النور ٣٦
ترجمه
| النور ٣٥ | آیه ٣٦ | النور ٣٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فِی بُیُوتٍ»: مراد از (بیوت) مساجد است و جار و مجرور می‌تواند متعلّق به فعل محذوفی باشد و تقدیر چنین است: إِذا أَرَدْتُمْ إِلْتِمَاسَ هذَا النُّورِ فَالْتَمِسُوهُ فی بُیُوتٍ (نگا: تفسیر عبدالکریم خطیب). یا این که: هذِهِ الْمِشْکَاة، یا: هذَا الْمِصْبَاحُ، یا: هذِهِ الشَّجَرةُ الْمُبَارَکَةُ فِی بُیُوتٍ. بعضی هم این جار و مجرور را متعلّق به فعل (یُسَبِّحُ) می‌دانند. در این صورت (فیها) برای تأکید بوده و زائد است. «یُسَبِّحُ»: (نگا: بقره / ). فاعل آن (رِجالٌ) در آیه بعدی است. «بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ»: (نگا: رعد / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۵ - ۴۶، سوره نور
- معنا و مفادى كه آيات : ((الله نور السموات و الارض ...)) متضمن آن است .
- معناى ((نور)) و توضيح مراد از اينكه فرمود: ((خدا نور آسمانها و زمين است )).
- خداوند براى همه موجودات ((معلوم )) است و همه او را مى شناسند.
- مقصود از نور خدا همان نور ايمان و معرفت است كه به مؤ منين اختصاص دارد.
- تمثيل نور خدا به نور چراغ (مثل نوره كمشكوة ...). براى بيان تابش نور ايمان و معرفت در قلوب مؤ منين .
- مراد از جمله ((نور على نور)) در آيه شريفه
- مؤ منينى كه داراى ايمان كامل هستند از نور خدا بهره مى گيرند.
- وصف حال كسانى كه هيچ گاه از ياد خداوند باز نمى مانند!
- اشاره به اينكه تسبيح خدا مقدمه حصول معرفت ، و حمد خدا بعد از حصول معرفت اوست جلّ و علا.
- وجه اين كه در (رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ) الهاء تجارت و بيع هر دو نفى شده است.
- وجه مقابله بين ذكر خدا و اقامه نماز در آيه شريفه
- مقصود از اينكه درباره قيامت فرمود: ((تتقلب فيه القلوب و الابصار))
- توضيح فراز اولآيه پاداش مؤ منان ((ليجزيهم الله احسن ما عملوا)).
- توضيح فراز دوم آن ((و يزيدهم من فضله )).
- توضيح فراز سوم آيه پاداش مؤ منان (و الله يرزق ...).
- تشبيه اعمال غير مؤ منين به سرابى كه تشنه آن را آب مى پندارد و نكاتى كه اين تشبيه افاده مى كند.
- تشبيهى ديگر: اعمال كفار چون ظلمات متراكم و مضاعفى است كه دست خود را در آن نتوانند ديد.
- استدلال بر اينكه خدا نور آسمانها و زمين است در آيه : ((الم تر ان الله يسبح له من فىالسموات و الارض ...)).
- نكات و لطائفى در استدلال اين آيه وجود دارد ۱ وجه اختصاص تسبيح خدا به عقلا و مرغان هوا.
- از علم قطعى به رؤ يت ((الم تر)) تعبير شده است .
- وجه تعليم به حيوانات در آيه شريفه .
- وجه اختصاص تسبيح از ميان همه صفات كماليه خدا
- نور عمومى خدا و نور خصوصى او همچون رحمت او دو گونه است .
- ذكر مواردى از خلقت و تدبير خداوند براى بيان اينكه مبداء و مرجع امور مشيت خداى سبحان است
- بيان ديگرى بر انحصار بازگشت امور به مشيت خداوند
- بحث فلسفى (در بيان اينكه خداوند علت اينكه تامه همه موجودات است يخلق ما يشاء ...)
- رواياتى در ذيل آيه نور (الله نور السموات و الارض ...) و مفردات و جملات آن
- روايتى كه مى گويد آيه نور مثل اهل بيت عليهم السلام است و بيانى در ذيل آن
- بيت اميرالمؤ منين عليه السّلام مصداق اكمل ((فى بيوت اذن الله )) است
- چند روايت درباره : ((رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ...))
نکات آیه
۱ - مثل نور خدا، همانند چراغ دانى است دربرگیرنده چراغى پر فروغ و نورافشان که در خانه هایى است که به اذن خداوند، رتبه رفیع یافته اند و هماره مرکز یاد خدا هستند. (مثل نوره کمشکوة فیها مصباح المصباح فى زجاجة ... فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که «فى بیوت» متعلق به «مشکوة» و صفت براى آن باشد.
۲ - خانه هایى که به اذن خداوند عظمت و رفعت یافته اند و همواره یاد خدا در آنها زنده است، مرکز نور و هدایت خدا هستند. (مثل نوره کمشکوة ... یهدى اللّه لنوره من یشاء... فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه) برداشت یاد شده، بر این اساس استوار است که «فى بیوت» متعلق به «یهدى اللّه لنوره...» باشد.
۳ - هدایت و راه یابى به نور ویژه خداوند، داراى راه ها و مکان هاى ویژه است. (یهدى اللّه لنوره من یشاء ... فى بیوت أذن اللّه أن ترفع)
۴ - مثل نور خداوند، همانند چراغى است پرفروغ و درخشان در چراغ دانى که در خانه ها و معابدى مرتفع واقع است که همواره نام خداوند در آنها زنده مى باشد. (مثل نوره کمشکوة فیها مصباح ... فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه) برداشت فوق بر دو چیز استوار است: ۱- مراد از «ترفع» رفعت مادى باشد; چنان که خداوند درباره حضرت ابراهیم (ع) فرمود: «و إذا یرفع إبراهیم القواعد من البیت; و آن گاه ابراهیم پایه هاى خانه (خانه خدا) را بالا برد» بقره، آیه ۱۲۷. ۲- جمله «فى بیوت» ادامه تمثیل خداوند باشد.
۵ - مرتفع ساختن کانون هاى عبادت و ذکر خدا، جایز و مشروع است. (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه)
۶ - کانون هاى ذکر خدا، داراى عظمت و رفعت مقام (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه)
۷ - عظمت و رفعت مکان ها، منوط به اذن خداوند است. (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع)
۸ - ذکر مستمر نام خدا، موجب عظمت و مجد مکان هاى ذکر مى شود. (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه)
۹ - تعلق اذن خداوند، بر رفعت و منزلت برخى از خانه ها و مکان ها (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع)
۱۰ - منزل هاى عظمت یافته به اذن خداوند، محل تسبیح شبانه روزى مردمان شایسته است. (فى بیوت أذن اللّه أن ترفع ... یسبّح له فیها بالغدوّ و الأصال)
۱۱ - خانه هایى که در آنها همواره ذکر و تسبیح خدا گفته مى شود، مرکز نور خدا است. (مثل نوره کمشکوة ... فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه یسبّح له فیها بالغدوّ و الأصال)
۱۲ - ارزش والاى ذکر نام خدا و تسبیح و تقدیس او (أن ترفع و یذکر فیها اسمه یسبّح له فیها بالغدوّ و الأصال)
۱۳ - صبح و شب، موقعیت هاى بسیار مناسب براى تسبیح و تقدیس خداوند (یسبّح له فیها بالغدوّ و الأصال) قید «بالغدوّ و الأصال» براى این نیست که تسبیح را به دو وقت صبح و شب مقید سازد. بنابراین اختصاص به ذکر یافتن این دو وقت از میان دیگر وقت ها بیانگر مناسب تر بودن آن دو، براى تسبیح و عبادت است.
۱۴ - «عن أبى جعفر(ع) (فى قوله تعالى «فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه» (قال) هى بیوتات الأنبیاء والرسل و الحکما و أئمة الهدى ...; از امام باقر(ع) روایت شده است که [درباره قول خداى تعالى] «فى بیوت أذن اللّه أن ترفع و یذکر فیها اسمه» فرمود: آن بیوت، خانه هاى پیامبران، رسولان، حکما و ائمه هدى است». ۱- إکمال الدین، ج ۱- ، ص ۲۱۸، ح ۲; نورالثقلین، ج ۳، ص ۶۰۸، ح ۱۸۴.
۱۵ - «عن الإمام موسى بن جعفر عن أبیه علیهما السلام فى قول اللّه عزّوجلّ «... یسبّح له فیها بالغدوّ والأصال» ... قال الصلاة فى أوقاتها; امام موسى بن حعفر(ع) از پدر بزرگوارش نقل مى کند که درباره قول خداى - عزّوجل - «...یسبّح له فیها بالغدوّ و الأصال» فرمود: مقصود خواندن نماز در اوقات معین آن است». ۱- تأویل الآیات الظاهرة، ص ۳۵۹; بحارالأنوار، ج ۲۳، ص ۳۲۶، ح ۴.
موضوعات مرتبط
- احکام ۵:
- اماکن : عوامل رفعت اماکن ۸; منشأ رفعت اماکن ۷، ۹
- تسبیح: آثار تسبیح خدا ۱۱; ارزش تسبیح خدا ۱۲; تسبیح در شب ۱۰، ۱۳; تسبیح در صبح ۱۰۱۳; مکان تسبیح خدا ۱۰; وقت تسبیح خدا ۱۰، ۱۳
- خانه: خانه هاى رفیع ۱، ۲، ۹، ۱۰، ۱۴
- خدا: اذن خدا ۹; اهمیت اذن خدا ۲; مرکز نور خدا ۲، ۱۱; مرکز هدایتهاى خدا ۲; نقش اذن خدا ۱، ۷; هدایت به نور خدا ۳
- ذکر: آثار ذکر خدا ۶، ۸، ۱۱; ارزش ذکر خدا ۱۲; فضیلت مکان ذکر خدا ۶; مکان ذکر خدا ۱
- قرآن : مثالهاى قرآن ۱، ۴
- مثالهاى قرآن: تمثیل به چراغ درخشان ۱، ۴; مَثَل نور خدا ۱،۴
- معبد: احکام معبد ۵; مرتفع سازى معبد ۵; معبد مرتفع ۴
- نماز: اهمیت نماز ۱۵; اهمیت وقت نماز ۱۵
- هدایت: روش هدایت ۳; مکان هدایت ۳
