الأنعام ١٢٣
ترجمه
| الأنعام ١٢٢ | آیه ١٢٣ | الأنعام ١٢٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَکَابِرَ»: بزرگان. سردمداران. «مُجْرِمیها»: مجرمین آنجا. «جَعَلْنا ... أَکابِرَ مُجْرِمِیهَا»: (أَکابِرَ) مفعول اوّل و (مُجْرِمیها) مفعول دوم است و برعکس. یا این که (أَکابِرَ) مفعول اوّل و (فِی کُلِّ قَرْیَة) مفعول دوم و (مُجْرِمِیهَا) مضاف‌الیه است. و یا این که (جَعَلْنَا) را به معنی: مکانت‌دادن و منزلت بخشیدن گرفت، که در این صورت تنها به یک مفعول نیازمند است که (أَکَابِرَ) است. به هر حال معنی چنین می‌شود: بزرگان آن شهر را به لهو و لعب و فساد و تباهی می کشانیم. گناهکاران آن شهر را بزرگان آنجا می‌گردانیم. بزرگان گناه‌پیشه آن شهر را در آنجا مکانت و منزلت می‌دهیم و ریاست و قدرت می‌بخشیم. «لِیَمْکُرُوا»: لام آن لام عاقبت است. مراد این است که مفاسد و بدبختیهای اجتماع از سردمداران بی‌دین و ناپرهیزگار سرچشمه می‌گیرد، و ایشانند که مردمان را از راه حق منحرف می‌سازند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
لِيَحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کَامِلَةً... (۰) وَ إِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِکَ... (۱) وَ کَذٰلِکَ جَعَلْنَا لِکُلِ نَبِيٍ... (۳) قَالَ الَّذِينَ اسْتَکْبَرُوا... (۲) وَ قَالَ الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا... (۴) وَ مَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ... (۱) وَ قَالُوا نَحْنُ أَکْثَرُ أَمْوَالاً وَ... (۰) وَ کَذٰلِکَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ... (۱) وَ إِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِکَ... (۱) وَ مَا أَرْسَلْنَا فِي قَرْيَةٍ مِنْ... (۱)
وَ لَيَحْمِلُنَ أَثْقَالَهُمْ وَ... (۰) وَ قَالَ الَّذِينَ کَفَرُوا لَنْ... (۱) وَ مَکَرُوا مَکْراً کُبَّاراً (۳)
تفسیر
- آيات ۱۲۷ - ۱۲۲، سوره انعام
- تشبيه ايمان ، به حيات و نور و كفر، به مرگ و تاريكى .
- حيات طيبه مؤ من يكى زندگى ممتاز از ديگر انسانهاست .
- مكر بزرگان و اعيان هر قريه در برابر دعوت انبياء و استهزائشان به رسالت پيغمبر(ص ).
- معناى (( شرح صدر )) و بيان اينكه خداوند براى هدايت بنده سينه او را شرح و توسعه مى دهد.
- دو اشتباه در مورد انتساب هدايت و ضلالت انسان به خداى تعالى .
- تقسيم هدايت الهى به دو قسم : تكوينى و تشريعى . و تقسيم هدايت تشريعى به دو قسم: ارائه طريق و ايصال به مطلوب .
- (در ذيل آيات مربوط به حيات و نور شخص مؤ من و شرح صدر...).
نکات آیه
۱- پدیدار گشتن سردمدارانى از بین مجرمان هر جامعه، از سنتهاى الهى است. (و کذلک جعلنا فى کل قریة أکبر مجرمیها) معناى فوق براى آیه بر این اساس است که «أکابر مجرمیها» مضاف و مضاف الیه و مفعول اول براى «جعل» و مفعول دوم آن «فى کل قریة» باشد.
۲- مکر و فریب، شیوه سردمداران مجرمان در میان جوامع (جعلنا فى کل قریة أکبر مجرمیها لیمکروا فیها)
۳- سردمداران و بزرگان هر جامعه در فریب دادن و منحرف ساختن جامعه نقش عمده اى دارند. (أکبر مجرمیها لیمکروا فیها)
۴- تجاوزکاران هر جامعه براى پیشبرد مقاصد شوم خویش بر گرد سردمداران و پیشوایانى متشکل مى شوند. (و کذلک جعلنا فى کل قریة أکبر مجرمیها لیمکروا) «جرم» به معناى تجاوز و تعدى است. (لسان العرب). و بنابر اینکه «أکابر» مضاف به «مجرمیها» باشد، یک نوع رابطه بین مجرمان و سردمداران آنها به ذهن خطور مى کند. گویا آنان جملگى در زیر پرچم سردمداران خویش به مبارزه و مکر با مردم مى پردازند.
۵- درگیرى مؤمنان با مجرمان در طول تاریخ بوده است. (و إن الشیطین ... لیجدلوکم ... و کذلک جعلنا فى کل قریة أکبر مجرمیها)
۶- تمامى جوامع بشرى در معرض تهدید حیله و مکر سردمداران مجرم خویش (و کذلک جعلنا فى کل قریة أکبر مجرمیها لیمکروا فیها)
۷- سردمداران مجرم مکه، یکسره در صدد توطئه و مکر علیه مسلمانان صدر اسلام بودند. (و کذلک جعلنا فى کل قریة) چون این سوره مبارکه مکى است، تشبیه مذکور در آیه، تشبیه سردمداران مجرم در تمامى نقاط به سردمداران مجرم شهر «مکه» است. لذا بیانگر وضعیت و شرایط آن روزگار مى باشد.
۸- مکر و توطئه سردمداران مجرم، تنها دامنگیر خودشان مى گردد. (و ما یمکرون الا بأنفسهم)
۹- سردمداران مجرم با مکر خویش علیه دین اسلام تنها خود را مى فریبند. (و کذلک جعلنا فى کل قریة ... و ما یمکرون إلا بأنفسهم)
۱۰- سردمداران کفر از درک بازگشت آثار توطئه هاى آنان علیه خودشان ناتوانند. (و ما یمکرون إلا بأنفسهم و ما یشعرون)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۷ ; توطئه علیه اسلام ۹
- اشراف مکه: توطئه اشراف مکه ۷ ; مکر اشراف مکه ۷
- انحراف: منشأ انحراف اجتماعى ۳
- خدا: سنتهاى خدا ۱
- رهبران: پیدایش رهبران ظالم ۱ ; توطئه رهبران ظالم ۸، ۹ ; تهدیدهاى رهبران ظالم ۶ ; روش برخورد رهبران ظالم ۲ ; رهبران ظالم و اسلام ۹ ; رهبران ظالم و جامعه ۶ ; مکر رهبران ظالم ۲، ۶، ۸، ۹
- رهبرى: نقش رهبرى ۳
- قریش: توطئه اشراف قریش ۷ ; مکر اشراف قریش ۷
- کفر: بیخشعورى رهبران کفر ۱۰ ; توطئه رهبران کفر ۱۰
- مؤمنان: مبارزه مؤمنان ۵ ; مؤمنان و مجرمان ۵
- متجاوزان: تشکیلات متجاوزان ۴ ; رهبرى متجاوزان ۴
- مجرمان: مبارزه با مجرمان ۵
- مسلمانان: توطئه علیه مسلمانان ۷
