الحديد ٢٨

از الکتاب
نسخهٔ تاریخ ‏۶ مرداد ۱۴۰۱، ساعت ۰۳:۰۵ توسط Adel (بحث | مشارکت‌ها) (←‏تفسیر)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
کپی متن آیه
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ‌ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ‌ وَ آمِنُوا بِرَسُولِهِ‌ يُؤْتِکُمْ‌ کِفْلَيْنِ‌ مِنْ‌ رَحْمَتِهِ‌ وَ يَجْعَلْ‌ لَکُمْ‌ نُوراً تَمْشُونَ‌ بِهِ‌ وَ يَغْفِرْ لَکُمْ‌ وَ اللَّهُ‌ غَفُورٌ رَحِيمٌ‌

ترجمه

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و برای شما نوری قرار دهد که با آن (در میان مردم و در مسیر زندگی خود) راه بروید و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحیم است.

ترتیل:
ترجمه:
الحديد ٢٧ آیه ٢٨ الحديد ٢٩
سوره : سوره الحديد
نزول : ٥ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٢٦
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«یَآ أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ...»: مخاطب مسیحیانی هستند که به عیسی و همه انبیاء -صلوات‌الله علیهم - ایمان آورده و به خاتم‌الانبیاء نیز ایمان می‌آورند (نگا: المراغی). «کِفْلَیْنِ»: مثنی کِفْل است، به معنی نصیب و بهره و سهم (نگا: نساء / )، برخی آن را به مثنی محدود نکرده و بلکه برای کثرت می‌دانند (نگا: معجم‌الفاظ القرآن الکریم). در این صورت معنی: (یُؤْتِکُمْ کِفْلَیْنِ) چنین می‌شود: پاداش زیادی به شما می‌دهد. «نُوراً»: مراد نور قرآن در دنیا (نگا: مائده / ) و یا نور ایمان در قیامت است (نگا: حدید / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

ابن عباس و سعید بن جبیر گویند: پیامبر جعفر را با هفتاد نفر به حبشه فرستاده بود تا نجاشى و قوم او را به اسلام دعوت نمایند. نجاشى از اثر این دعوت خود را با چهل نفر از کسان او اسلام آوردند وقتى که جعفر خواست به مکه برگردد. چهل نفر از تازه مسلمانان مزبور گفتند: چون جعفر با یاران خود راه دریا در پیش دارند ما آنان را راهنمائى مى کنیم و در ضمن به دیدار رسول خدا صلی الله علیه و آله هم نائل خواهیم گشت.

اینان وقتى به مکه آمدند، اصحاب پیامبر را در عسرت و سختى دیدند. از پیامبر اجازه خواستند تا از اموال خویش به اصحاب فقیر کمک نمایند. پیامبر اجازه داد و آیه ۵۲ سوره قصص «الَّذِینَ آتَیناهُمُ الْکتابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ یؤْمِنُونَ» درباره آنان نازل گردید (چنان که در جاى خود مذکور شده است).

بعد از نزول این آیه آنان به مسلمین گفتند: اى معشر مسلمانان کسانى که از ما به کتاب شما قرآن ایمان آورده باشند از براى آن‌ها دو اجر خواهد بود و کسانى که ایمان به قرآن نیاورده باشند داراى یک اجر مانند شما خواهند بود سپس این آیه نازل گردید و فهمانید که دو اجر و بهره نصیب کسانى خواهد بود که ایمان به محمد آورده باشند و دو اجر مزبور عبارت از بخشایش نور و مغفرت الهى است ولى کسى که ایمان به محمد نیاورده باشد. او را هیچ اجر و مزدى نخواهد بود.[۱]

مقاتل گوید: وقتى که این آیه نازل گردید. اهل کتابى که به رسول خدا صلی الله علیه و آله ایمان آورده بودند و بر مسلمین فخر مى فروختند و مى گفتند: ما داراى دو اجر و پاداش هستیم و شما داراى یک اجر و پاداش، این موضوع بر اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله گران آمد سپس به خاطر آنان این آیه نازل شد و به آن‌ها فهمانید که آن‌ها نیز داراى دو اجر و پاداش خواهند بود.[۲]

تفسیر

نکات آیه

۱ - توصیه مؤمنان، از سوى خداوند به رعایت تقواى الهى و پایدار ماندن بر ایمان به پیامبراکرم(ص) (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله) امر «آمنوا برسوله» - با توجه به این که خطاب در آن متوجه کسانى است که به پیامبراکرم(ص) ایمان دارند - امر به تحصیل ایمان نیست; بلکه توصیه است به این که بر آن ایمان باقى بمانند و آن را از دست ندهند.

۲ - حضرت محمد(ص)، رسول خدا و پیام آور او است. (اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله)

۳ - تقواپیشگى، در صورتى ارزشمند است که با پیروى کامل از دستورات، سیره و سلوک پیامبراکرم(ص) همراه باشد. (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله) برخى از مفسران، مقصود از «آمنوا برسوله» را، تبعیت تام و اطاعت کامل از پیامبراکرم(ص) دانسته اند; به دلیل آن که خطاب در آن متوجه کسانى است که به خدا و رسول او ایمان دارند. بر این اساس، عطف «آمنوا برسوله» بر «اتّقوا اللّه» بیانگر برداشت یاد شده است.

۴ - ایمان، داراى درجات و مراتب متفاوت است. (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله) با توجه به توضیح برداشت قبل، باید گفت که امر «اتّقوااللّه...» توصیه به این است که مؤمنان باید خود را از مرتبه اى که در آن قرار دارند، بالا بکشند و با پیشه کردن تقواى الهى و اطاعت کامل از پیامبراکرم(ص)، خود را به مرتبه کمال ایمان ارتقا دهند. برداشت یاد شده مستفاد از این معنا است.

۵ - پیشه کردن تقواى الهى و پیروى تام از دستورات، سیره و سلوک پیامبراکرم(ص)، نشانه ایمان راستین و کامل (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله)

۶ - دستیابى به دو بهره کافى از رحمت الهى، وعده خدا به مؤمنانى است که تقواپیشه کنند و از پیامبراکرم(ص) پیروى کامل نمایند. (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا ... یؤتکم کفلین من رحمته) «کفل» (مفرد «کفلین») به معناى حظ و بهره اى است که کفایت مى کند (مفردات راغب). گفتنى است که «یؤتکم...» جواب براى شرط مقدر مى باشد و تقدیر آن چنین است: «إن تتّقوا و تؤمنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته» (اگر تقوا پیشه کنید و از رسول او تبعیت کامل نمایید، از رحمت خود به شما دو بهره کافى خواهد داد).

۷ - رعایت تقواى الهى و ایمان راستین به پیامبراکرم(ص) (تبعیت کامل از آن حضرت)، موجب دسیابى انسان به رحمت گسترده الهى; هم در دنیا و هم در آخرت (اتّقوا اللّه و ءامنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته) برداشت یاد شده بدان احتمال است که مقصود از دو بهره (کفلین) یکى بهره دنیوى و دیگرى بهره اخروى باشد. ذکر این نکته ضرورى است که اضافه در «رحمته» تشریفیّه و بیانگر آن است که رحمتى که مؤمنان راستین در دنیا و آخرت از آن بهره مند مى شوند، رحمتى ویژه و گسترده است.

۸ - انسان، جهت گذار سالم از مسیر زندگى دنیوى و به بیراهه نیفتادن، به نورى هدایت کننده در وجود خود نیازمند است. (و یجعل لکم نورًا تمشون به) برداشت یاد شده در صورتى استفاده مى شود که مراد از «تمشون» طى کردن مسیر زندگى دنیوى باشد.

۹ - ایمان و تقوا، سبب مى شود که خداوند، در درون انسان نورى قرار دهد که با آن بتواند راه درست را تشخیص داده و مسیر زندگى را سالم طى کند. (و یجعل لکم نورًا تمشون به) جمله «یجعل لکم...» (نظیر جمله پیشین) جواب براى شرط مقدر است. تقدیر آن چنین مى شود: «إن تتّقوا و تؤمنوا برسوله یجعل لکم نوراً تمشون به».

۱۰ - انسان، براى گذار از ظلمات قیامت، باید از خود نورى داشته باشد که راه را براى او روشن کند. (و یجعل لکم نورًا تمشون به) برداشت یاد شده بدان احتمال است که مراد از «تمشون»، پیمودن راه در عرصه قیامت باشد.

۱۱ - خداوند، در قیامت به مؤمنان تقواپیشه نورى عطا خواهد کرد که در پرتو آن از ظلمات قیامت گذر کنند. (و یجعل لکم نورًا تمشون به)

۱۲ - مؤمنان تقواپیشه، مشمول مغفرت و آمرزش خداوند در قیامت (یأیّها الذین ءامنوا اتّقوا ... و یغفر لکم)

۱۳ - خداوند، «غفور» (خطاپوش) و «رحیم» (مهربان) است. (و اللّه غفور رحیم)

موضوعات مرتبط

  • آمرزش: مشمولان آمرزش ۱۲
  • ارزشها: ملاک ارزشها ۳
  • اسماء و صفات: رحیم ۱۳; غفور ۱۳
  • اطاعت: آثار اطاعت از محمد(ص) ۶; اهمیت اطاعت از محمد(ص) ۳، ۵
  • انسان: نیازهاى معنوى انسان ۸
  • ایمان: آثار ایمان ۹; آثار ایمان به محمد(ص) ۷; استقامت در ایمان ۱; اهمیت ایمان به محمد(ص) ۱; مراتب ایمان ۴; نشانه هاى ایمان ۵
  • تقوا: آثار تقوا ۶، ۷، ۹; اهمیت تقوا ۱، ۵; ملاک ارزش تقوا ۳
  • حق: زمینه تشخیص حق ۹
  • خدا: آمرزشهاى خدا ۱۲; توصیه هاى خدا ۱; وعده هاى خدا ۶
  • رحمت: زمینه رحمت ۶; زمینه رحمت اخروى ۷; زمینه رحمت دنیوى ۷
  • رسولان خدا :۲
  • قلب: عوامل نورانیت قلب ۹
  • قیامت: تاریکى قیامت ۱۰، ۱۱
  • لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱۱
  • مؤمنان: آثار نورانیت اخروى مؤمنان ۱۱; آمرزش اخروى مؤمنان ۱۲; توصیه به مؤمنان ۱; فضایل اخروى مؤمنان ۱۱، ۱۲; وعده به مؤمنان ۶
  • متقین: آثار نورانیت اخروى متقین ۱۱; آمرزش اخروى متقین ۱۲; فضایل اخروى متقین ۱۱، ۱۲
  • محمد(ص): مقامات محمد(ص) ۲; نبوت محمد(ص) ۲
  • نورانیت: آثار نورانیت اخروى ۱۰
  • نیازها: نیاز به هدایت ۸

منابع

  1. کتاب الاوسط از طبرانى و تفسیر کشف الاسرار.
  2. تفسیر ابن ابى حاتم.