الانسان ٢١
ترجمه
| الانسان ٢٠ | آیه ٢١ | الانسان ٢٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«عَالِیَهُمْ»: بر اندام ایشان است. به تن ایشان است. واژه عالی، حال ضمیر (هم) در (عَلَیْهِم)، یا مفعول‌فیه است، هرچند که در قالب اسم فاعل است. مثل: (خارج، داخل، باطن، ظاهر). می‌توان گفت: جَلَسْتُ خَارِجَ الدَّارِ. «سُندُسٍ ... إِسْتَبْرَقٌ»: (نگا: کهف / ، دخان / ). «حُلُّوا»: آراسته گشته‌اند. زینت شده‌اند. فعل ماضی مجهول از مصدر تحلیه است. «أَسَاوِرَ»: (نگا: کهف / ، حجّ / ، فاطر / ). «طَهُوراً»: بسیار پاک و پاکیزه (نگا: فرقان / ). این شراب عالی‌ترین نوع شراب بوده و غیر از شراب مذکور در آیات پنجم و هفدهم است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
إِنَ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ... (۲) إِنَ اللَّهَ يُدْخِلُ الَّذِينَ... (۲)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا... (۲) وَ حُورٌ عِينٌ (۰) إِذْ يُغَشِّيکُمُ النُّعَاسَ أَمَنَةً... (۱) ذٰلِکُمْ فَذُوقُوهُ وَ أَنَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۲۲، سوره دهر
- اشاره به مضامين سوره مباره دهر
- مراد از اينكه انسان شى ء مذكورى نبوده ، و احتجاجى كه اين بيان متضمّن است
- مقصود از ابتلاء انسان (نبتليه ) و آنچه از تفريع ((فجعلناه سميعا بصيرا)) بر آناستفاده مى شود
- معناى شكر و كفر و دو نكته اى كه از آيه : ((انّا هديناهالسبيل امّا شاكرا و كفورا)) استفاده مى شود
- فرق بين هدايت تكوينى و هدايت تشريعى
- بيان اينكه فطرت و خلقت آدمى شاهد بر حقّ و واجب الاتّباع بودن دعوت تشريعى الهىاست
- مراد از ((ابرار))، و صفات ايشان
- توضيحى در مورد تنعّم ابرار و نوشيدنشان از چشمه اى كه ((يشرب بها عباداللّه ...))
- مفاد، سبب و محلّ نزول آيه : ((و يطعمون الطعام على حبّه ...))
- معناى اينكه عملى به خاطر وجه اللّه انجام شود
- وصف نعمت هاى بهشتى ابرار كه در مقابل صبرشان در راه خدا داده شده اند
- مقصود از ((شراب طهور)) كه در بهشت به ابرار نوشانده مى شود
- اشاره به وجه اينكه در شمار نعم بهشتى ابرار، از حورالعين نام برده نشده است
- چند روابت حاكى از مدنى بودن سوره هل اتى
- رواياتى راجع به نزول سوره هل اتى در شاءن اميرالمؤ منين و فاطمه (عليهماالسّلام )
- چند روايت از طرق عامّه دالّ بر جضور مردى سياه نزدرسول اللّه (صلى الله عليه و آله ) و نزول سوره هل اتى
- نقد و بررسى روايات فوق و اثبات نزول سوره در شاءن(اهل بيت (ع ) )
- ردّ سخن يكى از مفسّرين دائر بر اينكه سوره هل اتى مكّى است
- رواياتى در بيان معناى جمله : ((لم يكن شيئا مذكورا))
- رواياتى ديگر در زيل برخى آيات گذشته : ((انا هديناهالسبيل ...))، ((عينا يشرب بها عباد الله ...))، ((و يطعمون الطعام ...)) و...
- رواياتى در تفسير آيات مربوط به وصف بهشت و نعمتهاى آن
- (در ذيل آيه : ((هل اتى على الانسان حين من الدهر لم يكن شيئا مذكورا))
نکات آیه
۱ - ابرار در بهشت، برخوردار از بالاپوش هاى سبز رنگ از حریر نازک و ریزباف و حریر ستبر و درشت باف (علیهم ثیاب سندس خضر و إستبرق) «سندس»، در لغت به معناى پارچه ابریشمى نازک و «استبرق» به معناى پارچه ضخیم است. برخى نیز آن را معرب و برگرفته از کلمه فارسى «استبر» یا «ستبر» دانسته اند (تاج العروس). از تعبیر «عالیهم» (بالاى ایشان) مى توان استفاده کرد که مقصود، لباس رویى و بالاپوش است.
۲ - جامه هاى سبز رنگ از حریر نازک و ستبر، از لباس هاى فاخر و رسمى بهشتیان (علیهم ثیاب سندس خضر و إستبرق)
۳ - تأثیر رنگ سبز، در زیبایى و نشاط آورى (علیهم ثیاب سندس خضر و إستبرق) این آیه، درصدد بیان لباس هایى است که مطلوب انسان ها و فاخر و زیبا است; از این رو مى تواند به عنوان پاداش آدمیان و مشوق آنان به دیندارى به شمار آید. بر این اساس تصریح به رنگ سبز، مى تواند بیانگر براشت یاد شده باشد.
۴ - دستواره هاى سیمین، زینت ابرار در بهشت (و حلّوا أساور من فضّة) «سوار» (مفرد «أساور») به معناى دستواره است.
۵ - دستواره هاى سیمین، از زینت هاى بهشتیان (و حلّوا أساور من فضّة)
۶ - ابرار در بهشت، برخوردار از شراب بسیار پاکیزه و به دور از هرگونه آثار ناگوار (بیهوشى، غفلت و عقل زدایى) (و سقیهم ربّهم شرابًا طهورًا) «طهور»، صیعه مبالغه و صفت براى «شراباً» است; یعنى، شراب ابرار در نهایت پاگیزگى و خالص از هر گونه آثار ناگوار شراب هاى دنیا (همچون بیهوشى، غفلت و کم شدن عقل) است.
۷ - بهشتیان، از شراب بسیار پاکیزه و به دور از هر گونه آثار ناگوار، خواهند نوشید. (و سقیهم ربّهم شرابًا طهورًا)
۸ - ابرار، برخوردار از عنایت ویژه خداوند و داراى جایگاه بلند در پیشگاه او (و سقیهم ربّهم شرابًا طهورًا) از این که آیه شریفه، کار نوشاندن را به خداوند نسبت داده است، مى توان به برداشت یاد شده پى برد.
روایات و احادیث
۹ - «روى عن الصادق(ع) أنّه قال: فى معناه تعلوهم الثیاب فیلبسونها ... «و سقاهم ربّهم شراباً طهوراً» یطهرهم عن کلّ شىء سوى اللّه...;[۱] از امام صادق(ع) روایت شده که درباره معناى «عالیهم ثیاب سندس خضر و إستبرق» فرمود: لباس به طرف آنان بالا مى رود و آن را مى پوشند... و درباره «و سقاهم ربّهم شراباً طهوراً» فرمود: [آن نوشیدنى پاک کننده] آنان را از هر چه غیر خدا است، پاک مى کند...».
۱۰ - «عن أبى عبداللّه(ع) قال: قال رسول اللّه(ص): ... إذا انتهى إلى باب الجنّة ... فیدخل فإذا هو بشجرة ذات ظلّ ممدود ... یخرج من ساقها عینان تجریان فینطلق إلى إحدیها فیغتسل منها... ثمّ یشرب من الاُخرى فلایکن فى بطنه مغص و لامرض و لاداء أبداً و ذلک قوله تعالى «و سقاهم ربّهم شراباً طهوراً»...;[۲] امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) روایت کرده که فرمود: هرگاه [بنده خدا] به در بهشت برسد... وارد آن مى شود، آن گاه با درختى روبه رو مى شود که داراى سایه اى گسترده است ... از ساق آن دو چشمه جارى مى شود آن گاه به سوى یکى از آن دو مى رود و از آن غسل مى کند ... سپس از چشمه دیگر مى نوشد، پس از آن براى همیشه در شکم او هیچ درد، مرض و بیمارى نمى باشد و این است سخن خداى تعالى: «و سقاهم ربّهم شراباً طهوراً»...».
موضوعات مرتبط
- ابرار: ابرار در بهشت ۱، ۶; دستبندهاى نقره اى ابرار ۴; زینتهاى اخروى ابرار ۴; فضایل ابرار ۸; لباس اخروى ابرار ۱
- بهشت: آشامیدنیهاى بهشت ۷; پاکیزگى شراب بهشت ۶، ۷; چشمه هاى بهشت ۱۰; منشأ شراب بهشت ۱۰; ویژگیهاى شراب بهشت ۶، ۷، ۹، ۱۰
- بهشتیان: جنس لباس بهشتیان ۲; دستبندهاى نقره اى بهشتیان ۵; رنگ لباس بهشتیان ۲; زینتهاى بهشتیان ۴، ۵; ضخامت لباس بهشتیان۲; ظرافت لباس بهشتیان ۲; لباس رسمى بهشتیان ۲; ویژگیهاى لباس بهشتیان ۲، ۹
- رنگها: آثار رنگ سبز ۳; رنگ سبز ۱، ۲; روانشناسى رنگها۳; زیبایى رنگ سبز ۳
- لباس: لباس حریر ۱، ۲
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۸
- نشاط: عوامل نشاط ۳
