الحاقة ١٧
ترجمه
| الحاقة ١٦ | آیه ١٧ | الحاقة ١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْمَلَکُ»: فرشتگان. اسم جنس است و در اینجا معنی جمع دارد. «أَرْجَآئِهَا»: أَرْجَآء جمع رَجیِّ، یا رَجا، کناره‌ها، جوانب و اطراف. ضمیر (ها) به آسمان جدید آن روز بر می‌گردد (نگا: المصحف المیسّر). «ثَمَانِیَةٌ»: عرش، بردارندگان عرش، ملائکه، کرسی، قلم، لوح، و مانند اینها از غیبیّات است و ما بدانها ایمان داریم و از چند و چون و کم و کیف آنها بی‌خبریم.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ يَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ... (۱) وَ تَرَى الْمَلاَئِکَةَ حَافِّينَ... (۴) الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ... (۴)
تفسیر
- آيات ۱۳ - ۳۷، سوره الحاقه
- پاره اى از نشانه ه ، مقدمات و وقايع قيامت : نفخ در صور، كوبيده شدن زمين ، كوه ها،انشقاق آسمان ، و....
- حاملين عرش خدا در قيامت و تعداد آنها
- مقصود از اينكه فرمود در قيامت عرضه مى شود، بروز و افشاى حقايق است در آن روزوصف حال آن كسى كه در آن روز كتابش به دست راستش داده مى شود
- وصف حال كسى در آنروز كتابش به دست راستش داده مى شود ونقل آنچه مى گويد
- آنكه كتابش به دست چپش داده مى شود، و نقل آنچه مى گويند
- (رواياتى راجع به حمله عرش در قيامت ، كسانى كه كتابشان به دست راست يا چپ داه مىشود،....)
نکات آیه
۱ - فرشتگان هنگام برپا شدن قیامت، در اطراف آسمان استقرار خواهند یافت. (و الملک على أرجائها) «أرجاء» به معناى نواحى و اطراف است.
۲ - هشت فرشته در روز قیامت، عرش الهى را حمل خواهند کرد. (و یحمل عرش ربّک فوقهم یومئذ ثمنیة) در این که مقصود از «ثمانیة» هشت تن از فرشتگان است یا هشت گروه از آنان، میان مفسران اختلاف هست. براى انتخاب و تعیین هر یک از آنها، دلیل روشن و قاطعى وجود ندارد.
۳ - «عرش»، مرکز تدبیر و فرمان روایى جهان هستى (و یحمل عرش ربّک) «عرش» به معناى تخت فرمان روایى است و در این آیه، کنایه از مرکز تدبیر و فرمان روایى جهان است که فرشتگان، به فرمان خداوند به این امر مى پردازند.
۴ - فرشتگان هشتگانه، حاملان تخت داورى خداوند در قیامت (و الملک على أرجائها و یحمل عرش ربّک فوقهم) در صورتى که مقصود از «عرش» در این آیه، تخت قضاوت و داورى باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۵ - مسند قضاى الهى در قیامت، بر فراز خلایق و در منظر همگان (و یحمل عرش ربّک فوقهم) برداشت یاد شده، مبتنى بر این احتمال است که مرجع ضمیر «فوقهم»، خلایق در محشر باشد.
۶ - فرشتگان، کارگزاران الهى در جهان هستى (و الملک على أرجائها و یحمل عرش ربّک فوقهم یومئذ ثمنیة)
۷ - امور جهان آخرت، به تدبیر و کارگزارى فرشتگان انجام مى پذیرد. (و الملک على أرجائها و یحمل عرش ربّک فوقهم یومئذ ثمنیة)
روایات و احادیث
۸ - «فقال علىّ(ع): إنّ الملائکة تحمل العرش و لیس العرش کما تظنّ کهیئة السریر و لکنّه شىء محدود مخلوق مدبَّر، و ربّک عزّوجلّ مالکُه ... و أمر الملائکة بحمله فهم یحملون العرش بما أقدرهم علیه...;[۱] على(ع) فرمود: ملائکه حامل عرش اند و عرش آن طور که تو تصور نموده اى - که مثل یک تخت باشد - نیست; بلکه عرش موجود محدودى است که خداوند، آن را خلق نموده و تحت تدبیر او است و پروردگارت عزّوجلّ مالک آن است ... و ملائکه را مأمور حمل آن نموده و آنان با قدرتى که خدا به آنها داده حامل عرش اند».
موضوعات مرتبط
- آخرت: منشأ تدبیر آخرت ۷
- آفرینش: مرکز تدبیر آفرینش ۳; مرکز حاکمیت آفرینش ۳
- اعداد: عدد هشت ۲، ۴
- عرش: حاملان عرش ۲، ۴، ۸; حقیقت عرش ۸; مکان استقرار عرش ۵; نقش عرش ۳
- قیامت: عرش در قیامت ۵
- کارگزاران خدا :۶
- ملائکه: ملائکه در آخرت ۷; ملائکه در آسمان ۱; ملائکه در قیامت ۱، ۲، ۴; نقش ملائکه ۶، ۷، ۸
منابع
- ↑ توحید صدوق، ص ۳۱۶، ب ۴۸، ح ۳; نورالثقلین، ج ۵، ص ۴۰۴، ح ۲۲.
