الأنعام ٩٢

وَ هٰذَا کِتَابٌ‌ أَنْزَلْنَاهُ‌ مُبَارَکٌ‌ مُصَدِّقُ‌ الَّذِي‌ بَيْنَ‌ يَدَيْهِ‌ وَ لِتُنْذِرَ أُمَ‌ الْقُرَى‌ وَ مَنْ‌ حَوْلَهَا وَ الَّذِينَ‌ يُؤْمِنُونَ‌ بِالْآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ‌ بِهِ‌ وَ هُمْ‌ عَلَى‌ صَلاَتِهِمْ‌ يُحَافِظُونَ‌

ترجمه

و این کتابی است که ما آن را نازل کردیم؛ کتابی است پربرکت، که آنچه را پیش از آن آمده، تصدیق می‌کند؛ (آن را فرستادیم تا مردم را به پاداشهای الهی، بشارت دهی،) و تا (اهل) امّ‌القری [= مکّه‌] و کسانی را که گرد آن هستند، بترسانی! (یقین بدان) آنها که به آخرت ایمان دارند، به آن ایمان می‌آورند؛ و بر نمازهای خویش، مراقبت می کنند!

و اين كتابى كه ما آن را نازل كرديم، مبارك و مصدق كتاب‌هايى است كه پيش از آن آمده و براى اين است كه مردم مكه و حومه آن را هشدار دهى. و كسانى كه به آخرت ايمان دارند به قرآن نيز ايمان مى‌آورند، و آنان بر نمازهاى خويش مراقبت دارند

و اين خجسته‌كتابى است كه ما آن را فرو فرستاديم، [و] كتابهايى را كه پيش از آن آمده تصديق مى‌كند. و براى اينكه [مردم‌]ام‌القرى [=مكّه‌] و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى. و كسانى كه به آخرت ايمان مى‌آورند، به آن [قرآن نيز] ايمان مى‌آورند، و آنان بر نمازهاى خود مراقبت مى‌كنند.

و این (قرآن) کتابی است که ما فرستادیم با خیر و برکت بسیار و گواه صدق سایر کتب آسمانی که در مقابل اوست (تا مردم را به پاداش الهی مژده دهی) و تا خلق را از اهل مکه و هر که به اطراف آن است بیم دهی. و آنان که به آخرت ایمان آوردند به این کتاب نیز ایمان خواهند آورد و آنها (اوقات) نمازشان را محافظت می‌نمایند.

و این [قرآن] کتابی است پرفایده، که ما آن را نازل کردیم، تصدیق کننده کتاب های آسمانی پیش از خود است، و [نزولش] برای این است که مردم مکه و کسانی را که پیرامون آنند بیم دهی؛ و آنان که به آخرت ایمان دارند به آن ایمان می آورند، و آنان همواره بر نمازشان محافظت می کنند.

اين است كتابى مبارك كه نازل كرده‌ايم، تصديق كننده چيزى است كه پيش از آن نازل شده است. تا با آن مردم اُمّ القُرى و مردم اطرافش را بيم دهى. كسانى كه به روز قيامت ايمان دارند به آن نيز ايمان دارند. اينان مراقب نمازهاى خويشند.

و این کتابی است مبارک که فرو فرستاده‌ایم، و همخوان با کتابی است که پیشاپیش آن است، تا [مردم‌] مکه و پیرامونیان آن را هشدار دهی و مؤمنان به آخرت، به آن ایمان می‌آورند و آنان مواظبت بر نمازهای خویش دارند

و اين كتابى است كه آن را فرو فرستاديم، با بركت است و باوردارنده آنچه پيش آن بوده، [تا مردم را به پاداشهاى الهى مژده دهى‌] و تا [مردم‌] أم القرى- مكه- و آنها را كه پيرامون آنند بيم دهى، و كسانى كه به جهان پسين ايمان دارند به آن نيز ايمان مى‌آورند، و آنان بر نماز خويش مواظبت مى كنند.

این (قرآن) کتابی است که ما آن را فرو فرستاده‌ایم (همان گونه که تورات را قبلاً فرو فرستاده‌ایم). پرخیر و برکت است (و تا به قیامت ماندگار می‌ماند). تصدیق‌کننده‌ی همه‌ی کتابهای (آسمانی از قبیل تورات و انجیل) است که پیش از آن نازل شده‌اند. (آن را فرو فرستاده‌ایم) تا با آن (اهل) مکّه و کسان دور و بر آن (یعنی همه‌ی مردمان جهان) را (از خشم خدا) بترسانی. کسانی که به آخرت ایمان دارند بدان ایمان می‌آورند (چرا که امید به ثواب و هراس از عقاب ایشان را بدین امر وا می‌دارد. و هم بدان سبب) آنان بر (ادای به موقع و به گونه‌ی شایسته‌ی) نماز خود، محافظت می‌ورزند.

و این خجسته کتابی است (که) ما آن را فرو فرستادیم حال آنکه کتاب‌هایی را که پیشاپیش آن است، تصدیق‌کننده است و برای اینکه (مردمِ) امّ‌القری [:مکّه] و کسانی را که در (سراسر جهانِ تکلیف) پیرامون آنند هشدار دهی. و کسانی که به آخرت ایمان می‌آورند، به آن (قرآن) ایمان می‌آورند، حال آنکه آنان بر نمازشان نگهبانی می‌کنند.

و این است کتابی فرستادیمش فرخنده تصدیق‌کننده آنچه پیش روی او است و تا بترسانی مادرشهرها و آنان را که پیرامون آنند و آنان که ایمان آرند به آخرت ایمان آرند بدان حالی که بر نماز خویشند مواظبت‌کنندگان‌

الأنعام ٩١	آیه ٩٢	الأنعام ٩٣
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مُبَارَکٌ»: پرخیر و برکت. دراز آهنگ و دیرپای. «مَا بَیْنَ یَدَیْهِ»: مراد همه کتابهای آسمانی پیش از قرآن است. «أُمَّ الْقُرَی»: مراد مکّه است که از هر سو مسلمانان رو بدان می‌دارند و به سوی آن نماز می‌خوانند. «مَنْ حَوْلَهَا»: کسانی که در پیرامون مکّه در همه اقطار زمین زندگی کرده و می‌کنند (نگا: انعام / و ، فرقان / سبأ / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

قُلْ‌ أَيُ‌ شَيْ‌ءٍ أَکْبَرُ شَهَادَةً... (۳) أَ فَمَنْ‌ کَانَ‌ عَلَى‌ بَيِّنَةٍ مِنْ‌... (۵) عَلَى‌ عَبْدِهِ‌ لِيَکُونَ‌... (۳)

قُلْ‌ يَا أَيُّهَا النَّاسُ‌ إِنِّي‌... (۳) وَ لَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي‌ کُلِ‌... (۲) قُلْ‌ فَأْتُوا بِکِتَابٍ‌ مِنْ‌ عِنْدِ... (۲) فَإِنْ‌ حَاجُّوکَ‌ فَقُلْ‌ أَسْلَمْتُ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱۰۵ - ۹۱، سوره انعام
• موارد استعمال كلمه (( قدر )) و معناى جمله : (( و ما قدروا الله حق قدره )) .
• وجود كتب آسمانى و وجود معارف و احكام الهى در بين مردم ، دو شاهد بر لزوم هدايت مردم ازجانب خدا است .
• بيان اينكه در آيه : (( قل من انزل الكتاب )) كه در آن به نزول تورات بر موسى احتجاج شده ، رسول خدا(ص ) ماءمور به سؤال از يهود شده نه از مشركين .
• اشكالاتى كه بر بيان فوق وارد نموده و گفته اند مسؤل در آيه شريفه مشركين هستند نه يهود، و جواب آن اشكالات .
• اشكال سوم و پاسخ آن .
• آنچه از معارف الهى و ارزشهاى معنوى كه در گوشه و كنار جهان وجود دارد، ميراثانبياء(ع ) و از آثار وحى است .
• داشتن بركت و خير كثير و هدايت انسان به سعادت ، نشانه نزول قرآن از سوى خدا است .
• بيان اينكه سببيت خدا و بركت او در طول ساير اسباب است ، ونزول بركت ، با عمل ساير عوامل منافات ندارد.
• مراد از افتراء زدن به دروغ بر خدا در: (( فمن اظلم ممن افترى على الله كذبا )) .
• سختى مرگ ظالمان (مرتكبين افتراء بر خدا، ادعاى نبوت به دروغ و استهزاء به آيات خدا).
• حقيقت زندگى انسان پس از مرگ .
• مراد از انشاء و پديده آوردن بنى آدم از (( نفس واحدة )) و تقسيم آنان به (( مستقر )) و (( مستودع )) .
• وصف (( بديع السموات والارض )) متضمن حجت بر استحاله فرزند داشتن خدا است .
• دقائق و لطائفى كه از جمله : (( لا تدركه الابصار و هو يدرك الابصار )) استفاده مىشود.
• در قرآن كريم افعال انسان به خود او نسبت داده شده و قانون (( عليت )) مسلم دانسته شدهاست .
• از نظر قرآن ذوات تمامى اشياء مخلوق خدا است ولىاعمال و رفتار آنان منسوب به (( تقدير و هدايت )) مى باشد.
• دو اشكال بى اساس بر عموميت خلقت .
• خلقت و حسن ، متلازمند و هر چيزى ذاتا و به لحاظ اينكه آفريننده خدا است ، نيكو است .
• حسن و قبح ، از امور اعتباريه مى باشند و قابل خلق و ايجاد نيستند.
• پاسخ به اشكالى ديگر و بيان اينكه انحصار خلقت و عليت ايجاد در خدا، مستلزم نفىقانون عليت نيست .
• جواب اين شبهه كه عليت خدا در بقاء اشياء مستلزم توارد و اجتماع دو علت مستقل در معلول واحد است .
• موجودات در بقاء خود نيز همچون حدوث محتاج خدا هستند.
• نظام جارى در عالم دلالت بر وجود صانع مى كند.
• رواياتى در ذيل (و ما قدروا الله حق قدره ).
• رواياتى در مورد نزول آيه : (( و من اظلم ممن افترى على الله ... )) درباره عبدالله بن سعد بن ابى سرح .
• روايتى راجع به (( طينت )) آدمى .
• رواياتى درباره (( مستقر )) و (( مستودع )) در آيه شريفه .
• چند روايت در مورد ديده نشدن خداى تعالى به چشم (لا تدركه الابصار).

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- قرآن در عصر نزول، حتى در مکه، به عنوان «کتاب» شناخته شده بود. (و هذا کتب أنزل نه)

۲- قرآن کتابى گرانسنگ و نازل شده از جانب خداوند است. (و هذا کتب أنزل نه)

۳- قرآن کتابى گرانقدر و مبارک (فزاینده و رشد دهنده و داراى خیر فراوان) است. (و هذا کتب أنزل نه مبارک) «برکة» یعنى رشد و فزونى (لسان العرب) و «مبارک» چیزى است که در آن فزونى باشد. (مفردات راغب).

۴- نزول قرآن گواه دیگرى بر بطلان ادعاى عدم نزول وحى بر بشر است. (ما أنزل الله على بشر ... من أنزل الکتب الذى جاء به موسى ... و هذا کتب)

۵- قرآن، گواه صدق کتب آسمانى گذشته است. (مصدق الذى بین یدیه)

۶- کتب آسمانى داراى اصول و آرمان و اهداف مشترک هستند. (مصدق الذى بین یدیه) از لوازم تصدیق کتب آسمانى گذشته آن است که در اصول و اهداف با یکدیگر مباین نباشند ; زیرا در غیر این صورت مصدق یکدیگر نبوده، بلکه نافى هم هستند.

۷- نزول قرآن و بعثت پیامبر(ص)، به عنوان خبرى غیبى، در کتب آسمانى گذشته مطرح بوده است. (و هذا کتب أنزل نه مبارک مصدق الذى بین یدیه) از معانى محتمل براى «مصدق» تصدیق خبرهاى کتب گذشته مبنى بر آمدن پیامبر (ص) و قرآن است، یعنى بدان جهت که این اخبار در آن کتب معهود بوده، نزول قرآن و بعثت پیامبر(ص) صدق آن خبرها را معلوم ساخته است.

۸- انذار مردم مکه (ام القرى) و اطراف آن، از اهداف نزول قرآن است. (و هذا کتب ... و لتنذر أم القرى و من حولها)

۹- قدمت عمران و آبادى شهر مکه (و لتنذر أم القرى و من حولها) ظاهراً مقصود از «أم القرى» شهر مکه است. کاربرد این نام از جانب خداوند گواهى بر قدمت عمران و آبادانى و تشکیل جامعه و شهرنشینى در مکه است.

۱۰- نزول قرآن براى انذار همه مردم جهان بوده و محدود به مکانى خاص نیست. (و لتنذر أم القرى و من حولها) کاربرد کلمه «ام القرى» به صورت توصیفى براى مکه، که در عین حال عنایت به دیگر شهرها و نقاط نیز هست، مضافاً بر الحاق «من حولها» که شامل تمامى نقاط دیگر مى شود، بیانگر دعوت اسلام و قرآن براى همه مردم زمین و در تمام نقاط است.

۱۱- شهر مکه، مرکز سرزمین حجاز در اوان ظهور اسلام (و لتنذر أم القرى و من حولها)

۱۲- لزوم اولویت دادن به نقاط مرکزى و محورى در تبلیغ و انذار* (و لتنذر أم القرى و من حولها)

۱۳- نقش محورى و اساسى ایمان به آخرت در گرایش به قرآن و ادیان آسمانى (و هذا کتب ... و الذین یؤمنون بالأخرة یؤمنون به)

۱۴- تحکیم بنیانهاى عقیدتى مردم به قرآن و اسلام در پرتو تقویت ایمان آنان به آخرت میسر است. (و الذین یؤمنون بالأخرة یؤمنون به)

۱۵- مراقبت بر نماز از ویژگیهاى مؤمنان به قرآن است. (و الذین یؤمنون بالأخرة یؤمنون به و هم على صلاتهم یحافظون)

۱۶- ایمان به آخرت زمینه ساز اهتمام به نماز و مراقبت بر آن است. (و الذین یؤمنون بالأخرة یؤمنون به و هم على صلاتهم یحافظون)

۱۷- نماز نشانه عملى بارز مسلمان بودن در صدر اسلام بوده است. (و الذین یؤمنون بالأخرة یؤمنون به و هم على صلاتهم یحافظون)

موضوعات مرتبط

• امّ القرى:۸
• انذار: مردم ۱۰ ; اولویتها در انذار ۱۲
• ایمان: آثار ایمان به آخرت ۱۴، ۱۶ ; اهمیت ایمان به آخرت ۱۳، ۱۴ ; ایمان به اسلام ۱۴ ; ایمان به قرآن ۱۴ ; عوامل ازدیاد ایمان ۱۴ ; متعلق ایمان ۱۳، ۱۴، ۱۶
• تبلیغ: اولویتها در تبلیغ ۱۲ ; تبلیغ در مناطق مرکزى ۱۲
• جزیرة خالعرب: مرکز جزیرة خالعرب ۱۱
• رشد: عوامل رشد ۳
• قرآن: برکت قرآن ۳ ; تاریخ قرآن ۱ ; جهانخشمولى قرآن ۱۰ ; عظمت قرآن ۲، ۳ ; فلسفه نزول قرآن ۸، ۱۰ ; قرآن در صدر اسلام ۱ ; قرآن در کتب آسمانى ۷ ; گواهى قرآن ۵ ; نزول قرآن ۲، ۴ ; نقش قرآن ۳، ۴، ۵، ۸ ; وحیانیت قرآن ۲ ; ویژگى قرآن ۱۰ ; هدایتگرى قرآن ۳
• کتب آسمانى: پیشگویى کتب آسمانى ۷ ; گواهان حقّانیت کتب آسمانى ۵ ; هماهنگى کتب آسمانى ۶
• مؤمنان: ویژگى مؤمنان ۱۵
• محمّد (ص): در کتب آسمانى ۷
• مسلمانان: نشانه هاى مسلمانان صدر اسلام ۱۷
• مکه: آبادانى مکه ۹ ; انذار مردم مکه ۸ ; تاریخ مکه ۹، ۱۱ ; مرکزیت مکه ۱۱
• نبوت: تکذیب نبوت بشر ۴
• نماز: اهتمام به نماز ۱۵ ; اهمیت نماز ۱۷ ; زمینه اهتمام به نماز ۱۶