النجم ١
ترجمه
| سوره النجم | آیه ١ | النجم ٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«النَّجْمِ»: جنس نجم مراد است و شامل همه ستارگان آسمان می‌گردد. «هَوی»: غروب کرد. مراد غروب ستارگان در همه اوقات، یا غروب و فرو افتادن آنها در پایان جهان است. بعضی (هَوی) را برای طلوع و غروب استعمال کرده‌اند (نگا: المراغی). به هر حال، اشاره به طلوع و غروب ستارگان است که از نشانه‌های بارز عظمت یزدان، و از اسرار بزرگ آفرینش، و از مخلوقات فوق‌العاده عظیم پروردگارند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَلاَ أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ (۱) وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ... (۰) إِنَّهُ لَقُرْآنٌ کَرِيمٌ (۰) فِي کِتَابٍ مَکْنُونٍ (۰) لاَ يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ (۰) تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِ الْعَالَمِينَ (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۸، سوره نجم
- اشاره به غرض ومحتويات سوره مباركه نجم و مكى بودن آن
- چند قول درباره مراد از ((نجم )) در آيه : ((و النجم اذا هوى ))
- مقصود از اينكه فرمود: ((و ما ينطق عن الهوى ...))
- وجوه مختلف در معناى آيات : ((ذو مرة فاستوى و هو بالافق الا على ثم دنا فتدلى ...))
- شرح مفاد آيه : ((ما كذب الفؤ اد ما راءى ))
- گفتار بعضى مفسرين در تفسير (ماكذب الفواد ما راى )
- مقصود از ((نزلة اخرى )) و رؤ يت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم )) در آيه :((و لقد رآه نزلة اخرى ))
- ((سدرة المنتهى )) چيست ؟
- معناى (ما زاع البصر و ما طغنى )
- چند روايت درباره مراد از نجم در ((و النجم اذا هوى ))، و رواياتى درذيل آيات مربوط به معراج پيامبر اسلام (صلى الله عليه و آله و سلم ) ۵۱
- رواياتى در ذيل (قاب قوسين ) و(ثم دنى فتدلى ) در نزديكى پيامبر با خداوند در شبمعراج
- رواياتى درباره رؤ يت قلبى رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) خداوند سبحانرا
- اشاره به اختلاف درباره اينكه معراج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) جسمانى وروحانى يا فقط روحانى بوده .
نکات آیه
۱ - سوگند الهى، به هر ستاره آن گاه که غروب مى کند. (و النجم إذا هوى) «نجم» به معناى ستاره است و «الف و لام» آن جنس و مفید عموم است; یعنى، «اقسم بکلّ نجم إذا هوى». «هُوِىّ» (مصدر «هوى») به معناى فرو افتادن است و در آیه شریفه بر غروب کردن اطلاق شده است.
۲ - غروب ستارگان، نمودى از قدرت و تدبیر آفریدگار جهان (و النجم إذا هوى) از آن جا که سوگند، به چیزى یاد مى شود که داراى اهمیت و پیامدار معنایى باشد مى توان گفت که سوگند الهى به غروب ستارگان، براى توجه دادن بشر به تنظیم گر نظام آنها است.
۳ - مظاهر طبیعت، شایان تأمل و درس آموزى است. (و النجم إذا هوى) سوگند به ستارگان، در حقیقت سوگند به مظهرى از مظاهر طبیعت است که در ظهور و افول خویش براى انسان درس و پیام دارد.
۴ - سوگند خداوند به شهاب سنگ ها، هنگامى که سقوط مى کنند. * (و النجم إذا هوى) برخى از مفسران «نجم» را - به قرینه «إذا هوى» (آن گاه که سقوط کند) - به معناى شهاب گرفته اند.
۵ - سوگند خداوند به قرآن، به هنگام نزول آیات آن * (و النجم إذا هوى) برداشت یاد شده، بدان احتمال است که مراد از «نجم» - چنان که برخى از مفسران گفته اند - قرآن باشد; زیرا آیات قرآن «نجوماً» (جداجدا و به تدریج) نازل شده است.
۶ - قرآن، ستاره هدایت براى انسان ها * (و النجم إذا هوى) در صورتى که مراد از «نجم» قرآن باشد، اطلاق «نجم» بر قرآن مى تواند به منظور مطلب بالا باشد.
۷ - سوگند الهى به ستاره ثریا هنگامى که غروب کند. (و النجم إذا هوى) «نجم» بر ستاره ثریا نیز اطلاق مى شود (قاموس المحیط). گفتنى است «ال» در «النجم» بنابراین اطلاق، براى عهد است.
روایات و احادیث
۸ - «عن أبى الحسن الرضا(ع) ... قال: النجم رسول اللّه(ص) و قد سمّاه اللّه فى غیر موضع، فقال: «و النجم إذا هوى»... .[۱] از امام رضا(ع) روایت شده... که فرمود: مراد از «نجم» رسول خدا(ص) است و خداوند رسول خود را در مواردى [از قرآن] نجم نامیده و فرموده است: و النجم إذا هوى»... .
موضوعات مرتبط
- خدا: نشانه هاى تدبیر خدا ۲; نشانه هاى قدرت خدا ۲
- ستارگان: غروب ستارگان ۱، ۲; مراد از نجم ۸
- ستاره ثریا: غروب ستاره ثریا ۷
- سوگند: سوگند به ستارگان ۱; سوگند به ستاره ثریا ۷; سوگند به شهاب سنگها ۴; سوگند به قرآن ۵
- شهاب سنگها: سقوط شهاب سنگها ۴
- طبیعت: اهمیت مطالعه طبیعت ۳
- قرآن: سوگندهاى قرآن ۱، ۴، ۵، ۷; نزول قرآن ۵; نقش قرآن ۶; ویژگیهاى قرآن ۶; هدایتگرى قرآن ۶
- محمد(ص): فضایل محمد(ص) ۸
منابع
- ↑ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۳۴۳; نورالثقلین، ج ۵، ص ۱۴۵، ح ۶.
