مريم ٦٦
ترجمه
| مريم ٦٥ | آیه ٦٦ | مريم ٦٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِذَا مَا»: هر زمان که. «حَیّاً»: زنده. حال است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۶۶ - ۷۲ سوره مريم
- حكايت كلام انسان در انكار بعثت و استبعاد معاد
- پاسخ به اشكال عدم كفايت استدلال براى اثبات معاد به وقوع مثل آن
- حضور دسته هاى متراكم و انبوه مردم در صحنه قيامت
- از بين متمردين ائمه ضلالت كه به آتش سزاوارترند بيرون كشيده مى شوند
- تفصيلى در مورد مدلول آيه : ((و ان منكم الا واردها...(( و بيان اينكه ((ورود(( در آيه به معناى حضور و اشراف عموم مردم بر آتش است
- اشاره به گفتار مفسرينى كه ورود در آيه را بمعنىدخول گرفته اند
- رد گفتار مفسرين فوق الذكر
- متقين نجات داده شده و ظالمين در آتش باقى خواهند ماند
- بحث روايتى (رواياتى در بيان مراد از: ((انا خلقنا منقبل و لم يك شيئا(( و ((ان منكم الاواردها(()
- گفتارى در معناى وجوب و جواز و عدم جواز فعلى بر خدا و بيان اينكه حكم عقل به حسن و قبح منتزع از فعل خدا و منتهى به اراده او است
- سه نكته و مطلب حاصل از اين بحث
نکات آیه
۱- برخورد انسان با مسأله معاد و حیات پس از مرگ، همراه با انکار و شگفتى است. (و یقول الإنسن أءذا ما متّ لسوف أُخرج حیًّا) کلمه «یقول» فعل مضارعى است که در مقام بیان حالت انسان ها به کار مى رود چنین افعالى بر استمرار در هر سه زمان دلالت دارند. «ال» در «الإنسان» براى جنس است که در مورد فراوانى افراد هم به کار مى رود .
۲- استبعاد، از مهم ترین پایه هاى باور و اندیشه منکران معاد (أءذا ما متّ لسوف أُخرج حیًّا) مبناى قرآن در نقل سخنان دیگران، گزیده گویى است. نقل این سخن از منکران معاد، نشانگر این نکته است که مهم ترین اساس بینش منکران معاد، همین استبعاد است.
۳- استبعاد و انکار معاد، از زمینه هاى گریز از عبادت و اطاعت خداى یگانه (واصطبر لعبدته ... و یقول الإنسن أءذا ما متّ لسوف أُخرج حیًّا) از جمله وجوهى که در بیان ارتباط این آیه با آیات پیشین مى توان ارائه کرد، این است که: پس از فرمان به عبادت و صبر بر آن، گویااین آیه، سؤال مقدرى را مطرح کرده و پاسخ گفته است. سؤال مقدر این است کهک: عبادت و اطاعت خداوند چه نتیجه اى دارد؟ ما که پس از مرگ حیاتى نداریم تا حالات و اعمال ما در دنیا در آن تفاوتى ایجاد کند! این آیه و آیات بعد این سؤال را پاسخ داده و عبادت را ضرورى شمرده است.
۴- عکس العمل نوع انسان ها در برابر وعده بهشت و نعمت هاى آن از جانب خداوند، انکار و استبعاد معاد است. (جنّت عدن التى وعد الرحمن ... و یقول الإنسن أءذا ما متّ) چنانچه دو آیه قبل )« و ما نتنزّل... سمیًّا») جملاتى معترضه و بریده از آیات قبل و بعد باشد، آیه مورد بحث در ادامه آیات قبل از این دو آیه خواهد بود که در مورد بهشت و نعمت هاى آن است.
۵- انسان هاپس از مرگ و فرارسیدن قیامت، دوباره زنده شده و از زمین بیرون آورده خواهند شد. (أءذا ما متّ لسوف أُخرج حیًّا) مراد از خروج در «اخراج» - به قرنیه ذهنیت متکلّم از معاد مورد قبول پیامبران - خروج از خاک و اجزاى زمین است; یعنى، «اخراج من الارض».
۶- معاد انسان ها، جسمانى و تخلف ناپذیر است. (لسوف أُخرج حیًّا) «أُخرج» مجهول است و دلالت دارد که اخراج قهرى است. اسناد آن به انسانى که گوینده سخن است، گویاى مشابهت کامل وضع کنونى او از نظر جسم بودن و... با زمان خروج وى است. جمله «أءذا متّ...» گرچه کلام منکران معاد است; ولى نقل آن بدون رد و ایراد، دلیل صحت گفتارى است که مورد تعجّب قرار گرفته است.
موضوعات مرتبط
- اطاعت: زمینه ترک اطاعت از خدا ۳
- اکثریت: روش برخورد اکثریت ۴
- بهشت: وعده بهشت ۴
- خدا: وعده هاى خدا ۴
- عبادت: زمینه ترک عبادت خدا ۳
- مردگان: احیاى اخروى مردگان ۵
- معاد: آثار استبعاد معاد ۳; آثار تکذیب معاد ۳; استبعاد معاد ۲، ۴; تکذیب معاد ۴; دلایل مکذبان معاد ۲; روش برخورد مکذبان معاد ۴; شگفتى تکذیب معاد ۱; شگفتى معاد ۱; معاد جسمانى ۵، ۶
- نعمت: وعده نعمت ۴
