المائدة ١١١
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي قَالُوا آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ |
ترجمه
| المائدة ١١٠ | آیه ١١١ | المائدة ١١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَوْحَیْتُ»: الهام کردم. به دل آنان انداختم. توسّط عیسی بدیشان اعلام و ابلاغ کردم. (وحی) منحصر به وحی اصطلاحی بر پیغمبران نیست، بلکه الهاماتی که به قلب انسانها و دیگر جانداران می‌شود از مصداقهای آن است (نگا: نحل / ، و قصص / . «الْحَوَارِیِّین»: جمع حواری، گزیدگان یاران عیسی. «مُسْلِمُونَ»: مخلصان در ایمان، و خاضعان اوامر رحمان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ أَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ... (۱) وَ أَوْحَيْنَا إِلَى أُمِ مُوسَى... (۲) لاَ شَرِيکَ لَهُ وَ بِذٰلِکَ... (۱) فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَمَا... (۱) ثُمَ کُلِي مِنْ کُلِ الثَّمَرَاتِ... (۰)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي قالُوا آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ «111»
و (به ياد آور) زمانى كه به حواريّون (ياران مخصوص حضرت عيسى) وحى فرستادم كه ايمان آوريد، گفتند: ايمان آورده‌ايم و شاهد باش كه ما مسلمان و تسليم هستيم.
نکته ها
مراد از وحى به حواريّون، ممكن است الهام به قلب خود آنها باشد نه پيام وحى از طريق حضرت عيسى عليه السلام. چنانكه امام صادق عليه السلام درباره‌ى اين وحى فرمود: «الهموا» يعنى به آنان الهام شد. «1»
تعداد حواريّون به فرموده امام رضا عليه السلام دوازده نفر بود و سبب نامگذارى آنان به حواريّون، پاك بودن آنان از درون و پاك كردن جامعه از گناهان از طريق موعظه و تذكّر بود. «2»
پیام ها
1- گاهى خداوند به دل‌هاى آماده الهام مى‌كند. «أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ»
ِي وَ بِرَسُولِي»
3- وقتى هدايت، باطنى و الهى شد، عميق و سريع اثر مى‌كند. أَوْحَيْتُ ... قالُوا آمَنَّا
4- ارشاد بدون نورالهى از درون، يا بى اثر، يا كم‌اثر يا ناپايدار است. أَوْحَيْتُ ... آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ
5- الهامات الهى به مردم، در مسير تأييد وحى انبياست، نه در برابر آنها.
أَوْحَيْتُ ... آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي
6- نشان ايمان باطنى، اظهار و اقرار زبانى است، آن گونه كه ايمان قلبى، پشتوانه‌ى شعارهاى ظاهرى است. «وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير نورالثقلين.
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 396
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي قالُوا آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ (111)
بعد از آن تعداد ديگر را فرمايد:
وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ: و ياد كن اى عيسى، يا خطاب به حضرت رسول صلى اللّه عليه و آله يعنى اى پيغمبر متذكر شو و ياد آور زمانى را كه وحى فرمودم حواريون را، مراد الهام، كه آن القاى معنى باشد بر قلب بر وجه مخفى، يا مراد امر است يعنى ملهم ساختم يا امر نمودم ايشان را بر لسان انبياى خود أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي: اينكه ايمان بياوريد به وحدانيت من و به رسالت فرستاده من كه عيسى عليه السّلام است قالُوا آمَنَّا: گفتند ايمان آورديم به خدا و تصديق عيسى نموديم وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ: و شاهد باش به آنكه ما تسليم شديم فرمان تو را به اخلاص. «حواريون»؛ خواص عيسى و دوازده نفر بودند. به سند موثق حسن بن على بن فضال از پدرش نقل مى‌كند كه از حضرت امام رضا عليه السّلام پرسيدم جهت تسميه اصحاب عيسى را به حواريون. فرمود: مردم
«1» بحار الانوار، جلد 14 صفحه 238، حديث 16- نهج البلاغه، خطبه 158.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 204
گويند ايشان گازر بودند و جامه‌ها را به شستن پاك مى‌كردند، و اين اسم مشتق از «خبز حوّار» است يعنى نان سفيد؛ ولى ما اهل بيت مى‌گوئيم: براى آنكه خود و ديگران را به موعظه و نصيحت از چرك اخلاق بد و گناهان پاك مى‌نمودند، مسمى به حواريون شدند. «1» علامه مجلسى رحمه اللّه به سند معتبر از امام جعفر صادق عليه السّلام فرمود: حواريان عيسى شيعيان آن حضرت بودند و شيعيان ما حوارى ما اهل بيتند. حوارى عيسى اطاعت عيسى عليه السّلام ننمودند به قدرى كه حوارى ما اطاعت ما مى‌كنند، زيرا عيسى به حواريان گفت: كيستند انصار من به سوى خدا در اقامه دين؟ گفتند: مائيم انصار. به خدا قسم يارى او نكردند از شرّ يهود و با يهود براى آن حضرت جنگ نكردند. و شيعيان ما و اللّه از روزى كه پيغمبر صلى اللّه عليه و آله از دنيا رفته تا حال يارى ما نمايند و براى ما جنگ با دشمنان ما كنند، و ايشان را اذيتها كنند و نفى بلد نمايند، دست از محبت ما برنمى‌دارند؛ خدا ايشان را از جانب ما جزاى خير دهد. «2»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ إِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوارِيِّينَ أَنْ آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي قالُوا آمَنَّا وَ اشْهَدْ بِأَنَّنا مُسْلِمُونَ (111)
جلد 2 صفحه 288
ترجمه
و هنگاميكه وحى نموديم بحواريّون كه بگرويد بمن و به پيغمبر من گفتند ايمان آورديم و گواه باش بآنكه ما منقادانيم.
تفسير
مراد از وحى الهام است چنانچه عياشى ره از حضرت باقر (ع) نقل نموده و مراد از حواريّون و وجه تسميه آنها باين اسم در سوره آل عمران ذيل آيه فَلَمَّا أَحَسَّ عِيسى مِنْهُمُ الْكُفْرَ بيان شد و اللّه اعلم ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ إِذ أَوحَيت‌ُ إِلَي الحَوارِيِّين‌َ أَن آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي قالُوا آمَنّا وَ اشهَد بِأَنَّنا مُسلِمُون‌َ (111)
و زماني که وحي نمودم بحواريين اينكه ايمان بياوريد بمن و برسول من که عيسي (ع) است گفتند ايمان آورديم و شهادت بده و شاهد باشد که ما مسلمين هستيم وَ إِذ أَوحَيت‌ُ إِلَي الحَوارِيِّين‌َ كلمه واو عطف است بجملات آيه قبل و از نعم الهي است نسبت بعيسي عليه السلام، اوحيت وحي بحواريين الهام بقلوب آنها و القاء بنفوس آنها است چنانچه عياشي از حضرت باقر (ع) روايت ميكند فرمود
(اي الهموا)
و شرح حال حواريين را در مجلد سوم همين تفسير صفحه 213 الي 215 در ذيل آيه 52 از سوره آل عمران و در مجلد اول كلم الطيب صفحه 285 الي 289 مفصلا متعرض شده‌ايم مراجعه كنيد که اينها بمقتضاي خبر منسوب بحضرت رضا عليه السلام در جواب جاثليق دوازده نفر بودند و ما حسن ظني بآنها نداريم نه از نظر اخبار و نه از نظر اناجيل مگر چهار نفر از آنها شمعون الصفا وصي عيسي (ع) و دو نفر رسولاني که فرستاد بر اهل انطاكيه که سومي آنها همان شمعون الصفا
جلد 6 - صفحه 499
بود و در سوره يس بيان فرموده و برنابا که صاحب انجيل است و انجيل او از اينکه مزخرفات اناجيل اربعه خالي است و صريحا بشارت بآمدن حضرت ختمي مآب (ص) دارد و از همين جهت نزد نصاري متروك و مردود شده و اما بقيه آنها عيسي را ترك كردند و در دست يهود او را تنها گذاردند بلكه انكار كردند که او را نميشناسيم و در خود اناجيل كفر و بي‌ايماني آنها را تصريح دارد که حقير مفصلا در اينکه دو موضع بيان كرده‌ام ديگر تكرار نميكنم.
أَن آمِنُوا بِي وَ بِرَسُولِي ايمان بخدا و برسول دو ركن اعظم ايمان است که بانكار هر يك يا عدم تصديق كافر ميشود.
قالُوا آمَنّا اظهار ايمان كردند لكن عقيده راسخ در قلوب اكثر آنها نبود و باندك امتحاني متزلزل شدند (و اشهد) ممكن است در پيشگاه احديت گفته باشند و خدا را شاهد بگيرند و ممكن است بحضرت عيسي (ع) خطاب كرده و او را شاهد گرفته و بعيد نيست که اينکه اظهر باشد بِأَنَّنا مُسلِمُون‌َ تسليم اوامر خدا و منقاد فرمايشات عيسي هستيم.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- خداوند در الهام به حواریون پس از قصه مائده، آنان را به ایمان به خود و رسولش مسیح فراخواند. (و اذ اوحیت إلى الحواریون ان ءامنوا بى و برسولى) ظاهراً «اذ قال ...» در آیه بعد که بیانگر داستان نزول مائده آسمانى است ظرف براى «اوحیت» مى باشد بنابراین مفاد آیه چنین مى شود: الهام خداوند به حواریون پس از جریان مائده بوده است.
روایات و احادیث
۲- حواریون، بهره مند از وحى و الهام خداوند (و اذ اوحیت إلى الحواریون) تفسیر «اوحیت» در آیه فوق به الهام خداوند، با فرمایش منقول از امام باقر (ع) تأیید مى شود که فرمود: الهموا.[۱]
۳- ایمان به فرستادگان و رسولان الهى، در گرو ایمان به خداوند (ان ءامنوا بى و برسولى) تقدیم «ءامنوا بى» و نیز به کارگیرى عنوان «رسولى» براى عیسى حاکى از آن است که ایمان به خداوند زیربناى ایمان به رسالت رسولان مى باشد.
۴- دستیابى حواریون به مقام تسلیم و ایمانى راستین در پى پذیرش دعوت خاص خداوند. (قالوا ءامنا)
۵- الهام خداوند و ارشاد خاص وى، مایه دستیابى مؤمنان به مراحل عالیتر ایمان (و اذ اوحیت إلى الحواریون ان ءامنوا بى و برسولى قالوا ءامنا) الهام خداوند به حواریون چنانچه گذشت بعد از قصه مائده بوده است و جمله «واتقوا اللّه ان کنتم مؤمنین» در آن داستان و نیز کلمه «حواریون» که به معناى یاران مخلص است حاکى از این است که آنان پیش از این الهام به عیسى (ع) ایمان داشته اند، بنابراین جمله «ءامنا» بیانگر نیل آنان به مراحل عالیتر ایمان است.
۶- ایمان خالصانه حواریون از جمله نعمتهاى ارزانى شده خداوند بر حضرت مسیح (ع) (اذکر نعمتى ... و اذ اوحیت إلى الحواریون ان ءامنوا بى و برسولى قالوا ءامنا) امام رضا (ع) در پاسخ سؤال از سبب نامگذارى حواریون به این نام فرمود: ... لانهم کانوا مخلصین فى انفسهم و مخلصین لغیرهم من اوساخ الذنوب بالوعظ و التذکیر ... . [۲]»
۷- تسلیم در برابر دستورات خداوند و رسولش مسیح (ع) از ویژگیهاى بارز حواریون مسیح (و اشهد باننا مسلمون) جمله «ءامنوا بى و برسولى» حکایت از آن دارد که متعلق «مسلمون» اوامر خدا و رسول او حضرت مسیح است.
۸- حواریون پس از اظهار ایمان خالصانه، از خداوند خواستند تا بر نیلشان به مقام تسلیم گواه باشد. (و اذ اوحیت ... و اشهد باننا مسلمون)
۹- حواریون عیسى (ع) از وى خواستند تا به تسلیمشان در برابر خدا و رسولش گواه باشد. (قالوا ءامنا و اشهد باننا مسلمون) برداشت فوق بر این اساس است که مخاطب فعل «اشهد» حضرت عیسى (ع) باشد. نیاوردن ربنا و مانند آن در مقام درخواست از خداوند مى تواند مؤید این احتمال باشد.
۱۰- عیسى (ع)، گواه بر کیفیت برخورد مردمان با تعالیم و فرمانهاى الهى (و اشهد باننا مسلمون)
۱۱- تسلیم در برابر فرمانهاى الهى، در گرو رسیدن به مراحل والاتر ایمان (و اذ اوحیت إلى الحواریون ... قالوا ءامنا و اشهد باننا مسلمون) حواریون مؤمن تنها پس از تقویت ایمانشان بر اثر الهام الهى به مقام تسلیم رسیدند.
۱۲- تسلیم در برابر فرمانهاى خداوند، یکى از اهداف ادیان الهى (و اشهد باننا مسلمون)
۱۳- حواریون حضرت عیسى (ع) دوازده مرد بوده اند (و اذ اوحیت إلى الحواریون) از امام رضا (ع) در پاسخ سؤال از تعداد حواریون حضرت عیسى (ع) روایت شده: ... اما الحواریون فکانوا اثنى عشر رجلا ... .[۳]»
موضوعات مرتبط
- ادیان: اهداف ادیان ۱۲
- الهام: آثار الهام ۵
- انگیزش: عوامل انگیزش ۵
- ایمان: آثار ایمان ۱۱ ; ایمان به انبیا ۳ ; ایمان به خدا ۱، ۳ ; ایمان به عیسى (ع) ۱ ; دعوت به ایمان ۱ ; متعلق ایمان ۱، ۳ ; مراتب ایمان ۵، ۱۱
- تسلیم: اهمیت تسلیم ۹، ۱۲ ; تسلیم به خدا ۷، ۱۲ ; زمینه تسلیم ۱۱ ; مقام تسلیم ۸
- تکامل: عوامل تکامل ۵
- حواریون: اخلاص حواریون ۶ ; الهام به حواریون ۱، ۲ ; انقیاد حواریون ۴، ۷، ۸، ۹ ; ایمان حواریون ۴، ۶، ۸ ; تعداد حواریون ۱۳ ; حواریون و عیسى (ع) ۷، ۹ ; خواسته حواریون ۸، ۹ ; فضایل حواریون ۲، ۴، ۷
- خدا: الهام خدا ۵ ; دعوت خدا ۴، ۵ ; گواهى خدا ۸ ; نعمتهاى خدا ۶
- عدد دوازده:۱۳
- عیسى (ع): و مردم ۱۰ ; فضایل عیسى (ع) ۶ ; گواهى عیسى (ع) ۹، ۱۰
- مائده آسمانى: قصه مائده آسمانى ۱
- مردم: و اوامر خدا ۱۰ ; مردم و تعالیم دین ۱۰
- مؤمنان: تکامل مؤمنان ۵
منابع
