هود ٤٨
ترجمه
هود ٤٧ | آیه ٤٨ | هود ٤٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِهْبِطْ»: فرود آی. پائین بیا. «بِسَلامٍ»: به سلامت. در امن و امان از بلاهای زمین و زمان. به دور از شُرورِ کافران و دشمنانگیهای ایشان. با درود و سلام ما بر تو. «بَرَکاتٍ»: خیرات. فزونی روزی و فراوانی نیازمندیهای زندگی. «أُمَمٍ مِّمَّن مَّعَکَ»: مراد کسانی است که با نوح در کشتی بودهاند یا همه اشخاص و جاندارانی است که در کشتی بسر بردهاند (نگا: انعام / ). «أُمَمٌ»: مبتدا است و خبر آن محذوف است و تقدیر چنین میشود: مِنْهُمْ أُمَمٌ. مراد از (أُمَمٍ) قبلی کسانی است که حاضرند و یا از نسل آنان پدید میآیند و مشمول سلام خداوندی میگردند، و مراد از (أُمَمٌ) بعدی، کسانی است که در آینده از نسل آنان به وجود میآیند و سلام خداوندی شامل ایشان نمیشود.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۳۶، سوره هود
- قطع اميد از ايمان آوردن قوم نوح (ع )
- مراد از خطاب خداوند به نوح (ع ): كشتى را پيش چشمان ما و به وحى ما بساز و...
- مسخره كردن قوم نوح (ع )، كشتى ساختن او را و جواب آن حضرت به آنان
- معناى جمله : ((و فار التنور)) و اقوال مختلفى كه در معناى تنور و فوران آن گفته اند
- معناى جمله : ((بسم اللّه مجريها و مرسيها)) و احتمالاتى كه درباره مفردات اين جمله ومعناى آن ذكر شده است
- گفتگوى نوح (ع ) كه از كفر درونى پسرش اطلاع نداشت ، با او
- اتمام عذاب ، و امر تكوينى خداى تعالى به سكون و آرامش زمين و آسمان (يا ارض ابلعىماءك و...)
- نكات ادبى و بلاغت شگفتى كه در آيه : ((وقيل يا ارض ابلعى ماءك و يا سماء اقلعى ...)) ديده مى شود
- دلسوزى نوح (ع ) براى پسرش در قالب استفسار از خداى تعالى و ادبى كه آنحضرت در سخن گفتن درباره پسرش ، در برابر احكم الحاكمين به كار برده است
- مراد از اينكه پسر نوح (ع ) از اهل آن حضرت نبوده است (انه ليس من اهلك )
- چند قول ديگر پيرامون مراد از جمله : ((انه عمل غير صالح ))
- منظور از اينكه پسر نوح (ع )، عملى غير صالح است (انهعمل غير صالح )
- نمونه هايى از نهى از عملى كه واقع نشده است
- بيان اينكه اين كلام نوح (ع ) كه به خدا عرض كرد: ((و الا تغفر لى و ترحمنى اكن منالخاسرين )) اظهار شكر است
- خطاب و امر به هبوط به نوح (ع ) و همراهانش ، دومين امر به هبوط به بشر، بعد از امربه هبوط آدم (ع ) بوده است
- مراد از جمله : ((و على امم ممن معك )) در خطاب خداوند به نوح (ع )
- بحث روايتى (رواياتى در مورد داستان نوح و قوم او، درذيل آيات شريفه گذشته )
- داستان حضرت نوح (ع ) از زبان مبارك امام صادق (ع )
- روايتى در ارتباط با فوران تنور از امير المؤ منين (ع )
- دو روايت از امام باقر (عليه السلام ) درباره حضرت نوح (ع ) و شريعت او
- رواياتى درباره پسر نوح (ع ) و تفسير اينكه به نوح (ع ) فرمود: او ازاهل تو نيست و عمل غير صالح است
- ۱ - اجمالى از اصل داستان
- ۲ - داستان نوح (عليه السلام ) در قرآن انحراف تدريجى بشر از فطرت انسانى وپيدايش اختلاف طبقاتى بعد از حضرت آدم (ع ) و بعثت و رسالت حضرت نوح (ع
- دين و شريعت نوح (ع )
- زحمات طاقت فرسايى كه آن حضرت در كار دعوتمتحمل شد
- مدت زيستن نوح (ع ) در ميان قوم خود
- كشتى ساختن آن حضرت
- نزول عذاب و آمدن طوفان
- پايان ماجرا و پياده شدن نوح و همراهانش از كشتى
- داستان پسر غرق شده نوح (ع )
- ۳- خصايص نوح (ع ): اولين پيامبر اولوالعزم ، پدر دومنسل حاضر بشر و...
- ۴- داستان آن حضرت در تورات فعلى
- موارد مخالفت و تفاوت داستان نوح (ع ) در تورات با آنچه در قرآن آمده است
- ۵- داستان طوفان نوح (ع ) در تواريخ و اسطوره هاى سايرملل
- ۶- آيا نبوت نوح (ع ) جهانى و براى همه بشر بوده است ؟
- شرحى در مورد نبوت و بعثت انبياء و جواب به بعضاهل سنت كه منكر عموميت رسالت نوح (ع ) هستند
- انسان در مسير كمالى خود (به طبع ثانوى ) ناچار از حيات اجتماعى و تعاونى است
- ضرورت وجود قانون در حيات اجتماعى بشر
- علاوه بر بهره مندى او از عقل و تفكر، هدايت تشريعى انسان از راه وحى و نبوت ، براىرسيدن به كمال و سعادت ضرورى و لازم است
- عمل نكردن بشر به تعاليم وحى ، نمى توانددليل بر لغو بودن ارسال رسل و انزال كتب باشد
- شريعت نوح (ع ) كه نخستين شريعت الهى بوده ، لزوما جهانى و همگانى بوده است
- آيا طوفان نوح همه كره زمين را دربرگرفت ؟ سخن صاحب المنار در اين باره
- بيان نادرستى سخن صاحب المنار و اشاره به اينكه آيات قرآنى ظاهر در اين است كهطوفان نوح همه زمين را فرا گرفته بوده است
- ۱- زمين هاى رسوبى
- ۲- عامل پيدايش قشرها و طبقات زمين ، همان طبقات رسوبى بوده اند
- ۳- توسعه و گسترش درياها به علت سرازير شدن سيلابها به طرف آنها
- ۴- در عهد طوفان چه عواملى باعث زياد شدن آبها و شدتعمل آنها شدند؟
- ۵- نتيجه بحث و انطباق مباحث گذشته از زمين شناسى با وقوع طوفان نوح
- ۸- عمر طولانى نوح (ع )
- ۹- كوه جودى كجا است ؟
- و چرا حيوانات هم دچار طوفان شده اند؟
- ۱- گرايش و اطمينان انسان به حس و تمايل او به تشبيه وتمثيل غير محسوس به محسوس
- ۲ - توجه به خدا از راه عبادت ، بر مبناى اصل كلى و فطرى خضوع ضعيف در برابرقوى
- در قرآن كريم ، نهى از پرستش اصنام و آلهه ، مترتب بر اثبات ضعف و ناتوانى آنهااست
- ۳ - وثنيت از كجا سرچشمه گرفته و به چه صورت آغاز شد؟
- ۴- چرا براى ارباب انواع و خدايان ديگر مجسمه ساختند ولى براى خداى تعالى مجسمهنساختند؟
- ۵- وثنيت صائبه
- ۶- وثنيت برهميه
- ۷- وثنيت بودايى ، شخصيت و تعاليم بودا
- ۸- وثنيت عرب
- ۹- دفاع اسلام از توحيد و مبارزه اش با وثنيت
- ۱۰- بناى سيره رسول خدا (ص ) بر توحيد و نفى شركاء
- ۱- تناسخ در نظر وثنى مذهبان
- ۲ - سرايت شرك در عبادت از وثنى ها به ساير اديان
- ۳- اسلام گرايش به وثنيت و شرك را چگونه اصلاح كرد؟
- ۴- پاسخ به يك شبهه در مورد توسل به معصومين و اولياءاللّه (عليهم السلام ) و اظهارمحبت به ايشان
- فرق بين شرك و استشفاع
نکات آیه
۱- خداوند، پس از استقرار کشتى نوح بر کوه جودى، به او و همراهانش فرمان داد تا از کشتى پیاده شوند و از کوه فرود آیند. (واستوت على الجودى ... قیل ینوح اهبط) «هبوط» به معناى فرود آمدن است. متعلق «اهبط» - به قرینه «استوت على الجودى» - کشتى و نیز کوه جودى است; یعنى: أنزل من الفلک و من الجودى ... نیاوردن متعلق، دلیل این شمول است. فاعل محذوف «قیل» به قرینه «منا» خداونداست.
۲- خداوند ، نوح(ع) و همراهانش را ، به تأمین سلامتى و نزول نعمتهاى پرخیر و برکت نوید داد. (قیل ینوح اهبط بسلم منا و برکت علیک) هر چند نوح(ع) مورد خطاب است و فرمان و اجازه فرود متوجه اوست، ولى به قرینه مقام مى توان گفت: خطاب «اهبط ...» متوجه همراهان آن حضرت نیز مى باشد و «باء» در «بسلام» براى مصاحبت است. بنابراین آیه شریفه چنین معنا مى شود: «یا نوح اهبط أنت و من معک ...; تو و پیروانت فرود آیید در حالى که همراه و قرین سلامت، امنیت و برکت خواهید بود».
۳- خداوند ، نوح(ع) و همراهانش را ، به مصونیت از عذابهاى دنیوى و اخروى و بهره مند شدن از نعمتهایى سعادت آفرین نوید داد. (اهبط بسلم منا ... و أمم سنمتعهم ثم یمسّهم منا عذاب ألیم) مقابله «سلام» با «عذاب ألیم» حکایت از آن دارد که مراد از «سلام» مصونیت از عذابهاى دنیوى و اخروى است. تعبیرکردن از نعمت و موهبتهاى دنیوى به «برکت» در جانب اهل ایمان و تبدیل آن به «متاع» در جانب کفر پیشگان، اشاره به این نکته دارد که: نعمتهاى ارزانى شده به مؤمنان، براى آنان سعادت آفرین است و موهبتهاى عطاشده به کفرپیشگان، فاقد این خصیصه است.
۴- به وجود آمدن امتهایى مؤمن و موحد از نسل نوح و یارانش، نوید خداوند به آن حضرت (على أمم ممن معک) «من» در «ممن» ابتدائیه است. بنابراین «أمم ممن معک»; یعنى ، امتهایى که از همراهان تو نشأت خواهند گرفت و از آن جا که برخى از همراهان نوح ، فرزندان او بودند ، در برداشت «نسل نوح» نیز آورده شد.
۵- برخوردارى جامعه هاى مؤمن و موحد از سلامتى و نعمتهاى فراوان ، بشارت خداوند به حضرت نوح(ع) (اهبط بسلم منا و برکت علیک و على أمم ممن معک) «على أمم» عطف بر «علیک» است; یعنى: سلام و برکات منا على أمم. مراد از «أمم ممن معک» به قرینه مقابله آن با «أمم سنمتعهم» امتها و جامعه هاى موحد و مؤمن هستند.
۶- تأمین سلامت و امنیت جامعه هاى بشرى و ایجاد نعمت براى آنان ، به دست خدا و در اختیار اوست. (اهبط بسلم منا و برکت علیک و على أمم ممن معک و أمم سنمتعهم) برداشت فوق ، از «منا» استفاده مى شود. قابل ذکر است که کلمه «منا» در مورد «برکات» مقدر است ، چنان چه کلمه «علیک» در مورد «بسلام» مقدر مى باشد; یعنى: بسلام منا علیک و برکات منا علیک.
۷- خداوند ، نوح(ع) را به پدیدآمدن جامعه ها و امتهایى کفرپیشه از نسل او و همراهانش آگاه ساخت. (و أمم سنمتعهم ثم یمسّهم منا عذاب ألیم) کلمه «أمم» مبتدا و خبر آن محذوف مى باشد; یعنى: ممن معک أمم سنمتعهم. جمله «یمسهم ...» حکایت از آن دارد که مقصود از «أمم» در این بخش از آیه ، امتهاى کافر هستند.
۸- خداوند ، متاعهاى دنیوى را از کافران دریغ نمى کند. (و أمم سنمتعهم)
۹- عذاب دردناک ، فرجام و عاقبت کفرپیشگان است. (ثم یمسّهم منا عذاب ألیم)
۱۰- تدبیر امور انسانهاى مؤمن و کافر ، تحولات جوامع بشرى و سرنوشت آنها ، به دست خدا و در اختیار اوست. (اهبط بسلم منا ... و أمم سنمتعهم ثم یمسّهم منا عذاب ألیم)
روایات و احادیث
۱۱- «عن أبى عبدالله(ع) قال: ... فنزل نوح بالموصل من السفینة مع الثمانین ...;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: ... نوح با هشتاد نفر همراه در موصل از کشتى پیاده شد ...».
موضوعات مرتبط
- بشارت: بشارت سعادتمندى ۳; بشارت نسل مؤمن ۴; بشارت نسل موحد ۴; بشارت نعمت ۲، ۳، ۵
- توحید: توحید افعالى ۶; توحید ربوبى ۱۰
- جامعه: منشأ امنیت جامعه ۶; منشأ تحولات اجتماعى ۱۰
- خدا: اختیارات خدا ۶، ۱۰; اوامر خدا ۱; بشارتهاى خدا ۲، ۳، ۴، ۵; تعالیم خدا ۷; سنتهاى خدا ۵; عطایاى خدا ۸
- سرزمینها: سرزمین موصل ۱۱
- سعادتمندان: ۳
- عذاب: اهل عذاب ۹; عذاب دردناک ۹; مراتب عذاب ۹; مصونیت از عذاب ۳
- کافران: امکانات مادى کافران ۸; عذاب کافران ۹; فرجام شوم کافران ۹; مدبر کافران ۱۰
- کوه جودى: ۱
- مؤمنان: مدبر مؤمنان ۱۰; نعمتهاى مؤمنان ۵
- نعمت: مشمولان نعمت ۵، ۸; منشأ نعمت ۶
- نوح(ع): بشارت به پیروان نوح(ع) ۲، ۳، ۴; بشارت به نوح(ع) ۲، ۳، ۴، ۵; پیاده شدن پیروان نوح(ع) ۱; پیاده شدن نوح(ع) ۱; تکلیف پیروان نوح(ع) ۱; تکلیف نوح(ع) ۱; توقف کشتى نوح(ع) ۱; سلامتى پیروان نوح(ع) ۲; سلامتى نوح(ع) ۲; قصه نوح(ع) ۱، ۱۱; کافران نسل نوح(ع) ۷; مکان توقف کشتى نوح(ع) ۱۱; منشأ آگاهى نوح(ع) ۷; نعمتهاى پیروان نوح(ع) ۲; نعمتهاى نوح(ع) ۲
منابع
- ↑ تفسیرقمى ، ج ۱ ، ص ۳۲۸; نورالثقلین ، ج ۲- ، ص ۳۷۰ ، ح ۱۴۳.