محمد ٢٩
ترجمه
| محمد ٢٨ | آیه ٢٩ | محمد ٣٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَضْغان»: جمع ضِعْن، حقد و کینه‌های شدید. «لَن یُخْرِجَ ...»: (نگا: توبه / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۶ - ۲۳ سوره محمد
- اثر متفاوت استماع قرآن در كفار مهر بر دل خورده و در مؤ منان هدايت يافته
- مقصود از اشراط ((علامات )) قيامت و اينكه فرمود: علامتهاى قيامت آمده است
- معناى اينكه خدا متقلب و مثواى شما را مى داند
- معناى جمله ((المغشى عليه من الموت )) و تطبيق آن بر گروهى از افراد ضعيف الايمان
- معناى آيه : ((طاعة و قول معروف ...)) كه درباره مؤ منان مريض القلبى است كه ازعمل به وظيفه قتال و جهاد سرباز مى زند
- احتمالات ديگرى كه در كلمه ((طاعة ....)) وجود دارد
- مقصود از كسانى كه مرتدين به آنها وعده اطاعت مى دادند
- معناى اينكه منافقان بيمار دل به سيمايشان و در لحن قولشان شناخته مى شوند
- (رواياتى در ذيل آيه : ((و منهم من يسمع اليك ...)) و درباره علائم قيامت ، استغفار وصلهرحم )
- رواياتى راجع به اينكه در زمان پيامبر (ص ) دشمنى با على (ع ) علامت نفاق بوده است
نکات آیه
۱- هشدار الهى به منافقان، نسبت به افشاى کینه هاى نهانى آنان (أم حسب ... أن لن یخرج اللّه أضغنهم)
۲- ناتوانى بیماردلان منافق از غلبه بر اراده خداوند و پنهان داشتن چهره واقعى خود براى همیشه (یخرج اللّه أضغنهم)
۳- بیماردلان منافق، داراى کینه هاى عمیق نسبت به دین و مؤمنان (أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغنهم) «أضغان»، (جمع «ضغن») به معناى کینه هاى شدید و عمیق است.
۴- منافق، گرفتار خوش خیالى و غافل از کمین خداوند (أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغنهم)
۵- نگرانى شدید منافقان صدر اسلام، از افشاى چهره واقعى آنان (أم حسب ... أن لن یخرج اللّه أضغنهم) از این که خداوند، منافقان را به افشاى اسرارشان تهدید کرده; معلوم مى شود که شرایط آنان به گونه اى بوده که رسوایى، برایشان بسیار سخت تمام مى شده است.
۶- ستّار بودن خداوند، داراى قلمروى خاص و نه شامل تمام گناهان و گنه کاران * (أن لن یخرج اللّه أضغنهم) مجموع آیه و تهدید منافقان به افشاى اسرارشان، در واقع هشدارى است به منافقان که از ستّار بودن خدا، سوء استفاده نکرده و بدانند که افشاى چهره آنان، امرى ممکن و محتمل است.
۷- منحصر نبودن کیفر بیماردلان منافق، به لحظه مرگ و امکان رسوایى آنان در دنیا* (فکیف إذا توفّتهم ... أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغنهم) در صورتى که تهدید به افشاى کینه ها، مربوط به دنیا باشد و این رسوایى نوعى کیفر به شمار آید; از ارتباط این آیه با «فکیف إذا توفّتهم الملائکة ...» مى توان به مطلب بالا دست یافت.
۸- کینه و عداوت نسبت به پیامبر(ص) و مؤمنان، نوعى بیماردلى است. (أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغنهم)
روایات و احادیث
۹- «عن جابر عن أبى جعفر محمد بن على(ع) عن جابربن عبداللّه - رض - قال لمّا نصب رسول اللّه (ص) علیّاً یوم غدیرخم قال قوم: ما یألوا برفع ضبع ابن عمّه فأنزل اللّه تعالى «أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغانهم»;[۱] جابر [جعفى] از امام باقر(ع) روایت نموده که جابربن عبداللّه انصارى گفت: چون رسول خدا(ص) در روز غدیرخم، حضرت على(ع) را [به ولایت ]انتصاب کرد، گروهى گفتند: [محمد] در بالا بردن بازوى پسر عمویش کوتاهى نمى کند. پس این آیه را خداوند نازل فرمود: أم حسب الذین فى قلوبهم مرض أن لن یخرج اللّه أضغانهم».
موضوعات مرتبط
- امام على(ع): امامت امام على(ع) ۹
- خدا: اراده خدا ۲; قدرت خدا ۲; محدوده ستاریت خدا ۶; هشدارهاى خدا ۱
- دین: دشمنان دین ۳
- غفلت: غفلت از خدا ۴
- قلب: نشانه هاى بیمارى قلب ۸
- مؤمنان: دشمنان مؤمنان ۳
- محمد(ص): دشمنى با محمد(ص) ۸
- منافقان: افشاى کینه منافقان ۱; افشاى منافقان ۵، ۹; دین ستیزى منافقان ۳; رسوایى دنیوى منافقان ۷; عجز منافقان ۲; غفلت منافقان ۴; کیفر منافقان ۷; کینه منافقان ۳; نگرانى منافقان صدراسلام ۵; هشدار به منافقان ۱
منابع
- ↑ تأویل الآیات الظاهرة، ص ۵۷۰; تفسیر برهان، ج ۴، ص ۱۸۸.
