سبإ ١٦
ترجمه
| سبإ ١٥ | آیه ١٦ | سبإ ١٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْعَرِمِ»: ویرانگر. در این صورت (سَیْلَ الْعَرِمِ) اضافه موصوف به صفت است. یا این که جمع عَرِمَة، به معنی سدّ است. برخی هم آن را نام درّه‌ای دانسته‌اند. «أُکُلٍ»: ثمره (نگا: رعد / . «خَمْطٍ»: تلخ. بدمزه. «أَثْلٍ»: گز. شوره گز. «سِدْرٍ»: نام درختی است مشهور به کُنار.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَمَکَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقَالَ... (۰) إِنِّي وَجَدْتُ امْرَأَةً... (۱) وَجَدْتُهَا وَ قَوْمَهَا يَسْجُدُونَ... (۰) فَقَالُوا رَبَّنَا بَاعِدْ بَيْنَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۲۱، سوره سباء
- بيان آيات مربوط به نعمت هايى كه خداوند به داوود و سليمان (عليه السلام ) داده موهبتفرموده بود
- كوهها و مرغان به امر خدا مسخر داود(ع ) بودند
- بيان موهبت هاى الهى به حضرت سليمان (ع )
- اشاره به مرگ سليمان (ع ) در حالى كه به عصاى خود تكيه داده بود
- داستان قوم ((سباء)) كه متنعم بودند و كفران نمودند و هلاك و نابود گشتند
- قوم سبا خود پيشنهاد عذاب مى دهند!
- پيروى از شيطان اختيارى بوده و معيارى براى تميز مؤ من به آخرت از شاك در آن است
- بحث روايتى (روايتى در باره مواهب خداوند به داوود و سليمان (عليه السلام ) و داستانقوم سباء)
نکات آیه
۱ - مردم سبا، از مأموریت شکرگزارى به درگاه خداوند روى برگرداندند. (کلوا من رزق ربّکم و اشکروا له ... فأعرضوا)
۲ - به دنبال تمرد قوم سبا از شکرگزارى به درگاه خداوند، سیل بنیان کنى با شکستن سد مأرب به راه افتاد و باغ هاى آنان را درهم کوبید. (فأعرضوا فأرسلنا علیهم سیل العرم و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أکل خمط) «عرم» در لغت به معناى «مسناة» است (مفردات راغب) که اسم آلت بوده و به محلى گفته مى شود که آب در پشت آن جمع شده باشد. و در اصطلاح به آن سد گفته مى شود.
۳ - روى گردانى از آیه خدا پس از تبیین آن، درپى دارنده عذاب استیصال از جانب خداوند (لقد کان لسبإ فى مسکنهم ءایة جنّتان ... فأعرضوا فأرسلنا علیهم سیل العرم) احتمال دارد متعلق «أعرضوا» «آیة» باشد که در آیه قبل از آن سخن گفته شده است.
۴ - مردم سبا، از صنعت سدسازى برخوردار بودند و با آن، آب ذخیره مى کردند. (فأرسلنا علیهم سیل العرم)
۵ - رخدادهاى طبیعى، از مجارى فعل خداوند است. (فأرسلنا علیهم سیل العرم) این که خداوند جارى شدن سیل را (سیلى که باغ ها را تبدیل به درختان گز کرد) به خود نسبت داده است، حکایت از نکته یاد شده دارد.
۶ - دو باغ دل نواز قوم سبا، در پى جارى شدن سیل به باغ هایى از درختانى با میوه هاى ناگوار و گز تبدیل شدند. (فأرسلنا علیهم سیل العرم و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أکل خمط و أثل) «خمط» در لغت به درختى گفته مى شود که خار ندارد و نیز گفته شده که درخت گز است (مفردات راغب) هم چنین به معناى میوه ترش مزه یک درخت آمده است (عمدة الحفاظ). «أثل» به درخت شوره گز گفته مى شود.
۷ - در پى از بین رفتن باغ هاى دل نواز قوم سبا با سیل بنیان کن، مقدار ناچیزى درخت سدر در جاى آنها رویید. (و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أُکل خمط و أثل و شىء من سدر قلیل)
۸ - تبدیل شدن باغ هاى دل پذیر قوم سبا، به منطقه اى با درختان بى ثمر و یا کم ثمر از جانب خداوند بود. (و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أُکل خمط و أثل و شىء من سدر قلیل)
۹ - سیلاب بنیان کن، عامل درهم کوبیده شدن امکانات رفاهى و آسایش (فأرسلنا علیهم سیل العرم و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أُکل خمط و أثل)
۱۰ - روى گردانى از شکر نعمت خدا، موجب از دست دادن آن نعمت است. (کلوا من رزق ربّکم و اشکروا له ... فأعرضوا فأرسلنا علیهم سیل العرم و بدلّنهم بجنّتیهم جنّتین ذواتى أُکل خمط ... من سدر قلیل)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا: کیفر اعراض از آیات خدا ۳
- امکانات مادى: عوامل نابودى امکانات مادى ۹
- بلایا: بلایاى طبیعى ۹
- حوادث: نقش حوادث طبیعى ۵
- خدا: افعال خدا ۸; عذابهاى خدا ۳; مجارى افعال خدا ۵
- سدسازى: صنعت سدسازى ۴
- سدم آرب: تخریب سدم آرب ۲
- سرزمینها: درخت سدر در سرزمین سبا ۷; درخت گز در سرزمین سبا ۶
- سیل: آثار سیل ۹; آثار سیل عرم ۲، ۶
- شکر: آثار ترک شکر ۱۰; اعراض از شکر ۱
- عذاب: موجبات عذاب استیصال ۳
- قوم سبا: آثار عصیان قوم سبا ۲; اعراض قوم سبا ۱; تاریخ قوم سبا ۱، ۲، ۴، ۶، ۷; تبدیل باغهاى قوم سبا ۶، ۷، ۸; تخریب باغهاى قوم سبا ۲; ترک تکلیف قوم سبا ۱; سدسازى قوم سبا ۴; عذاب قوم سبا ۲
- نعمت: عوامل سلب نعمت ۱۰
