الأنبياء ٩٨
ترجمه
| الأنبياء ٩٧ | آیه ٩٨ | الأنبياء ٩٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَصَبُ»: آتشگیره. هیزم و آنچه برای شعله‌ور شدن و تافتن تنور به داخل آن می‌اندازند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ... (۰) إِنَ الَّذِينَ کَفَرُوا لَنْ... (۰) وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا... (۱) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا... (۰) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قُوا... (۰)
إِنَ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ... (۰) وَ لَمَّا ضُرِبَ ابْنُ مَرْيَمَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۹۲ - ۱۱۲ سوره انبياء
- معناى آيه : ((ان هذه امتكم امة واحدة و انا ربكم فاعبدون (( و مراد از ((امت (( در آن
- نكوهش اختلاف مردم در امر دين
- بيان اينكه اعمال كسانى كه تواءم با ايمان ازاعمال صالح به جاى مى آورند مقبول است
- وجوه مختلف در معناى آيه : ((و حرام على قرية اهكناها انهم لايرجعون (( و اشاره به اينكه فساد فرد به فساد مجتمع مى انجامد
- يادآورى معاد و تهديد مشركين به عذاب جاودانى
- مقصود از ((زبور((، ((ذكر(( و ((وراثت (( در آيه : ((ولقد كتبنا... ان الارض يرثهاعبادى الصالحون ((
- بييان اينكه آيه ناظر بر وراثت دنيوى و اخروى هر دو است
- اشاره به اينكه تمامى معارف و احكام اسلام از فروغ توحيد و منتهى به آنند
- اعلام خطر رسول خدا(صلى الله عليه و آله ) به مشركان استهزاء كننده
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيه : ((انكم و ما تعبدون حصب جهنم (( و محاجه يكى از مشركين باپيامبر (صلى الله عليه و آله ) بعد از نزول اين آيه
- بيان ضعف رواياتى كه در ذيل (انكم و ما تعبدون خصب جهنم ) از طرف اهل سنت روايت شده است
- روايتى درباره اينكه على (عليه السلام ) و شيعيانش از مصاديق آيه : ((ان الذين سبقتلهم منا الحسنى ...(( مى باشند
- روايتى در اين معنى كه آيه : ((ولقد كتبنا فى الزبور...(( درباره قائم آل محمد (عليهم السلام ) و اصحاب او است
نکات آیه
۱- کافران و معبودهاى دروغینشان، آتش گیره جهنم اند. (إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنّم) «حصب»; یعنى، هر آنچه در آتش افکنند و معناى غالبى آن هیزم است (لسان العرب).
۲- بدن دوزخیان، ماده آتش زاى آتش جهنم است. (إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنّم) از این که خود کافران و معبودهایشان هیزم و آتش گیره جهنم اند، برداشت یاد شده به دست مى آید.
۳- آتش جهنم، فراگیر تمامى وجود کافران دوزخى بوده و بدنشان یک جا به آتش تبدیل خواهد شد. (إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنّم) برداشت یاد شده از هیزم شدن کافران براى دوزخ استفاده مى شود; زیرا هر وقت آتش به هیزمى برسد، تمامى هیزم به آتش تبدیل مى شود. بنابراین بدن کافران هم یک جا به آتش تبدیل شده و تمامى وجودشان خواهد سوخت.
۴- ورود همه مشرکان و معبودهایشان به جهنم، حتمى است. (إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنّم أنتم لها وردون) جمله «أنتم لها واردون» تأکید براى جمله «إنّکم و ماتعبدون...» است.
۵- پرستش غیر خدا، کفر و مستوجب جهنم است. (الذین کفروا ... إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنّم)
روایات و احادیث
۶- «جاء فى الحدیث إنّ قوماً أتوا رسول اللّه(ص) فقالوا له: ... أخبرنا عن قوله: «إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنم أنتم لها واردون» إذا کان معبودهم معهم فى النار فقد عبدوا المسیح(ع) أفتقول: إنّه فى النار؟ فقال لهم رسول اللّه(ص) :... قال اللّه: «إنّکم و ماتعبدون» یرید الاصنام التى عبدوها و هى لاتعقل و المسیح(ع) لایدخل فى جملتها لأنّه یعقل و لو قال: إنّکم و من تعبدون لدخل المسیح(ع) فى الجملة فقال القوم: صدقت یا رسول اللّه(ص); در حدیث آمده که گروهى نزد رسول خدا(ص) آمده و به آن حضرت گفتند: ... ما را از گفتار خدا «إنّکم و ماتعبدون من دون اللّه حصب جهنم...» با خبرساز چنانچه معبودشان در آتش باشد، پس [این که] گروهى مسیح را عبادت کردند; آیا تو مى گویى او در آتش است. رسول خدا (ص) به آنان فرمود:... خدا فرموده «إنّکم و ماتعبدون» و بت هایى را که آنان مى پرستیدند اراده کرده و بت ها غیر عاقل هستند و مسیح داخل در آنها نیست; زیرا او صاحب عقل است و اگر فرموده بود «إنّکم و من تعبدون» مسیح نیز داخل در آن جمله بود. آن گروه گفتند: راست گفتى اى رسول خدا».[۱]
۷- «عن أبى جعفر(ع) قال: لمّا نزلت هذه الآیة ... قال ابن الزبعرى: ... یامحمد أرأیت آیة التى قرأت آنفاً أفینا و فى آلهتنا أم فى الأمم الماضیة و آلهتهم؟ قال(ص): بل فیکم و فى آلهتکم و فى الأمم الماضیة إلاّ من استثنىاللّه فقال ابن الزبعرى: ... ألست تثنى على عیسى خیراً و قد عرفت أنّ النصارى یعبدون عیسى و أمّه و أنّ طائفة من الناس یعبدون الملائکة أفلیس هؤلاء مع آلهة فى النار؟ فقال رسول اللّه(ص): «لا... أما قلت: إلاّ من استثنى اللّه و هو قوله« إنّ الذین سبقت لهم منّا الحسنى أُولئک عنها مبعدون» ; از امام باقر(ع) روایت شده که فرمود: آن گاه که این آیه نازل شد ... ابن زبعرى گفت: ... اى محمد! بگو بدانم آیه اى که به تازگى قرائت کردى در باره ما و معبودها ما است یا در مورد امت هاى گذشته و معبودهاى آنها است فرمود: هم در باره شما و معبودهاى شما و هم در باره امت هاى گذشته است; مگر کسى که خدا استثنا فرموده است. ابن زبعرى گفت: آیا تو عیسى را به خوبى نمى ستایى و حال آن که مى دانى نصارا عیسى و مادرش را عبادت مى کنند و گروهى از مردم نیز فرشتگان را عبادت مى کنند آیا آنان و معبودهاى خود در آتش نیستند؟ پس رسول خدا(ص) فرمود: نه ... آیا نگفتم مگر آنان که خدا استثنا فرموده است؟ و آن استثنا همان سخن خدا است که: «إنّ الذین سبقت لهم منّا الحسنى أُولئک عنها مبعدون»».[۲]
موضوعات مرتبط
- بتها: بتها در جهنم ۶
- جهنمیان: نقش جهنمیان ۲
- جهنم: آتشگیره جهنم ۱، ۲; احاطه آتش جهنم ۳; موجبات جهنم ۵
- عبادت: آثار عبادت غیر خدا ۵
- کافران: کافران در جهنم ۱، ۳
- کفر: موارد کفر ۵
- مشرکان: حتمیت ورود مشرکان به جهنم ۴
- معبودان باطل: حتمیت ورود معبودان باطل به جهنم ۴; مراد از معبودان باطل ۶، ۷; معبودان باطل در جهنم ۱، ۶، ۷
