النمل ٤٣
ترجمه
النمل ٤٢ | آیه ٤٣ | النمل ٤٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«صَدَّهَا»: او را بازداشته بود. «مَا»: مصدریّه یا موصول است و فاعل فعل (صَدَّ) میباشد.
تفسیر
- آيات ۱۵ - ۴۴، سوره نمل
- نبوت و علم انبياء عليه السّلام اكتسابى نيست و از ديگران به ارث نمى برند
- مقصود از ((منطق الطير)) در سخن سليمان عليه السّلام ((علمنا منطق الطير...))
- بيان اينكه مراد از منطق طير در قرآن معناى ظاهرى آن نيست
- طوايف مخصوص از جن و انس و طير لشكريان سليمان عليه السّلام بوده اند
- عبور سليمان و لشكر او بر فراز وادى مورچه گان
- عدم منافات علم سليمان عليه السّلام به منطق الطير با فهميدن كلام مورچه
- سليمان عليه السّلام در دعاى خود، الهام شكر نعمت ، انجام عمل صالح و نيز صلاح ذاتى و نفسانى را مى طلبد
- ذكاتى كه در دعاى سليمان عليه السّلام مورد توجه است
- بيان آيات مربوط به داستان سليمان عليه السّلام و هدهد و ملكه سباء و...
- حكايت ملكه سبا و قوم او از زبان هدهد
- معناى ((خب ء)) و مفاد آيه : ((الا يسجدوا لله الذى يخرج الخب ء فى السموات و الارض...))
- و حجتى كه عليه پرستش آفتاب متضمن است
- واكنش سليمان عليه السّلام درباره اخبار هدهد
- توضيح سخن ملكه بعد از ديدن نامه سليمان عليه السّلام : ((قالت يا ايها الملوا انىالقى الى كتاب ...))
- اشكالات توجيه مفسرين كريم بودن نامه سليمان را
- تفسير مضمون نامه سليمان عليه السّلام به ملكه سبا
- مشاوره ملكه با قوم خود درباره جنگ يا تسليم
- راءى ملكه سبا پس از مشورت با قوم خود
- سبائيان براى سليمان هديه مى فرستند و او هديه آنان را رد مى كند
- تهديد سليمان عليه السّلام خطاب به رئيس هيت اعزامى سبا
- درخواست احضار تخت ملكه توسط سليمان عليه السّلام
- آورده شدن تخت بلقيس به وسيله كسى كه ((عنده علم من الكتاب ))
- اختلاف مفسرين در علم الكتاب و اسم اعظم احضار كننده عرش
- معناى ((ارتداد طرف )) و نقل سخن ديگران درباره آن و مخاطب به آن
- احضار تخت بلقيس اظهار معجزه اى با هر از آيات نبوت سليمان عليه السّلام است
- ورود ملكه به دربار سليمان عليه السّلام و ايمان آوردنش به رب العالمين
- گفتارى پيرامون داستان سليمان (عليه السّلام )
- ۲ - آياتى كه آن جناب را مى ستايد
- ۳ - سليمان (عليه السّلام ) در عهد عتيق
- ۴ رواياتى كه در اين داستان وارد شده
- احتجاج حضرت زهرا سلام الله عليها به آيه ((وورث سليمان داود)) عليه ابوبكر درمسئله غصب فدك
- اشاره به وجوهى درباره آوردن تخت بلقيس ((قبل ان يرتد اليك طرفك ))
- آصف بن برخيا وصى سليمان و حجت پس از او بوده است
نکات آیه
۱ - محیط و عادت هاى شرک آلود، مانع هدایت بلقیس به راه راست و یکتاپرستى در گذشته عمر وى (و صدّها ما کانت ... إنّها کانت من قوم کفرین) «صَدّ» (مصدر «صَدَّ») به معناى منع و بازداشتن است. متعلق «صَدَّ» محذوف و به تقدیر «صدّها عن السبیل» مى باشد. برداشت یاد شده بدان احتمال است که آیه یاد شده ناظر به پاسخ این پرسش باشد که بلقیس چرا پیش از این ماجرا (ماجراى میان او و سلیمان(ع)) با فراستى که داشت، از راه راست منحرف شده بود.
۲ - تعلق بلقیس به جامعه شرک و کفر، مانع پیوستن رسمى وى به آیین توحیدى سلیمان(ع) با وجود اذعان قلبى (و أُوتینا العلم من قبلها و کنّا مسلمین . و صدّها... إنّها کانت من قوم کفرین) برداشت یاد شده بدان احتمال است که آیه مذکور در مقام توضیح این نکته باشد که چرا بلقیس على رغم علم و اذعان قلبى خود، پیش از این رسماً تسلیم سلیمان(ع) نشده و به یکتاپرستى نگرویده بود.
۳ - عادات و رفتار رسوخ یافته در وجود روح انسان، مانع گرایش وى به حق آشکار (و أُوتینا العلم من قبلها... و صدّها ما کانت تعبد من دون اللّه) عبارت «کانت تعبد» ماضى استمرارى و بیانگر دوام و رسوخ است; یعنى، خو کردن بلقیس بر رفتار شرک آلود (پرستش خورشید) مانع از آن شده بود که وى على رغم آگاهى یافتن به حقیقت، به آن بازگردد.
۴ - علم به ارزش ها در نظام کفر، مقهور عادات و رسوم اجتماعى (و صدّها ما کانت تعبد من دون اللّه)
۵ - تأثیر عمیق تدبیر سلیمان(ع) در فاصله گرفتن بلقیس از آیین شرک آلود خویش (فلمّا جاءت ... و کنّا مسلمین . و صدّها... إنّها کانت من قوم کفرین) از ارتباط آیه یاد شده با آیات پیش استفاده مى شود که تدبیر سلیمان(ع) باعث شد که بلقیس از شرّ رفتار شرک آلود خود رهایى یابد و به دامن توحید و یکتاپرستى بازگردد; و گرنه بر اثر خو گرفتن به عادات قوم خود، همچنان در گمراهى مى ماند.
۶ - تأثیرپذیرى شدید انسان از محیط اجتماعى خویش (کانت تعبد من دون اللّه إنّها کانت من قوم کفرین) «إنّها...» در مقام تعلیل براى مطلب قبل است; یعنى، چون بلقیس از میان کافران برخاسته و در میان آنها رشد یافته بود، نمى توانست از عادت و رفتار شرک آلود خویش - که از آنان گرفته بود - روى برتابد.
۷ - قوم سبا، داراى پیشینه شرک و کفر (إنّها کانت من قوم کفرین)
موضوعات مرتبط
- ارزشها: ملاک ارزشها ۴
- ایمان: موانع ایمان به سلیمان(ع) ۲
- انسان: ثأثیرپذیرى انسان ۶
- جامعه: نقش جامعه ۲
- حق: موانع حق پذیرى ۳
- دین: آسیب شناسى دینى ۱
- رسوم اجتماعى :۴ آثار رسوم اجتماعى ۴ ۴
- سلیمان(ع): آثار تدبیر سلیمان(ع) ۵; قصه سلیمان(ع) ۲
- سنتهاى باطل: آثار سنتهاى باطل ۳
- قوم سبأ: آثار سنتهاى باطل قوم سبأ ۱; آثار شرک قوم سبأ ۱، ۲، ۷; آثار کفر قوم سبأ ۲، ۷
- کافران: بینش کافران ۴
- محیط اجتماعى: نقش محیط اجتماعى ۱، ۶
- ملکه سبأ: اقرار ملکه سبأ ۲; عوامل مؤثر در ایمان ملکه سبأ ۵; موانع ایمان ملکه سبأ ۲; موانع هدایت ملکه سبأ ۱