النور ٤
ترجمه
| النور ٣ | آیه ٤ | النور ٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمُحْصَناتِ»: زنان پاکدامن. تهمت‌زدن به هر کسی - اعم از مردان و زنان پاکدامن یا عادی - دارای همین حکم است. لیکن به خاطر اهمّیّت بیشتر تنها (المحصَناتِ) ذکر شده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۱۰، سوره نور
- معنا و مورد استعمال كلمه ((سورة )) و مقصود از اينكه فرمود: ((سورة انزلناها وفرضناها))
- بيان حد زناى زانى و زانيه
- معناى اينكه فرمود: ((زانى جز با زانيه يا مشركه نكاح نمى كند، و با زانيه جز زانىيا مشرك ازدواج نمى كند...))
- وجوهى كه درباره اين آيه گفته شده است
- تشريع حد قذف
- بيان حكم ((لعان ))
- چند روايت در باره آيه حد زنا و آيه : ((الزانى لا ينكح الا زانية او مشركة ...)) و شاءن نزول آن .
- رواياتى درباره آيات راجع به قذف و لعان و شاءن نزول آنها
- روايتى در شاءن نزول آيه لعان
نکات آیه
۱ - کیفر نسبت دهندگان زنا (قذف) به زنان پاکدامن، بدون ارائه چهارگواه ناظر، هشتاد ضربه شلاق با تازیانه چرمى است. (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم ثمنین جلدة) «جلد» (مصدر «اجلدوا») گاهى به معناى «زدن با تازیانه چرمى» و گاهى به معناى «بر پوست بدن کسى با تازیانه زدن» مى آید. برداشت فوق، بر مبناى کار برد اول است. گفتنى است که «رمى» (مصدر «یرمون») به معناى تیر انداختن است و در این جا استعاره از نسبت دادن امرى ناخوشایند به مردم است که در اصطلاح فقه از آن تعبیر به «قذف» مى شود.
۲ - هشتاد ضربه تازیانه بر پوست بدن، کیفر نسبت دهندگان زنا(قذف) به زنان پاکدامن، بدون ارائه چهار گواه ناظر (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم ثمنین جلدة)
۳ - وجوب برهنه بودن بدن نسبت دهندگان زنا به زنان، به هنگام اجراى کیفر (قذف) بر آنان (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم ثمنین جلدة)
۴ - پذیرش نسبت زنا به زنان پاکدامن در گرو ارائه چهار شاهد مرد از سوى شخص نسبت دهنده است. (و الذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم) «شهداء» جمع «شاهد» است و «شاهد» مفرد مذکر مى باشد. بنابراین «أربعة شهداء» به معناى چهار مرد ناظر مى باشد. گفتنى است ذکر «أربعة» با تاى تأنیث نیز شاهد بر مطلب فوق است; زیرا اعداد از سه تا ده در زبان عرب، در مذکر با تاى تأنیث و در مؤنث بدون «تاء» به کار مى رود.
۵ - اثبات زنا، در گرو شهادت چهار مرد ناظر بر آن کردار ناپسند است. (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که محکومیت به کیفر «قذف»، در صورتى است که چهار شاهد مرد ارائه نشود. بنابراین اگر چهار مرد شهادت بدهد، زنا ثابت خواهد شد.
۶ - کیفر «قذف» (هشتاد تازیانه)، غیر قابل عفو و لازم الاجرا است. (والذین یرمون المحصنت ... فاجلدوهم ثمنین جلدة)
۷ - اتهام بى دلیل زنا (قذف) به زنان پاکدامن، موجب از میان رفتن همیشگى حق شهادت نسبت دهندگان، در تمامى صحنه هاى گواهى (والذین یرمون المحصنت ... و لاتقبلوا لهم شهدة ابدًا)
۸ - اتهام بى دلیل زنا به زنان پاکدامن، بدترین نوع فسق است و نسبت دهندگان آن، سرآمد فاسقان اند. (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء ... و أُولئک هم الفسقون) ضمیر «هم» ضمیر فصل و «الفاسقون» مسند همراه با «ال» جنس و مفید حصر است. منحصر کردن اهل فسق به نسبت دهندگان زناى بى دلیل به زنان پاکدامن، بیانگر برداشت یاد شده است.
۹ - نسبت دهندگان بى دلیل زنا به زنان پاکدامن، مردمى فرومایه و بى اعتبار در جامعه اسلامى (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء ... و لاتقبلوا لهم شهدة أبدًا و أُولئک هم الفسقون) پذیرفته نشدن گواهى نسبت دهندگان دروغین زنا به زنان پاکدامن و نیز توصیف آنان با کلمه «فاسقان»، حاکى از فرومایگى و بى اعتبارى آنان در جامعه اسلامى است.
۱۰ - اهتمام اسلام به حفظ آبرو و شخصیت زنان پاکدامن (والذین یرمون المحصنت ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء ... و أُولئک هم الفسقون)
۱۱ - شهادت و گواهى انسان فاسق، در نظام قضایى اسلام هرگز پذیرفته نمى شود. (و لاتقبلوا لهم شهدة أبدًا و أُولئک هم الفسقون) برداشت فوق، مبتنى براین نکته است که جمله «و أُولئک هم الفاسقون» در مقام تعلیل و بیان فلسفه حکم پذیرفته نشدن شهادت نسبت دهندگان زنا باشد; یعنى، چون آنان فاسق اند، گواهیشان مورد قبول نیست. بنابراین گواهى هیچ فاسقى پذیرفتنى نخواهد بود.
۱۲ - پذیرش شهادت شاهد، مشروط به عادل بودن او است . (والذین یرمون المحصنت ... و لاتقبلوا لهم شهدة أبدًا و أُولئک هم الفسقون)
۱۳ - نسبت بى دلیل زنا به زنان پاکدامن، حرام و از گناهان بزرگ است. (والذین یرمون المحصنت ... و لاتقبلوا لهم شهدة أبدًا و أُولئک هم الفسقون)
۱۴ - «عن أبى جعفر(ع) ... و نزل بالمدینة «والذین یرمون المحصنات ثمّ لم یأتوا بأربعة شهداء فاجلدوهم ثمانین جلدة و لاتقبلوا لهم شهادة ابداً و أُولئک هم الفاسقون» ... فبرأه اللّه ما کان مقیماً على الفریة من أن یسمّى بالإیمان ...; از امام باقر(ع) روایت شده که آیه «والذین یرمون المحصنات... أُولئک هم الفاسقون» در مدینه نازل شده است... پس خداوند کسى را که تهمت زنا مى زند با زمانى که بر این تهمت باقى باشد، او را از مؤمن نامیده شدن به دور داشته است...» ۱- کافى، ج ۲، ص ۳۲، ح ۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۵۷۳- ، ح ۲۷.
۱۵ - «عن الصادق(ع) عن أبیه عن جدّه(ع) أنّ علیاً(ع) قال، لیس بین خمس من النساء و بین أزواجهنّ ملاعنة ... والمجلود فى الفریة لأنّ اللّه عزّوجلّ یقول: و لاتقبلوا لهم شهادة أبداً...; امام صادق(ع) از پدرش و او از جدش روایت کرده است که حضرت على(ع) فرمود: بین پنج دسته از زنان با شوهرانشان ملاعنه نیست (یعنى قانون لعان اجراء نمى شود)... از جمله آنها، کسانى هستند که به علت تهمت زنا زدن، تازیانه خورده اند; زیرا خداوند فرمود: «و لاتقبلوالهم شهادة أبداً». ۱- خصال، ج ۱، ص ۳۰۴، باب الخمسة، ح ۸۳- ; بحارالأنوار، ج ۱۰۱، ص ۱۷۶، ح ۳.
موضوعات مرتبط
- احکام ۱، ۲، ۳، ۴، ۵، ۶، ۷، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۵:
- اعداد : عدد چهار ۱، ۲، ۴، ۵; عدد هشتاد ۱، ۲، ۶
- جرایم: جرم غیرقابل عفو ۶
- زنا : احکام زنا ۵; روش اثبات زنا ۵; گواهى بر زنا ۴، ۵
- عفیفان: اهمیت آبروى عفیفان ۱۰; سرزنش تهمت به عفیفان ۸
- فاسقان ۸: گواهى فاسقان ۱۱
- فسق: بدترین فسق ۸
- قاذف: ایمان قاذف ۱۴; بى ارزشى گواهى قاذف ۷; رذالت قاذف ۹; فسق قاذف ۸; کیفر قاذف۱، ۲; گواهى قاذف ۱۵; لعان قاذف۱۵; موقعیت اجتماعى قاذف ۹
- قذف: آثار قذف ۷; احکام قذف۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۷، ۱۳; حتمیت حد قذف ۶; حد قذف ۱; حرمت قذف ۱۳; کیفیت حد قذف ۲، ۳; گناه قذف ۱۳; نقش گواهان در قذف ۱
- گناهان کبیره ۱۳:
- گواهى : احکام گواهى ۷، ۱۱، ۱۲; شرایط گواهى ۱۲; عدالت در گواهى ۱۲
- لعان: احکام لعان ۱۵
- محرمات ۱۳:
- واجبات ۳:
