الشورى ١٤
ترجمه
| الشورى ١٣ | آیه ١٤ | الشورى ١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا تَفَرَّقُوا»: فرقه فرقه و دسته دسته نشده‌اند و اختلاف پیدا نکرده‌اند (نگا: بیّنه / . «الْعِلْمُ»: آگاهی، مراد دلائل صحیح و براهین یقینی بر حقّانیّت دین و آئینی است که خدا بدیشان ابلاغ فرموده بوده است. «لَوْ لا کَلِمَةٌ سَبَقَتْ ...»: (نگا: یونس / ، هود / طه / فصّلت / ) «مِن بَعْدِهِمْ»: بعد از اسلاف و گذشتگان. «مُرِیبٍ»: به شکّ و تردید اندازنده (نگا: هود / و ابراهیم / سبأ / ، فصّلت / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۳ - ۱۶ سوره شورى
- معناى آيه : ((شرع لكم من الدين ما وصى به نوحا...)) و نكاتى راجع به انبياىاولواالعزم عليه السلام و جامعيت اسلام ، كه از اين آيه استفاده مى شود
- نكاتى كه از اين آيه شريفه استفاده مى شود
- مقصود از اقامه دين و تفرقه نكردن در آن با توجه به اينكه بعضى شرايع احكامىمخصوص به خود داشته اند.
- حكم آيه مطلق است و مخصوص احكام مشترك بين همه شرايع نيست
- معناى اجتباء و مرجع ضمير در سه كلمه اليه
- توضيح معناى آيه : ((و ما تفرقوا الا من بعد ما جائهم العلم بغيا بينهم ....))
- طرح يك سؤ ال و پاسخ آن
- بيان آيه : ((و قل آمنت بما انزل الله من كتاب ...))
- عمل هر چه باشد از كننده اش تجاوز نمى كند
- مقصود از جمع در لا الله يجمع بيننا
- مقصود از اينكه فرمود: بعد از آنكه دين خدا استجابت شد حجت منكران خداباطل است
- (دو روايت درباره شان نزول آيه : ((و الذين يحاجون فى الله ....))
نکات آیه
۱ - پیدایش اختلافات دینى در میان امت هاى پیشین، با وجود توصیه مکرر خداوند بر حفظ وحدت و پرهیز از تفرقه (شرع لکم ... و لاتتفرّقوا ... و ما تفرّقوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم) تأکید ادیان بر حفظ وحدت دینى، از آیه قبل (أقیموا الدین و لا تتفرّقوا فیه) استفاده شده است.
۲ - روحیه سرکشى امت ها، عامل ناکامى پیامبران اولواالعزم در دعوت به وحدت دینى (شرع لکم ... أن أقیموا الدین ... و ما تفرّقواإلاّ)
۳ - اختلافات دینى امت هاى پیشین، ناشى از روح تجاوزگرى بود; نه از جهالت و نادانى (و ما تفرّقوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم بغیًا بینهم)
۴ - خوى تجاوزگرى و فزونى طلبى، سرچشمه اصلى دسته بندى هاى مذهبى و فرقه گرایى (و ما تفرّقوا إلاّ ... بغیًا بینهم)
۵ - فزون طلبى و تجاوزگرى، آفت شایع و رایج در میان جوامع انسانى (و ما تفرّقواإلاّ ... بغیًا بینهم) از این که تمامى پیروان ادیان پیشین به واسطه تجاوزگرى دچار اختلاف شده اند، شیوع و رواج آن استفاده مى شود.
۶ - تعالیم پیامبران، متکى به دلایل روشن و یقین آور (إلاّ من بعد ما جاءهم العلم)
۷ - پیامبران و رسولان، در ابلاغ دعوت خویش و اتمام حجت کوتاهى نداشته اند. (و ما تفرّقوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم)
۸ - عمل انسان، الزاماً مطابق با آگاهى ها و دانش هاى او نیست. (و ما تفرّقوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم)
۹ - حفظ وحدت دینى و پرهیز از دسته بندى هاى مذهبى، ره آورد رشد تربیتى و اخلاقى جامعه و نه صرف آگاهى فکرى (و ما تفرّقوا إلاّ من بعد ما جاءهم العلم بغیًا بینهم) از این که جوامع پیشین، با وجود علم و آگاهى، به واسطه کمبود خصایل شایسته اخلاقى (خوى تجاوزگرى و فزون طلبى) به تفرقه روى آوردند، استفاده مى شود که صرف آگاهى فکرى در حفظ و ایجاد وحدت دینى کافى نیست.
۱۰ - تفرقه افکنى و اختلاف دینى، عامل استحقاق عذاب دنیوى از سوى خداوند (و لولا کلمة سبقت من ربّک إلى أجل مسمًّى لقضى بینهم) از یادآورى مهلت براى مجرمان، مى توان استفاده کرد که آنان مستحق عذاب اند; ولى مهلت از پیش تعیین شده الهى، مانع نزول عذاب بر آنان است.
۱۱ - مهلت خداوند، به عوامل اختلاف و دسته بندى هاى دینى، سنت الهى است. (و لولا کلمة سبقت من ربّک ... لقضى بینهم)
۱۲ - حکم و قضاوت الهى درباره انسان ها، داراى ضابطه و قانون تعیین شده (و لولا کلمة سبقت)
۱۳ - سنت مهلت دادن خداوند به تفرقه افکنان در دین، فلسفه تأخیر عذاب آنان (و لولا کلمة سبقت من ربّک إلى أجل مسمًّى لقضى بینهم)
۱۴ - سنت امهال به کافران، جلوه اى از ربوبیت الهى است. (و لولا کلمة سبقت من ربّک)
۱۵ - عمر و حیات انسان ها، داراى مدتى مشخص و از پیش تعیین شده است. (و لولا کلمة سبقت من ربّک إلى أجل مسمًّى لقضى بینهم)
۱۶ - عذاب حتمى و گریزناپذیر در آخرت، سرنوشت تفرقه آفرینان و اختلاف افکنان در دین (لولا کلمة ... إلى أجل مسمًّى لقضى بینهم) برداشت فوق از مفهوم غایت استفاده شده است.
۱۷ - اهل کتاب زمان پیامبر(ص)، نسبت به محتواى متون دینى خویش گرفتار تردید و بدبینى بودند. (و إنّ الذین أورثوا الکتب من بعدهم لفى شک منه مریب) «مریب» به شکى گفته مى شود که آمیخته با بد گمانى و سوء ظن باشد.
۱۸ - فرقه سازى هاى مذهبى از سوى نسل هاى پیشین اهل کتاب، موجب رواج شک و تردید در میان آیندگان آنان (و ما تفرقوا ... و إنّ الذین أورثوا الکتب من بعدهم لفى شک منه مریب) «من» در «لفى شک منه» نشویه است و ضمیر «منه» به «تفرّق» - که از «و ما تفرّقوا» استفاده مى شود - بازمى گردد; یعنى، تردید سختى که میراث بران کتاب به آن گرفتار آمده اند، برخاسته از اختلافات و دسته بندى هاى مذهبى است که پیشینیان آنان به آن دامن مى زدند.
۱۹ - نقش عملکرد جوامع، در هدایت و گمراهى نسل آینده (و ما تفرقوا ... إنّ الذین أورثوا الکتب من بعدهم لفى شک منه مریب)
موضوعات مرتبط
- اتحاد: توصیه به اتحاد ۱; زمینه اتحاد دینى ۹
- اجل: اجل مسمى ۱۵
- اختلاف: آثار اختلاف دینى ۱۸; کیفر اختلاف دینى ۱۶; منشأ اختلاف دینى ۴
- اختلاف افکنان: حتمیت عذاب اخروى اختلاف افکنان ۱۶; فرجام اخروى اختلاف افکنان ۱۶; فلسفه تأخیر عذاب اختلاف افکنان ۱۳; مهلت به اختلاف افکنان ۱۱، ۱۳
- اختلاف افکنى: آثار اختلاف افکنى ۱۰
- امتها: آثار تجاوزگرى امتها ۲; آثار تجاوزگرى امتهاى پیشین ۳; آثار جهل امتهاى پیشین ۳; اختلاف دینى امتهاى پیشین ۱; تاریخ امتهاى پیشین ۱، ۲، ۳; توصیه به امتها ى پیشین ۱; منشأ اختلاف دینى امتهاى پیشین ۳
- انبیا: اتمام حجت انبیا ۷; تبلیغ انبیا ۷; عمل به تکلیف انبیا ۷; موانع موفقیت انبیا ۲; وضوح تعالیم انبیا ۶; ویژگیهاى تعالیم انبیا ۶
- اهل کتاب: شک اهل کتاب صدراسلام ۱۷; عوامل شک اهل کتاب ۱۸
- تجاوز: آثار تجاوز ۴
- جامعه: تجاوزگرى جوامع ۵; نقش جامعه ۱۹
- خدا: توصیه هاى خدا ۱; سنتهاى خدا ۱۱، ۱۳، ۱۴; عذابهاى خدا ۱۰; قانونمندى قضاوت خدا ۱۲; نشانه هاى ربوبیت خدا ۱۴
- رشد: آثار رشد ۹
- سنتهاى خدا: سنت مهلت ۱۱، ۱۳، ۱۴
- عذاب: موجبات عذاب دنیوى ۱۰
- علم: آثار علم ۹; علم و عمل ۸
- عمر: تقدیر عمر ۱۵
- کافران: مهلت به کافران ۱۴
- کتب آسمانى: شک در کتب آسمانى ۱۷
- گمراهى: عوامل گمراهى ۱۹
- هدایت: عوامل هدایت ۱۹
