الإسراء ٤٦
ترجمه
| الإسراء ٤٥ | آیه ٤٦ | الإسراء ٤٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أکِنَّةً»: جمع کِنان، پرده و پوشش (نگا: أنعام / ). «أن یَفْقَهُوهُ»: تا آن را نفهمند (نگا: أنعام / ). «وَقْراً»: سنگینی (نگا: أنعام / ). «وَحْدَهُ»: تنها و یگانه. حال است (نگا: أعراف / ). «نُفُوراً»: مصدر است و به معنی: گریز. در این صورت مفعول مطلق یا مفعول‌له است. یا این که جمع نافِر است و به معنی: گریزانان. در این صورت، حال بشمار می‌آید.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۵۵، سوره اسرى
- تصريف آيات (تنوع بيان واحتجاج ) به منظور متذكر شدن شنوندگان
- با اينكه ثمره تصريف آيات ازدياد نفرت كفار بوده ، حكمت نزول آيات چه بوده است ؟
- احتجاجى با مشركين در نفى شريك براى خداوندمتعال
- تقرير استدلال بر نفى شرك براى خدا به صورت يك قياس استثنائى
- تسبيح سنگ وچوب به چه معنااست ؟
- وجود سراپا فقر ونياز موجودات ، وجود رب واحد را اعلام مى كند
- هر موجودى از موجودات داراى مرتبه اى از علم است وتسبيح موجودات تسبيح حقيقى است
- تسبيح همه موجودات تسبيح حقيقى وقالى است
- وجود موجودات هم حمد خدا وهم تسبيح اواست
- مقصود از (حجاب مستور) كه خداوند آنرا بين قارى قرآن ومشركين حائل قرار مى دهد
- وجوه مختلفى كه در معناى ((حجابا مستورا(( گفته شده است
- استبعاد مشركين مسئله معاد را
- پاسخ خداوند با قدرت مطلقه خود به استبعاد مشركين
- امر به خوش زبانى واجتناب از درشتگويى
- سعادت وشقاوت هر كس بسته به مشيت الهى است كه بر اساس عمل تعيين مى شود
- بحث روايتى
- رواياتى درباره تسبيح موجودات وسفارش مدارا با حيوانات
- توضيحى در مورد تسبيح محسوس برخى موجودات كه در پاره اى روايات نقل شده است
- چند روايت درباره ((بسم اللّه الرحمن الرحيم (( درذيل آيه : ((واذا ذكرت ربك ...((
نکات آیه
۱- کسانى که از موضع حق ناپذیرى، به آخرت ایمان نمى آورند، خداوند بر قلبهایشان پوششى قرار مى دهد که قادر به فهم قرآن نباشند. (الذین لایؤمنون بالأخرة ... و جعلنا على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه)
۲- مشرکان مکه، در اثر مستورى قلب و سنگینى گوشهایشان، از ادراک صحیح آیات خدا، محروم بودند. (و جعلنا بینک و بین الذین لایؤمنون بالأخرة حجابًا مستورًا و جعلنا على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه و فى ءاذانهم وقرًا)
۳- محرومیت از درک صحیح حقایق قرآن، پیامد حق ناپذیرى و کفرپیشگى کافران (الذین لایؤمنون بالأخرة ... و جعلنا على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه و فى ءاذانهم وقرًا)
۴- عزم و اراده آدمى، در درک و عدم درک حقایق قرآنى و پذیرش آنها نقشى تعیین کننده دارد. (الذین لایؤمنون بالأخرة ... و جعلنا على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه) ذکر جمله «الذین لایؤمنون» (آنان که ایمان نمى آورند) براى معرفى اندیشه هاى کافران به جاى «الکافرین» مى تواند حاکى از نقش تصمیم و قصد آنان باشد.
۵- حس شنوایى، وسیله دستیابى به حقایق و قلب مرکز درک و فهم آنهاست. (على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه و فى ءاذانهم وقرًا)
۶- مشرکان، به هنگام طرح وحدانیت پروردگار از سوى پیامبر(ص) بر اساس آیات قرآن، با نفرت بسیار از آن حضرت روى برمى گرداندند. (و إذا ذکرت ربّک فى القرءان وحده ولّوا على أدبرهم نفورًا)
۷- مشرکان مکه، به عقاید شرک آلود خویش شدیداً علاقه مند و دلبسته بودند. (و إذا ذکرت ربّک ... ولّوا على أدبرهم)
۸- گریزان بودن مشرکان از توحید، نمونه اى است از عدم تأمل و تعمق آنان در آیات قرآن (و جعلنا على قلوبهم أکنّة أن یفقهوه ... و إذا ذکرت ربّک فى القرءان وحده ولّوا على أدبرهم نفورًا)
۹- توحید ربوبى، از مهم ترین تعالیم قرآن کریم و مشرکان داراى حساسیتى شدید نسبت به آن (و إذا ذکرت ربّک فى القرءان وحده ولّوا على أدبرهم نفورًا) ذکر صفت «ربّ» از میان دیگر اسما و صفات خداوند، به ضمیمه قید «وحده» (توحید ربوبى) بیانگر اهمیت آن در تعالیم دینى است و روى گردانى نفرت آلود مشرکان از طرح آن، نشانگر حساسیت شدید آنان به آن مى باشد.
۱۰- برخورد منکرانه کافران و مشرکان مکه با قرآن، برخاسته از منطق و عقل نبود; بلکه انگیزه نفسانى - روانى داشت. (و إذا ذکرت ربّک فى القرءان وحده ولّوا على أدبرهم نفورًا) «نفرت» از مقولات نفسانى - روانى است. بنابراین موضع نفرت آلود مشرکان با قرآن، برخاسته از انگیزه هاى نفسانى - روانى آنان بود.
روایات و احادیث
۱۱- «عن زرارة عن أحدهما قال: فى بسم الله الرحمن الرحیم قال: ... و هى الأیة التى قال الله «و إذا ذکرت ربک فى القرآن وحده» ...«ولّوا على أدبارهم نفوراً» کان المشرکون یستمعون إلى قراءة النبى علیه و آله السلام فإذا قرأ بسم الله الرحمن الرحیم نفروا و ذهبوا...;[۱] زراره از امام باقر(ع) و یا امام صادق(ع) روایت کرده است که در باره «بسم الله الرحمن الرحیم» فرمودند: این همان آیه اى است که خدا مى فرماید: «و إذا ذکرت ربک فى القرآن وحده» ... مشرکان به قراءت پیامبر(ص) گوش فرا مى دادند، پس هر گاه «بسم الله الرحمن الرحیم» را قراءت مى فرمود: پراکنده شده و مى رفتند...».
موضوعات مرتبط
- آخرت: ختم قلب مکذبان آخرت ۱
- آیات خدا: محرومان از درک آیات خدا ۲
- اراده: اهمیت اراده ۴; نقش اراده ۴
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۶
- بسمله: آثار تلاوت بسمله ۱۱
- توحید: اعراض از توحید ۸; اهمیت توحید ربوبى ۹; معرضان از توحید ۶
- حق: آثار حق ناپذیرى ۱، ۳
- حقایق: مرکز درک حقایق ۵
- شناخت: ابزار شناخت ۵
- علایق: علاقه به شرک ۷
- قرآن: آثار عدم تعقل در قرآن ۸; عوامل مؤثر در فهم قرآن ۴; عوامل محرومیت از فهم قرآن ۳; محرومان از فهم قرآن ۱; مکذبان قرآن ۱۰; مهمترین تعالیم قرآن ۹
- قلب: نقش قلب ۵
- کافران: عوامل محرومیت کافران ۳
- کافران مکه: انگیزه کافران مکه ۱۰; بى منطقى کافران مکه ۱۰; هواپرستى کافران مکه ۱۰
- کفر: آثار کفر ۳
- گوش: فواید گوش ۵
- محمد(ص): معرضان از محمد(ص) ۶
- مشرکان: اعراض مشرکان ۶، ۸; دشمنى مشرکان ۹; روش برخورد مشرکان ۶; مشرکان و توحید ۶; مشرکان و توحید ربوبى ۹; نشانه هاى عدم تعقل مشرکان ۸
- مشرکان مکه: آثار ختم قلب مشرکان مکه ۲; آثار سنگینى گوش مشرکان مکه ۲; انگیزه مشرکان مکه ۱۰; علایق مشرکان مکه ۷; محرومیت مشرکان مکه ۲; هواپرستى مشرکان مکه ۱۰
منابع
- ↑ تفسیرعیاشى، ج ۲، ص ۲۹۵، ح ۸۶; نورالثقلین، ج ۳، ص ۱۷۳، ح ۲۴۹.
