المائدة ١٠٨

ذٰلِکَ‌ أَدْنَى‌ أَنْ‌ يَأْتُوا بِالشَّهَادَةِ عَلَى‌ وَجْهِهَا أَوْ يَخَافُوا أَنْ‌ تُرَدَّ أَيْمَانٌ‌ بَعْدَ أَيْمَانِهِمْ‌ وَ اتَّقُوا اللَّهَ‌ وَ اسْمَعُوا وَ اللَّهُ‌ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْمَ‌ الْفَاسِقِينَ‌

ترجمه

این کار، نزدیکتر است به اینکه گواهی بحق دهند، (و از خدا بترسند،) و یا (از مردم) بترسند که (دروغشان فاش گردد، و) سوگندهایی جای سوگندهای آنها را بگیرد. از (مخالفت) خدا بپرهیزید، و گوش فرا دهید! و خداوند، جمعیّت فاسقان را هدایت نمی‌کند.

اين روش براى آن كه شهادت به صورت درست ادا شود، يا شاهدان بترسند كه مبادا سوگندى بعد از سوگند آنها به ميان آيد، به صواب نزديك‌تر است. و از خدا بترسيد و [اين پندها را] بشنويد و [بدانيد كه‌] خداوند گروه فاسقان را هدايت نمى‌كند

اين [روش‌] براى اينكه شهادت را به صورت درست ادا كنند، يا بترسند كه بعد از سوگندخوردنشان، سوگندهايى [به وارثان ميت‌] برگردانده شود، [به صواب‌] نزديكتر است. و از خدا پروا داريد، و [اين پندها را] بشنويد، و خدا گروه فاسقان را هدايت نمى‌كند.

این گونه که بیان شد نزدیکتر به آن است که شهادت را بر وجه خود ادا کنند، یا از اینکه باز قسم را (اوصیاء بر ورثه) رد کنند بیمناک باشند. و از خدا بترسید و (سخن حق را) بشنوید، و خدا مردم بدکار را هدایت نخواهد کرد.

این [حکم به ترتیبی که خدا برای شما مقرّر کرده] برای اینکه شاهدان شهادت را به صورتی درست و صحیح ادا کنند یا بترسند، [از اینکه مشتشان باز شود و سوگندشان مورد توجه قرار نگیرد] و حقّ سوگندشان به دیگران برگردانده شود، به حقیقت نزدیک تر است. و از خدا پروا کنید و [فرمان هایش را] بشنوید؛ و خدا گروه فاسقان را هدایت نمی کند.

اين شيوه نزديك‌تر به آن است كه هم شهادت را بر وجه خود ادا كنند يا پس از سوگند خوردن از ردّ سوگندهايشان بترسند. از خدا بترسيد. و گوش فرا داريد. خدا مردم نافرمان را هدايت نمى‌كند.

این نزدیکتر است به آنکه شهادت چنانکه باید و شاید ادا شود، یا شاهدان بترسند که مبادا سوگندی بعد از سوگند آنان [و بر خلاف آنان‌] به میان آید، و از خداوند پروا کنید و گوش شنوا داشته باشید و [بدانید که‌] خداوند نافرمانان را هدایت نمی‌کند

اين [روش‌] نزديكتر است به اينكه آنگونه كه بايد گواهى دهند يا بترسند كه سوگندهايى پس از سوگندهاى ايشان [بر مدعيان‌] ردّ كرده شود- و در نتيجه دروغشان آشكار شده رسوا گردند- و از خدا پروا كنيد و [به فرمان او] گوش فرا داريد و خداوند گروه بدكاران نافرمان را راه ننمايد،

این (کار که بدین منوال ذکر شد) بیشتر سبب می‌شود که (شاهدان در بیان حقیقت دقیق‌تر شوند و تغییر و تبدیلی در آن ندهند و بلکه) چنان که باید گواهی دهند یا بترسند (از عذاب اخروی دردناکی که سوگند دروغ سبب آن می‌گردد، و یا بترسند) از این که (دروغشان فاش گردد و حق سوگندخوردن به ورثه واگذار گردد و) سوگندهائی پس از سوگندهایشان خورده شود (و در پیشگاه خدا و مردم رسوا شوند). از خدا بترسید و (با احکام او مخالفت نکنید و اوامر او را به گوش جان) بشنوید و (بپذیرید و بدانید که) خداوند بیرون‌روندگان از زیر فرمان خود را (مورد عنایت قرار نمی‌دهد و به سوی نعمت جنّت) رهنمود نمی‌گرداند.

این (روش) -برای اینکه شهادت را به صورت درستش ادا کنند یا بترسند که بعد از سوگند خوردنشان، سوگندهایی (به وارثان میّت) برگردانده شود- (به صواب) نزدیکتر است. و از خدا پروا بدارید و (این پندها را) بشنوید. و خدا گروه فاسقان را هدایت نمی‌کند.

این است نزدیکتر که بیارند گواهی را بر گونه آن یا بترسند که ردّ شود سوگندهائی پس از سوگندهای ایشان و بترسید خدا را و بشنوید و خدا هدایت نکند گروه نافرمانان را

المائدة ١٠٧	آیه ١٠٨	المائدة ١٠٩
سوره : سوره المائدة نزول : ٩ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«أَدْنی»: نزدیک‌تر است. «أَوْ»: یا.و ... «تُرَدَّ»: ارجاع شود. واگذار شود.

تفسیر

• آيات ۱۰۹ - ۱۰۶ ، سوره مائده
• توضيح آيات شريفه راجع به گواه گرفتن هنگام وصيت و حكم شهود غير مسلمان بروصيت
• وجه صحيح در معناى جمله : ((من الذين استحق عليهم الاوليان )) در آيه شريفه
• مراد از ((لا علم لنا)) كه در جواب پيامبران (ع ) به خدا آمده است نفى مطلق علم نيست
• حقيقت علم و تمامى آن نزد خداوند است و بس !
• جواب پيامبران نوعى تواضع در برابر كبريائى خداوند است
• گفتارى در معناى شهادت
• اعتبار شهادت در ميان ملل مختلف و در اسلام
• گفتارى پيرامون معناى عدالت
• اعتبار عدلت در شاهد، حكمى است فطرى وارتكازى همگان
• مفهوم عدلت در اصطلاح فقه و لسان ائمه اهل بيت (ع ) و فرق آن با عدلت به مفهوماخلاقى آن
• گفتارى پيرامون يمين (سوگند)
• اعتماد به سوگند مدعى ، به خدا، در شرع اسلام ، ناشى از اعتماد به ايمان افراد درمجتمع اسلامى است
• در جوامع مادى امروز، نه تنها سوگند بلكه هيچ قانون و ضابطه ديگرى كوچكتريناثرى ندارد
• با اعراض مردم از دين ، احكام دينى منفسخ نمى شوند
• پاسخ به اين توهم كه سوگند به غير اسم خدا و نيز خدا را به حق پيامبر (ص ) واوليايش قسم دادن شرك است
• (رواياتى در ذيل آيات مربوط به شهادت كافر و شاءننزول آنها)
• معناى اين روايت كه قران تماميش تقريب و باطنش تقريب است
• توضيح اين روايت كه مرا از ((لاعلم لنا)) اينست كه ما علمى به ماسواى تو نداريم

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- قوانین و شرایط شهادت بر وصیت (عادل بودن شاهدان، ضمیمه قسم در موارد شک و ...) بهترین قوانین و شرایط براى تحقق شهادتها به درستى و راستى (ذلک ادنى ان یأتوا بالشهدة على وجهها)

۲- توجه به احکام و قوانین شهادت بر وصیت (نقض شهادتهاى دروغین و بازگشت حق سوگند به دیگران)، مایه هراس از اداى شهادت دروغ و زمینه ساز اداى شهادت به راستى و درستى (او یخافون ان ترد أیمن بعد أیمنهم) ضمیر در «یخافوا» و «ایمنهم» به شاهدان نخست بر مى گردد و مراد از رد یمین «ترد أیمن) بازگشت حق سوگند به دیگران است. بنابراین «او یخافوا ان ترد...» یعنى تا شاهدان نخست بترسند که سوگند آنان نادیده انگاشته شده و حق سوگند به دیگران بازگردانده شود.

۳- پرهیز شاهدان وصیت از خیانت در شهادت و تجاوز به حقوق دیگران، تکلیفى الهى بر عهده ایشان و نشان تقواپیشگى آنان است. (ذلک ادنى ان یأتوا بالشهدة على وجهها ... و اتقوا اللّه و اسمعوا)

۴- رعایت تقوا و ترس از خدا، ضامن اداى شهادت به درستى و راستى است. (ان یأتوا بالشهدة على وجهها ... و اتقوا اللّه)

۵- گوش سپارى به فرمانهاى خداوند و تسلیم در برابر آنها، تکلیفى الهى بر عهده اهل ایمان (و اسمعوا)

۶- تسلیم بودن در برابر فرمانهاى الهى، نمودى از تقواپیشگى و نشان ترس از خداست. (و اتقوا اللّه و اسمعوا)

۷- تقواپیشگى اجرا کنندگان احکام شهادات و تسلیم بودن آنان در برابر احکام الهى ایشان را به اثبات و ایفاى حقوق مردم به طور صحیح مى رساند. (و اتقوا اللّه و اسمعوا) در برداشتهاى گذشته مخاطبان «اتقوا و اسمعوا» شاهدان گرفته شده بود ولى احتمال دیگرى نیز وجود دارد و آن اینکه مخاطبان در این دو فراز حاکمان و قاضیان که متصدیان اجراى احکام هستند، باشند.

۸- تعهد در برابر احکام الهى، هموار سازنده جریان صحیح اثبات و ایفاى حقوق اجتماعى (و اتقوا اللّه و اسمعوا)

۹- فاسقان، محروم از هدایت خاص الهى (و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

۱۰- خیانت در شهادت و سوگند دروغ، فسق و مایه محرومیت از هدایت خاص الهى است. (فان عثر على انهما استحقا ... و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

۱۱- رعایت نکردن تقوا و بى اعتنایى به دستورات خداوند، فسق و مایه محرومیت از هدایت خاص الهى است. (و اسمعوا و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

۱۲- هدایت یافتن انسانها به اراده خدا و در اختیار اوست. (و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

۱۳- تقواپیشگى و تسلیم فرمانهاى الهى بودن، موجب بهره مندى از هدایت الهى (و اتقوا اللّه و اسمعوا و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

۱۴- انسانهاى گمراه و محروم از هدایتهاى ویژه الهى، خود موجب از میان بردن شایستگى خویش براى دستیابى به هدایت الهى. (و اللّه لایهدى القوم الفسقین)

موضوعات مرتبط

• انگیزش: عوامل انگیزش ۲
• بی‌تقوایى: آثار بی‌تقوایى ۱۱
• ترس: آثار ترس از خدا ۴ ; ترس از خدا ۶
• تسلیم: آثار تسلیم ۱۳ ; تسلیم به اوامر خدا ۵، ۶، ۷، ۱۳
• تقوا: آثار تقوا ۴، ۷، ۱۳ ; نشانه هاى تقوا ۳، ۶
• تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۲، ۴
• خدا: اراده خدا ۱۲ ; اطاعت از اوامر خدا ۵ ; اعراض از اوامر خدا ۱۱ ; عمل به اوامر خدا ۸ ; هدایت خاص خدا ۱۰، ۱۱، ۱۴ ; هدایت خدا ۱۳
• خیانت: اجتناب از خیانت ۳
• سوگند: دروغ ۱۰
• علم: آثار علم ۲
• فاسقان: محرومیت فاسقان ۹
• فسق: موارد فسق ۱۰، ۱۱
• گمراهان: محرومیت گمراهان ۱۴
• گواهان: مسؤولیت گواهان وصیت ۳
• گواهى: احکام گواهى ۷ ; خیانت در گواهى ۳، ۱۰ ; زمینه گواهى به حق ۱، ۲، ۴ ; شرایط گواهى بر وصیت ۱ ; عدالت در گواهى ۱ ; موانع گواهى دروغ ۲
• مجریان گواهى:۷
• محرومان: از هدایت خدا ۹، ۱۴
• مردم: اداى حقوق مردم ۷، ۸ ; تجاوز به حقوق مردم ۳
• مؤمنان: تکالیف مؤمنان ۵ ; مسؤولیت مؤمنان ۵
• وصیت: احکام وصیت ۱، ۲ ; سوگند در وصیت ۱، ۲ ; گواهى بر وصیت ۲
• هدایت: زمینه هدایت ۱۳ ; زوال استعداد هدایت ۱۴ ; عوامل هدایت ۱۲ ; موانع هدایت ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۴