النساء ١٠٥

إِنَّا أَنْزَلْنَا إِلَيْکَ‌ الْکِتَابَ‌ بِالْحَقِ‌ لِتَحْکُمَ‌ بَيْنَ‌ النَّاسِ‌ بِمَا أَرَاکَ‌ اللَّهُ‌ وَ لاَ تَکُنْ‌ لِلْخَائِنِينَ‌ خَصِيماً

ترجمه

ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم؛ تا به آنچه خداوند به تو آموخته، در میان مردم قضاوت کنی؛ و از کسانی مباش که از خائنان حمایت نمایی!

همانا ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم تا ميان مردم طبق آنچه خدا به تو نشان داده است حكم كنى، و زنهار كه مدافع خيانتكاران باشى

ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم، تا ميان مردم به [موجب‌] آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى، و زنهار جانبدار خيانتكاران مباش.

(ای پیغمبر) ما قرآن را به حق به سوی تو فرستادیم تا به آنچه خدا (به وحی خود) بر تو پدید آورده میان مردم حکم کنی، و نباید به نفع خیانتکاران (با مؤمنان) به خصومت برخیزی.

یقیناً این کتاب را به درستی و راستی بر تو نازل کردیم؛ تا میان مردم به آنچه خدا به تو آموخته داوری کنی، و حمایت گر خائنان مباش.

ما اين كتاب را به راستى بر تو نازل كرديم تا بدان سان كه خدا به تو آموخته است ميان مردم داورى كنى و به نفع خائنان به مخاصمت برمخيز.

ما کتاب آسمانی را به راستی و درستی بر تو نازل کردیم تا [بر مبنای آن و] به مدد آنچه خداوند به تو باز نموده است، بین مردم داوری کنی، و مدافع خیانت‌پیشگان مباش‌

همان [اين‌] كتاب- قرآن- را براستى و درستى سوى تو فروفرستاديم تا ميان مردمان بدانچه خدا تو را بنمود حكم كنى، و مدافع- طرفگير- خيانتكاران مباش.

ما کتاب (قرآن را که مشتمل بر حق و بیانگر هر آن چیزی که حق است) به حق بر تو نازل کرده‌ایم تا (مشعل راه هدایت باشد و بدان) میان مردمان طبق آنچه خدا به تو نشان داده است داوری کنی، و مدافع خائنان مباش.

ما به‌راستی این کتاب را به کل حقّ (و حقانیت) بر تو نازل کردیم، تا میان مردمان به (موجب) آنچه خدا به تو نشان داده داوری کنی و زنهار که برای خیانتکاران جانب‌دار مباش.

همانا فرستادیم کتاب را به سوی تو به حقّ تا حکومت کنی میان مردم بدانچه نمایاند تو را خدا و نباش برای خیانتکاران ستیزه‌گری‌

النساء ١٠٤	آیه ١٠٥	النساء ١٠٦
سوره : سوره النساء نزول : ٨ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لِلْخَآئِنِینَ»: از خائنان. به خاطر خائنان. حرف (لِ) می‌تواند به معنی (عَنْ) باشد همان گونه که در واژه (لِلْحَقِّ) و (لِلَّذِینَ) سوره احقاف، آیه‌های و چنین است. یا این که لام تعلیل بوده و معنی چنین شود که: به خاطر گناهکاران، دشمن بیگناهان مباش. «خَصِیماً»: مدافع. جانبدار. دشمن.

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند، فرو فرستنده قرآن به سوى پیامبر(ص) (إنّا انزلنا إلیک الکتب)

۲- قرآن، مصون از هرگونه باطل، در سیر نزولى آن بر پیامبر(ص) (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق) «باء» در «بالحق» به معناى مصاحبت است و در برداشت فوق، متعلق به جمله «انزلنا» گرفته شده است.

۳- حقانیت همه جانبه قرآن و مطابقت معارف و تعالیم آن با واقع (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق) کلمه «حق» به معناى مطابقت و موافقت با واقع است و در برداشت فوق، کلمه «بالحق»، توصیف «الکتب» گرفته شده و به تعبیر ادبى، حال براى آن است. یعنى: متلبساً بالحق.

۴- شایستگى پیامبر(ص) براى نزول قرآن بر او (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق) بنابر اینکه «بالحق» توصیف براى «الیک» نیز باشد.

۵- قرآن به صورت کتاب در عصر پیامبر(ص) (إنّا انزلنا إلیک الکتب) اطلاق «کتاب» (نوشته) بر قرآن، حاکى از این است که قرآن به صورت کتاب و نوشته بر پیامبر(ص) نازل مى شد و یا در آن عصر آن را مى نوشتند و به صورت کتاب در مى آوردند; و گرنه اطلاق کتاب بر آن صحیح نبود.

۶- قرآن، پایه و اساس براى قضاوت میان مردم (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه) مراد از «تحکم»، قضاوت است و اگر مراد حکومت بود، مى فرمود: «لتحکم على الناس».

۷- قضاوت، از منصبهاى پیامبر(ص) (لتحکم بین الناس)

۸- برقرارى نظام قضایى عادلانه و برحق در جامعه بشرى، از اهداف نزول قرآن (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس) توصیف قرآن به حق بودن، بیانگر این است که قضاوت نیز، که از اهداف نزول قرآن است، همواره قرین حق و عادلانه خواهد بود.

۹- برقرارى حاکمیت حق در جامعه، از اهداف نزول قرآن * (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس) لازمه قضاوت عادلانه و تشکیلات قضایى، وجود حکومت و حاکمیت نظام حق است.

۱۰- خداوند، علاوه بر قرآن، برنامه ها و دستورات دیگرى نیز به پیامبر(ص) ارائه فرموده است. (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه) بدان احتمال است که مراد از «ما اریک اللّه» معارفى غیر از معارف قرآن باشد، چون اگر همان محتواى قرآن مى بود، باید جمله این گونه بیان مى شد: «لتحکم بین الناس به». یعنى به جاى «بما اریک اللّه»، از ضمیر استفاده مى شد.

۱۱- پیامبر(ص)، موظف به قضاوت در میان مردم بر پایه تعالیم قرآن و شیوه هاى ارائه شده به او، از سوى خداوند (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه)

۱۲- متصدیان امر قضا، وظیفه دار فراگیرى دانش قضا و علوم مربوط به آن (لتحکم بین الناس بما اریک اللّه)

۱۳- فراگیرى قران و سنت، شرط تصدى سمت قضاوت (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه) ظاهراً مراد از «ما اریک»، احکامى است که در قرآن به آنها تصریح نشده و خداوند آنها را به پیامبر(ص) آموخته است. در برداشت فوق از آنها به سنت پیامبر(ص) تعبیر شده است.

۱۴- وقوف و احاطه کامل پیامبر(ص) بر محتواى قرآن (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه) ارتباط بین جمله «انا انزلنا الیک»، و جمله «لتحکم بین الناس» اقتضا مى کند که مراد از «بما اریک اللّه»، همان محتواى قرآن باشد، نه آنهایى که از صریح و یا ظاهر قرآن به دست مى آید، بلکه مطالبى است از بطن قرآن، که جز با تعلیم الهى راهى به آن نیست.

۱۵- قضاوت، مسؤولیتى مهم و خطیر (إنّا انزلنا ... لتحکم بین الناس بما اریک اللّه و لاتکن للخائنین خصیماً) چون قضاوت بین مردم از اهداف نزول قرآن دانسته شده است، حکایت از اهمیت والاى آن دارد.

۱۶- قاضى و دستگاه قضایى نباید در مسیر حمایت از خائنان قرار گیرد. (و لاتکن للخائنین خصیماً) «خصیم» به کسى گفته مى شود که از ادعایى طرفدارى مى کند، و مراد از «خائنین»، به قرینه «لتحکم بین الناس»، کسانى هستند که در محضر قاضى مدعى امر باطل هستند و حق با طرف مقابل آنهاست.

۱۷- پشتیبانى و حمایت از خائنان، حرام است. (و لاتکن للخائنین خصیماً) بنابر اینکه مراد از «خائنین» مطلق کسانى باشند که مرتکب خیانت شده اند، نه خصوص کسانى که در محاکم قضایى حاضر مى شوند و مدعى امرى باطل هستند.

۱۸- حمایت از خائنان، انحراف از حق است. (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم ... و لاتکن للخائنین خصیماً) جمله «و لا تکن ...» بیان مصداقى از «بالحق» است. یعنى از مسائل حقى که خواست قرآن است، پرهیز کردن از حمایت خائنان مى باشد.

۱۹- قضاوت و داوریهاى به دور از معیارهاى تبیین شده در قرآن و سنت، تحکیم بخش اغراض و منافع خیانتکاران (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق ... بما اریک اللّه و لاتکن للخائنین خصیماً)

روایات و احادیث

۲۰- جانشینان پیامبر(ص)، همانند خود آن حضرت، موظف به قضاوت در میان مردم بر پایه تعالیم قرآن (إنّا انزلنا إلیک الکتب بالحق لتحکم بین الناس بما اریک اللّه) امام صادق(ع) پس از تلاوت آیه فوق فرمود: و هى جاریة فى الاوصیاء.

موضوعات مرتبط

• احکام:۱۷
• انحراف:
• جانشینان محمد(ص):۲۰
• خائنان:
• خدا:
• دین:
• رهبرى:
• سنّت:
• قاضى:
• قرآن:
• قضاوت:
• محرمات:۱۷
• محمد(ص):
• نظام اجتماعى:۹
• نظام قضایى:۸