القصص ٨٦
ترجمه
القصص ٨٥ | آیه ٨٦ | القصص ٨٧ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَمْ کُنتَ تَرْجُو»: چشم به راه نبودی. امیدوار نبودی. الف زائدی در رسمالخطّ قرآنی در آخر (تَرْجُو) موجود است. «إِلاّ»: لیکن (نگا: قصص / ). «إِلاّ رَحْمَةً مِّن رَّبِّکَ»: لیکن رحمت پروردگارت ایجاب کرد و شامل تو شد. مگر به خاطر رحم پروردگارت نسبت به تو و امت تو. «إِلاّ رَحْمَةً»: (نگا: اسراء / ). «ظَهِیراً»: پشتیبان (نگا: قصص / ). مسلّماً پیغمبر هرگز از کفّار پشتیبانی نمیکرده است، ولی این دستور در مورد او تأکید است، و در مورد دیگران بیان یک وظیفه مهمّ.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۸۵ - ۸۸، سوره قصص
- معناى آيه و وجوه مختلفى كه درباره مراد از ((معاد)) در آن گفته شده است
- معناى جلمه ((قل ربى احملم من جاء بالهدى ...)) و سخن بعضى مفسران درباره آن
- شرح و توضيح اينكه توحيد خداوند را به ((كل شى ء هالك الا وجهه ))تعليل فرمود
- بيان وجه ديگرى در تغيير ((كل شى ء هالك الا وجهه ))
- جواب به يك شبه و اشاره به اينكه مقصود از هلاكت نابودى نيست
- وجوه مختلف و متعددى كه درباره مراد از هلاكتكل شى ء و استثناى وجه خدا گفته شده است .
- بحث روايتى
- (رواياتى درباره معنى و مفاد جمله : ((كل شى ء هالك الا وجهه ))
نکات آیه
۱ - دریافت کتاب آسمانى و برعهده گرفتن رسالت الهى، خارج از گمان پیامبر(ص)بود. (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب)
۲ - پیامبران الهى، بى خبر از نبوت خویش پیش از مبعوث شدن. (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب) جایى که پیامبراسلام(ص) پیش از بعثت خویش، از آن هیچ گونه اطلاعى نداشته باشد و حتى گمان آن نیز در ذهنش جوانه نزند; به طریق اولى پیامبران دیگر نیز چنین خواهند بود. بنابراین با القاى خصوصیت از پیامبر(ص)، مطلب یاد شده را مى توان درباره همه پیامبران تعمیم داد.
۳ - قرآن، کتابى القا شده از سوى خداوند به پیامبر(ص) (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب)
۴ - کتابت و تدوین آیات قرآن، پس از نزول آن بر پیامبر(ص) (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب) اطلاق کتاب (نوشته و نگارش یافته) بر قرآن، یا بدان جهت بوده که آیه هاى آن پس از نزول نوشته مى شده است و یا توصیه اى است از جانب خداوند که باید به صورت نوشته درآید.
۵ - نزول کتاب از سوى خدا براى مردم، نمود رحمت الهى بر آنان است. (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب إلاّ رحمة من ربّک)
۶ - بعثت پیامبران، مقتضاى ربوبیت خداوند بر خلق (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب إلاّ رحمة من ربّک)
۷ - پیامبر(ص)، از لطف و عنایت ویژه خداوند برخوردار بوده است. (إلاّ رحمة من ربّک) تعبیر «ربّک» به صورت اضافه تشریفى «ربّ» به «کاف»، بیانگر مطلب یاد شده است.
۸ - پرهیز از حمایت و پشتیبانى کافران توصیه أکید خدا به پیامبر(ص) (فلاتکوننّ ظهیرًا للکفرین)
۹ - پرهیز از حمایت و پشتیبانى کافران، امرى لازم و از اصول راهبردى در مناسبات اجتماعى و بین المللى (فلاتکوننّ ظهیرًا للکفرین)
۱۰ - دشمنى با کفرپیشگان حق ستیز و پرهیز از تقویت آنان، نشانه پیامبرى و لازم جدایى ناپذیر آن (و ما کنت ترجوا أن یلقى إلیک الکتب ...فلاتکوننّ ظهیرًا للکفرین) برداشت یاد شده با توجه به تفریع «لاتکوننّ...» بر صدر آیه به دست مى آید.
موضوعات مرتبط
- انبیا: منشأ بعثت انبیا ۶
- حق: دشمنى با حق ستیزان ۱۰
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۶; توصیه هاى خدا ۸; نشانه هاى رحمت خدا ۵
- روابط: اصول روابط اجتماعى ۹; اصول روابط بین المللى ۹
- قرآن: تاریخ قرآن ۴; جمع قرآن ۴; کتابت قرآن ۴; وحیانیت قرآن۳
- کافران: اجتناب از حمایت کافران ۸، ۹; دشمنى با کافران ۱۰
- کتب آسمانى: نزول کتب آسمانى ۵
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۷
- محمد(ص): تعجب محمد(ص) ۱; توصیه به محمد(ص) ۸; علم غیب محمد(ص) ۲; فضایل محمد(ص) ۷; محمد(ص) قبل از بعثت ۲; نزول قرآن بر محمد(ص) ۱، ۳
- نبوت: نشانه هاى نبوت ۱۰