الكهف ٢٥
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ لَبِثُوا فِي کَهْفِهِمْ ثَلاَثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَ ازْدَادُوا تِسْعاً |
ترجمه
| الكهف ٢٤ | آیه ٢٥ | الكهف ٢٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِزْدادُوا تِسْعاً»: نه سال بر آن افزودند. مراد این است که اصحاب کهف سیصد سال شمسی زنده و در حال خواب بوده که اگر با سال قمری حساب شود، نه سال بر آن افزوده می‌گردد. چرا که سیصد سال شمسی مساوی با سیصد و نه سال قمری است. در اینجا قرآن مجید حقیقتی را بیان داشته است که سالها بعد علم نجوم بدان پی برده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
نزول
ابن عباس [۱] و ضحاک[۲] گویند: وقتى که این قسمت آیه «وَلَبِثُوا فِی کهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ» نازل شد. از پیامبر سؤال کردند که آیا این عدد سیصد درباره سال است یا ماه؟ خداوند نازل کرد: «سِنِینَ وَازْدَادُوا تِسْعاً».[۳]
تفسیر
- آيات ۹ - ۲۶ سوره كهف
- رابطه آيات داستان اصحاب كهف، با آيات قبل
- بيان اين كه «اصحاب رقيم»، نام ديگر اصحاب كهف است
- مقصود از «رحمت» و «رشد»، در دعاى اصحاب كهف
- معناى اين كه فرمود: «سپس اصحاب كهف را بيدار كرديم»
- اقرار به توحيد پروردگار و نفى ربوبيت ارباب و آلهه، در گفتگوى اصحاب كهف با خود
- جزئياتى از داستان اصحاب كهف، كه از آيات استفاده مى شود
- نظر مفسران، درباره موقعيت جغرافيایى غار اصحاب کهف
- وجه اين كه با ديدن وضع اصحاب كهف، قلب انسان مملو از رعب و ترس مى شود
- بيان هدف از بعث و بيدار كردن اصحاب كهف
- معناى جمله: «لَبِثنَا يَوماً أو بَعضَ يَومٍ»
- گفتگوى اصحاب كهف بعد از بيدار شدن، درباره رفتن به شهر
- نگرانى اصحاب كهف از فاش شدن رازشان و دست يافتن كفار به آنان
- اختلاف و نزاع مشرکان و موحدان، در باره اصحاب كهف
- وجه دلالت داستان اصحاب کهف، بر حق بودن معاد
- مقصود از: «الّذینَ غَلبُوا عَلَی أمرِهِم»
- اختلاف مردم در عدد اصحاب کهف
- هر عملی از هر عاملی، موقوف به اذن و مشیت خدای تعالی است
- وجوه مفسران، در معنای استثناء در آیه شریفه
- معناى دستور: «فراموش نکردن ذکر خدا»، در آیه شریفه
- بيان عدد سال هاى اقامت اصحاب كهف، در غار
- اختلاف مردم در مدت اقامت اصحاب كهف، در غار
- ولايت مستقل، منحصرا از آنِ خداست
- بحث روايتى
- موارد اختلاف روايات، پیرامون داستان اصحاب كهف
- چند روايت در بارۀ تقیه کردن اصحاب كهف
- روايت مشهورى از ابن عباس، در بارۀ داستان اصحاب کهف
- اصحاب كهف، ياران حضرت مهدى «عج» هستند
- گفتارى در چند فصل پيرامون اصحاب كهف و سرگذشت ايشان
- ۱ - داستان اصحاب كهف، در تعدادی از روایات
- ۲ - داستان اصحاب كهف از نظر قرآن
- ۳ - داستان از نظر غير مسلمانان
- ۴ - غار اصحاب كهف، كجاست؟
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَ ازْدَادُوا تِسْعاً «25»
و آنان در غارشان سيصد سال ماندند و نُه سال (نيز بر آن) افزودند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَ ازْدَادُوا تِسْعاً «25»
بعد از آن در مقدار درنگ نمودن اصحاب كهف بيان فرمايد:
وَ لَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ: و درنگ كردند جوانان در غار خود وقتى كه خواب بودند سيصد سال. وَ ازْدَادُوا تِسْعاً: و زياد كردند و افزودند نه سال ديگر، از زمان دخول در غار تا بيدار شدن آنان سيصد و نه سال گذشته بود.
در لباب آورده كه: سيصد سال شمسى بود و نه سال بر آن افزودند تا سال قمرى شد، چه تفاوت بين سال شمسى و قمرى هر سالى قريب يازده روز و تحقيقا سيصد سال شمسى سيصد و نه سال قمرى و نوزده روز باشد.
نكته: قوله تعالى «ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ» حمزه و كسائى بدون تنوين خوانده، بنابراين اضافه و يا تميز باشد و رفع شبهه افراديت تميز آنكه جايز است قرار دادن جمع را موضع مفرد در تميز مانند قوله تعالى «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمالًا» و اما باقى قراء به تنوين خوانده، چنانچه قرائت مشهوره است، بنابراين عطف بيان باشد؛ زيرا وقتى فرمود «ثلث مائة» شناخته نشود كه اين عدد روز است يا ماه يا سال به فرمايش «سنين» مبين شود. مروى است كه حضرت امير المؤمنين عليه السلام مدت را سيصد و نه سال فرمود، يهودى گفت: ما در
جلد 8 - صفحه 41
كتاب خود سيصد سال يافتيم. فرمود، آنچه من گفتم سال قمرى است.
نصارى گفتند: سيصد سال را دانيم و نه سال را نشناسيم؛ حق تعالى فرمود: «1»
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَ ازْدَادُوا تِسْعاً «25» قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِما لَبِثُوا لَهُ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَ أَسْمِعْ ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَداً «26» وَ اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتابِ رَبِّكَ لا مُبَدِّلَ لِكَلِماتِهِ وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً «27»
ترجمه
و درنگ نمودند در غارشان سيصد سال و افزودند نه سال را
بگو خدا داناتر است بمدّت درنگ ايشان اختصاص بعلم او دارد امور نهانى آسمانها و زمين چه بينا است او و چه شنوا است نيست براى اهل عالم غير از او هيچ سرپرستى و شريك نميكند در حكمش احدى را
و بخوان آنچه را وحى شد بتو از كتاب پروردگارت نيست بدل كننده‌اى مر سخنان او را و هرگز نيابى غير او پناهى.
تفسير
- خداوند متعال بعد از بيان عدّه اصحاب كهف بيان فرمود مدّت درنگ ايشان را در غار كه آنهم مورد اختلاف شده بود در ميان اهل كتاب و تصريح فرمود بآنكه مدّت درنگ ايشان سيصد سال بود بعلاوه نه سال بسال قمرى كه
جلد 3 صفحه 421
سيصد سال تمام است بسال شمسى چنانچه در مجمع از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه يكنفر يهودى از آنحضرت سؤال نمود از مدّت درنگ اصحاب كهف در غار و او جواب فرمود مطابق با قرآن يهودى گفت ما در كتاب خودمان يافتيم كه سيصد سال بوده حضرت فرمود آن بسال شمسى است و اين بقمرى حقير عرض ميكنم از اينجا ممكن است استفاده شود كه مسلمانان بايد حساب سنوات را بسال قمرى تعيين كنند نه بشمسى و الا آنحضرت جواب را بحساب سال شمسى ميداد كه بقبول و تسليم يهودى نزديكتر باشد و مورد اشكال و محتاج بجواب نشود و شايد سرّ آنكه خداوند نفرموده سيصد و نه سال بلكه اوّلا فرموده سيصد سال و بعدا نه سال را اضافه فرموده آن باشد كه كلام شروع شود بر طبق حساب اهل كتاب و در معرض انكار نباشد و ختم شود بدستور حساب در شرع اسلام مانند آنكه بفرمايد درنگ كردند سيصد سال و افزودند نه سال را بحساب اسلام و بعد از بيان اين حقيقت با اين تعبير لطيف به پيغمبر خود دستور فرموده كه باز اگر اختلاف نمودند در مدّت درنگ ايشان بفرمايد خداوند داناتر است از هر كس بمدّت درنگ ايشان چون علم او احاطه دارد بآنچه در آسمانها و زمين است پيدا و نهان و جاى تعجّب است از بينائى و شنوائى خداوند چون غير از بينائى و شنوائى خلق است كه حاجب و مانعى براى آن متصوّر نيست و لطيف و كثيف و بزرگ و كوچك و پيدا و نهان در برابر او يكسان است نيست براى اهل آسمانها و زمين جز خداوند مدير و مدبّر و صاحب اختيار و كار گذارى و شريك نفرموده خدا در حكم و اخبار از غيب با خود هيچ كس را و نبايد كسى با او در حكم شركت نمايد و بعد از اخبار خداوند از مدّت درنگ اصحاب كهف سخنى بر خلاف بگويد و در آيه اخيره دستور تلاوت قرآن را به پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم داده اعمّ از قصص و حكايات و اخبار از مغيبات و غيرها و آنكه تا دامنه قيامت تغيير و تبديلى در آن روى نخواهد داد و آنكه جز خداوند براى احدى در هيچ زمان ملجأ و پناه و مأمن و آرامگاهى نخواهد بود.
جلد 3 صفحه 422
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَبِثُوا فِي كَهفِهِم ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَ ازدَادُوا تِسعاً «25»
و درنگ كردند در كهف خود از ابتداء ورود تا زماني که بيدار شدند و بر اهل شهر معلوم شد سيصد سال و زياد كردند نه سال که 309 سال که مدت خواب آنها اينکه مقدار بوده در خبر دارد از امير المؤمنين عليه السّلام سؤال كردند که چرا خداوند نفرمود ثلاث مائة و تسع سنين بلكه فرمود وَ لَبِثُوا فِي كَهفِهِم ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِينَ پس از آن فرمود وَ ازدَادُوا تِسعاً حضرت فرمود سيصد سال شمسي مطابق با سيصد و نه سال قمريست يعني كساني که از اهل كتاب گفتند سيصد سال بحساب شمسي بود ولي به حساب قمري که سال شرعيست و در حجاز باين سال تاريخ ميگذاردند سيصد و نه
جلد 12 - صفحه 344
سال ميشود.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 25)- خواب اصحاب کهف: از قرائن موجود در آیات گذشته اجمالا به دست آمد که خواب اصحاب کهف یک خواب بسیار طولانی بود، این موضوع حس کنجکاوی هر شنونده‌ای را بر می‌انگیزد و می‌خواهد دقیقا بداند آنها چند سال در این خواب طولانی بوده‌اند؟
این آیه شنونده را از تردید بیرون می‌آورد و می‌گوید: «آنها در غار خود سیصد سال درنگ کردند و نه سال نیز بر آن افزودند»! (وَ لَبِثُوا فِی کَهْفِهِمْ ثَلاثَ مِائَةٍ سِنِینَ وَ ازْدَادُوا تِسْعاً).
بنابراین مجموع مدت توقف و خواب آنها در غار سیصد و نه سال بود.
نکات آیه
۱- درنگ اصحاب کهف در غار، سیصد و نُه سال بوده است. (و لبثوا فى کهفهم ثلث ماْئة سنین وازدادوا تسعًا) «سنین» بدل است براى «ثلاثمئة». این کلمه علاوه بر مشخص ساختن مراد از «سیصد» نشانه این است که گذشت سالیانى چند بر خواب اصحاب کهف، امرى شگفت است.
۲- اصحاب کهف، در تمام مدّت سیصد و نُه سال، در همان غارى بودند که به آن پناهنده شده بودند. (و لبثوا فى کهفهم)
۳- اصحاب کهف، براساس سال هاى شمسى، سیصد سال و براساس سال هاى قمرى، سیصد و نُه سال در غار ماندند. (و لبثوا فى کهفهم ثلث ماْئة سنین وازدادوا تسعًا) ضمیر در «ازدادوا» به اصحاب کهف مربوط است و تفکیک نُه سال از سیصد سال، شاید ناظر به این باشد که آن ها، به حساب سال هاى شمسى، سیصد سال آرمیده بودند و شمار این سال ها، موافق سال هاى قمرى، از سیصد و نُه سال اندکى (کمتر از سه ماه) بیشتر مى شود که معمولاً، این مقدار را در زمان بندى حوادث نادیده مى گیرند.
روایات و احادیث
۴- «روى أنّ یهودیاً سأل على بن أبى طالب عن مدّة لبثهم (أى لبث أصحاب الکهف) فأخبر بما فى القرآن فقال : «إنّا نجد فى کتابنا ثلاثمئة!». فقال: ذک بسنى الشمس و هذا بسنى القمر.» ; روایت شده که یهودى اى از على(ع) از مدّت درنگ اصحاب کهف در غار سؤال کرد. امام، او را به آنچه در قرآن است، خبر داد. یهودى گفت: «ما در کتاب مان، درنگ آنان را سیصد سال مى یابیم.». امام(ع) فرمود: «آن نقل، براساس سال شمسى است و این نقل، به سال قمرى است».[۴]
موضوعات مرتبط
- اصحاب کهف: قصه اصحاب کهف ۱، ۲، ۳; مدت خواب اصحاب کهف ۱، ۲، ۳، ۴
- اعداد: عدد سیصد ۳، ۴; عدد سیصدونه ۱، ۲، ۳، ۴; عدد نه ۳، ۴
منابع
- ↑ تفسیر ابن مردویه.
- ↑ طبرى صاحب جامع البیان.
- ↑ معروف است که یهودیان از امام على مرتضى علیه‌السلام سؤال کردند که مدت درنگ اصحاب کهف در تورات سیصد سال ذکر شده چرا در قرآن شما نه سال افزوده شده است؟ امام فرمود: سال شما شمسى بوده ولى سال ما قمرى است.
- ↑ مجمع البیان، ج ۶، ص ۷۱۵; نورالثقلین، ج ۳- ، ص ۲۵۶، ح ۶۲.
