النمل ٨٩
ترجمه
| النمل ٨٨ | آیه ٨٩ | النمل ٩٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَزَعٍ»: ترس و هراس (نگا: انبیاء / . «آمِنُونَ»: جمع آمِن، در امن و امان. دور از بلا و مصیبت و خوف و هراس. مفرد آمدن بخش نخست آیه، با توجّه به لفظ (مَنْ)، و جمع آمدن قسمت دوم آیه، با توجّه به معنی آن است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ... (۳) لاَ يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَکْبَرُ... (۱) إِنَ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي... (۲)
تفسیر
- آيات ۸۲ - ۹۳، سوره نمل
- مقصود از ((قول )) و اخراج جنبنده اى از زمين كه با مردم سخن مى گويد
- مراد از ((آيات )) و خشر فوجى از هر امت در آيه : ((و يوم نحشر منكل امة فوجا ممن كذب بآياتنا...))
- مقصود از نفخ در صور در آيه : ((و يوم ينفح فى الصور ففزع من فى السموات و منفى الارض ...)) كدام نفخه است ؟
- وجه اينكه تخريب و ويرانى عالم با پيدايش قيامت را صنع متقن خود خواند (صنع اللهالذى اتقن كل شى ء)
- حمل آيه : ((و ترى الجبال تحسبها جامدة و هى تمرّمرّ السحاب )) بر حركت جوهرى و برحركت انتقالى زمين
- من ماءمور به عبادت خدا و تلاوت قرآن هستم و بس ، هر كه ايمان آورد براى خود و هر كه گمراه گشت عليه خود
- رواياتى درباره مراد از ((دابة من الاءرض )) در آيه : ((و اذا وقع القول عليهم اخرجنا لهم دابة من الاءرض ))
- چند روايت راجع به مراد از ((حسنه )) در آيه : ((من جاء بالحسنة فله خير منها))
نکات آیه
۱ - کارهاى شایسته انسان، در دنیا داراى ثمره اى برتر براى خود وى در آخرت (من جاء بالحسنة فله خیر منها)
۲ - نگه داشتن اعمال نیک تا صحنه قیامت و از دست ندادن آنها در نتیجه گناه، شرط بهرهورى انسان از ثمرات آن (من جاء بالحسنة فله خیر منها) واژه «جاء» مى تواند اشاره به این داشته باشد که اعمال نیک، در صورتى ثمربخش است که انسان بتواند تا پایان عمر آن را حفظ کرده و با گناهان خود موجبات حبط آن را فراهم نکرد باشد.
۳ - آگاهى عمیق خداوند به اعمال بندگان، پشتوانه پاداش او به نیک کرداران (إنّه خبیر بما تفعلون . من جاء بالحسنة فله خیر منها) از ارتباط «من جاء...» با بخش پایانى آیه قبل (إنّه خبیر بما تفعلون) مى توان مطلب یاد شده را استفاده کرد.
۴ - نیک کرداران، ایمن از هراس و وحشت روز رستاخیز (و هم من فزع یومئذ ءامنون) نکره آمدن «فزع» بیانگر بزرگ بودن وحشت آن روز است.
۵ - تعلق مشیت الهى بر ایمن بودن برخى انسان ها از وحشت روز رستاخیز، داراى ملاک و مبتنى بر کردار خود آنان (ففزع من فى السموت و من فى الأرض إلاّمن شاء اللّه... و هم من فزع یومئذ ءامنون) از ارتباط این آیه با قبل مى توان استفاده کرد که عبارت «و هم من فزع یومئذ آمنون» تفسیر و تبیین مشیتى است که در آیه ۸۷ بدان اشاره شده است.
۶ - ایمنى از وحشت روز جزا، مهم ترین پاداش الهى به نیک کرداران (من جاء بالحسنة فله خیر منها و هم من فزع یومئذ ءامنون) اختصاص به ذکر یافتن «و هم من فزع یومئذ آمنون» - با این که «له خیر منها» دربرگیرنده آن نیز هست - نشان مى دهد که ایمنى از وحشت روز رستاخیز، مهم ترین لطف و عنایت الهى در حق نیک کرداران است.
۷ - پایبند ساختن بشر به نیکى ها و ارزش ها، عصاره پیام وحى و دعوت قرآن (من جاء بالحسنة فله خیر منها) از این که خداوند به جاى هر عمل خاصى، عنوان «الحسنة» را برگزیده و آن را ملاک اصلى رستگارى انسان معرفى کرده است، استفاده مى شود که همه تکالیف و رهنمودهاى دین، در حقیقتى به نام «حسنه» خلاصه مى شود و وحى الهى با تشویق و رهنمود به نیکى ها، درصدد پایبند ساختن انسان به آنها است.
۸ - عمل نیک، داراى ماهیتى بالنده و زاینده ارزش ها (من جاء بالحسنة فله خیر منها) در صورتى که «من» در «فله خیر منها» نشویه و «منها» صفت «خیر» باشد، استفاده مى شود که خود عمل نیک، چون چشمه اى جوشان است که زلال ارزش ها از آن مى جوشد.
موضوعات مرتبط
- ارزشها: زمینه ارزشها ۸
- انسان: عمل انسان ها ۳
- پاداش: زمینه پاداش ۲
- خدا: آثار علم خدا ۳; آثار مشیت خدا ۵
- صالحان: تضمین پاداش صالحان ۳; صالحان در قیامت ۴; فضایل صالحان ۴; مهمترین پاداش صالحان ۶
- عمل: اهمیت مراقبت از عمل ۲; تشویق به عمل پسندیده ۷; عوامل حبط عمل ۲
- عمل صالح: آثار اخروى عمل صالح ۱; آثار عمل صالح ۸; پاداش عمل صالح ۲
- قرآن: تعالیم قرآن ۷
- قیامت: مصونیت از اهوال قیامت ۵، ۶
- گناه: آثار گناه ۲
