آل عمران ٦٧

از الکتاب
کپی متن آیه
مَا کَانَ‌ إِبْرَاهِيمُ‌ يَهُودِيّاً وَ لاَ نَصْرَانِيّاً وَ لٰکِنْ‌ کَانَ‌ حَنِيفاً مُسْلِماً وَ مَا کَانَ‌ مِنَ‌ الْمُشْرِکِينَ‌

ترجمه

ابراهیم نه یهودی بود و نه نصرانی؛ بلکه موحّدی خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشرکان نبود.

ترتیل:
ترجمه:
آل عمران ٦٦ آیه ٦٧ آل عمران ٦٨
سوره : سوره آل عمران
نزول : ٢ هجرت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ١٧
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«حَنِیفاً»: دور از باطل و گراینده به حق. مخلصی که خویشتن را تسلیم فرمان خدا کرده و در هیچ چیز سر از فرمان دین او نپیچد.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

نزول

محل نزول:

اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]

شأن نزول:[۲]

«شیخ طوسى» گوید: بنا به نقل از امام باقر|امام محمدباقر عليه‌السلام و نيز از حسن بصرى و قتادة و عامر، يهوديان مى گفتند: ابراهيم يهودى بوده است و نصارى مى گفتند: ابراهيم مسيحى بوده و خداوند اين آيه را نازل فرمود و گفتار آنان را تكذيب نمود.

تفسیر


نکات آیه

۱ - ابراهیم (ع)، نه یهودى بود، نه نصرانى. (ما کان ابراهیم یهودیّاً و لا نصرانیّاً)

۲ - یهود، مدّعى یهودیت ابراهیم (ع) و نصارا، مدّعى نصرانیّت او بودند. (یا اهل الکتاب ... ما کان ابراهیم یهودیّاً و لا نصرانیاً)

۳ - ادعاى یهودیّت ابراهیم (ع)، حجت یهود بر حقانیّت خویش در مقابل نصارا* (یا اهل الکتاب لم تحاجّون فى ابرهیم ... ما کان ابراهیم یهودیّاً و لا نصرانیّاً)

۴ - ادعاى مسیحیّت ابراهیم (ع)، حجت نصارا براى حقّانیت خویش در مقابل یهودیان* (یا اهل الکتاب لم تحاجّون فى ابرهیم ... ما کان ابراهیم یهودیّاً و لا نصرانیّاً)

۵ - موقعیّت ممتاز حضرت ابراهیم (ع)، حتى در میان اهل کتاب (ما کان ابراهیم یهودیّاً و لا نصرانیّاً) هر یک از یهود و نصارا سعى داشتند ابراهیم (ع) را به خود منتسب نمایند و این، حاکى از موقعیت ممتاز آن حضرت نزد ایشان است.

۶ - ابراهیم (ع)، حنیف (گرویده به حق) و تسلیم در برابر خداوند بود. (و لکن کان حنیفاً مسلماً)

۷ - ابراهیم (ع)، هرگز مشرک نبود. (و ما کان من المشرکین)

۸ - یهود و نصارا، منحرف از حق، عصیانگر در برابر خدا و مشرک (و لکن کان حنیفاً مسلماً و ما کان من المشرکین) بنابراینکه جمله «و لکن کان ... »، تعریضى به یهودیان و نصارا باشد.

روایات و احادیث

۹ - خلوص ابراهیم (ع) و پیراستگى وى از پرستش بتها (و لکن کان حنیفاً مسلماً) امام صادق (ع) درباره «حنیفاً مسلماً»، فرمود: خالصاً مخلصاً لیس فیه شىء من عبادة الاوثان.[۳]

۱۰ - ابراهیم (ع) بر آیین محمّد (ص) (و لکن کان حنیفاً مسلماً) امیرالمؤمنین (ع) درباره «و لکن کان حنیفاً مسلماً» مى فرماید: کان على دین محمّد (ص).[۴]

موضوعات مرتبط

  • ابراهیم (ع): دین ابراهیم (ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۷، ۱۰ ; اخلاص ابراهیم (ع) ۹ ; انقیاد ابراهیم (ع) ۶ ; حنیف بودن ابراهیم (ع) ۶، ۹ ; مقام ابراهیم (ع) ۵ ; ابراهیم (ع) و اسلام ۱۰ ; ابراهیم (ع) در اهل کتاب ۲، ۳ ; ابراهیم (ع) و اهل کتاب ۴، ۵ ; ابراهیم (ع) و شرک ۷
  • اخلاص: ۹
  • اسلام: ۱۰
  • اهل کتاب: ۲، ۳، ۴، ۵ اختلافات اهل کتاب ۴
  • شرک: ۸ برائت از شرک ۷
  • مسیحیان: شرک مسیحیان ۸ ; عصیان مسیحیان ۸ ; عقاید مسیحیان ۲، ۴ ; گمراهى مسیحیان ۸
  • مشرکان: ۸
  • یهود: ۳، ۴ شرک یهود ۸ ; عصیان یهود ۸ ; عقاید یهود ۲، ۳ ; گمراهى یهود ۸

منابع

  1. طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌۲، ص ۶۹۳.
  2. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۱۲۱.
  3. کافى، ج ۲، ص ۱۵، ح ۱ ; نورالثقلین، ج ۱، ص ۳۵۲- ، ح ۱۷۹.
  4. تفسیر عیاشى، ج ۱، ص ۱۷۷، ح ۶۰ ; بحارالانوار، ج ۱۲، ص ۱۱، ح ۲۹.