الحج ٤٥
ترجمه
الحج ٤٤ | آیه ٤٥ | الحج ٤٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«فَکَأَیِّنْ ...»: چه بسیار. چه زیاد. «قَرْیَةٍ»: اشاره به ساکنان ستمگر آبادیها دارد (نگا: نساء / ، انبیاء / و و و ). «خَاوِیَةٌ عَلَی عُرُوشِهَا»: (نگا: بقره / کهف / ). «مَشِیدٍ»: استوار. برافراشته. آراسته (نگا: نساء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ کَمْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَکْنَاهَا... (۲) أَ وَ لَمْ يَهْدِ لِلَّذِينَ... (۰) وَ کَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ... (۲) أَ وَ لَمْ يَهْدِ لَهُمْ کَمْ... (۲)
أَيْنَمَا تَکُونُوا يُدْرِکْکُمُ... (۱) أَيْنَمَا تَکُونُوا يُدْرِکْکُمُ... (۱)
تفسیر
- آيات ۳۸ - ۵۷ سوره حج
- نخستين آيه نازله درباره جهاد و اذن قتال به مؤ منين
- توضيح آيات مربوط به جهاد و قتال : ((ان الله يدافع عن الذين آمنوا...(( و ((اذنللذين يقاتلون ...((
- حكمت تشريع حكم قتال و جهاد: ((و لولا دفع الله الناس ...((
- آيه : ((الذين ان مكنا هم فى الارض ...(( ناظر بر عموم مؤ منين است
- اذن قتال مختص به مهاجران صدر اسلام نيست
- دلدارى دادن به رسول خدا (صلى الله عليه و آله ) و تهديد تكذيب كنندگان
- از سرگذشت امتهاى گذشته عبرت بگيريد!
- پاسخ به استهزاى مشركين درباره نزول عذاب ، با بيان اينكه زمان كم و زياد نزدخداوند يكسان است
- توضيح مفاد و معناى آيه : ((و ما ارسلنا من قبلك من رسول ولا نبى الا اذا تمنى القى الشيطان فى امنيته ...((
- فرق بين معناى ((نبوت (( و ((رسالت ((
- القائات و وساوس شيطان وسيله امتحان است
- مقصود از اينكه روز قيامت عقيم (نازا) است
- بحث روايتى
- روايتى در ذيل (و ما ارسلنا من من قبلك من ولا نبى ...) كه با عصمت انبيا منافات دارد
نکات آیه
۱ - هلاکت و نابودى بسیارى از جوامع ستم پیشه در طول تاریخ با عذاب خداوند (فکأیّن من قریة أهلکنها و هى ظالمة) جمله «أهلکناها» به تقدیر «أهلکنا أهلها» مى باشد. «خَواء» (مصدر «خاویة») به معناى سقوط کردن و فرو ریختن و «عرش» مفرد («عروش») به معناى سقف است. «شَید» (مصدر «مشید») نیز براى دو معنا به کار مى رود: ساختمان سفید را گچ کارى کردن و بنایى را بلند و برافراشته ساختن. بنابراین «قصرمشید» مى تواند به معناى کوشک برافراشته و بلند و یا به معناى کاخ سفید و گچ کارى شده باشد; یعنى، کم نیستند شهرها و سرزمین هایى که مردمشان را به خاطر ظلم و بى دادگرى، نابود کردیم و اکنون دیوارهاى خانه هایشان روى سقف فرو ریخته و چاه هاى متروک و کاخ هاى سفید برافراشته، که بى صاحب مانده است. گفتنى است که آیه یاد شده متضمن توصیه به مشرکان صدراسلام است که در فرجام کار جوامع پیشین بنگرند و ببیند که قهر الهى بر سر آنها و شهرهایشان چه آورده است و از آن عبرت بگیرند و دست از مخالفت با پیامبر(ص) بردارند.
۲ - ظلم و بى دادگرى جوامع پیشین، سبب گرفتار شدن آنان به خشم خداوند و هلاکت و نابودیشان با عذاب او (و إن یکذّبوک فقد کذّبت قبلهم... فکأیّن من قریة أهلکنها و هى ظالمة)
۳ - آثار به جامانده از جوامع هلاک شده پیشین، بسترى مناسب براى درس آموزى و عبرت گیرى (فکأیّن من قریة أهلکنها و هى ظالمة)
۴ - نقش تعیین کننده اراده الهى در تحولات تاریخ (فکأیّن من قریة أهلکنها و هى ظالمة)
۵ - توصیه شدن مشرکان صدراسلام مبنى بر این که با مطالعه در سرنوشت اقوام و ستمگران هلاک شده کذشته و مشاهده آثار به جا مانده از شهرها و بلاد خراب شده آنان، درس عبرت بگیرند و از مخالفت و مبارزه با پیامبر(ص) دست بردارند. (فکأین من قریة ... و قصر مشید)
۶ - وجود آثار به جامانده بسیارى از جوامع هلاک شده پیشین (خانه هاى فروریخته، چاه هاى متروک و قصرهاى بى صاحب) در زمان بعثت پیامبر(ص) (فکأیّن من قریة ... وه ه خاوة عل عروشها و بئر معطّلة و قصر مشید)
موضوعات مرتبط
- آثارباستانى: عبرت از آثارباستانى ۳، ۵
- اقوام پیشین: آثار باستانى اقوام پیشین ۶; آثار ظلم اقوام پیشین ۲; انقراض اقوام پیشین ۱; تاریخ اقوام پیشین ۱، ۲; عبرت از فرجام اقوام پیشین ۵; عوامل انقراض اقوام پیشین ۲; عوامل عذاب اقوام پیشین ۲; عوامل هلاکت اقوام پیشین ۲
- تاریخ: عبرت از تاریخ ۵; منشأ تحولات تاریخ ۴
- خدا: آثار اراده خدا ۴; توصیه هاى خدا ۵; زمینه غضب خدا ۲
- ظالمان: هلاکت ظالمان ۱
- عبرت: عوامل عبرت ۳، ۵
- عذاب: اهل عذاب ۱، ۲
- محمد(ص): اجتناب از تکذیب محمد(ص) ۵; اجتناب از مبارزه با محمد(ص) ۵
- مشرکان: توصیه به مشرکان صدراسلام ۵
- مغضوبان خدا :۲