النحل ٦٨
ترجمه
النحل ٦٧ | آیه ٦٨ | النحل ٦٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَوْحَی»: الهام کرد. در فطرت زنبور عسل سرشت. مراد الهام غریزی است. «النَّحْل»: زنبوران عسل. «یَعْرِشُونَ»: مردمان به صورت سقف میسازند. داربستهائی که انسانها درست میکنند (نگا: بقره / أنعام / أعراف / . شاید هم اشاره به کندوهائی باشد که انسانها میسازند و در اختیار زنبوران عسل قرار میدهند.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۵ - ۷۷،سوره نحل
- مفاد آيه (ان فى ذلك لاية لقوم يسمعون )
- معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم
- معناى كلمه ((سكر)) و بيان مفاد آيه ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا...))
- عدم دلالت جمله : ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا)) بر مباح بودن مسكرات
- رد مطالبى كه صاحب ((روح المعانى )) در ارتباط با آيه مورد بحث بيان كرده است
- معنا و موارد استعمال كلمه ((وحى ))
- ايحائات و الهامات خداى سبحان به زنبور عسل
- وجه اينكه آيه زنبور عسل به ((لقوم يسمعون ))
- معناى جمله ((فما الذين فضلوا برادى رزقهم على ما ملكت ايمانهم ...))
- وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است
- ذكر نعمت داشتن فرزندان و نوادگان
- وجوهى كه در معناى آيه : ((ما لا يملك لهم رزقا فى السموات و الارض شيئا)) گفتهشده است
- مراد از مثل زدن براى خدا كه از آن نهى فرموده است (فلا تضربوا للهالامثال )
- مثلى براى اثبات توحيد ربوبى با استناد به وحدت منعم
- اقامه حجت بر توحيد و اشاره به مساءله نبوت با ذكر يكمثل
- چند وجه ديگر در تفسير آيه : ((و ضرب الله مثلا رجلين ...)) گفته شده است
- معناى ((غيبت )) و ((شهادت )) و مراد از غيبت آسمانها و زمين در ((ولله غيب السموات والارض ))
- بيان اينكه قيامت از غيب هاى سماوات و ارض است
- مفاد اينكه فرمود: امر ساعت (قيامت ) مانند چشم بر هم زدن يا نزديك تر از آن است
- عموميت قدرت خدا و نحوه تعلق آن به مخلوقات
- نكاتى كه از آيه : ((ولله غيب السموات و الارض ...)) استفاده مى شود
- بيان ضعف قولمفسرين به اينكه مراد علم به غيب آسمانها و زمين است
- چند روايت در تطبيق آيه ((و اوصى ربك الىالنحل ...)) بر پيامبر و اهل بيت او عليهم السلام
- روايتى در معناى ((حفده )) و در تطبيق جمله : ((من ياءمربالعدل )) بر اميرالمؤ منين و ائمه عليهم السلام
نکات آیه
۱- سکنى گزینى زنبورهاى عسل در کوهها، درختان، بناها و سایبانها با الهام الهى است. (و أوحى ربّک إلى النحل أن اتخذى من الجبال بیوتًا و من الشجر و ممّا یعرشون)
۲- الهام خداوند به زنبورهاى عسل و هدایت آنها به ساختن خانه هایى مناسب براى خود، به مقتضاى ربوبیت اوست. (و أوحى ربّک إلى النحل ... و ممّا یعرشون)
۳- وجود نوعى شعور و استعداد تلقى وحى و الهام الهى در زنبورهاى عسل (و أوحى ربّک إلى النحل)
۴- دامنه کوهها، بالاى درختان و بناها و سایبانها، مکانى طبیعى و مناسب براى زندگى زنبورهاى عسل (و أوحى ربّک إلى النحل أن اتخذى من الجبال بیوتًا و من الشجر و ممّا یعرشون)
۵- زنبورهاى عسل در شب هنگام در دامنه کوهها، بالاى درختان و بناها و سایبانها، به استراحت پرداخته و مأواى مى گیرند. * (و أوحى ربّک إلى النحل أن اتخذى من الجبال بیوتًا و من الشجر و ممّا یعرشون) واژه «بیت» در اصل به معناى مأواى انسان در شب است (مفردات راغب). نام گذارى خانه زنبور عسل به «بیت»، مى تواند مفید مطلب یاد شده باشد.
روایات و احادیث
۶- «محمدبن یوسف عن أبیه قال: سألت أباجعفر(ع) عن قول الله: «و أوحى ربک إلى النحل» قال: إلهام;[۱] محمدبن یوسف از پدرش نقل کرده است که گفت: از امام باقر(ع) درباره قول خدا «و أوحى ربک إلى النحل» سؤال کردم، حضرت فرمود: [وحى در این آیه] به معناى الهام است».
موضوعات مرتبط
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۲
- زنبورعسل: استعداد زنبورعسل ۳; الهام به زنبورعسل ۱، ۲، ۳، ۶; زمان استراحت زنبورعسل ۵; زنبورعسل در شب ۵; شعور زنبورعسل ۳; مکان زندگى زنبورعسل ۴; منشأ لانه سازى زنبورعسل ۱، ۲; ویژگیهاى زنبورعسل ۳
- لانه سازى: لانه سازى بر روى خانه ها ۴; لانه سازى بر روى درختان ۴; لانه سازى بر روى سایبانها ۴
منابع
- ↑ تفسیرعیاشى، ج ۲، ص ۲۶۳، ح ۴۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۶۳، ح ۱۲۷.