غافر ٦
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ کَذٰلِکَ حَقَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ عَلَى الَّذِينَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ |
ترجمه
| غافر ٥ | آیه ٦ | غافر ٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کَذلِکَ»: همان گونه که. همچنین. یعنی همان گونه که کفّار ستمکار پیشین مورد قهر خدا قرار گرفته‌اند، اینان نیز به قهر خدا در دنیا گرفتار می‌آیند، و سرانجام هم به دوزخ درمی‌آیند. چرا که دوزخیند. فرمان خدا مبنی بر این که کافران سیاه دل تاریخ را شامل شده است. «حَقَّتْ ...»: (نگا: یونس / و ، نحل / ، زمر / ). «أَنَّهُمْ أَصْحَابُ النَّارِ»: این عبارت بدل (کَلِمَةُ) و مرفوع است. یا لام تعلیل محذوف است و جمله منصوب است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحابُ النَّارِ «6»
و بدين گونه (كه احزاب در دنيا عقوبت شدند) وعده عذاب پروردگارت درباره‌ى كسانى كه كفر ورزيدند قطعى شد كه آنان اهل دوزخند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحابُ النَّارِ «6»
وَ كَذلِكَ حَقَّتْ: و همچنانكه واجب شده بود عقوبت بر امم مكذبه انبياء، كَلِمَةُ رَبِّكَ: واجب شده است حكم پروردگار تو به عقاب عذاب، عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا: بر آنانكه كافر شدند از قوم تو و تكذيب تو نمودند، أَنَّهُمْ أَصْحابُ النَّارِ: «بدل كل از كلمه» يعنى همچنين واجب شده است بر كفار قريش اينكه ايشان ملازمان آتشند. و از كذب و جدال و كفر كفار، نقصى به ساحت كبريائى وارد نيايد، چه مسبّح و حامد الهى بسيارند از آن جمله:
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ كَذلِكَ حَقَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحابُ النَّارِ «6» الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْ‌ءٍ رَحْمَةً وَ عِلْماً فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذابَ الْجَحِيمِ «7» رَبَّنا وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ الَّتِي وَعَدْتَهُمْ وَ مَنْ صَلَحَ مِنْ آبائِهِمْ وَ أَزْواجِهِمْ وَ ذُرِّيَّاتِهِمْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «8» وَ قِهِمُ السَّيِّئاتِ وَ مَنْ تَقِ السَّيِّئاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ «9» إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يُنادَوْنَ لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ مِنْ مَقْتِكُمْ أَنْفُسَكُمْ إِذْ تُدْعَوْنَ إِلَى الْإِيمانِ فَتَكْفُرُونَ «10»
ترجمه
و همچنين واجب شد حكم پروردگارت بر كسانيكه كافر شدند همانا آنها اهل آتشند
آنانكه حمل ميكنند عرش را و آنانكه در اطراف آنند تنزيه ميكنند بستايش پروردگارشان و ميگروند باو و آمرزش مى‌طلبند براى آنانكه ايمان آوردند پروردگارا احاطه دارى بر همه چيز ببخشش و دانش پس بيامرز آنان را كه توبه كردند و پيروى نمودند راه تو را و نگهدار آنان را از عذاب دوزخ
پروردگارا و داخل كن ايشان را در بهشتهاى اقامتگاه هميشگى كه وعده دادى بآنان و هر كه را كه شايسته باشد از پدرانشان و زنانشان و اولادشان همانا تو ارجمند درست كردارى
و نگهدارشان از بدى‌ها و هر كه را كه نگهدارى از بديها در چنين روز پس بتحقيق رحمت نمودى او را و اين است آن كاميابى بزرگ
همانا آنها كه كافر شدند ندا كرده ميشوند كه هر آينه دشمنى خدا بزرگتر بود از دشمنى شما با خودتان در وقتى كه خوانده ميشديد بسوى ايمان پس كافر ميشديد.
تفسير
- خداوند متعال در تعقيب آيات سابقه ميفرمايد و چنانچه امم سالفه كه با انبياء عظام مخالفت نمودند مستحق عذاب الهى شدند كفار مكه هم كه با خاتم ايشان معاندت ورزيدند محكوم بحكم الهى گشتند كه از ملازمين
جلد 4 صفحه 517
آتش جهنم باشند و قمى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه مراد بنى اميه‌اند و ملائكه عظيم الشّأنى كه حمله عرش الهى هستند و ملائكه‌ئى كه در اطراف آن طواف مينمايند و آنانرا كرّ و بيان خوانند تسبيح مينمايند خدا را بحمد و ثنا و معتقدند بيگانگى او و طلب مغفرت مينمايند از خدا براى اهل ايمان بتوحيد خدا و نبوّت محمد مصطفى و امامت ائمه هدى چنانچه از حضرت رضا و حضرت صادق عليهما السلام نقل شده كه استغفار آنها مخصوص بشيعيان است و معمولا قبل از دعا بايد ثناى الهى را بجا آورد لذا عرضه ميدارند پروردگارا رحمت و علم تو بر همه چيز احاطه دارد پس بيامرز كسانى را كه توبه نمودند از كفر و خلاف و عصيان و پيروى نمودند از دين اسلام و مذهب اثنى عشرى و حفظ فرما ايشانرا از عذاب جهنم و اين دلالت دارد بر آنكه پذيرفتن توبه بر خداوند واجب نيست بلكه منوط باختيار و تفضّل الهى است و الّا احتياج بدعا و مسئلت ملائكه نداشت و از خداوند ميخواهند كه ايشان را با تمام كسان صالحشان داخل در بهشت جاويد فرمايد بر حسب وعده‌ئى كه بآنها فرموده بتوسط انبياء و اولياء تا سرورشان كامل و نعمت بهشت بر آنها گواراتر گردد چون خداوند عزيز است و بايد عزّت اهل ايمان را بدرجه كمال برساند و حكيم است و حكمت اقتضاى چنين مرحمتى باهل ايمان دارد و نيز از خدا ميخواهند كه ايشان را از شرور و بديها مخصوصا بديهاى آخرت كه فوق بديها است محفوظ فرمايد چون كسيكه از عقوبات روز قيامت كه سخت‌ترين عقوبتها است محفوظ ماند حقّا مشمول رحمت الهى شده و برستگارى بزرگ فائز گشته و محتمل است مراد از سيّئات معاصى باشد چون كسيكه از معاصى و تبعات آنها محفوظ ماند كاملا كامياب و فائز شده و چون كفار نامه اعمال خود و عقوبات آنها را مشاهده نمايند خودشان از خودشان بدشان مى‌آيد و با نفس امّاره بسوئشان بغض شديد پيدا ميكنند پس ملائكه دوزخ بآنها ميگويند بغض و خشم خداوند بر شما وقتى كه پيغمبران شما را بايمان دعوت مينمودند و اجابت نميكرديد بيشتر بود از بغض و خشم شما امروز بر خودتان و قمى ره فرموده مراد از كسانيكه حمل مينمايند عرش را پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و اوصياء بعد از اويند كه حمل مينمايند علم حق را و كسانيكه در گرد عرشند ملائكه ميباشند و كسانيكه
جلد 4 صفحه 518
ايمان آوردند شيعيان آل محمد صلى اللّه عليه و اله ميباشند كه توبه نمودند از ولايت كسانيكه غصب حق ايشان را نمودند و سبيل الهى ولايت ولىّ خدا است و صلحاء كسانى هستند كه قبول ولايت على عليه السّلام را كه صلاح ايشان در آن بوده نموده‌اند و رحمت خدا در روز قيامت است و فوز عظيم براى كسانى است كه نجات يافتند از ولايت كسانيكه غصب مقام آنحضرت را نمودند و مراد از عرش در ضمن آية الكرسى و غيرها ذكر شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ كَذلِكَ حَقَّت كَلِمَةُ رَبِّكَ عَلَي الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّهُم أَصحاب‌ُ النّارِ «6»
و همين نحوي که با كفّار امم سابقه رفتار كرديم ثابت و محقّق شده كلمه و تقدير پروردگار تو بر كساني که كافر شدند محقّقا آنها اصحاب آتش هستند.
وَ كَذلِكَ يعني همين نحوي که با كفّار امم سابقه رفتار كرديم از غرق و خسف و صيحه و صاعقه و امطار حجاره و بلاهاي گوناگون رفتار مي‌كنيم با كفّار اينکه امّة حَقَّت يعني ثابت و محقّق شده.
كَلِمَةُ رَبِّكَ كلمه كن که بمجرّد اراده حق آنا وفورا تحقّق پيدا ميكند.
عَلَي الَّذِينَ كَفَرُوا تا دامنه قيامت و ملحق بكفّار هستند اهل ضلالت بلكه در باطن همانها هستند و لو در ظاهر بعض احكام اسلام بر آنها جاري شود از طهارت بدن و حمل فعل بر صحّت و حقن دم و جواز ازدواج و دفن و غسل و امثال اينها و لكن در قيمة.
أَنَّهُم أَصحاب‌ُ النّارِ از آتش جدايي پيدا نميكنند که معني خلود است.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 6)- این آیه علاوه بر مجازات دنیوی، به مجازات آنها در سرای دیگر اشاره کرده، می‌گوید: «و این گونه فرمان پروردگارت در باره کسانی که کافر شدند مسلّم شده که آنها همه اهل آتشند» (وَ کَذلِکَ حَقَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ عَلَی الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّهُمْ أَصْحابُ النَّارِ).
ظاهر معنی آیه وسیع و گسترده است و کافران لجوج را از همه اقوام شامل می‌شود، و بدیهی است مسلم شدن فرمان پروردگار در باره این قوم به دنبال گناهان مستمر و اعمال خلافی است که با اراده خود انجام دادند.
نکات آیه
۱ - عذاب شدن کافران در قیامت، امرى قطعى و سنت تغییرناپذیر الهى (و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا) «حق»; یعنى، «ثَبَتَ» و «وَجَبَ» (ثابت و واجب شد) است. و مراد از کلمه در «کلمة ربّک» وعده فرمان عذاب است.
۲ - عذاب الهى، سرنوشت محتوم کافران (و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا)
۳ - تکذیب پیامبران و ستیزه جویى با آیات الهى، موجب دوزخى شدن انسان ها (و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا أنّهم أصحب النار)
۴ - عذاب کافران، پس از اتمام حجت الهى بر آنان خواهد بود. (ما یجدل فى ءایت اللّه إلاّ الذین کفروا ... کذّبت قبلهم قوم نوح ... و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا أنّهم أصحب النار)
۵ - کافران تکذیب گر و ستیزه جوى قوم نوح و بعد از آنها، به دلیل دوزخى بودن، به عذاب دنیوى نیز گرفتار شدند. (فأخذتهم فکیف کان عقاب . و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا أنّهم أصحب النار) برداشت یاد شده مبتنى بر این احتمال است که جمله «أنّهم أصحاب النار» - به تقدیر لام تعلیل - در مقام تعلیل باشد; یعنى، چون آنان از دوزخیان هستند، به عذاب الهى گرفتار آمدند.
۶ - ربوبیت الهى، مقتضى عذاب دادن و کیفر کردن کافران حق ستیز و تکذیب کننده (و کذلک حقّت کلمت ربّک على الذین کفروا أنّهم أصحب النار)
۷ - آتش، از وسایل عقوبت و عذاب الهى در قیامت (أنّهم أصحب النار)
موضوعات مرتبط
- آتش: نقش آتش ۷
- آیات خدا: آثار مبارزه با آیات خدا ۳
- اتمام حجت: آثار اتمام حجت ۴
- اقوام پیشین: اقوام پس از قوم نوح ۵; تاریخ اقوام پیشین ۵; عذاب دنیوى اقوام پیشین ۵
- انبیا: آثار تکذیب انبیا ۳; کیفر مکذبان انبیا ۶
- جهنم: موجبات جهنم ۳
- حق: کیفر حق ستیزان ۶
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۶; سنتهاى خدا ۱; قانونمندى عذابهاى خدا ۴
- سنتهاى خدا: سنت کیفر ۱
- عذاب: ابزار عذاب اخروى ۷
- قوم نوح: تاریخ قوم نوح ۵; تکذیبگرى قوم نوح ۵; عذاب دنیوى قوم نوح ۵
- کافران: اتمام حجت بر کافران ۴; حتمیت عذاب اخروى کافران ۱; حتیمت عذاب کافران ۲; زمینه عذاب کافران ۶; زمینه کیفر کافران ۶; فرجام کافران ۲; کافران در قیامت ۱
- نوح(ع): عذاب دنیوى مکذبان نوح(ع) ۵
منابع
