مريم ٤٣
ترجمه
مريم ٤٢ | آیه ٤٣ | مريم ٤٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«صِراطاً سَوِیّاً»: راه راست و درستی که منتهی به بهشت میگردد.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۱ - ۵۰ سوره مريم
- معناى ((صديق (( و ((نبى (( كه ابراهيم (عليه السلام ) به آن دو وصف شده (انه كانصديقا نبيا)
- احتجاج ابراهيم (عليه السلام ) با ((آزر(( و رد وابطال بت پرستى او از دو جهت
- تقرير و توضيح بيانى كه آن حضرت (عليه السلام ) در نهى ((آزر(( از اطاعت شيطان به كار برد
- پدر ابراهيم آنحضرت را به بدترين كشتن ها تهديد مى كند
- جواب نرم ابراهيم (عليه السلام ) در برابر انكار و تهديد ((آرز(( و وعده استغفار بهاو دادن
- وجه طلب مغفرت ابراهيم براى پدرش با اينكه پدرش مشرك بوده است !
- وجوهى كه در باره استغفار ابراهيم (عليه السلام ) براى ((آرز(( با اينكه مشرك بوده گفته شده است
نکات آیه
۱- حضرت ابراهیم(ع)، برخوردار از دانش و آگاهى هاى ویژه براى هدایت دیگران (یأبت إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک)
۲- آگاهى و دانش الهى حضرت ابراهیم(ع)، مبنا و مجوّز او براى دعوت آزر به پیروى از خود (إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى)
۳- آگاهى هاى ویژه ابراهیم(ع) محدود بود. (قد جاءنى من العلم) چنانچه «من» در «من العلم» براى تبعیض باشد و «من العلم»، حال براى «ما»، نکته یاد شده استفاده مى شود.
۴- حضرت ابراهیم(ع)، آزر را به رهاساختن شرک و پیروى از وى فرا خواند. (یأبت إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى)
۵- ابراهیم(ع)، پیش از مناظره اش با آزر، موحدى هدایت یافته و آگاه بود. (یأبت إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا)
۶- راهنمایى ها و هدایت هاى حضرت ابراهیم(ع) به آزر، همراه با لطف و مهربانى بوده است. (یأبت ... فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا) خطاب «یا أبت» حاکى از اظهار شفقت ابراهیم(ع) به آزر است. علاوه بر این که او آزر را جاهل نخواند و بر محدودیت آگاهى خود نیز تصریح کرد (من العلم); این روش، سرشار از عطوفت به مخاطب است.
۷- خویشاوندى، نبایستى موجب ترک تبلیغ دین و توحید و مبارزه با شرک گردد. (یأبت لِمَ تعبد ... یأبت)
۸- پیروى از پیامبران، پیروى از علم و آگاهى است. (یأبت إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک)
۹- لزوم پیروى ناآگاهان از آگاهان (قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى)
۱۰- ارجمندى و ارزش والاى علم و عالم (إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک)
۱۱- علم مسؤولیت آور و عالمان و آگاهان، وظیفه دار هدایت کردن دیگران (قد جاءنى من العلم ... فاتّبعنى) حضرت ابراهیم(ع)، مسؤولیت هدایت گرى خود را ناشى از علم و آگاهى خود دانسته است. بیان این نکته از زبان ابراهیم(ع) در قرآن، گویاى نقش دانش و مسؤولیت آفرینى آن است.
۱۲- آزر، گرایش خویش به بت پرستى را گرایشى عالمانه مى پنداشت. (إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک) از تعبیر «ما لم یأتک» معلوم مى شود که ابراهیم(ع) در صدد بوده، آزر را به محرومیت از علم واقف سازد، این برخورد گویاى مواجه شدن ابراهیم(ع) با کسى است که از جهل خویش بى خبر است و خود را آگاه مى پندارد.
۱۳- جهل زمینه ساز شرکورزى و بت پرستى است. (لِمَ تعبد ما لایسمع ... یأبت إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک) حضرت ابراهیم(ع) به جهت رعایت ادب، آزر را به جهل متهم نکرد، بلکه خود را به علم منتسب ساخت و مفهوم کلامش آن است که آزر جاهل است و همین جهل وى موجب آن شده که به پرستش بت رو آورد.
۱۴- آگاهى هاى ویژه حضرت ابراهیم(ع)، هدایت گر انسان ها به راه راست و به دور از افراط و تفریط (إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا) «سوىّ» به چیزى گفته مى شود که از افراط و تفریط مصون باشد(مفردات راغب). و « صراطاً سویّاً»، یعنى راهى که از تعادل کامل برخوردار و از افراط و تفریط به دور باشد.
۱۵- پیامبران، انسان ها را به راه تام و کامل و به دور از افراط و تفریط هدایت مى کنند. (فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا)
۱۶- بندگى خداى یکتا، راه راست، معتدل و به دور از افراط و تفریط است. (أهدک صرطًا سویًّا)
۱۷- شرک و بت پرستى، مسلکى ناهنجار و نامتعادل است. (لِمَ تعبد ما لایسمع ... فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا)
۱۸- بیان فضایل و کمالات خود، به منظور راهنمایى و هدایت دیگران جایز و نیکو است. (إنّى قد جاءنى من العلم ما لم یأتک فاتّبعنى أهدک صرطًا سویًّا)
موضوعات مرتبط
- آزر: بت پرستى آزر ۱۲; بینش آزر ۱۲; دعوت از آزر ۲، ۴
- ابراهیم(ع): آثار علم ابراهیم(ع) ۲; احتجاج ابراهیم(ع) ۵; پیروى از ابراهیم(ع) ۴; توحید ابراهیم(ع) ۵; دعوتهاى ابراهیم(ع) ۲، ۴; روش هدایتگرى ابراهیم(ع) ۶; علم ابراهیم(ع) ۱، ۵، ۱۴; فضایل ابراهیم(ع) ۱، ۱۴; قصه ابراهیم(ع) ۴، ۵، ۶; محدوده علم ابراهیم(ع) ۳; ملاک پیروى از ابراهیم(ع) ۲; منشأ علم ابراهیم(ع) ۲; مهربانى ابراهیم(ع) ۶; ویژگیهاى هدایتگرى ابراهیم(ع) ۱۴; هدایت ابراهیم(ع) ۵; هدایتگرى ابراهیم(ع) ۱
- ارزشها ۱۰:
- انبیا: پیروى از انبیا ۸; ویژگیهاى هدایتگرى انبیا ۱۵
- ایمان: ایمان به توحید ۸
- بت پرستى: انحراف بت پرستى ۱۷; زمینه بت پرستى ۳
- تبلیغ: آسیب شناسى تبلیغ ۷
- توحید: اهمیت توحید ۷
- جاهلان: مسؤولیت جاهلان ۹
- جهل: آثار جهل ۱۳
- خدا: عبودیت خدا ۱۶
- خود: اظهار فضایل خود ۱۸
- خودستایى: احکام خودستایى ۱۸; خودستایى جایز ۱۸
- خویشاوندى: نقش خویشاوندى ۷
- دین: اهمیت تبلیغ دین ۷
- شرک: اعراض از شرک ۴; اهمیت شرک ستیزى ۷; انحراف شرک ۱۷; زمینه شرک ۱۳
- صراط مستقیم ۱۶: هدایت به صراط مستقیم ۱۶ ۱۴، ۱۵
- عقیده: عقیده باطل ۱۷
- علم: آثار علم ۱۱; ارزش علم ۱۰; پیروى از علم ۸
- علما: ارزش علما ۱۰; اهمیت پیروى از علما ۹; اهمیت تقلید از علما ۹; مسؤولیت علما ۱۱; هدایتگرى علما ۱۱
- عمل: عمل پسندیده ۱۸
- مسؤولیت: زمینه مسؤولیت ۱۱
- مهتدین ۵:
- هدایت: عوامل هدایت ۱۸