غافر ٥
ترجمه
غافر ٤ | آیه ٥ | غافر ٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الأحْزَابُ»: گروهها و دستههائی که علیه پیغمبران همدست و همپشت شدهاند و برای اسارت و کشتن و آزارشان به تلاش ایستادهاند. در آیه و سوره ص به برخی از چنین گروهها و دستههائی اشاره شده است. «هَمَّتْ»: قصد کرده است. توطئه چیده است (نگا: مائده / ، یوسف / ، توبه / و ). «لِیَأْخُذُوهُ»: تا او را اسیر کنند. واژه اخذ در اینجا به معنی أَسْر یعنی اسیر کردن است. همان گونه که أخیذ به معنی اسیر است. «لِیُدْحِضُوا»: تا باطل گردانند. تا مغلوبش نمایند (نگا: کهف / ، صافّات / . «فَأَخَذْتُهُمْ»: من ایشان را گرفتار کردم. من آنان را هلاک ساختم. «فَکَیْفَ کَانَ عِقَابِ»: (نگا: رعد / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۶ سوره مؤ من
- اشاره به مطالبى كه سوره مباركه مؤ من متضمن است
- وجه ذكر دو صفت عزيز و عليم از بين صفات الهى و افتتاح سوره به آن دو
- بيان اينكه اساس تنزيل كتاب ، علم محيط خدا به خلق خود مى باشد
- حال كفارى كه با جدال به باطل در صدد مقابله با حجت هاى حق برآمدند و خدا آنان رابگرفت
- پاسخ به توهمى باطلدرباره وضعيت كافران
نکات آیه
۱ - قوم نوح، دین الهى و پیامبر خویش را تکذیب کردند. (کذّبت قبلهم قوم نوح)
۲ - اقوام و ملت هاى پس از قوم نوح، پیامبران الهى را تکذیب کردند. (کذّبت ... و الأحزاب من بعدهم)
۳ - تکذیب پیامبران، داراى پیشینه اى طولانى در تاریخ و نه پدیده اى جدید در عصر پیامبر اسلام(ص) (کذّبت قبلهم قوم نوح و الأحزاب من بعدهم) یادآورى تکذیب انبیاى پیشین از سوى مردم، از زمان حضرت نوح(ع) و بعد از آن، مى تواند بیانگر مطلب یادشده باشد.
۴ - جبهه کفر، در طول تاریخ جبهه اى همسو و متحد در برابر ادیان و پیامبران الهى (کذّبت قبلهم قوم نوح و الأحزاب من بعدهم) به کار رفتن عنوان «احزاب» درباره اقوام کافر، مى تواند گویاى مطلب یادشده باشد.
۵ - قوم نوح، نخستین جامعه تکذیب گر پیامبر خود (کذّبت قبلهم قوم نوح) ذکر قوم نوح پیش از سایر اقوامِ تکذیب گر، بیانگر مطلب یاد شده است.
۶ - همه امت ها به قصد دستگیر کردن و از بین بردن پیامبرشان اقدام کرده اند. (و همّت کلّ أمّة برسولهم لیأخذوه) «أخذ» در اصل به معناى گرفتن است و مقصود از آن در آیه شریفه، دستگیر کردن و از بین بردن پیامبران است.
۷ - همه امت ها با حربه باطل، به جدال و ستیزه با حق بر خاستتد تا آن را از بین ببرند. (کذّبت قبلهم قوم نوح ... و جدلوا بالبطل لیدحضوا به الحقّ) «إدحاض» به معناى ابطال و از بین بردن است.
۸ - جامعه بشرى، از دیرباز عرصه درگیرى حق و باطل بود. (کذّبت قبلهم قوم نوح ... و جدلوا بالبطل لیدحضوا به الحقّ)
۹ - تعالیم پیامبران، مطابق حق بوده و آنان مردم رابه سوى حق فرامى خواندند. (کذّبت قبلهم قوم نوح ... لیدحضوا به الحقّ)
۱۰ -تمامى اقوام تکذیب گر (چون قوم نوح)، به خاطر مبارزه با حق (تعالیم پیامبران)، در دنیا مورد عقوبت وکیفر الهى قرار گرفتند. (کذّبت قبلهم قوم نوح ... لیدحضوا به الحقّ فأخذتهم)
۱۱ - مجادله و ستیزه جویى با حق، عقوبت الهى در دنیا را درپى دارد. (و جدلوا بالبطل لیدحضوا به الحقّ فأخذتهم)
۱۲ - عقوبت دنیایى مردم حق ناپذیر و ستیزه جو از اقوام گذشته (چون قوم نوح و ...) مجازاتى سخت، شگفت آور و درس آموز (فأخذتهم فکیف کان عقاب) برداشت یادشده از استفهام تعجیبى «کیف» استفاده مى شود.
۱۳ - دلدارى خداوند به پیامبراسلام(ص) در برابر تکذیب، ستیزه جویى و توطئه کافران (فلایغررک تقلّبهم فى البلد . کذّبت قبلهم قوم نوح ... فأخذتهم فکیف کان عقاب) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که در این آیات با ذکر داستان انبیاى گذشته، در صدد دلدارى به پیامبر اسلام(ص) است.
موضوعات مرتبط
- ادیان آسمانى: مبارزه با ادیان آسمانى ۴
- اقوام پیشین: تاریخ اقوام پیشین ۲; تکذیبگرى اقوام پس از نوح(ع) ۲; تکذیبگرى اقوام پیشین ۱۰; کیفر دنیوى اقوام پیشین ۱۰
- امتها: تاریخ امتها ۶، ۷، ۱۲; حق ستیزى امتها ۷; دشمنى امتها ۷; مجادله امتها ۷
- انبیا: اولین مکذبان انبیا ۵; تاریخ انبیا ۳، ۶; تکذیب انبیا ۳; توطئه علیه انبیا ۶; حقانیت تعالیم انبیا ۹; دستگیرى انبیا ۶; دشمنان انبیا ۶; دعوتهاى انبیا ۹; کیفر مکذبان انبیا ۱۰; مبارزه با انبیا ۴; مکذبان انبیا ۲
- حق: آثار حق ستیزى ۱۱; آثار دشمنى با حق ۱۱; آثار مبارزه با حق ۱۰; آثار مجادله با حق ۱۱; ابزار مبارزه با حق ۷; دعوت به حق ۹; سختى کیفر حق ستیزان ۱۲; سختى کیفر حق ناپذیران ۱۲; شگفتى کیفر حق ستیزان ۱۲; شگفتى کیفر حق ناپذیران ۱۲; عبرت از کیفر دنیوى حق ناپذیران ۱۲; کیفر حق ستیزان ۱۰; مبارزه حق و باطل ۸
- دین: مکذبان دین ۱
- عبرت: عوامل عبرت ۱۲
- قوم نوح: تاریخ قوم نوح ۱، ۵; تکذیبگرى قوم نوح ۱، ۵، ۱۰; قوم نوح و نوح(ع) ۱; کیفر دنیوى قوم نوح ۱۰
- کافران: هماهنگى کافران ۴
- کیفر: عوامل کیفر دنیوى ۱۰، ۱۱
- محمد(ص): تکذیب محمد(ص) ۳; توطئه علیه محمد(ص) ۱۳; دشمنى با محمد(ص) ۱۳; دلدارى به محمد(ص) ۱۳; مکذبان محمد(ص) ۱۳
- نوح(ع): مکذبان نوح(ع) ۱، ۵