النور ١٩
ترجمه
| النور ١٨ | آیه ١٩ | النور ٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْفَاحِشَةُ»: (نگا: نساء / ، انعام / .
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۲۶، سوره نور
- بيان آيات مربوط به داستان افك
- شناخته و رسوا شدن عناصر فاسد، براى مجتمع صالح و اسلامى خير است (لا تحسبو هشرّا لكم ...)
- توبيخ كسانى كه وقتى اتهام دروغ (افك ) را شنيدند آن را رد و تكذيب نكردند و بدون تحقيق و علم آن را شايع ساختند.
- اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچ يك از شما هرگز پاك و تزكيه نمى شد
- كسانى كه زنان مؤ منه محصنه را متهم به زنا مى كنند در دنيا و آخرت لعنت شده و عذابى عظيم دارند.
- معناى اينكه در آخرت مى دانند كه خدا حق مبين است
- روايتى مفصل از ((الدر المنثور)) درباره نزول آيات مربوط افك درباره عائشه
- موارد اشكال در اين روايت و روايات ديگرى كه از طرق عامه در اين باره نازل شده است .
- رواياتى از طرق شيعه كه بنابر آنها داستان افك درباه ماريه قبطيه ، و تهمت زننده عائشه بوده .
- اشكالاتى كه بر اين روايت نيز وارد است
- روايات ديگرى در ذيل آيات مربوط به افك ، قذف و آيه : ((الزانى لا يتكح ...))
نکات آیه
۱ - اشاعه فحشا در میان مردم، گناهى بزرگ و در پى دارنده عذابى دردناک در دنیا و آخرت (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا لهم عذاب ألیم فى الدنیا و الأخرة) «فاحشة» به هر عمل و سخن بسیار زشت گفته مى شود و این واژه کنایه از گناه زنا و فساد جنسى است. عبارت «أن تشیع الفاحشة» نیز به دو گونه قابل معنا و تفسیر کردن است: ۱- اشاعه فحشا و رواج گناهان جنسى. ۲- رواج و پخش اخبار مربوط به فحشا و روابط جنسى دیگران، که در این صورت کلمه اى در تقدیر است; یعنى، «أن تشیع خبر الفاحشة».
۲ - بازى با حیثیت مؤمنان و بدنام ساختن آنان، معصیتى بزرگ و داراى فرجامى سخت و دردناک در دنیا و آخرت (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا لهم عذاب ألیم فى الدنیا و الأخرة)
۳ - علاقه و رضایت قلبى به اشاعه فحشا و افشاى آنها - حتى بدون دست داشتن در این امر - ممنوع است. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة ... لهم عذاب ألیم) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که مقصود از «یحبّون» صرف علاقه و رضایت قلبى باشد; هر چند تلاشى در این جهت صورت نگیرد. ظاهر ماده «حبّ» نیز گویاى همین مطلب است.
۴ - سلامت و پاکى مردم در جامعه از فحشا و انحرافات جنسى، مورد اهتمام دین اسلام است. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة ... لهم عذاب ألیم) تعیین کیفر سخت دنیوى و اخروى براى اشاعه دهندگان فحشا در جامعه حاکى از آن است که اسلام براى سلامت و پاکى جامعه اسلامى، بسیار اهمیت قائل است.
۵ - سیاست اسلام، مبتنى بر اهتمام به حفظ آبرو و حیثیت مؤمنان در جامعه است. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا لهم عذاب ألیم) از این که خداوند براى افشاى روابط جنسى مردم و نشر اخبار آن، عذاب بزرگ دنیوى و اخروى مقرر فرموده است، مى توان استفاده کرد که سیاست اسلام مبتنى بر حفظ آبرو و حیثیت مؤمنان در جامعه است.
۶ - خداوند، به همه امور علم و آگاهى دارد. (واللّه یعلم)
۷ - حکم خداوند مبنى بر کیفر دنیوى و اخروى اشاعه دهندگان فحشا و سخت گیرى نسبت به آنان، ناشى از علم و آگاهى او به حکمت و پیامد کارها و رفتارها است. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة ... لهم عذاب ألیم فى الدنیا و الأخرة و اللّه یعلم و أنتم لاتعلمون) برداشت یاد شده بر اساس این نکته است که مفعول «یعلم» و «تعلمون» حکمت و پیامد همین حکم باشد; یعنى، شما نمى دانید که چرا خداوند تا این اندازه نسبت به اشاعه فحشا، واکنش سخت نشان مى دهد و حکمت این سخت گیرى چیست؟ تنها خداوند به آن آگاهى دارد.
۸ - علم و آگاهى خداوند به اسرار مردم و جهل آنان به اسرار یکدیگر (و اللّه یعلم و أنتم لاتعلمون) برداشت یاد شده براساس این احتمال است که مفعول «یعلم» اسرار مردم و علایق آنان باشد; چنان که تعبیر «یحبّون» (دوست دارند)، تأیید کننده همین مطلب است.
۹ - انسان ها نسبت به پیامد و بازتاب شوم دنیوى و اخروى اشاعه فحشا در جامعه، آگاهى درست و کاملى ندارند. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة ... و اللّه یعلم و أنتم لاتعلمون) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مفعول «لاتعلمون» نتیجه و بازتاب کار زشت اشاعه فحشا و فساد جنسى در جامعه باشد.
۱۰ - اشاعه فحشا در میان جامعه اسلامى و تهمت آلودگى جنسى به مؤمنان پاکدامن، از ترفندهاى منافقان (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا لهم عذاب ألیم) تعبیر «فى الذین آمنوا» (در میان صفوف مؤمنان) بیانگر این نکته است که اشاعه دهندگان فحشا، خود از مؤمنان نیستند; بلکه در میان صفوف مؤمنان رخنه کرده اند و آنان را به فساد مى کشانند. گفتنى است چون آیات پیشین درباره ماجراى «افک» بود که به دست منافقان انجام گرفت، مى توان استفاده کرد که مقصود در «الذین یحبّون...» همان منافقان اند.
۱۱ - وجود افرادى بدخواه و خواستار اشاعه فحشا و بدنامى اهل ایمان در جامعه نوپاى صدراسلام (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا لهم عذاب ألیم)
۱۲ - بدخواهان جامعه نوپاى صدراسلام، افرادى ظاهرالصلاح و ناشناخته براى مردم مسلمان بودند. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا ... و اللّه یعلم و أنتم لاتعلمون) جمله «واللّه یعلم و أنتم لاتعلمون» مى تواند به تقدیر «واللّه یعلمهم و أنتم لاتعلمونهم; خدا آنان را مى شناسد و شما آنان را نمى شناسید» باشد.
۱۳ - امت اسلام، تحت حمایت و یارى خداوند است. (إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفحشة فى الذین ءامنوا ... و اللّه یعلم و أنتم لاتعلمون) جمله «واللّه یعلم و أنتم لاتعلمون» در واقع نوعى اعلان حمایت و پشتیبانى از سوى خدا است که گر چه مسلمانان، دشمنان داخلى خود را نمى شناسند; ولى خدا آنها را به دقت زیر نظر دارد. گفتنى است آیه بعد (و لولا فضل اللّه...) مؤید همین برداشت است.
۱۴ - «عن على(ع) انه قال. من قال فى مؤمن ما رأت عیناه و سمعت اُذناه ما یشینه و یهدم مروته فهو من الذین قال اللّه عزّوجلّ: «إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفاحشة فى الذین آمنوا لهم عذاب ألیم». از حضرت على(ع) روایت شده است که فرمود: کسى که درباره مؤمنى چیزى را بازگو کند که چشمانش دیده و گوش هایش شنیده است و موجب بى آبرویى و بى اعتبارى آن مؤمن مى گردد، چنین کسى از جمله افرادى است که خداى - عزّوجلّ - در باره آنان فرمود: «إنّ الذین یحبّون أن تشیع الفاحشة فى الذین آمنوا لهم عذاب ألیم».۱- بحارالأنوار، ج ۷۲، ص ۳۶۵، ح ۷۷.
موضوعات مرتبط
- آبروریزى: فرجام آبروریزى ۲; گناه آبروریزى ۲
- احکام: منشأ تشریع احکام ۷
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱۱، ۱۲
- انسان: جهل انسان ها ۸، ۹; راز انسان ۸
- جامعه: اهمیت پاکى جامعه ۴; اهمیت سلامت جامعه ۴
- حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۱۳
- خدا: علم غیب خدا ۷، ۸; وسعت علم خدا ۶
- عذاب : مراتب عذاب ۱، ۲; موجبات عذاب اخروى ۱، ۲; موجبات عذاب دنیوى ۱، ۲
- عفیفان: تهمت به عفیفان ۱۰
- علایق: علاقه به اشاعه فحشا ۳
- فحشا: آثار اجتماعى اشاعه فحشا ۹; اشاعه فحشا ۱۰; علاقمندان به اشاعه فحشا ۱۱; فرجام شوم اشاعه فحشا ۹; کیفر اخروى اشاعه فحشا ۷; کیفر اشاعه فحشا ۱; کیفر دنیوى اشاعه فحشا ۷; گناه اشاعه فحشا ۱; موارد اشاعه فحشا ۱۴
- فرجام: شوم ۲
- گناهان کبیره ۱، ۲:
- مؤمنان : اهمیت آبروى مؤمنان ۲، ۵; بدخواهان مؤمنان صدراسلام ۱۱، ۱۲; تهمت به مؤمنان ۱۰
- مسلمانان: حامى مسلمانان ۱۳
- منافقان: توطئه منافقان ۱۰; تهمتهاى منافقان ۱۰
