القصص ٦٤
ترجمه
| القصص ٦٣ | آیه ٦٤ | القصص ٦٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُدْعُوا»: فرا خوانید. به کمک طلبید. «لَوْ أَنَّهُمْ ...»: حرف (لَوْ) برای تمنّی است. یا برای شرط است و جواب محذوف است که (لَمّا رَأَوُا الْعَذابَ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۷۵، سوره قصص
- غرض كلى آيات : بيان بهانه ديگرى از مشركين بر عدم ايمانشان به قرآن
- پاسخ به اين عذر و بهانه مشركين كه اگر ايمان بياوريم از سرزمينمان رانده مىشويم
- جواب ديگرى به آن بهانه : تنعم و بهره مندى مادى درحال كفر و بى ايمانى ، در معرض هلاكت و فنا است
- ترجيح پيروى هدى بر ترك آن با مقايسه حال پيروان هدايت باحال پيروان هوى
- سخن پيشوايان شرك در روز قيامت كه در مقام بيزارى جستن از پيروان خود (مشركين )
- معناى و مراد از جمله ((اءغوينا هم كما غوينا))
- معناى اينكه كورى به اخبار نسبت داده شده ((فعميت عليهم الانباء)) نه به خود مشركين
- پاسخ ديگر به عذر و بهانه مشركين
- بيان اينكه خداوند داراى اختيار تكوينى (يخلق ما يشاء) و تشريعى (ويختار) است
- معناى مختار بودن انسان و بيان اينكه او در برابر اراده تكوينى و تشريعى خدا اختيارىندارد
- مقصود از اينكه فرمود: ((ما كان لهم الخيرة ))
- سه وجه براى اينكه فقط خدا مستحق پرستش است : ((له الحمد فى الاولى و الاخرة و لهالحكم و اليه ترجعون ))
- اثبات توحيد ربوبى خداى تعالى با بيان عجز آلهه مشركين از آوردن نور يا يا آوردنشب
- در قيامت كه روز كشف حقائق است بطلان پندار مشركان آشكار مى گردد (فعلمواان الحق لله...)
- بحث روايتى (چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - مشرکان، از یارى خدا در قیامت محروم خواهند بود. (و قیل ادعوا شرکاءکم) فاعل قول در «قیل ادعوا شرکاءکم» - به قرینه آیات قبل و بعد - خداوند است. ارجاع دادن مشرکان به معبودهایشان بدین معنا است که آنان همان گونه که در دنیا به معبودهایشان امید بسته بودند، امروز نیز باید به آنها پناه ببرند و از یارى خدا مأیوس باشند.
۲ - انباز داشتن خدا، پندارى باطل و ساخته ذهن شرک پیشگان (و قیل ادعوا شرکاءکم) اضافه «شرکاء» به ضمیر «کم» بیانگر مطلب یاد شده است.
۳ - فراخواندن مشرکان از سوى خداوند، براى یارى خواستن از معبودهایشان در قیامت. (و قیل ادعوا شرکاءکم)
۴ - دل بستن به یارى غیرخدا در دنیا، مایه محروم شدن از یارى او در قیامت (و قیل ادعوا شرکاءکم)
۵ - نصرت طلبى مشرکان در روز رستاخیز از معبودهایشان (فدعوهم فلم یستجیبوا لهم)
۶ - بى جواب ماندن فریاد یارى خواهى مشرکان از معبودهایشان در قیامت (فدعوهم فلم یستجیبوا لهم)
۷ - روبه رو شدن مشرکان با عذاب الهى در قیامت، همراه با یأس کامل آنان از وجود یارى دهنده اى براى خود (قیل ادعوا شرکاءکم ... فلم یستجیبوا لهم و رأوا العذاب)
۸ - شرکورزى، ضلالت و گمراهى است. (لو أنّهم کانوا یهتدون)
۹ - عذاب قیامت، فرجام قطعى عناصر هدایت ناپذیر (و رأوا العذاب لو أنّهم کانوا یهتدون)
۱۰ - پذیرش هدایت الهى، مایه مصون ماندن از عذاب قیامت (لو أنّهم کانوا یهتدون) جواب «لو» در «لو أنّهم...» حذف شده و تقدیر آن چنین است: «لو أنّهم کانوا یهتدون لما رأوالعذاب»; یعنى، اگر آنان هدایت را مى پذیرفتند، با عذاب الهى روبه رو نمى شدند.
موضوعات مرتبط
- استمداد: استمداد اخروى از معبودان باطل ۳، ۵، ۶
- امدادهاى خدا: محرومان از امدادهاى خدا ۱
- امیدوارى: آثار امیدوارى به غیرخدا ۴
- خدا: خدا و شریک ۲; دعوتهاى خدا ۳; محرومیت اخروى از امدادهاى خدا ۴
- شرک: گمراهى شرک ۸
- عذاب: عوامل مصونیت از عذاب اخروى ۱۰
- مشرکان: استمداد اخروى مشرکان ۵; استمداد مشرکان ۳; بى یاورى اخروى مشرکان ۶، ۷; دعوت از مشرکان ۳; رد استمداد مشرکان ۶; عذاب اخروى مشرکان ۷; عقیده باطل مشرکان ۲; محرومیت اخروى مشرکان ۱; مشرکان در قیامت ۳، ۷; یأس اخروى مشرکان ۷
- هدایت: آثار هدایت ۱۰
- هدایت ناپذیران: عذاب اخروى هدایت ناپذیران ۹; فرجام هدایت ناپذیران ۹
