین آمنوا» بازمى گردد. مقصود این است که خداوند، در ملحق کردن ذریه بهشتیان به آنان، از منزلت و درجه پدران چیزى نمى کاهد; بلکه بر درجه ذریه مى افزاید.
۱۰ - هر انسانى، تنها در گرو اعمال خویش و ملازم با آن (کلّ امرى بما کسب رهین)
۱۱ - عمل انسان، تنها محور سعادت و شقاوت وى (کلّ امرى بما کسب رهین)
روایات و احادیث
۱۲ - «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ: «و الذین آمنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمان ألحقنابهم ذرّیّتهم» قال: قصرت الأبناء عن عمل الأباء فألحقوا الأبناء بالأباء لتقر بذلک أعینهم;[۱] از امام صادق(ع) درباره سخن خداى عزّوجلّ «والذین آمنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمان ألحقنابهم ذرّیّتهم» روایت شده که فرمود: فرزندان از نظر عمل از پدرانشان کمترند; ولى براى چشم روشنى پدران مؤمن، فرزندانشان را به پدرانشان ملحق مى کنند».
۱۳ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: إنّ اللّه تبارک و تعالى کفّل إبراهیم(ع) و ساره أطفال المؤمنین یغذونهم بشجرة من الجنّة ... فإذا کان یوم القیامة ألبسوا و طیّبوا و اهدوا إلى آبائهم و هو قول اللّه عزّوجلّ «و الذین آمنوا و اتّبعتهم ذریّتهم بإیمان ألحقنا بهم ذرّیّتهم;[۲] از امام صادق(ع) روایت شده که خداوند - تبارک و تعالى - اطفال مؤمنان را تحت تکفل ابراهیم(ع) و ساره قرار داده که آنان را به وسیله درختى از بهشت غذا مى دهند... هرگاه قیامت فرارسد به آنان لباس پوشانده و آنها را معطر مى کنند و به عنوان هدیه براى پدرانشان مى برند... و این گفتار خداى عزّوجلّ است «والذین آمنوا و اتّبعتهم ذرّیّتهم بإیمان ألحقنابهم ذرّیّتهم».
موضوعات مرتبط
- اطاعت: موارد اطاعت از پدر ۸
- ایمان: آثار ایمان ۲، ۳، ۶; اهمیت ایمان ۸
- بهشت: روابط عاطفى در بهشت ۴; موجبات بهشت ۶; ویژگیهاى بهشت۴
- تکامل: عوامل تکامل اخروى ۵
- خدا: بشارتهاى خدا ۱; نشانه هاى فضل خدا ۷; نشانه هاى لطف خدا ۷
- سعادت: عوامل سعادت ۱۱
- شقاوت: عوامل شقاوت ۱۱
- عمل: آثار عمل ۱۱; آثار فردى عمل ۱۰
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۵
- فرزند: سعادت فرزند ۳
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۷، ۹
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷
- مؤمنان: خانواده مؤمنان در بهشت ۷; روابط عاطفى مؤمنان ۴; سعادت طلبى مؤمنان ۳; فرزندان مؤمنان در بهشت ۱۲، ۱۳; فضایل مؤمنان ۷; مقامات اخروى مؤمنان ۹; مقامات اخروى نیاکان مؤمنان ۹; ورود مؤمنان در بهشت ۹
- متقین: بشارت به متقین ۱; فرزندان متقین در بهشت ۱
- نسب: نقش نسب ۵
- نسل: ملاک روابط اخروى نسل ها ۲، ۶
